1. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ usi uwoma nọ ma be ta na u re siwi uzuazọ ohwo?

USI UWOMA nọ ma be ta na u re siwi uzuazọ ohwo. Ẹvẹ ma rọ riẹ? Oke nọ Jesu ọ jẹ vuẹ ilele riẹ inọ a nyae ta usi uwoma evaọ obe Matiu 28:19, 20, ọ ta nọ: “Wha nya, re wha ru ahwo zihe ruọ ilele . . . , wha họ ae ame.” Fikieme ame-ọhọ o ro wuzou gaga? Re ohwo ọ sai wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, ọ rẹ họ-ame. Ohwo nọ ọ be te họ-ame ọ rẹ rọwo nọ fiki uwhu Jesu gbe ẹkparomatha riẹ ọvo ma sai ro wo uzuazọ. Oyejabọ nọ Pita ukọ na ọ rọ ta kẹ Ileleikristi nọ: “Ame-ọhọ, u bi siwi owhai enẹna . . . fiki ẹkparomatha Jesu Kristi.” (1 Pita 3:21) Fikiere nọ ma te wuhrẹ Ebaibol kugbe ohwo, nọ ọ jẹ họ-ame, o re wo ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.

2. Eme 2 Timoti 4:1, 2 o ta nọ ma ru?

² Re ma fiobọhọ kẹ ahwo zihe ruọ ilele Jesu, ma rẹ daoma wo “onaa ewuhrẹ.” (Se 2 Timoti 4:1, 2.) Fikieme? Keme Jesu ọ ta kẹ omai nọ: “Wha nya, re wha ru ahwo zihe ruọ ilele . . . , wha wuhrẹ ae.” Pọl ọ tẹ jẹ ta nọ ma “ruabọhọ” iruo nana ‘keme enẹ oruo ma ti ro siwi omamai gbe enọ e gaviezọ kẹ omai.’ Agbẹta nọ Pọl ọ rọ ta nọ ma “muẹrohọ . . . ewuhrẹ [mai] kẹse kẹse” na. (1 Tim. 4:16) Nọ orọnọ a re wuhrẹ ohwo taure ọ tẹ te jọ olele na, ma rẹ daoma riẹ epanọ ma re ro wuhrẹ ahwo ziezi.

3. Eme ma te jọ uzoẹme nana wuhrẹ?

³ Kukpe kukpe ma bi wuhrẹ ima ahwo buobu eware nọ e rrọ Ebaibol na. Rekọ wọhọ epanọ ma ta evaọ uzoẹme nọ o vrẹ na, ma gwọlọ gbe fiobọhọ kẹ ahwo buobu re a sae nyaharo te epanọ a rẹ rọ họ-ame, re a sae jọ ilele Jesu Kristi. Evaọ uzoẹme nana, ma te ta kpahe eware isoi efa nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ omai wuhrẹ ohwo re ọ nyaharo te epanọ ọ rẹ rọ họ-ame.

4. Fikieme ma gbẹ rọ ta ẹme bu hrọ họ nọ ma te bi wuhrẹ ohwo Ebaibol na? (Rri ẹme-obotọ na re.)

⁴ Eware nọ ma bi wuhrẹ ahwo evaọ Ebaibol na e were omai gaga, i re mu omai. Fikiere, ẹsejọ ma rẹ ta ẹme bu hrọ. Rekọ te ma bi ru Uwuhrẹ Uwou-Eroro, Uwuhrẹ Ebaibol Ukoko, hayo ma bi wuhrẹ ohwo evaọ obọ uwou riẹ, ma rẹ yọroma re ma gbẹ ta ẹme bu hrọ họ. Joma fiobọhọ kẹ ahwo wuhrẹ no Ebaibol na ze. Fikiere, nọ ma te bi wuhrẹ ohwo, joma yọroma re ma gbẹ ta eme bu vrẹta ha nọ ma te bi ru oria Ebaibol vẹ. Ma rẹ gba omamai re ma gbẹ ta oware kpobi nọ ma riẹ kpahe uzoẹme nọ ma bi wuhrẹ ohwo na ha. * (Jọn 16:12) Who te rri oghẹrẹ nọ whọ riẹ Ebaibol te evaọ oke nọ whọ rọ họ-ame gbe oghẹrẹ nọ whọ riẹ te enẹna, epọvo na ha. Oke nọ whọ rọ họ-ame, ẹsejọhọ eware jọ nọ i wuzou evaọ Ebaibol na ọvo whọ riẹ. (Hib. 6:1) U te ikpe buobu re whọ tẹ te riẹ eware nọ whọ riẹ obọnana. Fikiere, whọ bẹre uzou ọmọ-uwuhrẹ ra re whọ wọ eware kpobi nọ whọ riẹ fihọ iẹe he.

5. (a) Wọhọ epanọ o rrọ 1 Ahwo Tẹsalonika 2:13, eme ma gwọlọ nọ ohwo nọ ma bi wuhrẹ o re vuhumu? (b) Ẹvẹ ma re ro fiobọhọ kẹ ohwo nọ ma bi wuhrẹ re ọ ta eware nọ o bi wuhrẹ kẹ amọfa?

⁵ Ma gwọlọ fiobọhọ kẹ ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe riẹ nọ Ẹme Ọghẹnẹ a bi wuhrẹ na. (Se 1 Ahwo Tẹsalonika 2:13.) Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ ae riẹ onana? Ta kẹe nọ jọ ọ hae vuẹ amọfa eware nọ o bi wuhrẹ na. Orọnikọ ẹsikpobi who re ru oware nọ o rrọ Ebaibol vẹ kẹe he, whọ sae jẹ nọe re o ru eria Ebaibol jọ vẹ kẹ owhẹ. Jọ ọ ruẹ nọ ẹme nọ ọ rrọ Ebaibol na ọ rẹ sai fiobọhọ kẹe. Nọ o te se oria Ebaibol jọ, nọe enọ nọ e rẹ lẹliẹe roro kpahe oria nọ o se na re whọ riẹ oghẹrẹ nọ o rri ẹme nọ o se na. (Luk 10:25-28) Wọhọ oriruo, whọ sae nọe nọ: “Uruemu Jihova vẹ whọ jọ oria Ebaibol nana ruẹ?” “Erere vẹ whọ sai wo no oria Ebaibol nana ze?” “Ẹvẹ who rri oware nọ who se obọnana?” (Itẹ 20:5) Oghẹrẹ nọ eware nọ o bi wuhrẹ e were riẹ te gbe oghẹrẹ nọ o bi fi ai họ iruo te oye o mae roja, orọnikọ epanọ ọ riẹ bu te he.

6. Fikieme u ro woma re whọ wha oniọvo nọ o wo onaa lele oma nyai wuhrẹ ohwo?

⁶ Kọ who zizie oniọvo nọ o wo onaa no ẹdẹjọ re whẹ avọ iẹe wha nyai wuhrẹ ohwo jọ? Oke kpobi nọ who te ru enẹ, nọ oniọvo na sọ whọ riẹ uwuhrẹ na ru ziezi hayo sọ who fiobọhọ kẹ ohwo na wo otoriẹ eria Ebaibol ziezi. Re whọ sai wo onaa ewuhrẹ ziezi, who re wo omaurokpotọ. (Rri Iruẹru Ikọ 18:24-26.) Who te wuhrẹ kugbe ohwo na no, whọ sae jẹ nọ oniọvo na sọ o rri nọ ohwo na o bi wo otoriẹ eware nọ  o bi wuhrẹ na. Whọ sae jẹ vuẹ oniọvo na re o wuhrẹ kugbe ohwo na evaọ oka nọ whọ te jariẹ hẹ. Onana u ti ru nọ ewuhrẹ na o gbe ti ro vo ohwo na ha, o ve ti je vuhumu nọ o roja re ọ hai wuhrẹ kẹse kẹse. Who du roro vievie he inọ ọmọ-uwuhrẹ na ọra fikiere oniọvo ọfa ọ rẹ sai wuhrẹ kugbei vievie he. Ẹvẹ ma rọ ta ere? Keme oware nọ u ti kiehọ ohwo na oma whọ gwọlọ, re ọ sai wo ẹnyaharo.

7. Oghẹrẹ vẹ who re wuhrẹ ohwo re uwuhrẹ na o sae were iẹe?

⁷ U fo nọ ohwo nọ who bi wuhrẹ na ọ rẹ jọ oma ra ruẹ nọ eware nọ who bi wuhrẹ iẹe evaọ Ebaibol na e be were owhẹ oma, i te je mu owhẹ ẹro. (1 Tẹs. 1:5) Who te ru ere ẹsiẹe eware nọ who bi wuhrẹ iẹe na e te mae rọ were iẹe. Whọ sae vuẹe epanọ eware nọ who wuhrẹ no Ebaibol ze i ro fiobọhọ kẹ owhẹ no. Ọyomariẹ ọ vẹ te ruẹ nọ ehrẹ nọ e rrọ Ebaibol na e sai fiobọhọ kẹe re.

8. Idhere efa vẹ whọ sai gbe ro fiobọhọ kẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ, kọ fikieme?

⁸ Nọ who te bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ohwo, whọ sai gbiku ohwo jọ nọ o wo ọkpọ ebẹbẹ riẹ na vẹre, nọ o fi rai kparobọ no. Otẹrọnọ whọ riẹ oniọvo otiọye jọ, whọ sai sei gboma kpohọ uwuhrẹ na. Ẹsejọhọ iku omariẹ nọ o ti gbe ze i ti fiobọhọ kẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ na. Whọ sae jẹ ruẹ iku ahwo jọ nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹe evaọ jw.org, evaọ otọ uzoẹme na “Ebaibol O re Nwene Uzuazọ Ohwo.” * Whọ sae rehọ ividio gbe izoẹme nọ e rrọ etẹe fiobọhọ kẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ na ruẹ nọ ehrẹ Ebaibol e rẹ sai fiobọhọ kẹe yeri emamọ uzuazọ.

9. Ẹvẹ whọ sae rọ tuduhọ ohwo nọ who bi wuhrẹ awọ re ọ hae ta eware nọ o bi wuhrẹ kẹ imoni gbe egbẹnyusu riẹ?

⁹ Otẹrọnọ ohwo nọ who bi wuhrẹ na ọ rọo no, kọ ọzae hayo aye riẹ ọ be hai kuomagbe owhai nọ wha te bi wuhrẹ? Otẹrọnọ ọ be hai kuomagbe owhai hi, ta kẹe re o kuomagbe owhai wuhrẹ. Ta kẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ na re ọ hae ta eware nọ o bi wuhrẹ na kẹ imoni gbe egbẹnyusu riẹ. (Jọn 1:40-45) Ẹvẹ whọ sae rọ tuduhọ iẹe awọ re o ru ere? Whọ sae nọe nọ: “Ẹvẹ whọ sai ro wuhrẹ ohwo uviuwou ra jọ oware nana nọ ma wuhrẹ na?” hayo “Oria Ebaibol vẹ whọ sai ro ru onana vẹ kẹ amọfa?” Enẹ who re ro wuhrẹ ohwo na re ọ jọ owuhrẹ  odẹnotha. Kẹsena nọ o te zihe ruọ owhowho-uvie no, usi uwoma ota o gbẹ bẹe he. Whọ sae jẹ nọe sọ ọ riẹ omọfa nọ ọ gwọlọ nọ a wuhrẹ iẹe Ebaibol. Otẹrọnọ ọ fodẹ ohwo jọ, daoma te ohwo na oma ababọ oke oraha re whọ vuẹe nọ whọ gwọlọ wuhrẹ Ebaibol kugbei. Dhesẹ ividio Ẹvẹ A re Ru Obe-Uwuhrẹ Ebaibol? na kẹe. *

10. Wọhọ epanọ o rrọ 1 Ahwo Tẹsalonika 2:7, 8, ẹvẹ oniọvo nọ o bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ohwo ọ sae rọ rehọ aro kele Pọl?

¹⁰ Oniọvo nọ o bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ohwo na ọ rẹ jọ ogbẹnyusu riẹ. O re rri rie wọhọ ohwo nọ o ti kurẹriẹ ziọ ukoko na odẹnotha. (Se 1 Ahwo Tẹsalonika 2:7, 8.) Re ahwo nana nọ ma bi wuhrẹ kugbe na a nyasiọ egbẹnyusu rai vẹre ba je nwene uzuazọ rai re a sae gọ Jihova, o lọhọ tere he. Ma rẹ daoma fiobọhọ kẹ ae re a mu emamọ egbẹnyusu evaọ ukoko na. Si kẹle ohwo nọ who bi wuhrẹ Ebaibol kugbe. Hae jọ kugbei, orọnọ oke nọ wha bi wuhrẹ ọvo ho rekọ te oke ofa re. Whọ sae rọ ifonu sei, vi uwou sei, hayo weze bru ei, makọ evaọ ẹdẹ nọ wha bi wuhrẹ Ebaibol ho. Ere ọ rẹ rọ riẹ nọ who you rie.

11. Ẹvẹ ma gwọlọ nọ ohwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ọ rẹ jọ evaọ ukoko na, kọ fikieme?

¹¹ Ahwo a rẹ ta nọ: “Ẹwho soso ọ rẹ yọrọ ọmọ.” Fikiere, ma sae ta nọ: “Ukoko soso u re fiobọhọ kẹ ohwo zihe ruọ olele.” Oye o soriẹ nọ emamọ owuhrẹ o re ro dhesẹ ohwo nọ o bi wuhrẹ Ebaibol kẹ inievo efa evaọ ukoko na nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹe, nọ uruemu rai o rẹ sae jọ emamọ oriruo kẹe. Ohwo na ọ vẹ te rọ enẹ kuomagbe idibo Ọghẹnẹ nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹe kruga jẹ sasa iẹe oma. Ma gwọlọ nọ ohwo kpobi nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ọ riẹ nọ ọyomariẹ yọ omọvo ukoko na, inievo ukoko na a te je rri rie ghaghae. Ma gwọlọ nọ o muoma họ họ, ukpoye ma re dhesẹ uruemu nọ o rẹ lẹliẹe si kẹle omai. Onana u ti ru nọ o rẹ rọ lọhọ kẹe re ọ siọ usu okpekpe ba ẹnya kugbe ahwo nọ a rẹ sai fiobọhọ kẹe kruga ha evaọ egagọ Ọghẹnẹ. (Itẹ 13:20) Nọ egbẹnyusu riẹ a tẹ se iẹe, ọ vẹ riẹ nọ ọ sai wo emamọ egbẹnyusu evaọ ukoko Jihova.​—Mak 10:29, 30; 1 Pita 4:4.

12. Fikieme ma rẹ rọ vuẹ ohwo nọ ma bi wuhrẹ kugbe inọ o roja re ọ roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame?

¹² Hae ta kẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ Ebaibol kugbe inọ u wuzou gaga re ọ roma  mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame. Uzẹme riẹ họ, oware nọ o be lẹliẹ omai wuhrẹ Ebaibol kugbe ahwo họ re a nyaharo te epanọ a rẹ rọ họ-ame. U fo nọ ohwo nọ ma wuhrẹ te emerae bro no ọ rẹ riẹ nọ ẹjiroro nọ ma bi ro wuhrẹ iẹe họ, re ọ jọ Osẹri Jihova. O mae tubẹ gwọlọ nọ ohwo na ọ rẹ riẹ onana nọ o te mu ewuhrẹ họ ẹnyaze no.

13. Eme gbe eme ohwo nọ a bi wuhrẹ Ebaibol o re ru re ọ sai te ame-ọhọ?

¹³ U wo eware sa-sa nọ ọmọ-uwuhrẹ nọ ọ ginẹ gwọlọ gọ Jihova o re ru re ọ sae nyaharo te ame-ọhọ. Orọ ọsosuọ, o re wuhrẹ kpahe Jihova, o re you rie, ọ vẹ jẹ rọwo eware nọ o bi wuhrẹ na. (Jọn 3:16; 17:3) Kẹsena usu riẹ avọ Jihova o vẹ te kpekpe ziezi, ọ vẹ te jẹ kẹle inievo na ziezi evaọ ukoko na. (Hib. 10:24, 25; Jem. 4:8) Nọ oke o be nyaharo na, iruemu iyoma nọ o je ru vẹre i ve ti mu ei eva họ ẹdha, o ve ti siobọno ai. (Iruẹru 3:19) Oke nana yọ o mu eware nọ o bi wuhrẹ họ ẹta kẹ amọfa no. (2 Kọr. 4:13) Kẹsena ọ vẹ roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame. (1 Pita 3:21; 4:2) Ẹdẹ nọ ọ te rọ họ-ame na yọ ẹdẹ oghọghọ! Nọ o bi ru eware nana unọjọ utọjọ na, hai jiri ei jẹ tuduhọ iẹe awọ inọ ọ gbẹ ruabọhọ eware ezi nana.

14. Ẹvẹ whọ sae rọ riẹ oghẹrẹ nọ ohwo nọ who bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ọ be nyaharo te?

¹⁴ Re ohwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ọ roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame o rrọ oware asohẹrioke he. Fikiere ma re wo odiri. Rekọ ma re wuhrẹ te oria nọ ma rẹ rọ daoma riẹ sọ ọ ginẹ gwọlọ gọ Jihova Ọghẹnẹ. Kọ whọ be jọ oma riẹ ruẹ eware nọ i dhesẹ nọ o bi ru oware nọ Jesu ọ ta? Manikọ, o bi wuhrẹ Ebaibol fihọ uzou ọvo?

15. Eme o re dhesẹ nọ ohwo nọ who bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ọ be nyaharo?

¹⁵ Noke toke, hai rri oghẹrẹ nọ ohwo nọ who bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ọ nyaharo te no. Wọhọ oriruo, kọ ọ be hae ta eme nọ i dhesẹ nọ o you Jihova? Kọ ọ be hae lẹ se Jihova? (Ol. 116:1, 2) Kọ o be hae were iẹe re o se Ebaibol na kẹse kẹse? (Ol. 119:97) Kọ ọ be hae ziọ ewuhrẹ kẹse kẹse? (Ol. 22:22) Kọ o siobọno ikpehre iruemu jọ no? (Ol. 119:112) Kọ ọ be hae vuẹ ahwo uviuwou riẹ eware nọ o bi wuhrẹ na? (Ol. 9:1) Mai wuzou na, kọ ọ ginẹ gwọlọ jọ Osẹri Jihova? (Ol. 40:8) Otẹrọnọ ohwo nọ who bi wuhrẹ na ọ be nyaharo evaọ usu eware nana ọvuọvo ho, daoma riẹ oware nọ o  be whae ze. Kẹsena whọ vẹ rọ unu kpotọ lele iei ta ẹme na. *

16. Eme ọ rẹ sai dhesẹ nọ u te oke nọ whọ rẹ rọ siọ ohwo ba ewuhrẹ no?

¹⁶ Who te gb’omoke homa, dai rri sọ u fo re who gbe wuhrẹ ohwo na. Nọ omara nọ: ‘Kọ o be hae jọ bẹbẹ kẹe re ọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ uwuhrẹ na? Kọ o be hai fou rie ehoo re ọ ziọ iwuhrẹ evaọ obọ Ọgwa Uvie? Kọ iruemu iyoma jọ e gbẹ riẹe obọ? Kọ o gbe bi kpohọ egagọ efa?’ Otẹrọnọ Ee, kiyọ who re roro te ziezi. Who te gbe bi wuhrẹ kugbei o rẹ wọhọ ẹsenọ who bi wuhrẹ ohwo epanọ a rẹ ya ame, yọ ohwo na ọ gwọlọ duomahọ ame he. Otẹrọnọ eware nọ who bi wuhrẹ ohwo na i te rie udu hu, yọ o bi siobọno iruemu iyoma nọ o wo vẹre he, kọ u gine fo re who gbe wuhrẹ ohwo na?

17. Wọhọ epanọ o rrọ 1 Timoti 4:16, eme o gwọlọ nọ ma re ru nọ ma te bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ahwo?

¹⁷ O rrọ omai oja gaga re ma wuhrẹ Ebaibol kugbe ahwo, yọ ma gwọlọ nọ ma re fiobọhọ kẹ ae nyaharo te epanọ a rẹ rọ họ-ame. Oyejabọ nọ ma re ro fiobọhọ kẹ ai wuhrẹ no Ebaibol ze, jẹ ta ẹme evaọ oghẹrẹ nọ u re dhesẹ nọ eware nọ ma bi wuhrẹ ai na i mu omai ẹro. Ma rẹ jẹ ta kẹ ohwo nọ ma bi wuhrẹ na inọ o mu egbẹnyusu evaọ ukoko na. Yọ u fo re ma hae ta ẹme kẹe kpahe omauromudhe gbe ame-ọhọ. Nọ ma te gb’omoke jọ homa, ma rẹ hai rri oghẹrẹ nọ ọ be nyaharo te. (Rri ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 13 nọ uzoẹme riẹ o rrọ, “ Epanọ Whọ Sai ro Fiobọhọ kẹ Ọmọ-Uwuhrẹ Te Ame-Ọhọ.”) Eva e were omai kẹhẹ inọ ma bi wuhrẹ ahwo Ebaibol re a sai wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ! Joma gbaemu nọ ma re fiobọhọ kẹ ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe re a sai te ame-ọhọ.