1. Yam-yãk-bʋg n yaa sõma n tɩ yɩɩda?

NAOOR wʋsgo, roagdbã sẽn n yãkd yam n maand bũmb ninsã tõe n wa nafa b kambã hal n kaoose, wall wã-ba. Roagdbã sã n pa bãng n yãk yam, tõe n namsa b kambã. La b sã n bãngd n yakd yam, tõe n sõnga b kambã tɩ b wa paam sũ-noogo. La kambã me segd n bãngd n yãkda yam. Yam-yãkr sẽn yaa sõma n tɩ yɩɩd yaa f sẽn na n sak n tũ d saasẽ Ba a Zeova sẽn nong-d wʋsgã.—Yɩɩn. 73:28.

2. Bõe la a Zeezi ne a roagdbã yãk yam n maane, tɩ yɩ sõma?

² A Zeezi roagdbã ra rata ne b sũy fãa n sõng b kambã tɩ b tũ a Zeova. B sẽn yãk yam n maan bũmb ninsã wilgdame tɩ yaa woto la b ra rat n tɩ yɩɩda. (Luk 2:40, 41, 52) A Zeezi me bãng n yãk yam, tɩ sõng-a t’a maan a Zeova raabã. (Mat. 4:1-10) A Zeezi wa n bɩɩme, n yaa nin-sõngo, wẽn-sakda, la raood soaba. Roagdb nins fãa sẽn yaa wẽn-zoɛtbã ratame tɩ b kambã wa lebg woto, tɩ zẽkd b zug la kõt-b sũ-noogo.

3. Sogs-bʋs la d na n leok sõs-kãngã pʋgẽ?

³ Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n leoka sogs-kãensã: Bõe la a Zeova yãk yam n maan a Zeezi wɛɛngẽ, tɩ yɩ sõma wʋsgo? Yam-bʋg la roagdbã tõe n dɩk a Zeezi roagdbã sẽn yãk yam n maan bũmb ninsã pʋgẽ? La yam-bʋg la kom-bɩɩsã tõe n dɩk a Zeezi yam-yãkrã pʋgẽ?

4. Bõe la a Zeova yãk yam n maan a Biigã wɛɛngẽ?

⁴ A Zeova yãka roagdb sẽn yaa sõma wʋsgo, tɩ b na n wub a Zeezi. (Mat. 1:18-23; Luk 1:26-38) A Maari sẽn  togs goam nins sẽn yit a sũurẽ tɩ b gʋls rẽ Biiblã pʋgẽ wã, wilgdame t’a ra nonga a Zeova la a Gomdã hal wʋsgo. (Luk 1:46-55) A Zozɛf me sẽn sak n maan a Zeova sẽn yeel-a t’a maanã, wilgdame t’a ra zoeta Wẽnnaam, n dat n ta a yam.—Mat. 1:24.

5-6. Zu-loe-bʋs la a Zeova bas tɩ paam a Biigã?

⁵ Bãng-y t’a Zeova pa yãk roagdb sẽn yaa arzɛk rãmb tɩ b na n wub a Zeezi ye. Maoong ning a Zozɛf ne a Maari sẽn maan a Zeezi rogmã poorã wilgdame tɩ b ra yaa naong rãmba. (Luk 2:24) Tõe t’a Zozɛf ra manega ro-bil a zakã sɛɛg Nazarɛte, n tʋmd a ra-wãarã tʋʋmd be. Tõe tɩ b ra pa gĩd b vɩɩmã ne bũmb wʋsgo, sẽn yɩɩd fãa sẽn mik tɩ b zakã neb sõor da paasdame, hal n da ta kamb a yopoe, bɩ sẽn yɩɩd rẽ wã.—Mat. 13:55, 56.

⁶ A Zeova kogla a Zeezi ne yɛl kẽere, la a pa kogl-a ne zu-loeesã fãa ye. (Mat. 2:13-15) Wala makre, a ra tara ma-bi-taas sẽn da pa tẽed-a ye. Tags-y n ges-y a Zeezi sũur sẽn da tog n sãam to-to, a zakã neb kẽer sẽn pa sak n deeg sɩngrẽ wã tɩ yẽ la Mesi wã. (Mark 3:21; Zã 7:5) Sẽn paase, a Zeezi ba-wubdg a Zozɛf kaalmã nams-a lame. Woto rat n yeelame t’a Zeezi sẽn da yaa bi-kãsengã, yẽ n da segd n lʋɩ taoor masã n tʋm ra-wãarã tʋʋmde. (Mark 6:3) A sẽn wa n lebg kãsmã, a bao n bãnga a sẽn na n maan to-to n ges a zakã rãmb yell neere. A ra segd n tʋma wʋsg me, tɩ b paam sẽn yaa tɩlɛ ne-bã. Dẽnd a ra mii yaams sẽn dat n yɛɛlga, f sã n tʋm daarã tõre.

7. a) Sogs-bʋs n tõe n sõng sẽn kẽ-b kãadmã, b kambã wubr wɛɛngẽ? b) Wãn to la Yel-bũn 2:1-6 tõe n sõng-d kambã wubr wɛɛngẽ?

⁷ Yãmb sã n kẽe kãadem, n magd n na n dog kamba, bɩ y sok y meng yaa: ‘D yaa sik-m-mens rãmba, neb sẽn nong a Zeova, hal t’a na n sak n yãk-d tɩ d ges bi-pɛɛlg yell sɩda?’ (Yɩɩn. 127:3, 4) Yãmb sã n zoe n yaa roagda, bɩ y sok y meng yaa: ‘Mam sõngda m kambã tɩ b bãng tɩ b segd n tʋmda wʋsg bɩ?’ (Koɛ. 3:12, 13) ‘Mam maanda m sẽn tõe fãa n kogend m kambã ne bõn-wẽns nins sẽn be a Sʋɩtãan dũniyã pʋgẽ wã bɩ?’ (Yel. 22:3) Y pa tõe n kogl y kambã ne vɩɩmã yɛlã fãa ye. Yaa bũmb sẽn pa tõe. La y tõe n sõng-b-la  bilf-bilf la ne nonglem, tɩ b wa tõe n bao sagls Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ n tõog n mao ne vɩɩmã yɛla. (Karm-y Yel-bũn 2:1-6.) Wala makre, y zakã ned sã n wa yãk yam n bas a Zeova tũubu, bɩ y sõng y kambã tɩ b bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ tar yõod wʋsg tɩ d kell n maan sɩd ne a Zeova wã, sã n yaa ne Biiblã. (Yɩɩn. 31:24) Pa rẽ bɩ ned b sẽn nong sã n maan kaalem, bɩ y wilg-b Biiblã vɛrse-rãmb sẽn tõe n sõng-b tɩ b tõog toogo.—2 Kor. 1:3, 4; 2 Tɩm. 3:16.

8. Bõe la a Zozɛf ne a Maari maan-yã, tɩ zems ne Tõod 6:6, 7 sẽn yetã?

⁸ A Zozɛf ne a Maari wuba b biig a Zeezi t’a wa lebg kãsma, n ta a Zeova yam. B tũu noy nins a Zeova sẽn kõ roagdbã, kambã wubr wɛɛngẽ wã. (Karm-y Tõod 6:6, 7.) A Zozɛf ne a Maari ra nonga a Zeova wʋsgo. La b sẽn da rat n yɩɩd yaa b sõng b kambã tɩ bãmb me wa nong a Zeova wʋsgo.

9. Yam-yãk-bʋs la a Zozɛf ne a Maari maan tɩ tar yõod wʋsgo?

⁹ A Zozɛf ne a Maari la b kambã ra naagda taab wakat fãa n tũud a Zeova. Sãmbg kae tɩ semen fãa, b ra kẽnda zʋɩf-rãmbã karen-doogẽ wã Nazarɛte, la b kẽnd Zerizalɛm yʋʋmd fãa me n maand Pakã kibsa. (Luk 2:41; 4:16) Tõe tɩ b Zerizalɛm kẽndã sasa, b ra zãmsda a Zeezi ne a yaopã bũmb wʋsg a Zeova nin-buiidã kʋdemd yɛl wɛɛngẽ, pa rẽ bɩ n yalsd n kaagd zĩis sãnda Biiblã sẽn gomd b yelle. A Zozɛf ne a Maari kambã sẽn wa n lebg wʋsgã, tõe tɩ ra pa nana ne-b tɩ b ket n wɩngd ne tũudmã yɛl ye. La b paama bark wʋsgo. Bala b sẽn lʋɩɩs a Zeova tũubã taoorã, sõnga b zakã neb tɩ b kell n tall zood sõma ne a Zeova.

10. Yam-bʋg la roagdbã tõe n dɩk a Zozɛf ne a Maari mak-sõngã pʋgẽ?

¹⁰ Yam-bʋg la roagdb nins sẽn yaa wẽn-zoɛtbã tõe n dɩk a Zozɛf ne a Maari nengẽ? Sẽn yɩɩd fãa, tũnug-y ne y no-goamã la y tʋʋm-tʋmdɩ wã n sõng y kambã tɩ b bãng tɩ y nonga a Zeova ne y sũur fãa. Bãng-y tɩ kũun sẽn tar  yõod y sẽn tõe n kõ y kambã, yaa y sẽn na n sõng-b tɩ b wa nong a Zeova. La bũmb y sẽn tõe n zãms-b tɩ naf-b n yɩɩd yaa y sẽn na n sõng-b tɩ b ket n wɩngd ne Biiblã zãmsgo, pʋʋsgã, tigissã kẽnde, la koɛɛgã moonego. (1 Tɩm. 6:6) Yaa sɩd tɩ y segd n sõnga y kambã tɩ b paam teed nins sẽn yaa tɩlɛ ne-bã. (1 Tɩm. 5:8) La tẽeg-y tɩ yaa y kambã sã n tar zood sõma ne a Zeova la na n sõng-b tɩ b wa põs dũni-kãngã sãoongã sasa n kẽ dũni-paalgã pʋgẽ, lakae pa b sã n tar arzɛk ye. *—Eze. 7:19; 1 Tɩm. 4:8.

11. a) Wãn to la saglg ning sẽn be 1 Tɩmote 6:17-19 wã tõe n sõng roagdbã tɩ b maan yam-yãkr sẽn yaa sõma b kambã wubrã wɛɛngẽ? b) Bõe la yãmb ne y zakã rãmb tõe n yãk yam n maane, la rẽ tõe n waa ne bark-bʋse? (Ges-y zĩ-gũbrã: “Y sẽn tõe n yãk yam n maane”)

¹¹ D sẽn ne tɩ roagdb wʋsg bãngd n yakda yam b zagsã rãmb yĩngã noom-d lame. B naagda taab n tũud a Zeova wakat fãa. B kẽnda tigissã la tigis-kãsemsã, la b moond koe-noogã me. Zãgs rãmb kẽer yãka yam n kẽnd n moond zĩig koe-moondb sẽn pa wae n moondẽ. Kẽer mi n tɩ kaaga Betɛlle, bɩ n sõng ne siglgã rot kẽer meebo. Zãgs rãmb nins sẽn yãkd yam n maand woto wã segd n yiisa ligdi, la yɛl kẽer tõeeme me n pa yɩ nana ne-b ye. La a Zeova na n ning-b-la bark wʋsgo. (Karm-y 1 Tɩmote 6:17-19.) Naoor wʋsgo, kamb nins sẽn paam wubr a woto wã kelld n talla b minim-sõma wã b sẽn zãmsã, la baa kaoosg zugẽ b pa maand b bãngẽ ye. *—Yel. 10:22.

12. A Zeezi sẽn wa n lebg kãsmã, bõe la a ra segd n maane?

¹² A Zeezi saasẽ Ba wã bãngd n yãkda yam wakat fãa. A roagdb a Zozɛf ne a Maari me ra bangd n yãkda yam. La a Zeezi sẽn wa n lebg kãsmã, yẽ n da segd n yãkd yam a toore. (Gal. 6:5) Wa tõndo, yẽ me ra tara sor n na n yãk yam n maan a sẽn date. A ra tõe n yãka yam n lʋɩɩs a mengã raab taoore. La a pa maan woto ye. A yãka yam n na n kell n tall zood sõma ne a Zeova. (Zã 8:29) Wãn to la a mak-sõngã tõe n sõng kom-bɩɩsã rũndã-rũndã?

13. Yam-yãk-sõng bʋg la a Zeezi maan hal a yãadmẽ?

¹³ Hal a Zeezi yãadmẽ, a yãka yam n na n sak a roagdbã. A zɩ n kɩɩs a roagdbã noore, n tagsdẽ tɩ yẽ bãngrã yɩɩd-b lame ye. A pʋd n “kell n sak-b lame.” (Luk 2:51) A Zeezi sẽn da yaa bi-kãsengã, yaa vẽeneg t’a ra pa reemd ne tʋʋmd ning a sẽn segd n tʋm a zakã neer yĩngã ye.  Sãmbg kae t’a modgame n zãms a ba wã nug-tʋʋmdã, sẽn na yɩl n sõng n ges a zakã rãmb yelle.

14. Bõe n wilgd t’a Zeezi ra zãmsda Wẽnnaam Gomdã sõma?

¹⁴ Tõe t’a Zeezi roagdbã togs-a-la a rogmã sẽn yɩ yel-solemdã, la Wẽnnaam koe-taasdbã sẽn da togs-b bũmb ning yẽ zugã. (Luk 2:8-19, 25-38) A Zeezi pa ges tɩ b sẽn togs-a wã bal sekame ye. A baoome n na n zãms Gʋls-sõamyã a toore. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a Zeezi ra zãmsda Wẽnnaam Gomdã sõma? A sẽn wa n ket n yaa biigã, “a sẽn da wʋmd yɛlã võor sõma wã, n paas a sẽn da leokd to-to wã ra lingda” Zerizalɛm karen-saam-dãmbã. (Luk 2:46, 47) Baa a sẽn wa n tar yʋʋm 12, rẽ t’a zoe n zãmsa Gʋls-sõamyã, n mi hakɩɩk t’a Zeova la a Ba.—Luk 2:42, 43, 49.

15. Bõe n wilgd t’a Zeezi ra yãka yam n na n kell n maan a Zeova raabã?

¹⁵ A Zeezi sẽn wa n bãng yẽ sẽn tar tʋʋmd ning a Zeova raabã pidsg pʋgẽ wã, a yãka yam n na n sak tʋʋmdã. (Zã 6:38) A ra miime tɩ neb wʋsg na n kisg-a lame. Tõe t’a sã n da tagsd rẽ yelle, sãamda a sũur wʋsgo. Baa ne rẽ, a kell n yãka yam n na n sak a Zeova. A Zeezi sẽn deeg lisg yʋʋmd 29 wã, bũmb ning sẽn da tar yõod ne-a n tɩ yɩɩd yaa a Zeova raabã maanego. (Ebre. 10:5-7) Baa ne a sẽn wa n be kũum ra-lukã zugã, a pa tol n bas a Ba wã raab maaneg ye.—Zã 19:30.

16. Yam-bʋg la kambã tõe n dɩk a Zeezi mak-sõngã pʋgẽ?

¹⁶ Sak-y y roagdbã: Wa a Zozɛf ne a Maari, yãmb me roagdbã pa zems zãng ye. La yaa a Zeova n yãk-ba, tɩ b na n kogl yãmb la b zãms-yã a noyã. Y sã n sakd b saglsã la y waoogd-ba, na n yɩɩ sõma ne-yã.—Efɛ. 6:1-4.

17. Wa Zozoe 24:15 sẽn wilgdã, bõe la kom-bɩɩsã segd n yãk yam n na n maane?

¹⁷ Yãk-y y sẽn na n tũ a soabã: Y segd n bao n bãnga a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam ningã, a raabã sẽn yaa a soaba, la y sẽn tõe n maan a raabã to-to. (Rom. 12:2) Rẽ, y na n tõog n yãka yam n maan bũmb ning sẽn yaa sõma n tɩ yɩɩdã, rat n yeel tɩ n tũ a Zeova. (Karm-y Zozoe 24:15; Koɛ. 12:1) Y sã n karemd Biiblã daar fãa la y zãmsd-a  n pa vaandẽ, y na n maneg n nonga a Zeova, la y tẽebã me pãng na n paasame.

18. Bõe la kom-bɩɩsã segd n yãk yam n maane, la wãn to la rẽ na n naf-ba?

¹⁸ Yãk-y yam n lʋɩɩs a Zeova raabã taoore: A Sʋɩtãan dũniyã neb yetame tɩ yaa f sã n tall f bãngrã n tʋm n bao f meng nafr la f na n paam sũ-noogo. La sɩd-sɩdã, neb nins sẽn teeg arzɛgsã paamda ‘tood wʋsgo.’ (1 Tɩm. 6:9, 10) Y sã n sak a Zeova la y yãk yam n lʋɩɩs a raabã taoore, y vɩɩmã na n talla barka, la y na n ‘tõog n tʋma ne yam.’—Zoz. 1:8.

19. Bõe la roagdbã segd n tẽegdẽ?

¹⁹ Roagdba, maan-y y sẽn tõe fãa n sõng y zakã rãmb tɩ b tũ a Zeova. Teeg-y-yã-a t’a na n sõng-y lame tɩ y yãk yam sẽn yaa sõma. (Yel. 3:5, 6) Tẽeg-y tɩ y kambã geta yãmb sẽn maandã n yɩɩd y sẽn yetã. Rẽ wã, yãk-y yam sẽn na n sõng-b tɩ b wa ta a Zeova yam.

20. Bark-bʋs la kom-bɩɩsã na n paame, b sã n yãk yam n tũ a Zeova?

²⁰ Kom-bɩɩse, y roagdbã tõe n sõng-y lame tɩ y yãk yam sẽn yaa sõma. La yaa yãmb mengã n segd n bao n ta a Zeova yam. Rẽ wã, tũ-y a Zeezi mak-sõngã, n yãk yam n tũ y saasẽ Ba wã. Y sã n maan woto, y vɩɩmã na n talla barka, tɩ y paam sũ-noog masã menga. (1 Tɩm. 4:16) La beoog-daare, y na n paama sũ-noog sẽn ka to y vɩɩmã pʋgẽ.