Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 44

Asoo Bɛnyi A Bɛbazonle Nyamenle?

Asoo Bɛnyi A Bɛbazonle Nyamenle?

“Gyisɛse hɔle zo nyianle nrɛlɛbɛ, ɔnyinle na ɔnyianle Nyamenle nee menli nyunlu ɛlolɛ.”​—LUKU 2:52.

EDWƐNE 134 Ngakula Le Agyapadeɛ Mɔɔ Vi Nyamenle

MƆƆ YƐBAZUKOA *

1. Kpɔkɛ kpalɛ boni a awie bahola azi a?

FANE dɔɔnwo ne ala, kpɔkɛ mɔɔ awovolɛ si la nyia bɛ mra nwo zo tumi mekɛ tendenle. Saa awovolɛ anzi kpɔkɛ kpalɛ a, bɛbahola bɛagyegye bɛ mra. Noko saa bɛsi kpɔkɛ kpalɛ a, bɛboa bɛ mra bɛmaa bɛ nye die na bɛ kunlu dwo bɛ nwo. Noko ɔwɔ kɛ ngakula mumua ne si kpɔkɛ kpalɛ. Kpɔkɛ kpalɛ mɔɔ awie bahola azi la a le kɛ ɔbazonle yɛ anwuma Selɛ Gyihova mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ la.​—Edw. 73:28.

2. Kpɔkɛ kpalɛ boni a Gyisɛse nee ye awovolɛ zile a?

2 Ɛnee Gyisɛse awovolɛ kulo kɛ bɛboa bɛ mra bɛmaa bɛsonle Gyihova, na kpɔkɛ mɔɔ bɛzile la da ye ali kɛ ɛnee ɛhye a hyia bɛ wɔ bɛ ɛbɛlabɔlɛ nu a. (Luku 2:40, 41, 52) Gyisɛse noko zile kpɔkɛ kpalɛ, na ɛhye boale ye maanle ɔyɛle mɔɔ Gyihova kulo kɛ ɔyɛ la. (Mat. 4:1-10) Gyisɛse nyinle la, ɛnee ɔle awie mɔɔ ɔ ti akunlu le kɛnlɛma, ɔdi nɔhalɛ na ɔlɛ akɛnrasesebɛ. Awovolɛ mɔɔ sulo Gyihova la anye balie nwo kɛ bɛwo ralɛ mɔɔ lɛ subane ɛhye mɔ a.

3. Kpuya boni mɔ a yɛbabua wɔ edwɛkɛ ɛhye anu a?

3 Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbabua kpuya ɛhye mɔ: Kpɔkɛ kpalɛ boni a Gyihova zile ye wɔ Gyisɛse anwo a? Duzu a awovolɛ bahola azukoa avi kpɔkɛ mɔɔ Dwosefi nee Mɛle zile la anu a? Na duzu a Kilisiene ngakula bahola azukoa avi kpɔkɛ mɔɔ Gyisɛse zile la anu a?

SUKOA MƆƆ GYIHOVA YƐLE LA

4. Kpɔkɛ mɔɔ hyia la boni a Gyihova zile ye wɔ ɔ Ra ne anwo a?

4 Gyihova kpale awovolɛ mɔɔ bɛfɛta kpalɛ la ɔmaanle bɛwole Gyisɛse. (Mat. 1:18-23; Luku 1:26-38) Mɛle edwɛkɛ mɔɔ ɔvile ye ahonle nu ɔhanle mɔɔ bɛhɛlɛle ye wɔ Baebolo ne anu la maa yɛnwu kɛzi ɛnee ɔkulo Gyihova nee ye Edwɛkɛ ne kpalɛ la. (Luku 1:46-55) Yɛɛ kɛzi Dwosefi yɛle ye nyɛleɛ wɔ Gyihova adehilelɛ nwo la, kile kɛ ɛnee ɔsulo Nyamenle na ɔkpondɛ kɛ ɔyɛ mɔɔ sɔ ɔ nye la.​—Mat. 1:24.

5-6. Asetɛnla boni a Gyihova maanle ɔ Ra ne hɔle nu a?

5 Yɛ ye nzonlɛ kɛ tɛ awovolɛ mɔɔ le azukoavolɛ la a Gyihova maanle bɛwole Gyisɛse a. Afɔle mɔɔ Dwosefi nee Mɛle bɔle wɔ mekɛ mɔɔ bɛwole Gyisɛse la kile kɛ ɛnee bɛle ehyiavolɛma. (Luku 2:24) Dwosefi le kapentanli, ɔti ɔbayɛ kɛ ɛnee ɔlɛ ɛleka ekyi wɔ ye sua ne anwo ɛkɛ wɔ Nazalɛte mɔɔ ɔyɛ gyima wɔ ɛkɛ a. Ɔbayɛ kɛ ɛnee bɛnlɛ ezukoa anzɛɛ ninyɛne dɔɔnwo, titili wɔ mekɛ mɔɔ ngakula ne mɔ rayɛle kɛyɛ nsuu mɔɔ kɔ la.​—Mat. 13:55, 56.

6 Gyihova bɔle Gyisɛse anwo bane vile esiane bie mɔ anwo, noko yeanlie Ɔ Ra ne yeanvi ngyegyelɛ kɔsɔɔti anu. (Mat. 2:13-15) Kɛ neazo la, ɛnee Gyisɛse lɛ ye mbusuafoɔ mɔɔ bɛnlie ye bɛnli a. Nea kɛzi ɔbayɛ kɛ ɔgyegyele Gyisɛse kɛ alimoa ne ɔdaye mumua ne ye mbusuafoɔ anlie ye anli kɛ ɔle Mɛzaya ne la. (Maake 3:21; Dwɔn 7:5) Eza ɔbayɛ kɛ, ɛnee ɔwɔ kɛ Gyisɛse gyinla ye papa Dwosefi mɔɔ tetele ye la ewule ne anloa. Dwosefi ewule ne kile kɛ, ɛnee ɔwɔ kɛ Gyisɛse mɔɔ le ralɛ kpanyinli la, nea abusua ne gyima ne azo. (Maake 6:3) Mɔɔ Gyisɛse yɛle kpanyinli la ɔnwunle kɛzi ɔbanlea ye abusua ne la. Ɔbayɛ kɛ ɛnee ɔwɔ kɛ ɔyɛ gyima ɛsesebɛ ɔnea bɛ. Ɔti, ɛnee ɔze kɛzi awie yɛ gyima wɔ alehyenlɛ ne anu amuala a ɔfɛ la.

Awovolɛ, bɛhilehile bɛ mra bɛmaa bɛva bɛ nwo bɛdo Baebolo ne azo amaa bɛahola bɛali ngyegyelɛ mɔɔ bɛbayia la anwo gyima (Nea ɛdendɛkpunli 7) *

7. (a) Kpuya boni mɔ a baboa agyalɛma yeamaa bɛatete bɛ mra a? (b) Kɛzi Mrɛlɛbulɛ 2:1-6 bahola aboa awovolɛ wɔ bɛ mra ɛtetelɛ nu ɛ?

7 Saa bɛle agyalɛma mɔɔ bɛkulo kɛ bɛwo ngakula a, bɛbiza bɛ nwo kɛ: ‘Asoo yɛle menli mɔɔ yɛbɛlɛ yɛ nwo aze na yɛkulo Gyihova nee ye Edwɛkɛ ne ɔ? Asoo Gyihova bakpa yɛ kɛ yɛnlea adɔma bie ɔ?’ (Edw. 127:3, 4) Saa wɔwo noko a, biza ɛ nwo kɛ: ‘Asoo melɛmaa me mra anwu nvasoɛ mɔɔ wɔ gyima ɛsesebɛ ɛyɛlɛ zo la?’ (Nol. 3:12, 13) ‘Asoo meyɛ biala mɔɔ mebahola la mebɔ me mra nwo bane mefi basabasayɛlɛ nee ɛbɛlatane mɔɔ ɛbu zo wɔ Seetan ewiade ne anu la anwo ɔ?’ (Mrɛ. 22:3) Ɛnrɛhola ɛnrɛbɔ ɛ mra nwo bane ɛnrɛvi ngyegyelɛ biala mɔɔ bɛbayia la anwo. Ɛyɛ ye biala a ɔnrɛyɛ boɛ. Noko, ɛbahola wɔavi ɛlɔlɛ nu wɔahilehile bɛ kɛzi bɛbava bɛ nwo bɛado Baebolo ne azo amaa bɛahola bɛali ngyegyelɛ mɔɔ bɛbayia ye wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu la anwo gyima la. (Kenga Mrɛlɛbulɛ 2:1-6.) Kɛ neazo la, saa bɛ busuanli bie twe ɔ nwo fi nɔhalɛ ɛzonlenlɛ nwo a, dua Nyamenle Edwɛkɛ ne azo boa ɛ mra maa bɛnwu deɛmɔti ɔwɔ kɛ bɛdi nɔhalɛ bamaa Gyihova la. (Edw. 31:23) Anzɛɛ saa bɛ kulovolɛ bie wu a, kenga Baebolo ne anu edwɛkɛ bie mɔɔ bakyekye ɛ mra ne mɔ arɛle na yeamaa bɛanyia anzodwolɛ la kile bɛ.​—2 Kɔl. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

SUKOA MƆƆ DWOSEFI NEE MƐLE YƐLE LA

8. Kɛ mɔɔ Ditilɔnomi 6:6, 7 kile la, duzu a ɛnee ɔwɔ kɛ Dwosefi nee Mɛle yɛ a?

8 Dwosefi nee Mɛle boale Gyisɛse maanle ɔnyianle Nyamenle anyunlu ɛlolɛ, ɔluakɛ bɛlile adehilelɛ mɔɔ Gyihova vale maanle awovolɛ la azo. (Kenga Ditilɔnomi 6:6, 7.) Ɛnee bɛkulo Gyihova kpalɛ, ɔti ɛnee bɛ bodane titili a le kɛ, bɛbaboa bɛ mra bɛamaa bɛanyia Gyihova anwo ɛlɔlɛ zɔhane bie.

9. Kpɔkɛ mɔɔ anwo hyia la boni a Dwosefi nee Mɛle zile a?

9 Dwosefi nee Mɛle zile kpɔkɛ kɛ bɛ nee bɛ mra babɔ nu azonle Gyihova dahuu. Ɔda ali kɛ, dapɛne biala, ɛnee bɛkɔ ayia mɔɔ bɛyɛ ye wɔ Nazalɛte nyianusua ne anu la bie, yɛɛ ɛvolɛ biala, ɛnee bɛkɔ Akpabɛnwo ne bie wɔ Gyɛlusalɛm. (Luku 2:41; 4:16) Ɔbayɛ kɛ, saa abusua ne lua adenle nu ɛlɛkɔ Gyɛlusalɛm a, bɛfa nwolɛ adenle ne bɛkilehile Gyisɛse nee ɔ mediema ne mɔ Gyihova menli ne anwo tetedwɛkɛ. Bie a bɛlɛkɔ a, bɛkɔneɛnlea ɛleka bie mɔ mɔɔ bɛbobɔ bɛ aluma wɔ Ngɛlɛlera ne anu la. Mɔɔ Dwosefi nee Mɛle ɛlɛwo ngakula dɔɔnwo la, ɔbayɛ kɛ ɛnee ɔnla aze kɛ bɛbali ngyehyɛleɛ mɔɔ abusua ne yɛ fa sonle Gyihova la azo dahuu. Noko, kɛmɔ bɛbɔle bɛ nwo mɔdenle la ati, bɛnyianle zolɛ nvasoɛ. Bɛvale Gyihova ɛzonlenlɛ bɛlimoale, ɔti bɛ abusua ne bikyele Gyihova.

10. Duzu a awovolɛ bahola azukoa avi Dwosefi nee Mɛle ɛkɛ a?

10 Duzu a awovolɛ mɔɔ sulo Nyamenle la bahola azukoa avi Dwosefi nee Mɛle ɛkɛ a? Mɔɔ hyia kpalɛ la, bɛlua bɛ edwɛkɛ nee bɛ nyɛleɛ zo bɛmaa bɛ mra ɛnwu ye kɛ bɛkulo Gyihova kpalɛ. Bɛnwu ye kɛ ahyɛlɛdeɛ mɔɔ sonle bolɛ mɔɔ bɛbahola bɛava bɛamaa bɛ la a le kɛ bɛbaboa bɛ bɛamaa bɛahulo Gyihova. Yɛɛ debie ko mɔɔ hyia mɔɔ bɛbahola bɛaboa bɛ bɛamaa bɛanwu ye la a le kɛzi bɛbagenga Baebolo ne dahuu, asɔneyɛlɛ, debiezukoalɛ ɛhɔlɛ nee ɛzonlenlɛ gyima ne ɛyɛlɛ. (1 Tim. 6:6) Eza ɔwɔ kɛ bɛfa nwonane afoa nu ninyɛne mɔɔ bɛ mra hyia nwo la bɛmaa bɛ. (1 Tim. 5:8) Noko bɛhakye kɛ, agɔnwolɛvalɛ kpalɛ mɔɔ bɛ mra nee Gyihova lɛ la a baboa bɛ yeamaa bɛanyia bɛ ti wɔ ngyehyɛleɛ ɛtane ɛhye awieleɛ na bɛahɔ Nyamenle ewiade fofolɛ ne anu a, na tɛ nwonane afoa nu ninyɛne ɔ. *​—Yiz. 7:19; 1 Tim. 4:8.

Ɔyɛ anyelielɛ kɛ awovolɛ mɔɔ sonle Gyihova la anu dɔɔnwo ɛlɛsi kpɔkɛ kpalɛ mɔɔ baboa bɛ mra yeamaa bɛabikye Gyihova a! (Nea ɛdendɛkpunli 11) *

11. (a) Kɛzi folɛdulɛ mɔɔ wɔ 1 Timote 6:17-19 la baboa awovolɛ yeamaa bɛazi kpɔkɛ kpalɛ wɔ bɛ mra ɛtetelɛ nu ɛ? (b) Bodane boni mɔ a wɔ abusua ne bahola azuzu nwo a, na nyilalɛ boni mɔ a bahola avi nu ara a? (Nea ɛlɛka “ Bodane Boni Mɔ A Ɛbapele Wɔadwu Nwo A?”)

11 Nea kɛzi ɔyɛ anyelielɛ kɛ awovolɛ mɔɔ sonle Gyihova la anu dɔɔnwo ɛlɛsi kpɔkɛ kpalɛ mɔɔ baboa bɛ mra yeamaa bɛabikye Gyihova a! Bɛbɔ nu bɛsonle dahuu. Bɛkɔ debiezukoalɛ nee nyianu. Yɛɛ bɛkɔ daselɛlilɛ. Mbusua bie mɔ bɔbɔ kola kɔsonle wɔ azɛlɛsinli mɔɔ bɛnda bɛnyɛ nuhua gyima la anu. Bie mɔ kɔkpɔla Bɛtɛle anzɛɛ bɛboa teokelase suazilɛ gyima ngakyile. Mbusua mɔɔ kulo kɛ yɛ ninyɛne ɛhye mɔ bie la bɔ kakɛ yɛɛ bɛyia ngyegyelɛ bie mɔ. Noko Gyihova bayila bɛ kpole wɔ ɛhye anwo. (Kenga 1 Timote 6:17-19.) Ngakula mɔɔ bɛtete bɛ wɔ mbusua zɛhae anu la kɔ zo da subane mgbalɛ ɛhye mɔ mɔɔ bɛzukoa la ali, na bɛnnu bɛ nwo! *​—Mrɛ. 10:22.

SUKOA MƆƆ GYISƐSE YƐLE LA

12. Duzu a ɛnee ɔwɔ kɛ Gyisɛse yɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɔlɛnyi la ɛ?

12 Gyisɛse anwuma Selɛ ne si kpɔkɛ kpalɛ dahuu, yɛɛ Dwosefi nee Mɛle mɔɔ tetele ye la noko zile kpɔkɛ kpalɛ. Noko mekɛ mɔɔ Gyisɛse ɛlɛnyi la, ɛnee ɔwɔ kɛ ɔsi ɔ ti anwo kpɔkɛ. (Gal. 6:5) Ɔle kɛ yɛ muala la, ɛnee ɔkola ɔkpa mɔɔ ɔkulo kɛ ɔyɛ la. Anrɛɛ ɔbahola yeava ye ɛhulolɛdeɛ yealimoa Nyamenle ɛdeɛ ne anyunlu. Noko ɔkpale kɛ ɔ nee Gyihova banyia agɔnwolɛvalɛ kpalɛ. (Dwɔn 8:29) Kɛzi ye neazo ne bahola aboa ngakula ɛnɛ ɛ?

Ngakula, bɛdie bɛ awovolɛ dahuu (Nea ɛdendɛkpunli 13) *

13. Kpɔkɛ kpalɛ boni a Gyisɛse zile wɔ mekɛ mɔɔ ɔtɛde kakula la ɛ?

13 Gyisɛse kpale kɛ ɔbabɛlɛ ɔ nwo aze yeamaa ye awovolɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɔle kakula wɔ azɛlɛ ye azo la. Yeannyia adwenle kɛ, ɔze ninyɛne dɔɔnwo ɔtɛla ye awovolɛ, ɔti, ɔnrɛdie bɛ. Emomu, “ɔhɔle zo ɔbɛlɛle ɔ nwo aze ɔmaanle bɛ.” (Luku 2:51) Ɔda ali kɛ, Gyisɛse vale ɛzonlelilɛ mɔɔ ɔlɛ kɛ ralɛ nrenyia kpanyinli la anyebolo zo. Ɔbɔle mɔdenle ɔzukoale ye papa Dwosefi gyima ne kpalɛ, amaa yeahola yeaboa ye abusua ne.

14. Kɛzi yɛkola yɛnwu kɛ ɛnee Gyisɛse sukoa Nyamenle Edwɛkɛ ne kpalɛ ɛ?

14 Ɔbayɛ kɛ Gyisɛse awovolɛ hanle nwanwane adenle mɔɔ bɛluale zo bɛwole ye yɛɛ mɔɔ anwumabɔvolɛma ne hanle vanenle ɔ nwo la hilele ye. (Luku 2:8-19, 25-38) Mɔɔ bɛhanle bɛhilele Gyisɛse la amuala anzi, eza ɔzukoale dɔɔnwo wɔ Ngɛlɛlera ne anu. Kɛzi yɛkola yɛnwu kɛ ɛnee Gyisɛse sukoa Nyamenle Edwɛkɛ ne kpalɛ ɛ? Ɔluakɛ, ye ngakula nu bɔbɔ, “kɛzi ɔte edwɛkɛ bo nee ye nyelebɛnloa ne zinle” kilehilevolɛma mɔɔ wɔ Gyɛlusalɛm la anwo. (Luku 2:46, 47) Yɛɛ mɔɔ ɔlile ɛvolɛ 12 pɛ la, Gyisɛse maanle bɛnwunle kɛ ɔ Ze a le Gyihova.​—Luku 2:42, 43, 49.

15. Kɛzi Gyisɛse hilele kɛ ɔkulo kɛ ɔyɛ Gyihova ɛhulolɛdeɛ ɛ?

15 Mɔɔ Gyisɛse nwunle gyima mɔɔ Gyihova kulo kɛ ɔyɛ la, ɔkpale kɛ ɔbayɛ ye ɛhulolɛdeɛ. (Dwɔn 6:38) Ɛnee ɔze kɛ menli dɔɔnwo bakpɔ ye, na ɛnee yemɔ bahola ayɛ adwenleadwenle kpole amaa ye. Noko ɔkpale kɛ ɔbadie Gyihova. Mɔɔ bɛzɔnenle Gyisɛse wɔ 29 Y.M. la, ɛnee ye bodane titili a le kɛ ɔbayɛ Gyihova ɛhulolɛdeɛ. (Hib. 10:5-7) Mɔɔ Gyisɛse ɛlɛwu wɔ amaneɛnwunlɛ baka ne azo bɔbɔ la, yeangyakyi kɛ ɔbayɛ ɔ Ze ɛhulolɛdeɛ.​—Dwɔn 19:30.

16. Debie ko mɔɔ ngakula bahola azukoa avi Gyisɛse ɛkɛ la a le boni?

16 Tie wɔ awovolɛ. Kɛ mɔɔ ɛnee Dwosefi nee Mɛle ɛnli munli la, zɔhane ala a wɔ awovolɛ noko de a. Noko Gyihova ɛva ɛwula bɛ sa kɛ bɛbɔ ɛ nwo bane, bɛtete wɔ na bɛhile wɔ adenle. Saa ɛtie bɛ folɛdulɛ na ɛbu bɛ a, ‘ɔbawie wɔ boɛ.’​—Ɛfɛ. 6:1-4.

17. Kɛ mɔɔ Dwɔhyua 24:15 kile la, duzu kpɔkɛ a ɔwɔ kɛ ngakula mumua ne si a?

17 Si awie mɔɔ ɛbazonle ye la anwo kpɔkɛ. Ɔwɔ kɛ ɛdawɔ mumua ne ɛnwu sonla holɛ mɔɔ Gyihova de, ye bodane nee kɛzi ɛbayɛ ye ɛhulolɛdeɛ la. (Wlo. 12:2) Ɛhye bamaa wɔazi kpɔkɛ mɔɔ hyia kpalɛ la, kɛ ɛbazonle Gyihova. (Kenga Dwɔhyua 24:15; Nol. 12:1) Saa ɛyɛ ngyehyɛleɛ ɛsukoa Baebolo ne dahuu a, Gyihova anwo ɛlɔlɛ mɔɔ ɛlɛ nee diedi mɔɔ ɛlɛ wɔ ye nu la bayɛ kpole.

18. Kpɔkɛ boni a ɔwɔ kɛ ngakula si a, na duzu a bavi nu ara a?

18 Kpa kɛ ɛbava Gyihova ɛhulolɛdeɛyɛlɛ wɔalimoa wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu. Seetan ewiade ne ɛlɛbɔ wɔ ɛwɔkɛ kɛ, saa ɛfa ahyɛlɛdeɛ mɔɔ Nyamenle ɛva ɛmaa wɔ la ɛyɛ mɔɔ ɛkulo la a, ɛ nye balie. Nɔhalɛ ne a le kɛ, menli mɔɔ fa bɛ adwenle sie nwonane afoa nu ninyɛne zo la fa ‘nyanelilɛ dɔɔnwo wowɔ bɛ nwo.’ (1 Tim. 6:9, 10) Noko saa ɛtie Gyihova na ɛfa ye ɛhulolɛdeɛyɛlɛ ɛdimoa wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu a, ɔbawie wɔ boɛ na “wɔabɔ wɔ ɛbɛla nrɛlɛbɛ nu.”​—Dwɔh. 1:8.

DUZU A ƐBAYƐ A?

19. Duzu a ɔwɔ kɛ awovolɛ kakye a?

19 Awovolɛ, bɛbɔ mɔdenle biala bɛboa bɛ mra bɛmaa bɛzonle Gyihova. Bɛva bɛ nwo bɛdo ɔ nwo zo na ɔbaboa bɛ yeamaa bɛazi kpɔkɛ kpalɛ. (Mrɛ. 3:5, 6) Bɛhakye kɛ, mɔɔ bɛyɛ la banyia bɛ mra nwo zo tumi kpole adɛla mɔɔ bɛka la. Ɔti bɛzi kpɔkɛ mɔɔ ɔbaboa bɛ mra yeamaa bɛanyia Gyihova anyunlu ɛlolɛ la.

20. Saa ngakula kpa kɛ bɛbazonle Gyihova a, nyilalɛ boni mɔ a bɛbanyia a?

20 Ngakula, bɛ awovolɛ bahola aboa bɛ bɛamaa bɛazi kpɔkɛ kpalɛ. Noko ɔwɔ kɛ bɛdabɛ mumua ne a bɛsi kpɔkɛ mɔɔ bamaa bɛanyia Nyamenle anyunlu ɛlolɛ a. Ɔti bɛzukoa Gyisɛse na bɛzonle bɛ anwuma Selɛ ne mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ la. Saa bɛyɛ zɔ a, nvasoɛ bara bɛ ɛbɛlabɔlɛ zo, bɛ nye balie na bɛ kunlu adwo bɛ nwo kɛkala. (1 Tim. 4:16) Na kenle bie, bɛ nye balie kpole!

EDWƐNE 133 Sonle Gyihova Wɔ Wɔ Mgbavolɛ Nu

^ ɛden. 5 Awovolɛ mɔɔ sonle Gyihova la kulo kɛ bɛ mra nyi a, bɛ nye die na bɛsonle Gyihova. Ninyɛne boni mɔ a ɔwɔ kɛ awovolɛ yɛ na bɛ mra ahola azonle Gyihova a? Duzu a ɔwɔ kɛ Kilisiene ngakula yɛ na bɛ ɛbɛlabɔlɛ awie bɛ boɛ a? Edwɛkɛ ɛhye babua kpuya ɛhye mɔ.

^ ɛden. 11 Nea ɛlɛka “I Couldn’t Imagine Having Better Parents” mɔɔ wɔ October 2011 Awake! ne m. 20, yɛɛ edwɛkɛ “A Special Letter to Their Parents” mɔɔ wɔ March 8, 1999 Awake! ne m. 25 la.

^ ɛden. 66 NVONINLI NWO EDWƐKƐ: Ɔbayɛ kɛ Mɛle bɔle mɔdenle maanle Gyisɛse nyianle Gyihova anwo ɛlɔlɛ kpole wɔ ye ngakula nu. Mrɛladane noko bɛahola aboa bɛ mra zɔhane ala.

^ ɛden. 68 NVONINLI NWO EDWƐKƐ: Ɛnee Dwosefi anye die nwo kɛ ɔ nee ye abusua ne bahɔ nyianusua ne anu. Ɛnɛ noko, ɔwɔ kɛ selɛma anye die nwo kɛ bɛ nee bɛ abusua ne bahɔ debiezukoalɛ.

^ ɛden. 70 NVONINLI NWO EDWƐKƐ: Gyisɛse papa hilele ye kɛzi bɛyɛ gyima bie mɔ la. Ɛnɛ noko, ngakula bahola azukoa kɛzi bɛyɛ ninyɛne bie mɔ la avi bɛ papa mɔ ɛkɛ.