HOSỌ OPLỌN TỌN 45
Nọ Gọalọna Mẹdevo lẹ Nado Payi Gbedide Klisti Tọn lẹ Go
‘Enẹwutu, mì yì bo hẹn gbẹtọ lẹ zun devi lẹ, bo nọ plọn yé nado payi nuhe yẹn ko degbe etọn na mì lẹpo go.’—MAT. 28:19, 20.
OHÀN 89 Dotoai, Setonu, bo Mọ Dona Yí
BLADOPỌ *
1. Sọgbe hẹ Matiu 28:18-20, gbedide tẹwẹ Jesu na?
TO FỌNSỌNKU Jesu tọn godo, e sọawuhia devi etọn he plidopọ to Galili lẹ. E do onú titengbe de nado dọna yé. Etẹwẹ yin nulọ? Nue e dọ lẹ tin to Matiu 28:18-20 mẹ.—Hia.
2. Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?
2 Gbedide Jesu tọn nado hẹn gbẹtọ lẹ zun devi sọ gando devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn dopodopo go to egbehe. Enẹwutu, mì gbọ mí ni gbadopọnna kanbiọ atọ̀n delẹ he gando azọ́n he Jesu dena mí lọ go. Tintan, gbọnvona nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹ pinplọn devi yọyọ lẹ, etẹwẹ mí sọ dona wà? Awetọ, nawẹ wẹnlatọ lẹpo to agun mẹ gán gọalọna nuplọntọ lẹ nado yinukọn to gbigbọ-liho gbọn? Atọ̀ntọ, nawẹ mí gán gọalọna yisenọ hatọ he ko gbọjọ lẹ nado gọ̀ azọ́n gbẹtọ lẹ hinhẹn zun devi tọn lọ bẹ whladopo dogọ gbọn?
NỌ PLỌN YÉ NADO PAYI GBEDIDE KLISTI TỌN LẸ GO
3. Anademẹ tangan tẹlẹ wẹ Jesu na to gbedide etọn mẹ?
3 Anademẹ Jesu tọn lẹ họnwun. Mí dona nọ plọn gbẹtọ lẹ nuhe e degbe etọn lẹ. Amọ́, nuagokun de tin he go mí ma dona wọnji. Jesu ma dọ dọ: ‘Mì nọ plọn yé nuhe yẹn ko degbe etọn na mì lẹpo poun gba.’ Kakatimọ, e dọmọ: Mì nọ plọn yé “nado payi nuhe yẹn ko degbe etọn na mì lẹpo go.” Nado hodo anademẹ tangan ehe to whenue mí to anadena plọnmẹ Biblu de, mí ma dona yin mẹplọntọ lẹ poun gba, amọ́ mí sọ dona yin anademẹtọ lẹ ga. (Owalọ 8:31) Naegbọn mí do dọ mọ?
4. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado payi gbedide de go? Na apajlẹ.
4 Nado “payi” gbedide de go zẹẹmẹdo nado setonuna ẹn. Apajlẹ he bọdego na gọalọna mí nado mọnukunnujẹ lee mí gán plọn mẹde nado nọ payi kavi setonuna nue Klisti degbe etọn na mí lẹ do go mẹ. Nawẹ mẹhe nọ plọnmẹ húnkùnkùn de nọ plọn nuplọntọ etọn lẹ nado nọ payi osẹ́n aliji tọn lẹ go gbọn? Jẹnukọn whẹ́, mẹplọntọ lọ gán gbadopọnna osẹ́n aliji tọn lẹ hẹ nuplọntọ lọ lẹ. Amọ́, nado plọn nuplọntọ etọn lẹ nado setonuna osẹ́n enẹlẹ, e dona ze afọdide devo de. E dona hodo nuplọntọ lọ lẹ bosọ deanana yé, dile yé to húnkun gbọn aliji bo to tintẹnpọn nado yí nuhe yé plọn lẹ do yizan mẹ. Etẹwẹ mí gán plọn sọn apajlẹ enẹ mẹ?
5. (a) Sọgbe hẹ Johanu 14:15 po 1 Johanu 2:3 po, etẹwẹ mí dona nọ plọn Biblu plọntọ mítọn lẹ nado wà? (b) Na apajlẹ delẹ gando lehe mí gán deanana nuplọntọ mítọn lẹ do go.
5 Whenue mí to Biblu plọn hẹ mẹlẹ, mí nọ plọn yé nuhe Jiwheyẹwhe biọ to mí si lẹ. Amọ́, enẹ kẹdẹ ma ko pé. Mí dona nọ plọn Biblu plọntọ mítọn lẹ nado nọ yí nuhe plọn yé te lẹ do yizan mẹ egbesọegbesọ to gbẹzan yetọn mẹ. (Hia Johanu 14:15; 1 Johanu 2:3.) Gbọn apajlẹ mítọn gblamẹ, mí gán dohia nuplọntọ mítọn lẹ lehe yé sọgan yí nunọwhinnusẹ́n Owe-wiwe tọn lẹ do yizan mẹ do whenue yé to wehọmẹ, to azọ́n mẹ kavi to ayidedai. Mí gán na yé apajlẹ mílọsu tọn de he do lehe anademẹ Biblu tọn lẹ hihodo ko basi hihọ́na mí kavi ko gọalọna mí nado bayi nudide nuyọnẹn tọn lẹ do hia. Whenue mí topọ hẹ nuplọntọ mítọn lẹ, mí gán nọ biọ to Jehovah si to odẹ̀ mẹ dọ ni yí gbigbọ wiwe etọn do deanana yé.—Joh. 16:13.
6. Nudevo tẹwẹ mí gán wà whenue mí to mẹdevo lẹ plọn nado payi gbedide Jesu tọn lẹ go?
6 Nudevo tẹwẹ mí gán wà whenue mí to mẹdevo lẹ plọn nado payi gbedide Jesu tọn lẹ go? Mí dona gọalọna Biblu plọntọ mítọn lẹ na yé nido wleawuna ojlo lọ nado hẹn gbẹtọ lẹ zun devi. Na nuplọntọ delẹ, linlẹn lọ tata nado dọyẹwheho gán gbàhundona yé. Enẹwutu, mí dona nọ fahomẹ dile mí to anademẹ he na jẹ ahun yetọn mẹ, hẹn nukunnumọjẹnumẹ yetọn jideji, bosọ whàn yé nado yinuwa lẹ má hẹ yé vudevude. Afọdide tẹwẹ mí gán ze na nuplọntọ lẹ nido wleawuna ojlo lọ nado lá wẹndagbe lọ na mẹdevo lẹ?
7. Nawẹ mí sọgan gọalọna nuplọntọ de na e nido wleawuna ojlo lọ nado lá wẹndagbe lọ na mẹdevo lẹ gbọn?
7 Mí gán kàn kanbiọ he bọdego ehelẹ sè nuplọntọ mítọn: “Nawẹ owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn he a kẹalọyi ko hẹn gbẹzan towe pọnte gbọn? Be a lẹndọ mẹdevo lẹ dona sè owẹ̀n ehe ga ya? Etẹwẹ a gán wà nado gọalọna yé?” (Howh. 3:27; Mat. 9:37, 38) Do alọnuwe pẹvi he tin to Azọ́nwanu Mẹpinplọn tọn mítọn lẹ mẹ hia nuplọntọ towe, bo dike ewọ ni de dehe e lẹndọ e gán dọ̀n ayidonugo hẹnnumẹ, họntọn po azọ́nwatọgbẹ́ etọn lẹ po tọn. Yí delẹ to alọnuwe pẹvi lọ lẹ mẹ na nuplọntọ towe. Bayi zepọn hẹ ẹ nado dohia ẹ lehe e sọgan yí zinzin do yí alọnuwe pẹvi lọ do dekunnuna mẹde do. Podọ, whenue nuplọntọ mítọn yin alọkẹyi taidi wẹnlatọ he ma ko yí baptẹm, mí na jlo nado dekunnu dopọ hẹ ẹ nado sọgan gọalọna ẹn.—Yẹwh. 4:9, 10; Luku 6:40.
LEHE AGUN LỌ GÁN GỌALỌNA MẸHE TO BIBLU PLỌN LẸ NADO YINUKỌN DO
8. Naegbọn e do yin nujọnu dọ nuplọntọ mítọn lẹ ni wleawuna owanyi sisosiso na Jiwheyẹwhe podọ na kọmẹnu yetọn? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Gọalọna Yé Nado Hẹn Owanyi Yetọn Na Jiwheyẹwhe Siso Dogọ.”)
8 Hẹn do ayiha mẹ dọ, Jesu na mí anademẹ nado plọn mẹdevo lẹ “nado payi nuhe” ewọ ko degbe etọn “lẹpo go.” Ayihaawe ma tin dọ enẹ gando gbedide awe he klohugan lẹ go, enẹ wẹ nado yiwanna Jiwheyẹwhe bosọ yiwanna kọmẹnu mítọn, podọ gbedide awe lọ lẹ tindo kanṣiṣa pẹkipẹki hẹ azọ́n yẹwhehodidọ po mẹhẹnzun devi tọn lọ po tọn. (Mat. 22:37-39) Kanṣiṣa tẹwẹ yé tindo? Onú titengbe he nọ whàn mí nado dọyẹwheho wẹ owanyi he mí do na Jiwheyẹwhe po kọmẹnu mítọn po. Nugbo wẹ dọ obu sọgan zọ́n bọ linlẹn lọ nado dọyẹwheho gán gbàhundona nuplọntọ delẹ. Amọ́, mí gán hẹn nuplọntọ enẹlẹ deji dọ po alọgọ Jehovah tọn po, vudevude yé na penugo nado duto obu gbẹtọ tọn ji. (Salm. 18:1-3; Howh. 29:25) Apotin he zọnpọ hẹ hosọ ehe basi zẹẹmẹ afọdide delẹ tọn he mí sọgan ze nado gọalọna nuplọntọ mítọn nado hẹn owanyi etọn na Jiwheyẹwhe jideji. Humọ, etẹwẹ agun lọ sọgan wà nado gọalọna devi yọyọ lẹ nado nọ do owanyi hia dogọ?
9. To apajlẹ mẹhe to húnkùnkùn plọn lọ tọn mẹ, aliho tẹlẹ mẹ wẹ nuplọntọ lọ nọ plọn onú titengbe delẹ te?
9 Sọ lẹnnupọndo apajlẹ mẹhe to húnkùnkùn plọn lọ tọn ji whladopo dogọ. Dile nuplọntọ lọ to húnkun gbọn aliji, bọ mẹplọntọ lọ to apá etọn, aliho tẹlẹ mẹ wẹ e sọgan plọnnu te? Gbọn todidoai na mẹplọntọ etọn po húnkùntọ devo he nọ kùnhún ganji lẹ po pinpọn dali. Di apajlẹ, mẹplọntọ lọ sọgan dlẹnalọdo húnkùntọ de he yí homẹdagbe do na dotẹnmẹ húnkùntọ devo nado jẹnukọn etọn. Kavi mẹplọntọ lọ gán sọ dọ̀n ayiha etọn wá húnkùntọ de ji he yí homẹdagbe do yẹ̀ miyọ́n mọto etọn tọn lẹ pò, na e nikaa gbà nukun na húnkùntọ devo lẹ. Apajlẹ mọnkọ lẹ na plọn nuplọntọ lọ onú titengbe delẹ he e gán yizan whenue e to húnkun.
10. Etẹwẹ gán gọalọna mẹhe to Biblu plọn de nado yinukọn to gbigbọ-liho?
10 Mọdopolọ, Biblu plọntọ de he bẹ gbejizọnlin jẹeji to ali ogbẹ̀ tọn lọ ji, ma nọ plọnnu sọn mẹplọntọ etọn kẹdẹ dè, ṣigba sọn apajlẹ dagbe devizọnwatọ Jehovah tọn devo lẹ tọn mẹ ga. Enẹwutu, etẹwẹ gán gọalọna nuplọntọ lẹ hugan nado yinukọn to gbigbọ-liho? Opli Klistiani tọn lẹ yìyì wẹ. Naegbọn mí do dọ mọ? Anademẹ Owe-wiwe tọn he nọ yin nina to opli lẹ ji na hẹn oyọnẹn yetọn jideji, hẹn yise yetọn lodo, bosọ gọalọna yé nado hẹn owanyi yetọn na Jiwheyẹwhe sinyẹn deji. (Owalọ 15:30-32) Humọ, to opli lẹ ji, mẹplọntọ lọ gán do nuplọntọ lọ hia mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po he po e po gán tindo nususu to kọndopọ mẹ. Apajlẹ jọnun owanyi Klistiani tọn tẹlẹ wẹ nuplọntọ lọ gán mọ to agun lọ mẹ? Lẹnnupọndo dehe bọdego ehelẹ ji.
11. Apajlẹ tẹlẹ go wẹ nuplọntọ de gán doayi to agun lọ mẹ, podọ nawẹ yé gán yinuwadeji gbọn?
11 Biblu plọntọ de he yin mẹjitọ godoponọ doayi mẹmẹyọnnu de go he to ninọmẹ etọn nkọ mẹ. Vivẹnu he mẹmẹyọnnu lọ nọ do nado wá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ po vi flinflin etọn lẹ po yinuwado nuplọntọ lọ ji taun. Nuplọntọ devo he to ahidi nado jo azọ̀-nùnù do wá jẹakọ hẹ wẹnlatọ de he pehẹ ninọmẹ dopolọ bo ka penugo nado duto e ji. Wẹnlatọ lọ dọna nuplọntọ lọ dọ, owanyi emitọn na Jehovah he fọ́n bo to jijideji wẹ whàn emi nado setonuna gbedide etọn lẹ. (2 Kọl. 7:1; Flp. 4:13) To whenue nuplọntọ lọ ko dotoaina wẹnlatọ lọ godo, e wleawuna jidide dogọ to whenue mẹmẹsunnu lọ dọna ẹn dọmọ: “E gán pà hiẹ lọsu ga.” Awhli de he to Biblu plọn doayi mẹmẹyọnnu jọja de go he do ayajẹ, na e yin Kunnudetọ wutu. Ayajẹ he mẹ mẹmẹyọnnu lọ nọ te to whelẹponu zọ́n bọ nuplọntọ lọ jlo na yọ́n nue wutu wẹ.
12. Naegbọn mí sọgan dọ dọ hagbẹ agun lọ tọn dopodopo wẹ do azọngban lọ nado gọalọna nuplọntọ lẹ?
12 To whenue nuplọntọ lẹ wá jẹakọ hẹ wẹnlatọ nugbonọ voovo lẹ, yé nọ plọn sọn apajlẹ yetọn lẹ mẹ nuhe e zẹẹmẹdo nado payi gbedide Klisti tọn lọ go, nado yiwanna Jiwheyẹwhe po kọmẹnu yetọn po. (Joh. 13:35; 1 Tim. 4:12) Humọ, dile mí ko dọ do wayi, nuplọntọ de gán plọnnu sọn apajlẹ wẹnlatọ he ko pehẹ nuhahun he taidi etọn nkọ lẹ tọn mẹ. Nuplọntọ lọ nọ plọn sọn apajlẹ omẹ enẹlẹ tọn mẹ dọ, e sọgan pà ewọ lọsu nado basi diọdo he jẹ lẹ nado lẹzun devi Klisti tọn de. (Deut. 30:11) Aliho voovo mẹ wẹ hagbẹ agun lọ tọn dopodopo gán gọalọna nuplọntọ lẹ te nado yinukọn to gbigbọ-liho. (Mat. 5:16) Vivẹnu tẹlẹ wẹ a nọ do nado na tuli nuplọntọ he nọ wá opli lẹ?
NỌ GỌALỌNA MẸHE KO GBỌJỌ LẸ NADO GỌJẸ YẸWHEHODỌ JI
13, 14. Nawẹ Jesu yinuwa hẹ apọsteli etọn he jẹflumẹ lẹ gbọn?
13 Ojlo mítọn wẹ nado gọalọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn he ko gbọjọ lẹ po, nado gọ̀ azọ́n gbẹtọ lẹ hinhẹn zun devi tọn lọ bẹ. Aliho he mẹ Jesu yinuwa hẹ apọsteli etọn he jẹflumẹ lẹ te, do lee mílọsu gán yinuwa do to egbehe hia.
14 To vivọnu lizọnyizọn Jesu tọn to aigba ji to whenue okú etọn ko sẹpọ pete, apọsteli ‘lẹpo wẹ jo e do bo họnyi.’ (Malku 14:50; Joh. 16:32) Nawẹ Jesu yinuwa hẹ apọsteli etọn lẹ gbọn to whenue yé gbọjọ? Ojlẹ kleun de to fọnsọnku Jesu tọn godo, ewọ dọna hodotọ etọn delẹ dọmọ: “Mì dibu blo! Mì yì bo dọna mẹmẹsunnu ṣie lẹ [dọ yẹn ko yin finfọn].” (Mat. 28:10a) Jesu ma gbẹkọ apọsteli etọn lẹ go. Dile etlẹ yindọ yé jo e do, ewọ gbẹ́ ylọ yé dọ “mẹmẹsunnu ṣie lẹ.” Taidi Jehovah, Jesu yin lẹblanunọ bosọ nọ jonamẹ.—2 Ahọ. 13:23.
15. Numọtolanmẹ tẹwẹ mí nọ tindo gando mẹhe ko doalọtena yẹwhehodidọ lẹ go?
15 To aliho dopolọ mẹ, onú mẹhe ko doalọtena yẹwhehodidọ lẹ tọn nọ duahunmẹna mí sisosiso. Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po wẹ yé yin, podọ mí yiwanna yé! Mí gbẹ́ nọ flin azọ́n owanyi tọn he yisenọ hatọ enẹlẹ wà lẹ—podọ vlavo delẹ to yé mẹ na owhe susu lẹ. (Heb. 6:10) Na nugbo tọn, mí nọ jẹdò yetọn taun! (Luku 15:4-7) Taidi Jesu, aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí gán nọ dohia te dọ onú yetọn nọ duahunmẹna mí?
16. Nawẹ mí gán dohia mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn po he ko gbọjọ lẹ gbọn dọ onú yetọn nọ duahunmẹna mí?
16 Nọ basi oylọna yé po zohunhun po. Dopo to aliho he mẹ Jesu na tuli apọsteli etọn he ko jẹflumẹ lẹ te wẹ yindọ, e bayi oylọna yé wá opli de tẹnmẹ. (Mat. 28:10b; 1 Kọl. 15:6) Mọdopolọ to egbehe, mí gán na tuli mẹhe ko gbọjọ lẹ nado nọ wá opli agun tọn lẹ, eyin yé ma ko to mọwà. Amọ́, e gán biọ dọ mí ni bayi oylọna yé whlasusu whẹpo yé nido wá. Ayihaawe ma tin dọ homẹ Jesu tọn hùn taun whenue devi etọn lẹ kẹalọyi oylọ etọn.—Yijlẹdo Matiu 28:16 po Luku 15:6 po go.
17. Nawẹ mí dona nọ yinuwa gbọn eyin mẹhe ko gbọjọ de wá opli?
17 Nọ dokuavọna yé po zohunhun po. Jesu hẹn devi etọn lẹ voawu to whenue e pli hẹ yé; ewọ wẹ ze afọdide tintan nado dọhona yé. (Mat. 28:18) Nawẹ mí na yinuwa gbọn to whenue mẹhe ko gbọjọ de wá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ? Mí dona nọ ze afọdide tintan nado dokuavọna omẹ mọnkọ po zohunhun po. To tintan whenu, mí gán to nuhà gando nuhe mí na dọ go. Nado hẹn ẹn voawu, mí gán dọna ẹn poun dọ homẹ mítọn hùn taun nado mọ ẹn.
18. Nawẹ mí gán vọ́ jide na wẹnlatọ he ko gbọjọ lẹ gbọn?
18 Nọ vọ́ jidenamẹ po ahundopo po. Gbedide he Jesu na devi etọn lẹ nado dọyẹwheho gbọn gbẹ̀ lọ bi mẹ, sọgan ko gbàhundona yé. Amọ́, Jesu vọ́ jide na hodotọ etọn lẹ bo dọmọ: “Yẹn tin po mì po to azán lẹpo gbè.” (Mat. 28:20) Be ehe gọalọna yé ya? Gbau. Ojlẹ kleun de to enẹgodo, yé hẹn alọnu yetọn ján “nado to mẹplọn bo to wẹndagbe lọ lá.” (Owalọ 5:42) Wẹnlatọ he ko gbọjọ lẹ lọsu, do hudo jidevọnamẹ tọn. Linlẹn lọ nado gọjẹ yẹwhehodọ ji sọgan gbàhundona yé. Mí gán vọ́ jide na yé dọ, yé ma na tin yede ṣo. To ojlẹ sisọ mẹ, mí gán hodo yé sọyi lizọnyizọn lọ mẹ. Ayihaawe ma tin dọ yé na yọ́n pinpẹn alọgọ mítọn tọn, dile yé gọjẹ yẹwhehodọ ji whladopo dogọ. Eyin mí nọ yinuwa hẹ mẹhe ko gbọjọ lẹ taidi mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po, enẹ gán zọ́n bọ yé na gọjẹ yẹwhehodọ ji, podọ ehe na hẹn mẹlẹpo jaya to agun lọ mẹ.
OJLO MÍTỌN WẸ NADO DOTANA AZỌ́N HE YIN ZIZEDO ALỌMẸ NA MÍ LỌ
19. Etẹwẹ yin ojlo vẹkuvẹku mítọn, podọ etẹwutu?
19 Kakajẹ whetẹnu wẹ mí na zindonukọn to azọ́n mẹhẹnzun devi tọn lọ mẹ? Kakajẹ vivọnu titonu ehe tọn wẹ. (Mat. 28:20; pọ́n Zẹẹmẹ Hogbe Biblu Tọn lẹ Tọn, “Vivọnu titonu lọ tọn.”) Be mí na penugo bo hẹn adà gbedide Jesu tọn ehe tọn di ya? Gbemima mítọn niyẹn! Enẹwutu, mí nọ yí ayajẹ do yí whenu, huhlọn po nutindo mítọn lẹ po zan nado dín mẹhe “tindo ninọmẹ ahun mẹ tọn he jẹna ogbẹ̀ madopodo” lẹ mọ. (Owalọ 13:48) Apajlẹ Jesu tọn hodo wẹ mí te eyin mí wàmọ. E dọmọ: “Núdùdù ṣie wẹ nado wà ojlo ewọ he do mi hlan tọn podọ nado dotana azọ́n etọn.” (Joh. 4:34; 17:4) Ojlo vẹkuvẹku mílọsu tọn niyẹn. Ojlo mítọn wẹ nado dotana azọ́n he yin zizedo alọmẹ na mí lọ. (Joh. 20:21) Podọ, mí sọ jlo dọ mẹdevo lẹ, etlẹ yin mẹhe ko gbọjọ lẹ lọsu ni doakọnnanu to azọ́n ehe mẹ dopọ hẹ mí.—Mat. 24:13.
20. Sọgbe hẹ Filipinu lẹ 4:13, naegbọn mí sọgan wà azọ́n he Jesu ko degbe etọn na mí lọ dotana?
20 Nado dọ hójọhó, e ma bọawu paali nado wà azọ́n pligidi he Jesu ko dena mí lọ dotana. Amọ́, mí ma to míde ṣo to azọ́n ehe kọ̀n. Jesu ko dopà dọ emi na tin po mí po. Mí nọ hẹn azọ́ndenamẹ lọ nado hẹn gbẹtọ lẹ zun devi di taidi “azọ́nwatọ hatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ,” podọ “to kọndopọ mẹ hẹ Klisti.” (1 Kọl. 3:9; 2 Kọl. 2:17) Enẹwutu, mí sọgan wà ẹ dotana. Lẹblanulọkẹyi podọ homẹhunnu nankọ die nado hẹn azọ́ndenamẹ ehe di, bosọ gọalọna mẹdevo lẹ nado wàmọ ga!—Hia Filipinu lẹ 4:13.
OHÀN 79 Plọn Yé Nado Hẹn Tenọgligo
^ huk. 5 Jesu degbena hodotọ etọn lẹ nado nọ hẹn gbẹtọ lẹ zun devi lẹ, bosọ nọ plọn yé nado payi nuhe e ko degbe etọn na yé lẹpo go. Hosọ ehe dọhodo lehe mí sọgan setonuna anademẹ Jesu tọn lẹ do ji. Nudọnamẹ he to hosọ ehe mẹ delẹ yin didesọn Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 1er juillet 2004, weda 14-19 mẹ.
^ huk. 66 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Mẹmẹyọnnu he to anadena plọnmẹ Biblu lọ basi zẹẹmẹ na nuplọntọ lọ gando afọdide he e na ze nado hẹn owanyi etọn na Jiwheyẹwhe siso dogọ lẹ go. To nukọn mẹ, nuplọntọ lọ yí ayinamẹ atọ̀n he e mọyi sọn mẹplọntọ etọn si lẹ do yizan mẹ.
