1. N’nga yosakula yapama chivi inaode mutu isakula?

HORA DHINJINJI, vyosakula vya anamabala vinokuza a-imiwa va hora indendai, akala anamabala tatosakula vyongo vyo-okala paama tanooda dhi-edha nyarwa a-imiwa. Akala aliwa tatosakula vyongo mwazelu tanooda va-a a-imiwa ngari yofuna kala aimwerumweru vaingumi yiwa. Masiki angalive e-no, a-ima thitho tanofwanela sakulanga vyongo mwapama. Yosakula yapama inaode sakula mutu uliwethene chonlabela Babi-u waudhivela wadhuludhulu Yohova.—Masal. 73:28.

2. Pyosakula viivi vyapama vyevyo Yesu vyasakule liye vambo-i na anamabalee?

² Anamabala a Yesu tali osikimiza funa kami-a a-imiwa nlabela Yohova, vyosakula vyairile anamabalala vyatooni-a ira vyevyo vyali vyofuneya vinjinji vaingumi yiwa. (Luka 2:40, 41, 52) Yesu atoira vyosakula vyapama vyevyo vyankami-idhe kwakwaneli-edha izo yee vofuna irana ifunelo ya Yohova. (Mat. 4:1-10) Yesu angaulukunle, ali mutu ooma rima, wairoromelo thitho olimba rima—na tundu wa mwana wenuo unongai-a thitho dhiveliwi-a rima wa anamabala ali othene anom’mo-va Nlungu.

3. Pivyofuka vingasi vinofuna i-yo wakula muyofunjedha yeyi?

³ Yofunjedha yeyi ninofuna nione vyofuka vyo-arelavi: N’nga Yohova asakule vyongo vyapama viivi vyoonga Yesu? N’nga anamabala enao ali makristau anofunjedhavo n’ni va vyosakula vya anamabala aututuni a Yesu vyairile aliwa? N’nga azombwe enao ali makristau anofunjedhavo n’ni va vyosakula vyairile Yesu?

4. N’nga chosakula iivi yapama yasakule Yohova vofuna mdhiveliwi-a mwanee?

⁴ Yohova atosakula anamabala apama a Yesu. (Mat. 1:18-23;  Luka 1:26-38) Madhu okumela vathi va rima alembiwile Bibilyani a Maria anooni-a udhivela wana liye okumela vathi va rima na Yohova vambo-i na madhwee. (Luka 1:46-55) Yosefe mwavwele liye malangi-o a Yohova vinooni-a ira liye anom’mova Nlungu thitho anofuna mdhiveliwi-a.​—Mat. 1:24

5-6. N’nga Yohova arumeli-idhe ira mwanee a-inde basa liivi?

⁵ Kaonani Yohova kaasakulile atu ofuma ira takale anamabala a Yesu. Sembe yavelenle Yosefe na Maria vanduli vobaliwa Yesu vinothonyi-edha ira aliwa tali osauwa. (Luka 2:24) Vinooneya ira Yosefe atokaana ixinyumba duzi na vandevee ilambo yau Nazareti. Mwalabecha liye basalee losema vinooneya ira va ingumi yiwa tali o-okaana vyongo vinjinji, simbwasimbwa banja liwa vyaroma aliwa ulukula fiedha kaana a-ima okwakwana athanu na ambinli.—Mat. 13:55, 56.

⁶ Yohova atomvunela Yesu wu vyongo vyoopi-a vinango, mbwenye kaavunele wu vyongo vyothene. (Mat. 2:13-15) Mofwanafwani-a Yesu anofwanela vilela na abalee o-ororomeleya. Kaonani nyo: Voroma, abalee enango kataroromele ira liye ngu Mesiya. Vinooneya ira vyali vyosukwali-a vinjinji. (Marku 3:21; Juwau 7:5) Yesu anofwanela vilela va wukwa wa babee am’mulukuli-idhe Yosefe. Vinooni-a ira wukwa wa Yosefe Yesu ninga mwana oroma baliwa, anofwanela guli-a vyongo vinango na vinango voira negosiyo ira aode samalila banjalo. (Marku 6:3) Angaulukunle Yesu atofunjedha kala ofuneya vinjinji ninga mwana oroma baliwa banjanimo. Liye anofwanela laba mwathindhi vinjinji ira aode kami-a banjali thitho liye atoidhiwa chenyela wa ututuni.

7. (a) Pivyofuka viivi vinofuna kami-a anamathela enao kanadhiveliwe kaana a-ima? (b) N’nga lemba la Sanganikho 2:1-6 linakale a-vi lofuneya vokozeeli-edha a-ima?

⁷ Akala ira nyo muli namathela venango namatheliwa thitho munodhiveliwa mwangana a-ima vifukeni ira: ‘I-yo nili tundu waatu odhievi-a thitho auzimu? N’nga Yohova angaodile nisakula ira niode samalila mwana wenuo afuna vulumucha vingumi vyaatu?’ (Masal. 127:3, 4) Akala ira nyo mutokaana a-ima muvifuke ira: ‘Ndinofunji-a a-imanga funeya olamba mwathindhi?* (Namal. 3:12, 13) Ndinoira mwemo munaodele miyo ira ndivunele a-imanga uvyongo vyaututuni makalelo anofwanyeya muilambo ya Satanila? (Sang. 22:3)  Nyo kamunaode funela a-iminyu muvyongo vyothene vinongumanana aliwa yorucha yei chiikudu yo-oodeya. Mbwenye nyo munoonda akozeeli-edha mwavang’ono na vang’ono thitho mwaudhivela vaingumi yiwa noafunji-a ira madhu a Nlungwao kaode alanga. (Muleri Sanganikho 2:1-6.) Mofwanafwani-a, akala mbo-i mwaabalinyu utokoda funjedha imbarimbari kami-ani a-iminyu funjedha mandhu a Nlungu neri-a pyofuneyave dhowana kala ororomeleya wa Yohova. (Masal. 31:23) Venango akala mbo-i waundhivelinyu utokwa kami-ani a-iminyu mwemo muna-idi-edhele aliwa basa madhu a Nlungu ira taonde vilelana upa o-kweliwa nofwanya rendele.—2 Akor. 1:3, 4; 2 Timo. 3:16

8. Movwelana na leba la Dotornomio 6:6, 7, n’nga Yosefe na Mariya tafwanela ira ni?

⁸ Anamabala a Yesu tatofunji-a Yesu ira aulukule nowachela riya rima wa Nlungu aliwa ta-areele malangi-o a Yohova aanamabala. (Muleri Dotornomio 6:6, 7.) Yosefe na Mariya tanodhiveliwana Yohova kumela vathi varima thitho ifuneloiwa ali limbi-a a-imiwa ira takaena udhivala mbo-ive.

9. N’nga pyosakula viivi vyofuneyaYosefe na Mariya vyairile aliwa?

⁹ Yosefe na Mariya tatosakula kala banja lauzimu vaikudu yiwa. Mo-okaikela aliwa tanofwanyeya vamigumano dhavasumana lililothene sinangogani wu nazareti mongaatheya thihto vapaxikwa uliwethene Yerusalemu. (Luka 2:41; 4:16) Aliwa taweda ninga banja vodhowa wu Yerusalemu ira tamafunji-e Yesu na abalee masthoriya aatu a Yohova aliwa tanoviira vyevi voweda ndila thihto voona maburo enango. Voi banjalo latoulukula vinjinji kaali yongo yokweya ira Yosefe na Mariya bamjaliwa lidhowenave kala lauzimu, kaonani maraili-o awachele aliwa vo-ela lambela Yohova valimburo loroma mbanjaliwa latodhowanave kala lauzimu.

10. N’nga anamabala a Makristau anafunjedhavon’ni wa Yosefe na Mariya?

¹⁰ N’nga anamabala oova Nlungu tanafunjedhan’ni wa Yosefe na Mariya? Mbwenye yofuneya funji-ani a-imiyu dhela mwa madhu na vyoira vooni-a ira munodhiveliwanadi Yohova mokumela vathi varima muvwecheche ira yotuva inlukulu inofwanela nyo ava-a a-iminyu kuava-a yosakula yodhiveliwana Yohova. Yofunji-a yofuneya vinjinji kuafunji-a a-iminyu  kala auzimu vofunjedha e-la lobelo, dhowa migumanoni volambela. (1 Timo. 6:6) Pyovweya ira nyo munofwanela ava-a a-iminyu vyongo vinofuneela aliwa. (1 Timo. 5:8) Mbwenye muthuulele ira vyevyo kavinalimbi-e uxamwali wa-iminyu na Yohova neri-a kai vyongoviwa vinafuna akamia-a ira kadha vulumuwe komoni wailabwila idhamalanga ira kavolowe mwiilambo ipya. *—Zakiy. 7:19; 1 Timo. 4:8.

11. (a) N’nga malangi-o ali va 1 Timoteo 6:17-19 Anakami-e a-vi anamabala ira vyosakula vyapama voalela a-imiwa? (b) N’nga pyolinga viivi banja linyu linafuna aliwa kaana, thitho bamaraili-o aavi anofuna dha mwasa wa vyusakulavyo?

¹¹ Pyapama ona anamabala tasakulanga vyongo vyapama vyauzimu banjani mwiwa aliwa anolambela Nlungu vambo-i naa-imiwa aliwa anofiya vamigumanoni mokaatheya thitho mingumano ya gawo milukulu thitho anofwanyeya mubasa la muurumiwini. Mabanja enango anofiyedhela dhowa malaleela gawoni osowa, enango anokozeela ira tamaone Beteli venango laba basa lomanga mamburo enango ano-indi-edhiwa basa na gulu li-u. Mabanja enango anolaba mabasa enala baatu okaana aliwa anofwanela dhikandi-a vinjinji ira tafwanyeye vamabasa enala. Thitho vinooni-a ira taira eno tanogumanana vyorucha. Mbwenye Yohova unoaraeli-a vinjinji vamwasa wenuo. (Muleri 1 Timoteo 6:17-19.) A-ima amabanja enala anolemeela vyongo vyapama vaingumi yiwa vyevyo vifunjedhile aliwa na anamabaliwa thitho a-imala katinachinyuwa na mwasa waevyo! *—Sang. 10:22.

12. N’nga Yesu adhaulukule anofwanela ira n’ni?

¹² Baba wadhuludhulu wa Yesu hora dhothene anoira vyosakula vyapama. Thitho ababee availambo yavathi tatoira vyosakula vyapama. Va hora yaulukula Yesu liye thitho anofwanela sakula ekene vyofwanela ira. (Agal. 6:5) Mofwanafwana na-iyo othene, liye thitho atokaana ufulu osakula, liye anofwanela sakula e-la valimburo loroma vyofunavyee. Mbwenye Yesu atoasakula dhowanave kala vauxamwali wapama na Yohova. (Juwau 8:29) N’nga ifwanafwani-o ya Yesula inaode a-vi kami-a azombwe malambo ano?

13. Pyosakula viivi vyofuneya vyevyo Yesu vyasakule liye angali zombwe?

¹³ Yesu angali zombwe liye atosakula mngonjela Yosefe vambo-i na Maria. Liye kaali ninga mwana o-ovwela vothuulela ira liye utoidhiwa vyongo vinjinji kwaranya anamabalee malo moira e-no liye atodhowanave kala oavwela anamabalee. (Luka 2:51) I-yachi vyevyo  Yesu mo-okaikela anoona izo yee yokala mwana oroma baliwa kala yofuneya vinjinji. Liye atofunjedha basa mokami-iwa na babee umulukuli-idhe moira e-no liye anooda kami-a vyorambuleleya vya banjani.

14. N’nga ninoidhiwa a-vi ira Yesu ali namafunjedha wapama wa madhu a Nlungu?

¹⁴ Vinooneya ira Yosefe na Maria tatom’mwandelamo Yesu vyobaliwa wee modabwi-a thitho vyokuza angelo enao tairile vyongo mwasa wa liye. (Luka 2:8-19, 25-38) Mbwenye Yesu kaagomele va vyongo vyam’mwandele atuvyo liye thitho atofunjedha malemba vaekene. N’nga ninoidhiwa a-vi ira Yesu ali namafunjedha wapama madhu a Nlungu? Neri-a angali ixizombwe anamafunji-a a Yerusalemu tatodabwa na vwechecha wee maleba thitho vyowakula vyee. (Luka 2:46, 47) Angana vyawa 12, Yesu atovaela oni-a ira Yohova ali Babee.—Luka 2:42, 43, 49.

15. N’nga Yesu aoni-idhe a-vi ira atosakula irana ifunelo ya Yohova?

¹⁵ Angafunjedhile vyamfunana Nlungu wa liye, Yesu atosakula rumela izo yana liye yadhele liye ilambo yavathi. (Juwau 6:38) Liye atoidhiwa ira angaodile idiwa na atu anjinji. Masiki ira liye kaafuna gumanana evyo, mbwenye liye atosakula mngonjela Yohova. Angabadiziwile mu yawa 29 C.E., yongo yofuneya vinjinji va ingumi yee yali irana ifunelo ya Yohova. (Aeb. 10:5-7) Masiki vyakwa liye vaimwirini yoonelavo nyarwa, Yesu kaadiwanle ikundu yee yoira ifunelo ya Yohova.—Juwau 19:30.

16. N’nga a-ima anofunjedha n’ni kumela wa Yesu?

¹⁶ Uvwelenga anamabalao. Ninga Yosefe na Maria anamabalao kai olongomana. Mbwenye ngu Yohova waava-idhe izo yofuna uvunela. Akala nyo munovwela malangi-iwa thitho lemeza izo inaaliwa “vyothene vinoowendela pama.”—Aef. 6:1-4.

17. Movwelana na lemba la Yoswa 24:15, chosakula ii-vi va zombwe uliwethene inofwanela liye sakula va liye ekene?

¹⁷ Sakulani unofuna nyo nlabela. Munofwanela onechecha nyo mwekene ira Yohova mbaani, ifunelo yee chivi ninga ifunelo yeyo inovwelana a-vi na ingumi yinyu. (Aroma 12:2) Ee-no nyo munooda sakula yosakula yofuneya vinjinji vaingumi yinyu: vonlabela Yohova. (Muleri Yoswa 24:15; Namal. 12:1) Mwakaana ilemeelo yoleri Bibilya, udhivelinyu na Yohova unowenjedheleya, thitho iroromelo inyu na liye inokala yolimba.

18. Pyosakula viivi vinofuna ira azombwe, vyo-arela vyee vinokala n’ni?

 ¹⁸ Sakulani e-la valimburo loroma vyofuna vya Yohova vaingumi inyu. Ilambo ya Satanila inoonga ira sengueredo yokala waimwerumweru choi nyo mu-indi-edhenga basa dodoliso linyu ira mukale ofuma okaana kobiri dhinjinji. Mbwenye imbarimbari choi atu ale anosakula ira tafwanye kobiri dhinjinji tanovidhi-edha nyarwa okene. (1 Timo. 6:9, 10) Vaikundu inango nyo mwamvuruwana Yohova thitho e-la ifunelo yee va limburo loroma vaingumi yinyu vyongo vinouwendelani pama thitho munodha “iranga vyongo mwazelu.”—Yoswa 1:8.

19. N’nga anamabala anofwanela thuulela n’ni?

¹⁹ Anamabala, muire munaodele nyo ira a-iminyu tasakule nlabela Yohova. Munyindele liye, thitho liye unodha ukami-ani sakula vyosakula vyofwanelela. (Sang. 3:5, 6) Muthuulele ira a-ima anolandeyana vyongo vinoira nyo iyani-ana vinoonga nyo. Ee-no sakulani vyosakula vinaode kami-a a-iminyu ganyali ifunelo ya Yohova.

20. Mbamaraeli-o aavi azombwe anaode atu wachela akala atosakula labela Yohova?

²⁰ Azombwenyo, anamabalinyu anooda ukami-ani sakula vyofwanelela vaingumi inyu. Mbwenye ira mumdhiveliwi-e Yohova munomdhiveliwi-anavyoira vinyu ngumwasiwa musazi-e Yesu vosakula labela Babinyu waudhivela wadhuludhulu. Mwaira e-no munooda kaana vyolaba vinjinji vyapama thitho vyova-a imwerumweru vaingumi inyu malambo ano. (1 Timo. 4:16) Thitho sogolo, munodha kaana ingumi yaimwerumweru vinjinji kwaranya hora dhothene.