1. Twĩsĩ ata kana wĩa wa kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a nĩ wa kũtangĩĩa mathayũ?

WĨA wa kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a nĩ wa kũtangĩĩa mathayũ! Twĩsĩ ũu ata? Yĩla Yesũ wanenganie mwĩao ũla wĩ nthĩnĩ wa Mathayo 28:19, 20, aisye: “Endai . . . mũkatw’ĩkĩthye andũ . . . amanyĩw’a, na kũmavatisa.” Nĩkĩ kũvatiswa nĩ kwa vata? No nginya tũvatiswe ethĩwa nĩtũkwenda twĩkwata thayũ ũtathela. Ũla ũkwenda kũvatiswa no nginya ethĩwe na mũĩkĩĩo kana no kwĩsĩla kĩkw’ũ kya Yesũ ũtonya kũkwata thayũ ũtathela. Na kĩu nĩkyo kĩtumi mũtũmwa Vetelo watavisye Aklĩsto ala angĩ atĩĩ: “Ũvatiso . . . nũũmũtangĩĩa . . . kwĩsĩla ũthayũũkyo wa Yesũ Klĩsto.” (1 Vet. 3:21) Kwoou yĩla mũmanyĩw’a wavatiswa, no ethĩwe na wĩkwatyo wa kwĩkala tene na tene.

2. Ĩandĩko ya 2 Timotheo 4:1, 2 yĩtwĩkĩa vinya twĩthĩwe alimũ mailye ata?

² Nĩ kana tũtw’ĩkĩthye andũ amanyĩw’a, no nginya twĩthĩwe na “ũtũĩka wa kũmanyĩsya.” (Soma 2 Timotheo 4:​1, 2.) Nĩkĩ? Nũndũ Yesũ atwĩaĩe atĩĩ: “Endai . . . mũkatw’ĩkĩthye andũ . . . amanyĩw’a, . . . na mũimamanyĩsya.” Nake mũtũmwa Vaulo aisye: “Ĩkala maũndũnĩ asu, nũndũ weeka ũu ũkeetangĩĩa we mwene na ala makwĩthukĩĩasya.” Kĩu nĩkyo kĩtumi waisye: ‘Sũvĩa kũmanyĩsya kwaku.’ (1 Tim. 4:16) Nĩkĩ? Nũndũ no nginya twĩthĩwe tũtonya kũmanyĩsya andũ ethĩwa nĩtũkwenda matw’ĩke amanyĩw’a, na kwoou twaĩle kwĩthĩwa alimũ aseo vyũ.

3. Ĩsomonĩ yĩĩ twĩneenea kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya yĩla tũũmanyĩsya andũ Mbivilia?

³ Ĩũlũ wa nthĩ yonthe, nĩtũmanyĩasya andũ milioni mbingĩ ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ. Ĩndĩ o ũndũ ĩsomo ĩvĩtu yonanĩtye, twĩenda  kũmanya ũndũ tũtonya kũtetheesya andũ aingĩ mavatiswe na maitw’ĩka amanyĩw’a ma Yesũ Klĩsto. Ĩsomonĩ yĩĩ, nĩtũũneenea maũndũ angĩ atano ala mwalimũ waĩle kwĩka nĩ kana atetheesye mũmanyĩw’a wa Mbivilia avatiswe.

4. Nĩkĩ mwalimũ waĩlĩte kwĩsiĩĩa ndakaneene mũno yĩla ũkũsoma na mũmanyĩw’a? (O na ĩngĩ, sisya maelesyo ma kwongeleela.)

⁴ Nĩtwendete kũmanyĩsya andũ maũndũ ala me Ndetonĩ ya Ngai. Kwoou nĩvatonyeka tũkamaneenea mũno. Ĩndĩ twĩthĩwe twĩtongoesya Ĩsomo ya Mũsyaĩĩsya, Ĩmanyĩsyo ya Mbivilia ya Kĩkundi, kana twĩmanyĩsya mũndũ, tũyaĩlĩte kũtw’ĩka nithyĩ tũũneena mũno. Nĩ kana tũtũmĩe Mbivilia mũno yĩla tũũmanyĩsya, twaĩlĩte kwĩsiĩĩa tũikaelesye kyonthe kĩla twĩsĩ ĩũlũ wa mũsoa mũna kana ũndũ mũna. * (Yoa. 16:12) Kwasũanĩa ũw’o wa Mbivilia ũla weesĩ yĩla wavatisawa na ũla wĩsĩ ũmũnthĩ. Nĩvatonyeka ũkethĩa weesĩ o momanyĩsyo ma mũsingi. (Aevl. 6:⁠1) Wakuie myaka mingĩ ũyĩsa kũmanya maũndũ ala wĩsĩ. Kwoou ndũkatate kũmanyĩsya mũmanyĩw’a waku maũndũ onthe savalĩ ũmwe.

5. (a) Kwosana na ĩandĩko ya 1 Athesalonika 2:13, nĩ ũndũ wĩva tũkwenda mũmanyĩw’a amanye yĩla tũũmũmanyĩsya? (b) Tũtonya kwĩkĩa mũmanyĩw’a vinya ata aelesye maũndũ ala weemanyĩsya?

⁵ Twĩenda mũmanyĩw’a witũ amanye kana kĩla ũkwĩmanyĩsya kyumĩte Ndetonĩ ya Ngai mbeveee. (Soma 1 Athesalonika 2:​13.) Tũtonya kwĩka ũu ata? Mwĩkĩe vinya aelesye kĩla ũendeee kwĩmanyĩsya. Vandũ va kũmũeleasya mĩsoa yonthe, mũkũlye akũelesye mĩsoa ĩmwe. Mũtetheesye one ũndũ Ndeto ya Ngai ĩmũkonetye we mwene. Mũkũlye makũlyo meũmũtetheesya kũelesya ũndũ ũkũsũanĩa kana ũkwĩw’a ĩũlũ wa maandĩko ala wasoma. (Luka 10:25-​28) Kwa ngelekany’o, mũkũlye-ĩ, “Ĩandĩko yĩĩ yĩũtetheesya kwona nguma yĩva ya Yeova?” “Ũndũ ũũ weemanyĩsya Mbivilianĩ ũtonya kũũtethya ata?” “Wĩĩw’a ata ĩũlũ wa ũndũ ũsu weemanyĩsya?” (Nth. 20:⁠5) Ũndũ ũla wa vata ti ũndũ mũmanyĩw’a wĩ na ũmanyi wĩana, ĩndĩ nĩ ũndũ wendete maũndũ ala weemanyĩsya na ũndũ ũmatũmĩaa.

6. Nĩkĩ twaĩlĩte kũthokya mũtavany’a wĩ na ũmanyi mwingangĩ yĩla tũũsoma na mũmanyĩw’a?

⁶ Yĩla ũkwenda kwĩmanyĩsya na mũmanyĩw’a wa Mbivilia, nũthokasya atavany’a me na ũmanyi mwingangĩ methĩwe vo? Yĩla wathokya mũtavany’a wĩ na ũmanyi mwingangĩ, mwamina kũsoma no ũmũkũlye ũndũ wamanyĩsya mũmanyĩw’a waku, na ethĩwa  nĩwatũmĩa Mbivilia mũno ũndũ vaĩlĩte. Waĩlĩte kwĩthĩwa na wĩnyivyo ethĩwa nũkwenda kũtetheew’a ũtw’ĩke mwalimũ mũseo. (Sianĩsya na Meko ma Atũmwa 18:24-​26.) Ĩtina wa ũu, mũkũlye ethĩwa nĩwoona mũmanyĩw’a aikwatya ũw’o. Na ĩndĩ ũkesa kwĩthĩwa ũte kw’o kwa ĩvinda ya kyumwa kĩmwe kana ilĩ, no ũkũlye mũtavany’a ũsu asome na mũmanyĩw’a waku. Kĩu kĩkatuma mwĩmanyĩsya mũteũtĩĩa, na nũndũ wa ũu, mũmanyĩw’a akoona vata wa kwĩmanyĩsya. Ndũkaasũanĩe kana ũsu nĩ mũmanyĩw’a waku wĩ weka, na vai mũndũ ũngĩ waĩlĩte kũsoma nake. Na kĩtumi nũndũ kĩeleelo kyaku nĩ kwona mũmanyĩw’a aiendeea kwĩmanyĩsya ũla w’o na ayĩka maendeeo.

7. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya mũmanyĩw’a endeew’e nĩ maũndũ ala ũkwĩmanyĩsya?

⁷ Mũmanyĩw’a nĩwaĩle kwona ũthangaau waku na ũndũ ũũmũelesya ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ ũte na nzika. (1 Ath. 1:⁠5) Kĩu no kĩmũtetheesye endeew’e mũno nĩ maũndũ ala ũkwĩmanyĩsya. Na ethĩwa nĩvatonyeka, mũelesye ũndũ kũatĩĩa myolooto ya Mbivilia kũũtethetye we mwene. Weeka ũu, akamanya kana o nake no atetheke nĩ maũndũ ala me Mbivilianĩ.

8. Nĩ ũndũ ũngĩ wĩva ũtonya kwĩka ũtetheesye mũmanyĩw’a waku, na nĩkĩ waĩle kwĩka ũu?

⁸ Yĩla mũendeee kwĩmanyĩsya, elesya mũmanyĩw’a waku ĩũlũ wa Aklĩsto amwe makĩlilye vinya mathĩna mailye o ta ala ũkomanĩte namo. Ethĩwa ve ũmwe kĩkundinĩ wĩsĩ ngelekany’o yake no ĩmũtethye, mũthokye ethĩwe vo yĩla mũkwĩmanyĩsya. Kana no ũmanthe ngewa sya kwĩkĩa vinya nthĩnĩ wa jw.org, kĩlungunĩ kĩ na kyongo, “Mbivilia Nĩalyũlaa Andũ.” * Ilungu ta isu na vitio no itetheesye mũmanyĩw’a one ũndũ kũtũmĩa myolooto ya Mbivilia kũtonya kũmũtethya.

9. Ũtonya kwĩkĩa mũmanyĩw’a vinya ata aelesye andũ ma mũsyĩ na anyanyae maũndũ ala ũkwĩmanyĩsya?

⁹ Ethĩwa mũmanyĩw’a nĩ mũtwae kana nũtwaanĩte, we mũũme kana mũka nĩwĩmanyĩasya? Ethĩwa ndemanyĩasya, mũthokye yĩla mũkwĩmanyĩsya. Ĩkĩa mũmanyĩw’a vinya aelesye andũ ma mũsyĩ na anyanyae maũndũ ala ũendeee kwĩmanyĩsya. (Yoa. 1:40-​45) Ũtonya kwĩka ũu ata? No ũmũkũlye, “Ũtonya kũelesya ata andũ maku ma mũsyĩ ũw’o ũũ?” Kana ũkamũkũlya-ĩ, “Ũtonya kũtũmĩa ĩandĩko yĩva nĩ kenda ũĩkĩĩthye anyanyau ũndũ ũũ?” Weeka ũu, wĩĩthĩwa ũimanyĩsya mũmanyĩw’a waku kũtw’ĩka  mwalimũ. Na ĩndĩ eeka maendeeo, no ambĩĩe kũtavany’a vamwe na kĩkundi. O na ĩngĩ, no ũmũkũlye ethĩwa nĩwĩsĩ mũndũ ũkwendeew’a nĩ kwĩmanyĩsya Mbivilia. Ethĩwa e vo, vanga ĩvinda ũmũthokee na ũimũkũlya mwambĩĩe kwĩmanyĩsya. Mwony’e vitio Twĩkaa Ata Ĩla Tũũmanyĩsya Mũndũ Mbivilia? *

10. O tondũ ĩandĩko ya 1 Athesalonika 2:7, 8 yonanĩtye, mwalimũ atonya kũatĩĩa ata ngelekany’o ya Vaulo?

¹⁰ Mwalimũ aĩlĩte kwonany’a kana nũkũthĩnĩkĩa amanyĩw’a make kuma ngoonĩ. Mone ta andũ matonya kũtw’ĩka ana-a-asa na eĩtu-a-asa maku. (Soma 1 Athesalonika 2:​7, 8.) Manya kana ti laisi kwoo kũtila kĩtindo kĩla me nakyo na andũ ma nthĩ, na ti laisi kwĩka moalyũku nĩ kenda mamũthũkũme Yeova. Kwoou twĩenda kũmatetheesya makwate atindany’a kĩkundinĩ. Tuma ndũũ na mũmanyĩw’a waku, na ũimanthaa ĩvinda mwĩthĩawe ĩmwe; ti o yĩla mũkwĩmanyĩsya Mbivilia tũ, ĩndĩ o na mavinda angĩ. Kũmũkũnĩa simũ, kũmũtũmĩa mesengyi, kana o kũmũthokea kwa ũkuvĩ nĩ maũndũ monanasya kana nũũmũthĩnĩkĩa kuma ngoonĩ.

11. Twĩenda amanyĩw’a maitũ makwate kyaũ kĩkundinĩ, na nĩkĩ?

¹¹ Andũ maasya: “Mwana ti wa mũsyai ũmwe.” O ta ũu, no twasye: “Mũmanyĩw’a ti wa mwalimũ ũmwe.” Kĩu nĩkyo kĩtumi alimũ aseo matetheeasya amanyĩw’a moo kũmanyana na ala angĩ kĩkundinĩ, nũndũ nĩmesĩ no mamatetheesye mũno. Mwalimũ eeka ũu, amanyĩw’a make makatanĩaa kĩtindo kya andũ ma Ngai. Namo ana-a-asa na eĩtu-a-asa makamatetheeasya methĩwe na ngwatanĩo nzeo na Yeova, na maimekĩa vinya yĩla makomana na mathĩna. Twĩenda amanyĩw’a onthe mew’e me ma vata kĩkundinĩ na mayĩw’aa ta me mũsyĩ. O na ĩngĩ, twĩenda kĩla mũmanyĩw’a endeew’e nĩ kwona ũndũ twendanĩte. Kĩu no kĩmatetheesye matile kĩtindo na andũ ma nthĩ, ala matesa kũmatethya mamwende Yeova. (Nth. 13:20) Na ĩndĩ anyanya moo ma tene makesa kũtw’ĩka nĩmatila kĩtindo namo, mayĩsa kwaĩwa nĩ anyanya aseo ũseũvyonĩ.​—Mko. 10:29, 30; 1 Vet. 4:⁠4.

12. Nĩkĩ twaĩlĩte kũneenaa mavinda maingĩ na mũmanyĩw’a ĩũlũ wa vata wa kwĩyumya na kũvatiswa?

¹² Neenaa mavinda maingĩ na mũmanyĩw’a ĩũlũ wa vata wa kwĩyumya na kũvatiswa.  Na kĩtumi nũndũ kĩeleelo kitũ nĩ kũmũtetheesya ose ĩtambya ya kũmũthũkũma Yeova na kũvatiswa. Kwoou myei mĩvũthũ kuma mwambĩĩa kwĩmanyĩsya Mbivilia na mũmanyĩw’a mũteũtĩĩa, na mũno mũno ambĩĩa kũthi maũmbanonĩ, nĩwaĩlĩte kũelewa kana eĩmanyĩsya Mbivilia nĩ kana ambĩĩe kũmũthũkũma Yeova na aitw’ĩka ũmwe wa Ngũsĩ syake.

13. Mũmanyĩw’a aĩle kwĩka ata nĩ kana avatiswe?

¹³ Ve maũndũ mũmanyĩw’a wa Mbivilia waĩle kwĩka ethĩwa nũkwenda kũvatiswa. Mbee, nĩwaĩle kũmũmanya Yeova, kũmwenda, na kũmũĩkĩĩa. (Yoa. 3:16; 17:⁠3) Kelĩ, nĩwaĩle kũlũlũmĩlya ngwatanĩo yake na Yeova, na aituma ndũũ na ana-a-asa na eĩtu-a-asa kĩkundinĩ. (Aevl. 10:24, 25; Yak. 4:⁠8) Ũndũ ũngĩ waĩle kwĩka nĩ kũekana na maũndũ mathũku ala ũneekaa, na ayĩlila. (Meko 3:19) O na ĩngĩ, mũĩkĩĩo wake nĩwaĩle kũmũsukuma ambĩĩe kũtavya andũ angĩ maũndũ ala ũkwĩmanyĩsya. (2 Ako. 4:13) Na ĩndĩ nĩwaĩle kwĩyumya amũthũkũme Yeova, na ayonany’a kana nĩwĩyumĩtye kwa kũvatiswa. (1 Vet. 3:21; 4:⁠2) Mũthenya ũla mũmanyĩw’a ũvatisawa wĩthĩawa wĩ wa kũtanĩthya ta kĩ kwa kĩla ũmwe! Kĩla ĩvinda mũmanyĩw’a weanĩsya ũndũ ũmwe, mũkathe kuma ngoonĩ na ũimwĩkĩa vinya aendeee oou.

14. Mwalimũ atonya kũmanya ata kana mũmanyĩw’a nũendeee kwĩka maendeeo?

¹⁴ Nĩtwaĩle kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo nĩ kana tũtetheesye mũmanyĩw’a eyumye na aivatiswa. Ĩndĩ nĩtwaĩle kũsisya ethĩwa mũmanyĩw’a e na wendi wa kũmũthũkũma Yeova Ngai. Kwa ngelekany’o, we mũmanyĩw’a nũtataa ũndũ ũtonya aatĩĩe mĩao ya Yesũ? Kana kĩla we wendaa no kwĩmanyĩsya Mbivilia?

15. Mwalimũ aĩle kũsisya maũndũ meva nĩ kana amanye ethĩwa mũmanyĩw’a nĩwĩkĩte maendeeo?

¹⁵ Mavinda kwa mavinda, siasya maendeeo ala mũmanyĩw’a wĩkĩte. Kwa ngelekany’o, we nũwetaa ũndũ ũmwendete Yeova? Nũmũvoyaa Yeova? (Sav. 116:1, 2) Nũtanĩaa kũsoma Mbivilia? (Sav. 119:97) Nũendaa maũmbanonĩ ateũtĩĩa? (Sav. 22:22) Ve moalyũku wĩkĩte? (Sav. 119:112) Nĩwambĩĩe kũtavya andũ ma mũsyĩ na anyanyae maũndũ ala ũkwĩmanyĩsya? (Sav. 9:⁠1) Na ĩkũlyo yĩla ya vata vyũ, we nũkwenda kũtw’ĩka ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova? (Sav. 40:⁠8) Ethĩwa mũmanyĩw’a ndekĩte maendeeo o na amwe, tũmĩa ũĩ ũmanye nĩkĩ,  na ĩndĩ ũineena nake nesa ĩũlũ wa ũndũ ũsu na ũteũvithany’a kĩndũ. *

16. Nĩ ĩndĩĩ ũtonya kũeka kwĩmanyĩsya na mũndũ?

¹⁶ Mavinda kwa mavinda, ĩkũlasye ethĩwa nĩwaĩle kũendeea kwĩmanyĩsya na mũmanyĩw’a kana waĩle kũeka. Ĩkũlye-ĩ: ‘We mũmanyĩw’a nĩwĩyũmbanĩasya kĩla tũũsoma? Nĩwĩthĩawa na wendi wa kũka maũmbanonĩ? Nũekanĩte na imanyĩo nthũku? Nĩwumĩte ndĩninĩ sya ũvũngũ?’ Ethĩwa ũsũngĩo wa makũlyo asu nĩ “aiee,” kũendeea kwĩmanyĩsya na mũmanyĩw’a ta ũsu nĩ ũndũ ũmwe na kũtata kũmanyĩsya mũndũ kũthambĩa, nake ndekwenda kũkwatwa nĩ kĩw’ũ! Ethĩwa mũmanyĩw’a ndekwona kwĩmanyĩsya kwĩ kwa vata na ndekwenda kwĩka moalyũku, ve vata mwaũ wa kũendeea kwĩmanyĩsya nake?

17. Nĩ kana tũsũvĩe kũmanyĩsya kwitũ, o tondũ ĩandĩko ya 1 Timotheo 4:16 yonanĩtye, twaĩle kwĩka ata?

¹⁷ Nĩtwonaa kĩanda kya kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a kĩ kya vata, na kwoou twĩenda kũtetheesya amanyĩw’a ma Mbivilia meke maendeeo na maivatiswa. Kĩu nĩkyo kĩtumi tũtũmĩaa Mbivilia mũno yĩla tũũmanyĩsya, na twĩkaa ũu twĩ athangaau na tũte na nzika. Nĩtũtetheeasya mũmanyĩw’a kũmantha atindany’a kĩkundinĩ. Nĩtũmwonasya vata wa kwĩyumya na kũvatiswa, na mavinda kwa mavinda nĩtũsiasya maendeeo ala wĩkĩte. (Sisya ĩsandũkũ “ Kĩla Alimũ Maĩle Kwĩka Matetheesye Amanyĩw’a Kũvatiswa.”) Nĩtũtanaa mũno nũndũ wa kwĩthĩwa na kĩanda wĩanĩ ũũ wa kũtangĩĩa mathayũ! Kwoou ekai twĩke kĩla tũtonya tũtetheesye amanyĩw’a ma Mbivilia meke maendeeo na maivatiswa.