ARTIKULO DIˈIB YAˈËXPËJKP 42
Wiˈix mbäät nbudëjkëm ja diˈib nyaˈëxpëjkëm parë nyëbatët (myëmajtsk pëky)
‘Mnaygyuentˈatëdëp këˈëm ets mëk xykyuentˈatëty mëdiˈibë jäˈäy mdukˈëxpëjkypyën’ (1 TIM. 4:16, TY).
ËY 77 Jäj tëˈkxën mä jyaˈˈatyë kootsˈat
DIˈIB YAJNIMAYTYÄˈÄGÄÄMP *
1. Ko nbudëjkëmë jäˈäy parë tpanëjkxtëdë Jesus, ¿tiko njënäˈänëm ko mbäät yajnitsoˈogëdë?
KO NBUDËJKËMË jäˈäy parë tpanëjkxtëdë Jesus, mbäät yajnitsoˈogëdë. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Yëˈko mä Matewʉ 28:19, 20 japë Jesus ojts xytyukˈanaˈamëm “nëjx”, “yaˈëxpëktë jäˈäyëty [...] esëts ëj njäˈäyˈattët” ets “yajnëbattë”. Per ¿tiko jyëjpˈamëty parë tuˈugë jäˈäy nyëbatët? Yëˈko net mbäät nyitsoˈoky. Ja diˈib nëbatäämp, net mbäät nyitsoˈoky pën myëbëjkypy ko Jesus ojts xykyuˈoˈkëm ets ko jyukypyejky. Päätyë apostëlë Pedro tˈanmääy ja Dios mëduumbëty: “Diˈib nanduˈun tyam myajnitsokëdëp”, yëˈë “ja nëbajtën [...] mët yëˈëgyëjxm ko Jesukristë jyukypyejky” (1 Ped. 3:21, TNM). Extëm nˈijxëm, ko tuˈugë jäˈäy nyëbajnë, mbäädë net tˈawixy tjëjpˈixy ja jukyˈäjtën diˈib itäämp winë xëëw winë tiempë.
2. Extëm jyënaˈanyë 2 Timotee 2:24, ¿ti tsojkëp nduˈunëm ninuˈunë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm?
2 Parë mbäät yajpudëkë jäˈäy ets tpanëjkxëdë Jesus, tsojkëp ja maˈestrë “diˈibë jyajtypy es yaˈëxpëkët” (käjpxë 2 Timotee 2:24). ¿Tiko? Yëˈko Jesus duˈun ojts xytyukˈanaˈamëm “nëjx”, “yaˈëxpëktë jäˈäyëty” ets “tukniˈixëdë”. Apostëlë Pablo yˈanmääyë Timoteo parë kyaj tmastuˈudëdë tyäˈädë tuunk, ets ta tˈakˈanmääy: ‘Pën mduumpy jëduˈun, mbäädëp ja nitsokën ets myajnitsoˈogëp ja diˈibë nety mëdoowˈijtëbën’. Ta tmooyë tyäˈädë käjpxwijën: ‘Mëk xykyuentˈatëty mëdiˈibë jäˈäy mdukˈëxpëjkypyën’ (1 Tim. 4:16, TY). Ninuˈun nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy, kajaa nikëjxmˈäjtëm ja tuunk parë mbäät tpanëjkxyë Jesus ets päätyën oy nyaˈëxpëkäˈänëm.
3. ¿Ti nˈixäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?
3 Sëmään sëmään miyonkˈamë jäˈäy ndukniˈˈijxëm ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë. Per extëm të nˈijxëm mä jatuˈukpë artikulo, nnijawëyäˈänëm wiˈix mbäät mas niˈigyë nbudëjkëm pënaty nyaˈëxpëjkëm parë nyëbattët. Mä tyäˈädë artikulo nˈixäˈänëm mëgoxk pëky ti tsojkëp nduˈunëm parë nyëbattët ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm.
NˈOKˈYAJTUˈUNËMË BIIBLYË KO NYAˈËXPËJKËM
Nˈokˈanmäˈäyëm tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib oy yaˈëxpëjkp parë xypyudëjkëm wiˈix nyajtuˈunëmë Biiblyë mä jäˈäy nyaˈëxpëjkëm. (Ixë parrafo 4 axtë 6). *
4. ¿Tiko kyaj mbäät nëgoo kyajpxypy ja diˈib yaˈëxpëjkypyë jäˈäy? (Ix nanduˈunë notë).
4 Niˈamukë ëtsäjtëm, nëgooyë jäˈäy ndukniˈˈixëyäˈänënë wiˈix jyënaˈanyë Diosë yˈAyuk, ets pääty ko net ndëjkënë maytyakpë kyaj mbäät pën xyˈokˈyaˈˈamoˈonënë. Per kyaj yˈoyëty nëgoo kyäjpxët ja diˈib yajnäjxypyë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm, ja diˈib yajnäjxypy mä Yaˈëxpëkyë Biiblyë mä nduˈukmujkëm ets ja diˈibë jäˈäy yaˈëxpëjkypy. Ko nyaˈëxpëjkëm, yëˈë mbäädë Biiblyë nyajtuˈunëm, ets tsojkëp nnayjyëjpkuwijtsëm parë kyaj nnimaytyaktäˈäyëm tijaty nnijäˈäwëm mä ja tekstë o ti jam nnimaytyakëm (Fwank 16:12). * Okwinmay nuˈunë nety xynyijawë Biiblyë ko mnëbejty ets nuˈunën tyam xynyijawë. Seguurë ko yëˈëyë nety mnijäˈäwëp tijaty jëjpˈam tukniˈˈijxëbë Biiblyë (Eb. 6:1). Pën mijts kanäk jëmëjt të mˈëxpëky parë tijaty xynyijawë extëm tyam, pes këdii net tuktonyë xytyukniˈˈijxëtyaˈay ja jäˈäy diˈib myaˈëxpëjkypy.
5. 1) Extëm jyënaˈanyë 1 Tesalónikʉ 2:13, ¿ti ntsojkëm tjaygyukët ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm? 2) ¿Wiˈix mbäät nbudëjkëm parë tnimaytyäˈägët tijaty jyajtypy?
5 Ntsojkëm ets ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm tjaygyukët ko tukëˈëyë tijaty jyajtypy jap tsyoony mä Diosë yˈAyuk (käjpxë 1 Tesalónikʉ 2:13). Parë mbäät nnijäˈäwëm pën jyaygyujkëp, nˈokˈanmäˈäyëm parë tnimaytyäˈägët tijaty jam mëët nˈëxpëjkëm. Ets kyaj naa tim ëtsäjtëm nnimaytyakëm ja tekstë, nˈokˈanmäˈäyëm parë tnimaytyäˈägët tuˈuk majtsk. Nˈokpudëjkëm parë tˈixët wiˈix mbäät tkuytyuny ja käjpxwijën diˈib miimp mä Biiblyë. Ets nˈokˈyajtëˈëwëm tijaty parë nnijäˈäwëm wiˈix wyinmay mä ja tekstë diˈib të tkajpxy ets wiˈix yajnayjyawëty (Luk. 10:25-28). Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät nyajtëˈëwëm: “Mä tyäˈädë tekstë diˈib të xykyajpxy, ¿të xypyëkyë kuentë wiˈix tuk pëkyë Jyobaa jyaˈayˈaty?”, “¿Wiˈix mbäät mbudëkëtyë tyäˈädë käjpxwijën diˈib yajpatp mä Biiblyë?”, “¿Wiˈix myajnayjyawëty?” (Prov. 20:5). Per diˈib mas jëjpˈam, yëˈë ets ja jäˈäy dyajtsobäädët tijaty jyajtypy ets tkuytyunët, kyaj yëˈëjëty nuˈunën tijaty tjaty.
6. ¿Tidaa ko yˈoyëty xyjamyëdäjtëm tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib oyë jäˈäy yaˈëxpëjkypy?
6 Pën jam tuˈugë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm, ¿tiko ngawoˈowëm näˈäganäˈäty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib oy yaˈëxpëjkypyë jäˈäy? Ets ko nety të xyjamyëdäjtëm, mbäät nyajtëˈëwëm wiˈix të tˈixy nyaˈëxpëjkëm ets pën të nyajtuˈunëmë Biiblyë. Per tsojkëbë net nyajnigëxëˈkëmë yujyˈat tudaˈakyˈat pën njatäˈänëm parë oyë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm (ijxkijpxyë mëdë Apostʉlʉty 18:24-26). Nan mbäät nyajtëˈëwëmë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm pën ja jäˈäy të tjaygyukë ti mëët të nˈëxpëjkëm. Ets pën tsoonäˈänëm tuk sëmään majtsk sëmään, mbäät nduknipëjkëmë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm. Duˈuntsoo tyäˈädë jäˈäy tpëkëdë kuentë ko jëjpˈam yˈëxpëkët sëmään sëmään ets kyaj dyajninaxët. Ninäˈä mbäät ngaˈˈawindumbëjkëm ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm o nwinmäˈäyëm ko ëtsäjtëm mbäät jeˈeyë nyaˈëxpëjkëm. Pes diˈibë tyäˈädë jäˈäy ndukmëtsojkëm, yëˈë ttukˈoyˈatët tijaty jyajtypy ets wyimbajtˈadëˈëtsët.
NˈOKTUKˈIJT NˈOKTUKXOˈONËM TIJATY NDUKNIˈˈIJXËM ETS NˈOKMËBËJKËM
Nˈoktukmëtmaytyakëmë yˈeksperiensyë nmëguˈukˈäjtëm ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm parë tˈixët wiˈix yajtukˈoyˈaty ko yajpanëjkxyë Biiblyë kyäjpxwijën. (Ixë parrafo 7 axtë 9). *
7. ¿Ti pudëkëyanëp ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm parë ttukˈit ttukxonët tijaty jyajtypy?
7 Jëjpˈam ets ja jäˈäy tˈixët ko ndukˈijt ndukxoˈonëm tijaty ndukniˈˈijxëm ets ko nmëbëjkëm (1 Tes. 1:5). Ko duˈun nduˈunëm, mbäädë net ja jäˈäy nanduˈun ttukˈity ttukxony tijaty yˈëxpëjkypy. Nan mbäät ndukmëtmaytyakëm wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ja ëwij käjpxwijën diˈib yajpatp mä Biiblyë. Tyäˈädë, yëˈë pudëkëyanëp parë tˈixët ko nan tyukˈoyˈataampy mä jyukyˈäjtën.
8. ¿Tijaty mbäät nduˈunëm parë nˈakpudëjkëm ja diˈib nyaˈëxpëjkëm, ets tiko?
8 Pën ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm wyinguwäˈkëp tuˈugë jotmay, nˈoktukmëtmaytyakëm ko ta nmëguˈukˈäjtëm diˈibë duˈumbë jotmay të tpäättë ets të tmëmadäˈäktë. ¿Mbäät pyudëkëdë yˈijxpajtën niduˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët nduˈukmujkëm? Pën duˈun, nˈokwoˈowëmë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm parë xyjamyëdäjtëm. Nan mbäät nyajtuˈunëmë eksperiensyë diˈib miimp mä jw.org, * mä jyënaˈany, “Tëyˈäjtën yajtëgäjtsypyë jäˈäyë jyukyˈäjtën”. Ko tˈixëdë tyäˈädë bideo, yëˈë pudëkëyanëp parë tpëkëdë kuentë wiˈix yajtukˈoyˈaty ko yajpanëjkxyë Biiblyë kyäjpxwijën.
9. ¿Wiˈix mbäät nbudëjkëm ja diˈib nyaˈëxpëjkëm parë ttukmëtmaytyäˈägëdë jyiiky myëguˈuk ets ja myëtnaymyaayëbë tijaty yˈëxpëjkypy?
9 Pën kasäädë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm, ¿tiko ngaˈˈanmäˈäyëm ja myëmëjjäˈäy o ja kyudëjk parë nanduˈun yˈëxpëkët? Nan oy ko nˈanmäˈäyëm ja diˈib nyaˈëxpëjkëm parë ttukmëtmaytyäˈägët ja jyiiky myëguˈuk ets ja myëtnaymyaayëbëty tijaty yˈëxpëjkypy (Fwank 1:40-45). Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät nˈanmäˈäyëm: “Diˈib yam të nˈijxëm, ¿wiˈix xytyukmëtmaytyäˈägëdë mfamilyë?” o “¿Ti tekstë myajtunëp parë xytyukmëtmaytyäˈägët tuˈugë mëtnaymyaayëbë?”. Ko duˈun nduˈunëm, yëˈë nety nbudëjkëm parë nanduˈunë jäˈäy dyaˈëxpëkët. Ets ko nety yaˈijxnë ko tyäˈädë jäˈäy mbäät nyaxy publikadoor, ta nëjkx pyëtsëëmnë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë mët ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët nduˈukmujkëm. Mbäät nyajtëˈëwëm pën yˈixyˈajtypy tuˈugë jäˈäy diˈib yˈëxpëkaambyë Biiblyë. Pën yˈixyˈajtypy, nˈokˈëxtäˈäyëm netyë ja jäˈäy ets nˈokˈyajtëˈëwëm pën yˈëxpëkaambyë Biiblyë. Ets pën yˈëxpëkaampy, nˈoktukˈijxëmë bideo ¿Wiˈixë jäˈäy tˈëxpëkyë Biiblyë? *
NˈOKPUDËJKËM JA DIˈIB NYAˈËXPËJKËM PARË NYAYMYAAYBYËKËDËT MËDË NMËGUˈUKˈÄJTËM
Nˈokpudëjkëm ja diˈib nyaˈëxpëjkëm parë nyaymyaaybyëkëdët mëdë nmëguˈukˈäjtëm. (Ixë parrafo 10 etsë 11). *
10. Ja diˈibë jäˈäy yaˈëxpëjkypy, ¿wiˈix mbäät tpanëjkxë yˈijxpajtënë Pablo extëm jyënaˈanyë 1 Tesalónikʉ 2:7, 8?
10 Ja maˈestrë, tsojkëp tmëmay tmëdäjët ja diˈib yaˈëxpëjkypy, ets duˈun mbäät tˈijxnë extëmxyëbë tyäˈädë jäˈäy Tyestiigëˈäjnë (käjpxë 1 Tesalónikʉ 2:7, 8). Pënaty nyaˈëxpëjkëm, mëk tjawëdë ko të tmastuˈuttë ja myëtnaymyaayëbëty ets nan të tsyiptakxëdë dyajtëgatstëdë jyukyˈäjtën parë tmëdundëdë Jyobaa. Pääty, nˈokpudëjkëm parë tpäättëdë oybyë myëtnaymyaayëbë mä Diosë kyäjpn. Ets ëtsäjtëm, mbäät ndukˈijxëm ko nmëtnaymyaayëbëˈäjtëm. ¿Wiˈix? Ko kyaj jeˈeyë mëët nyajpatëm mä nyaˈëxpëjkëm, mbäät nmëgäjpxëm, nduknigajxëm tuˈugë mensaje o ninëjkxëm näˈäganäˈäty. Ko duˈun nduˈunëm, yëˈë nety nyajnigëxëˈkëm ko nmëmäˈäy nmëdäjëm.
11. ¿Wiˈix ntsojkëm nyayjyawëdët mä nduˈukmujkëm ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm, ets tiko?
11 Jap África duˈunë jäˈäy tˈayukˈattë: “Parë tuˈugë uˈunk yaak pyatët, tsojkëbë nax käjpn”. Nanduˈun jyaty mët ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm, tsojkëp ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët nduˈukmujkëm parë tpanëjkxëdë Jesus. Pääty, ¿ti tyuumpy ja maˈestrë diˈib jyajtypy wiˈixë jäˈäy dyaˈëxpëkët? Tyukˈixyˈajtypy ja myëguˈuktëjk diˈib mëët yoˈoy mä reunyonk. Tyäˈädë jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm, mbäädë net pyudëkëdë ja nmëguˈukˈäjtëm parë tmëwingonët mas niˈigyë Jyobaa ets nan mbäät jyotkujkmoˈoyëdë ko tpäädëdë amay jotmay. Kyaj ntsojkëm ets nyayjyawëdët jagam ëxkëˈëm mä nduˈukmujkëm, ntsojkëm ets nyayjyawëdët extëmxyëp yajjiikyˈaty yajmëguˈukˈaty. Ko duˈun nyayjyawëdët, ta pojën tmastuˈudäˈäny ja myëtnaymyaayëbëty diˈib kyaj pyudëkëdë parë ttsokëdë Jyobaa (Prov. 13:20). Ets pën ja myëtnaymyaayëbëty ëxmäjtsëdëp, tyäˈädë jäˈäy nyijawëyaampy ko mä Diosë kyäjpn pyäädaambyë oybyë myëtnaymyaayëbë (Mar. 10:29, 30; 1 Peed. 4:4).
NˈOKˈANMÄˈÄYËM PARË NYAYWYANDÄˈÄGËDËT MÄ JYOBAA ETS NYËBATËT
Ja jäˈäy diˈib të nyaˈëxpëjkëm kanäk pëky tijaty ttuny parë net nyëbajnë. (Ixë parrafo 12 etsë 13).
12. ¿Tiko tsyokyëty ndukmëtmaytyakëm ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm parë nyaywyandäˈägëdët mä Jyobaa ets nyëbatët?
12 ¿Tiko nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy? Yëˈë parë nyëbatët ets tmëdunëdë Jyobaa. Pääty, tsojkëp ndukmëtmaytyakëm parë nyaywyandäˈägëdët mä Jyobaa ets nyëbatët. Pën kanäk poˈo jëjwitsë mëët nˈëxpëjkënë ets nëjkxnëp reunyonk, tsojkëp tjaygyukët ko pääty nyaˈëxpëjkëm parë Tyestiigëˈatët.
13. ¿Tijaty mbäät ttuny ja diˈib nyaˈëxpëjkëm parë nyëbatët?
13 Taaˈäjtp kanäk pëky diˈib mbäät ttuny ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm parë nyëbatët. Tuk pëky, tsojkëp tˈixyˈatëdë Jyobaa, ttsokët ets tmëbëkët (Fwank 3:16; 17:3). Ta net mëët nyaymyaaybyëkëdët ets nanduˈun ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët nduˈukmujkëm (Eb. 10:24, 25; Sant. 4:8). Nan tsojkëbë net tmastuˈudët ja axëkˈäjtën diˈib tyuumpy ets jyodëmbitët mä ja pyoky kyaytyey (Hech. 3:19, TNM). Ta net ttukmëtmaytyäˈägëdë jäˈäy tijaty myëbëjkypy (2 Kor. 4:13). Ets ok, ta net nyaywyandäˈägëdët mä Jyobaa ets nyëbatët parë dyaˈixëdët ko të nyaywyandaˈagyëty (1 Peed. 3:21; 4:2). Jantsy jotkujk nnayjyäˈäwëm niˈamukë ko ttukjäˈtyë tyäˈädë xëëw. Ko nˈijxëm wiˈix ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm ttuny wanaty wanaty diˈib yä të yajnigajpxy, nˈokˈanmäˈäyëm ko jantsy oy duˈun ttuny ets nˈokpudëjkëm parë wyimbajtˈadëˈëtsët.
NˈOKˈIJXËM XËMË WIˈIX WYIMBETY
14. ¿Wiˈix mbäät ja maˈestrë tpëkyë kuentë pën wimbajtp ja jäˈäy diˈib yaˈëxpëjkypy?
14 Tsojkëp nmëmaˈkxtujkëm ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm parë nyaywyandäˈägëdët mä Jyobaa ets nyëbatët. Per jëjpˈam nnijäˈäwëm pën jyantsy myëdunaambyë Jyobaa o kyaj. ¿Nˈijxëm ko tyuumbyë mëjääw parë tmëmëdoy tijatyë Jesus nyiˈanaˈamë? ¿O jeˈeyë yˈëxpëky mët ko tjantsy yˈoymyëdoy tijaty jyajtypy mä Biiblyë?
15. ¿Wiˈix mbäät nˈijxëm ko wimbajtp ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm?
15 Nˈokˈijxëm xëmë wiˈix wyimbety ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm. Extëm nˈokpëjtakëm, ¿nyimaytyakypy wiˈixë Jyobaa ttsoky, ets myënuˈkxtakypy? (Sal. 116:1, 2). ¿Jyantsy kyäjpxaambyë Biiblyë? (Sal. 119:97). ¿Nëjkxp jëjwitsë reunyonk? (Sal. 22:22). ¿Të dyajtëgatsyë jyukyˈäjtën parë dyajnigëxëˈëky ko kyuytyuumpy tijaty yˈëxpëjkypy? (Sal. 119:112). ¿Të ogäˈän ttukmëtmaytyaˈagyë jyiiky myëguˈuk etsë myëtnaymyaayëbëty tijaty jyajtypy? (Sal. 9:1). Ets diˈib mas jëjpˈam, ¿jantsy Testiigëˈatäämp? (Sal. 40:8). Pën nˈijxëm ko ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm nituˈuk tkatuny diˈib yä të yajnigajpxy, nˈokˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny parë net nbayoˈoyëm, ets ko nety të ndekypyatëm ja jotmay, ta net mëët tsuj yajxon nnimaytyakëm. *
16. ¿Näˈä kyaj yˈoyëty nˈokˈyaˈëxpëjkënë tuˈugë jäˈäy?
16 Oy ko nˈijxëm näˈäganäˈäty pën nˈakˈyaˈëxpëkäˈänëm tuˈugë jäˈäy. Parë nnijäˈäwëm, oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Yˈagäjpxëp tijaty mëët nˈëxpëkäˈänëm? ¿Tsyojkënyëˈajtypy nyëjkxäˈäny reunyonk? ¿Të tmastuˈuty ja tuˈun käjpxën diˈib kyaj yˈoyëty? ¿Të ttukpëtsëëmduˈuty ja relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty?”. Pën nˈatsoowëmbijtëm ko kyaj ets duˈunyëmë tyäˈädë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm, duˈunxyëp extëm ndukniˈˈixëyäˈänëm tuˈugë jäˈäy parë nyëwoonët o kyuyunët diˈib kyaj nyayajxoogäˈänyëty. Pääty, ¿tiko nyaˈëxpëjkˈadëtsëm tuˈugë jäˈäy diˈib kyaj dyajtsobääty tijaty yˈëxpëjkypy ets diˈib kyaj dyajtëgatsäˈänyë jyukyˈäjtën?
17. ¿Ti mbäät ttuny ja diˈibë jäˈäy yaˈëxpëjkypy extëm jyënaˈanyë tekstë diˈib tyuktsondakypyë tyäˈädë artikulo?
17 Jantsy jëjpˈam nˈijxëmë tyäˈädë tuunk mä jäˈäy nbudëjkëm parë tpanëjkxtëdë Jesus, ets nbudëkëyäˈänëm ja diˈib nyaˈëxpëjkëm parë nyëbatët. Pääty, nˈokˈyajtuˈunëmë Biiblyë ko jäˈäy nyaˈëxpëjkëm, nˈoktukxondakëm tijaty ndukniˈˈijxëm ets nˈokmëbëjkëm. Nˈokpudëjkëm parë nyaymyaaybyëkëdët mët ja nmëguˈukˈäjtëm, nˈokˈanmäˈäyëm parë nyaywyandäˈägëdët mä Jyobaa ets nyëbatët. Ets nˈokˈijxëm xëmë wiˈix wyimbety. (Ixë rekuäädrë “ Ti mbäät ttuny ja diˈib yaˈëxpëjkp”). ¡Agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko nduˈunëmë tyäˈädë tuunk diˈibë jäˈäy yajnitsokypy! Pääty, nˈoktuˈunëm nuˈun nmadakëm parë nbudëjkëm ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm ets nyëbatët.
ËY 79 Pudëkë parë mëkë myëbëjkën dyaˈittët
^ parr. 5 Nitii duˈun kyaˈoyëty extëm ko tuˈugë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm, pes yëˈë nety ndukniˈˈijxëm wiˈixë Jyobaa ttsoky wyinmayët ets wiˈix tijaty ttunët. Tyäˈädë artikulo xyˈaktukmëtmaytyäˈägäˈänëm wiˈix mbäät mas oyë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm.
^ parr. 4 Ixë artikulo mä jyënaˈany, “Kyaj duˈunë jäˈäy xyaˈëxpëkët”, diˈib miimp mä Wiˈix jyukyˈatyë Dios mëduumbë, diˈib septiembrë 2016.
^ parr. 8 Mä JW Library®, tëkë mä jyënaˈany MULTIMEDIA, ta net ENTREVISTAS Y EXPERIENCIAS ets ta net LA VERDAD CAMBIA LA VIDA DE LAS PERSONAS.
^ parr. 9 Mä JW Library®, tëkë mä jyënaˈany MULTIMEDIA, ta net NUESTRAS REUNIONES Y MINISTERIO ets ta net AYUDAS PARA LA PREDICACIÓN.
^ parr. 15 Ixë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm diˈib marsë 2020 mä jyënaˈany, “Ko xytsyokëdë Jyobaa ta mˈääw mjot jyënäˈänäˈäny parë mnëbatët” ets “¿Listë mˈity parë mnëbatäˈäny?”.
^ parr. 77 YAJNIMAYTYAˈAGYË DIBUJË: Mä ja jäˈäy ojts të dyaˈëxpëktë, ta ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib jyajtypy wiˈixë jäˈäy dyaˈëxpëkët, tˈanëëmë ja myëguˈuk parë kyaj nëgoo tnimaytyäˈägët.
^ parr. 79 YAJNIMAYTYAˈAGYË DIBUJË: Mä jam yˈëxpëky tuˈugë toxytyëjk kasäädë, ta tnijawë wiˈix mbäät mas oy jyaˈayˈaty. Ok, ta ttukmëtmaytyaˈaky ja myëmëjjäˈäy tijaty të tˈëxpëky.
^ parr. 81 YAJNIMAYTYAˈAGYË DIBUJË: Ja toxytyëjk kasäädë, ta tˈixyˈaty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mä salonk, ta yajwoy mët ja myëmëjjäˈäy mä tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëmë tyëjk parë jam yajpäättët tuk ratë.
