1. ¿Ima ruwaymi aswan allin kanman?

TAYTA-MAMAKUNAQ mana allin ruwasqankuqa, wawankupaqpas manan allinchu kanqa, allin kaqta ruwaqtinkutaq kusisqa wawankupas kausanqaku, ichaqa wawakunapas allintan imatapas ruwananku. Imamantapas aswan allin ruwayqa, Jehová Diosta serviymi (Sal. 73:28).

2. Bibliaq nisqan jina, ¿imakunatan ruwaranku José, María, Jesuspas?

² Jesuspa tayta-mamanpas yachachirankun wawankuman Jehová Dios serviyta, chhaynapin rikuchiranku Jehová Diosta serviy kausayninkupi aswan importante kasqanta (Luc. 2:40, 41, 52). Jesusqa allintan imatapas ruwaran, chaymi yanaparan Jehová Diospa munayninta junt’ananpaq (Mat. 4:1-10). Jesusqa allin runa karan, junt’aq, mana manchakuq ima, chhayna wawayoq kaytan llapa cristianokunapas munankuman.

3. ¿Ima tapuykunatan kay yachachikuypi kutichisunchis?

³ Kay yachachikuypin kay tapuykunamanta yachasunchis: ¿Imakunatan allinta ruwaran Jehová Dios Jesusrayku? ¿Imatan tayta-mamakuna yachankuman Josemanta, Mariamantapas? ¿Imatan wayna-sipaskuna yachankuman Jesusmanta?

4. ¿Imatan allinta ruwaran Jehová Dios Jesusrayku?

⁴ Jehová Diosqa allin tayta-mamatan Jesuspaq ajllapuran (Mat. 1:18-23; Luc. 1:26-38). ¿Imaraykun chayta ninchis? Bibliapi Mariaq sonqomanta rimasqanta leespan, reparanchis  Jehová Diosta simin qelqatapas anchata munakusqanta (Luc. 1:46-55). Josepas Jehová Diospa kamachisqanta kasukuspan rikuchiran Dios sonqo kasqanta (Mat. 1:24).

5, 6. ¿Ima sasachakuykunamantan Jehová Dios mana jark’aykuranchu Jesusta?

⁵ Jehová Diosqa manan qhapaq tayta-mamatachu Jesuspaq ajllapuran. Jesuspa nacesqan qhepata José, Mariapas sacrificiota jaywasqankupin reparanchis paykunaqa wajcha kasqankuta (Luc. 2:24). Yaqapaschá Josepaqqa karan juch’uy carpinterian Nazaret llaqtapi. Qanchis más wawakunayoqtaq karanku chayqa imachus kapuqnillankuwanchá kausaranku (Mat. 13:55, 56).

⁶ Jehová Diosqa jark’aykuranmi wawan Jesusta wakin sasachakuykunamanta, ichaqa manan llapa sasachakuykunamantachu (Mat. 2:13-15). Sasachá Jesuspaqqa karan Diospa ajllasqan kasqanpi mana familiankuna creesqankuqa (Mar. 3:21; Juan 7:5). Papan José wañupuqtinpas maytachá llakikuran. Kuraqtaq wayqenkunamanta karan chayqa, paychá familianpaq llank’anan karan (Mar. 6:3). Tiempowanqa yacharanchá allinta familianta yanapayta. Askhatachá llank’aran ama imankupas faltananpaq. Chhayna kaqtinqa yacharanmi imaynas ch’isiyaq p’unchayta llank’ay kasqantapas.

7. a) Wawayoq casarasqakuna, ¿imakunatan tapukunanku? b) Proverbios 2:1-6 nisqan jina ¿imatan tayta-mamakuna yachachinanku wawankuman?

⁷ Casarasqakuna, sichus wawakunayoq kayta piensashankichis chayqa, kayta tapukuychis: “¿Juch’uyaykukuq allin iñiyniyoq runakunachu kanchis, Diospa qowasqanchis wawata allinta uywananchispaq?”, nispa (Sal. 127:3, 4). Sichus wawayoqña kashanki chayqa, tapukuy: “¿Yachachishanichu wawaykunata allin llank’aq kanankupaq?” (Ecl. 3:12, 13). “¿Tukuy atisqaytachu ruwashani Satanaspa kamachisqan pachamanta jark’aykunaypaq?”, nispa (Prov. 22:3). Manaña llapa sasachakuykunamantachu wawanchiskunata jark’aykuyta atisun chaypas. Munakuywanmi yachachisunman sasachakuykunata atipanankupaq. ¿Imaynata? Bibliaq nisqanman jina kausanankupaq yachachispa (leey Proverbios 2:1-6). Sichus juj familianchis Diospa  llaqtanmanta t’aqakapunman chayqa, yachachinanchismi wawanchiskunata Bibliawan imarayku Diospaq junt’aq kananchis chayta (Sal. 31:23). Juj familianchis wañupuqtinpas Bibliawan yachachisun llakikuyta atipanankupaq, thaj kayta tarinankupaqpas (2 Cor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16).

8. ¿Imaynatan kasukuranku Josepas Mariapas Deuteronomio 6:6, 7 nisqanta?

⁸ Josewan Mariawanqa yanaparanku Jesusta Diospa allin qhawarisqa kananpaq, tayta-mamakunapaq kamachikuy simi nisqanman jinan Jesustaqa uywaranku (leey Deuteronomio 6:6, 7). Iskayninkun Jehová Diosta munakuranku. Kausayninkupi aswan importanteqa, wawankuman Jehová Diosta munakunankupaq yachachiymi karan.

9. ¿Imakunatan allinta ruwaranku Josepas Mariapas?

⁹ Josewan Mariawanqa kallpachakurankun familiantin iñiyninkupi allin kanankupaq. Sapa semanan Nazaret llaqtapi sinagogata riqku Diosta yupaychaq, Jerusalenpi Pascua fiestamanpas sapa watanmi riqku (Luc. 2:41; 4:16). Familiantin Jerusalenman purisqankupiqa yachachirankuchá Diosmanta Jesusman, wayqenkunamanpas. Chaymantapas rirankuchá Bibliapi rimakusqan cheqaskunatapas astawan Diosmanta yachanankupaq. Jatun familiayoqtaq karanku chayqa, sasachá karan Josepaq Mariapaqpas llapankuta Dios sonqo kanankupaq yanapayqa. Diosta ñaupaqman churasqankuraykun kusisqa kausaranku.

10. ¿Imakunatan tayta-mamakuna yachankuman Josemanta Mariamantapas?

¹⁰ ¿Imatan tayta-mamakuna yachankuman Josemanta Mariamantapas? Astawanqa rimasqaykichiswan, ruwasqaychiswanmi, wawaykichisman rikuchinaykichis sonqomanta Jehová Diosta munakusqaykichista. Imamantapas aswan allinqa Diosta munakunankupaq yachachiymi. Chaymantapas yachachinaykichismi: Bibliata allinta t’aqwinankupaq, Diosmanta mañakunankupaq, juñunakuykunaman rinankupaq, Diosmanta willanankupaqpas (1 Tim. 6:6). Qonaykichistaqmi  ima necesitasqankutapas (1 Tim. 5:8). Ichaqa manan imaymana qosqaykichischus paykunataqa yanapanqa tukukuy tiempopi salvakunankupaq, mosoq pachaman jaykunankupaqpas, aswanpas Jehová Dioswan amigontin kaymi (Ezeq. 7:19; 1 Tim. 4:8). *

11. a) ¿Imaynatan 1 Timoteo 6:17-19 nisqan yanapanman tayta-mamakunata? b) ¿Imakunata ruwanankupaqmi kallpachakunanku, ima bendicionkunatan chaskinkuman? (Qhaway “ ¿Imakunatan familiantin ruwankuman?” nisqata.)

¹¹ Ancha kusikunapaqmi askha tayta-mamakunaq llapa familiantin Diosta yupaychanankupaq tukuy ima ruwasqankuqa. Kuskan Jehová Diosta yupaychashanku juñunakuykunapi, asambleakunapi, Diosmanta willaypipas. Wakinqa pisita Diosmanta willakusqan llaqtakunapin yanapakushanku. Wakintaq Betel wasita visitanku otaq Diosta yupaychana wasikuna jatarichiypi yanapakushanku. Chaykunata ruwanankupaqqa manan pipas paganchu, sasataqmi mayninpiqa kanman. Chaywanpas kusisqan Jehová Diosta servinku (leey 1 Timoteo 6:17-19). Chhayna familiapi uywasqa kaqkunaqa manan qonqankuchu wawamantapacha yachasqankutaqa, chayraykun agradecesqa kashanku tayta-mamankupaq (Prov. 10:22). *

12. ¿Imatan Jesús ruwanan karan kuraqña kaspa?

¹² Jehová Diosqa allin taytan karan Jesuspaq, kay pachapi tayta-mamankunapas allintan yanaparanku Jesustaqa. Wiñaspanmi ichaqa payllamanta imatapas ruwanan karan (Gál. 6:5). Noqanchis jinan ajllakuyta atiran ima ruwanantapas. Payqa munasqanman jinalla imatapas ruwananmantaqa Jehová Dios munasqanman jinan ruwaq (Juan 8:29). Jesusmanta yachayqa yanapanmanmi kay tiempopi wayna-sipaskunatapas.

13. ¿Imayna wawa kananpaqmi Jesús kallpachakuran?

¹³ Wawachanmantapachan Jesusqa tayta-mamanta kasukuran. Manan jayk’aqpas tayta-mamantaqa pisichaqchu, nitaq yachaysapamanchu tukuran, aswanpas ‘kasukushallaranmi paykunata’ (Luc. 2:51). Kuraq wawa jinan allinta imatapas ruwaran. Kallpachakuranmi taytan jina allin llank’aq kananpaq, chhaynapi familianta yanapananpaq.

14. ¿Imaynapin yachanchis Jesús Diospa siminta allinta t’aqwisqanta?

¹⁴ Tayta-mamanqa willaranchá Jesusman  nacesqanqa juj milagro kasqanta, angelkuna paymanta rimasqantapas (Luc. 2:8-19, 25-38). Jesusqa manan chaykunata yachachisqallankuwanchu contento karan. Pay kikinmantan Diospa simin qelqata astawan t’aqwiran. ¿Imaynapin chayta yachanchis? Payqa waynachallaraq kashaspan Jerusalenpi yachachikuqkunawan rimaran, chaymi paykunaqa ‘anchata admirakuranku imatapas allinta entiendesqanmanta tapusqankuman kutichisqanmantapas’ (Luc. 2:46, 47). 12 watallayoq kashaspan yacharanña Jehová Dios taytan kasqanta manataqmi iskayaranchu chaymantaqa (Luc. 2:42, 43, 49).

15. ¿Imaynatan Jesús rikuchiran taytanpa munayninta ruway munasqanta?

¹⁵ Jesusqa imapaqchus kay allpaman jamusqanta entiendespan, chayman jina kausaran (Juan 6:38). Yacharanmi runakuna cheqninankutapas, chhaynaña kaqtinpas Jehová Diostan kasukuran. 29 watapi Bautizakuspan tukuy tiemponwan taytanpa munayninta ruwayta qallariran (Heb. 10:5-7). Wañunankamataqmi taytantaqa kasukuran (Juan 19:30).

16. ¿Imatan wawakuna yachankuman Jesusmanta?

¹⁶ Kasukuy tayta-mamaykita. Josewan, Mariawan jinan, tayta-mamaykipas pantaq kanku. Chaywanpas Jehová Diosmi paykunata churan cuidanasuykipaq, yachachinasuykipaq, yanapanasuykipaq ima. Chaymi paykunata kasukunayki respetanayki ima “chhaynapin allillan kanki” (Efes. 6:1-4).

17. Josué 24:15 nisqan jina, ¿imatan paykunallamanta ajllakunanku wayna-sipaskuna?

¹⁷ Ajllakuy pita serviy munasqaykita. Qan kikiykipunin yachanayki pipuni Jehová Dios kasqanta, ima ruwanaykita munasqanta, imayna junt’anaykitapas (Rom. 12:2). Chaykunata yachaspallan allinta Jehová Diosta servinki (leey Josué 24:15; Ecl. 12:1). Sichus kallpachakunki Diospa siminta t’aqwinaykipaq chayqa, astawanmi Jehová Diosta munakunki iñiyniykipas wiñanqan.

18. ¿Imatawanmi wayna-sipaskuna ruwananku, imarayku?

¹⁸ Jehová Diospa munayninta kausayniykipi ñaupaqman churay. Satanaspa kamachisqan pachaqa yachachinmi kusisqa kausanaykipaqqa imatapas qanllapaq ruwanayki  kasqanta. Ichaqa payllapi piensaspa qhapaq kayta maskhaq runakunaqa ‘imaymana nanaykunawanmi k’irikunku’ (1 Tim. 6:9, 10). Jehová Diosta kasukuspa munayninta ñaupaqpi churanki chayqa, ‘tukuy ima ruwasqaykipas allinmi kasunki’ (Jos. 1:8).

19. ¿Imatan yuyarinanku tayta-mamakuna?

¹⁹ Tayta-mamakuna, tukuy atisqaykichista kallpachakuychis wawaykichis Jehová Diosta servinanpaq. Jehová Diospi confiaychis, paymi yanapasunkichis allinta imatapas ruwanaykichispaq (Prov. 3:5, 6). Yuyariychis, aswan allinqa ruwasqaykichiswan yachachiymi, simillawan yachachiymantaqa. Tukuy ima ruwasqaykichispas Jehová Diospa munayninman jinan kanan.

20. ¿Ima bendicionkunatan wayna-sipaskuna chaskinqaku Jehová Diosta servispa?

²⁰ Wayna-sipaskuna, tayta-mamaykichismi yanapasunkichis allinta imatapas ruwanaykichispaq. Jehová Dios chaskinasuykichispaqmi ichaqa qankunamanta kanqa. Chhaynaqa, Jesús jina kanaykipaq kallpachakuy, taytayki Jehová Diosta serviy ama iskayaspa, chayta ruwaspaqa kusikuytan tarinki, yachankitaqmi imapaq kausasqaykita (1 Tim. 4:16). Jamuq tiempopitaq ancha sumaq kausayta chaskinki.