1. Ka luwore gi Mathayo 28:18-20, en chik mane ma Yesu nochiwo?

BANG’ ka Yesu nosechier, ne ofwenyore ne jopuonjrene ma nochokore Galili. Ne en gi wach ma nodwaro nyisogi. Ne en wach maneno? Wachno yudore e Mathayo 28:18-20.​—Som.

2. Gin penjo mage ma wadwaro nono?

² Chik ma Yesu nochiwo mar loko ji obed jopuonjrene mulo jotich Nyasaye duto e ndalowagi. Kuom mano, ber ka wanono penjo moko adek motudore gi tich ma Yesu nomiyowano. Mokwongo, mopogore gi konyo jopuonjre ng’eyo chike Nyasaye, ang’o machielo monego watim? Mar ariyo, ere kaka jolendo duto e kanyakla nyalo konyo jopuonjre Muma timo dongruok? Mar adek, ere kaka wanyalo konyo jolendo wetewa modok chien mondo giduog e tij loko ji obed jopuonjre Yesu?

3. En ang’o ma Yesu nochikowa ni watim?

³ Yesu nochikowa moriere tir. Nowacho ni wapuonj ji gik ma nochikowa. Kata kamano, nitie gimoro ma wiwa ok onego owilgo e wi chikno. Yesu ne ok owacho ni: ‘Upuonjgi gik moko duto ma asechikou.’ Kar mano, nowacho ni: Upuonjgi “timo gik moko duto ma asechikou.” Mondo wakony jopuonjre mag Muma otim gik moko duto ma Yesu nochiko, ok onego wapuonjgi apuonja, to dwarore bende ni watagi. (Tich 8:31) Ang’o momiyo onego watim kamano?

4. Timo gima ochikwa tiende en ang’o? Chiw ane ranyisi.

 ⁴ “Timo” gima ochikwa tiende en luwo kaka ochikwa. Mondo wane kaka wanyalo puonjo ng’ato timo, kata luwo gik ma Kristo nochiko, wanon ane ranyisi mar ng’at ma puonjo ji riembo mtoka. Ere kaka onyalo konyo joma opuonjo riembo luwo chike mag ndara? Mokwongo, obiro puonjo jopuonjre chike mag ndara ka gin e klas. Kata kamano, mondo opuonj jopuonjrene luwo chike mag ndara, nyaka okaw okang’ moro machielo. Nyaka odhi kodgi e ndara kendo tayogi sama giriembo mtoka mondo okonygi timo gik ma ne gipuonjore e klas. Ang’o ma wanyalo puonjore kuom ranyisino?

5. (a) Ka luwore gi Johana 14:15 kod 1 Johana 2:3, ang’o monego wapuonj jopuonjrewa timo? (b) Chiw ane ranyisi ma nyiso kaka wanyalo tayo jopuonjrewa.

⁵ Sama wapuonjo ng’ato Muma, wakonye ng’eyo gima Nyasaye dwaro ni watim. Kata kamano, onego watim mokalo mano. Nyaka wapuonjgi ng’eyo kaka ginyalo tiyo gi gik ma gisepuonjore e ngimagi. (Som Johana 14:15; 1 Johana 2:3.) Kuom ranyisi, Wanyalo konyo jopuonjrewa ong’e kaka ginyalo tiyo gi puonj mag Muma sama gin e skul, e tich, kata e yoregi mag manyo mor. Wanyalo nyisogi gimoro ma nosetimore e ngimawa ma nyiso kaka tiyo gi puonj mag Muma nyalo konyowa kik wayud hinyruok, kata kaka luwo puonj mag Muma nokonyowa timo yiero moro maber. Sama wan gi jopuonjrewa, wanyalo kwayo Jehova e lamo mondo omigi rohone maler.​—Joh. 16:13.

6. Puonjo jomoko timo gik ma Yesu nochiko oriwo ang’o?

⁶ Puonjo jomoko timo gik ma Yesu nochiko oriwo timo ang’o? Onego wakony jopuonjrewa obed gi gombo mar loko ji obed jopuonjre Yesu. Jopuonjre moko nyalo bedo maluor dhi e tij lendo. Omiyo, dwarore ni wahore gi jopuonjrewa sama wakonyogi winjo tiend adiera mag Muma, kendo konyogi neno kaka gin be ginyalo tiyo gi adierago e ngimagi. Ang’o ma wanyalo timo mondo wakony jopuonjrewa mag Muma obed gi siso mar lando wach maber ne jomamoko?

7. Ere kaka wanyalo konyo japuonjre mondo obed gi siso mar lando ne jomamoko wach maber?

⁷ Wanyalo penjo japuonjrewa mar Muma penjo kaka: “Ere kaka tiyo gi weche mipuonjori e Muma osemiyo ngimani obed maber moloyo? Be iparo ni jomoko bende onego owinj wach maberni? Ang’o ma inyalo timo mondo ikony joma kamago?” (Nge. 3:27; Mat. 9:37, 38) Nyis japuonjreni trakt ma yudore e Gik Mwatiyogo e Puonjo Ji Muma kae to, oyier moko kuom traktgo moparo ni nyalo moro wedene, osiepene kata jotich wetene. Miye trakt moyierogo mang’eny. Tim ranyisi kode kaka onyalo chiwo traktgo. Ka japuonjrewa mar Muma obedo jalendo ma pok obatisi, to biro dwarore ni wadhi kode lendo mondo wataye.​—Ekl. 4:9, 10; Luka 6:40.

8. Ang’o momiyo dwarore ni japuonjre omed hero Nyasaye kod dhano wetene? (Ne sanduk ma wiye wacho ni, “ Kaka Wanyalo Konyo Jopuonjre mag Muma Omed Hero Nyasaye.”)

⁸ Par ni Yesu nochiko ni wapuonj jomamoko “timo gik moko duto” ma nochikowa. Onge kiawa ni mano oriwo chike ariyo madongo ma gin hero Nyasaye kod hero dhano wadwa, kendo chike ariyogo  otudore gi tij yalo kod loko ji obed jopuonjre. (Mat. 22:37-39) Ere kaka gitudore? Kido maduong’ ma chwalowaga mondo watim tij lendo en hera, tiende ni, hera ma waherogo Nyasaye kod dhano wetewa. En adier ni nitie jopuonjre moko ma nyalo bedo ma luor ka giparo apara ni gin bende onego gilendi. Wanyalo jiwo jopuonjrego ni Jehova biro konyogi loyo luoro moro amora ma ginyalo bedogo. (Zab. 18:1-3; Nge. 29:25) Sanduk motudore gi sulani nigi okenge moko ma wanyalo kawo mondo wakony japuonjre Muma omed hero Nyasaye. E wi mago, ang’o ma jolendo mamoko nyalo timo mondo gikony jalendo manyien omed hero Nyasaye?

9. Gin ang’o ma japuonjre nyalo puonjore sama oriembo mtoka ka en gi japuonjne e bathe?

⁹ Wapar ane kendo ranyisi mar ng’ama puonjo ji riembo mtoka. Sama japuonjre riembo mtoka ka en gi japuonjne e bathe, ere kaka mano nyalo konye? Ka ochiko ite maber sama japuonjne taye kendo neno kaka joriembo mamoko molony riembo, onyalo puonjore gik mang’eny. Kuom ranyisi, japuonjne nyalo siemone jariembo moro ma hore mondo jariembo wadgi okal. Kata, onyalo nyise jariembo moro ma dwoko ler mar tache piny mondo kik ochar wenge joriembo mamoko. Weche kaka mago nyalo konyo japuonjre ng’eyo gik ma dwarore ni otim sama oriembo.

10. Ang’o ma biro konyo japuonjre mar Muma mondo otim dongruok?

¹⁰ Kamano bende e kaka japuonjre mar Muma ma osechako wuotho e yor ngima nyalo puonjore gik mang’eny, ok mana kuom japuonjne kende, to bende, onyalo puonjore kuom ranyisi maber mar jotich Nyasaye mamoko. Kuom mano, ang’o maduong’ ma biro konyo japuonjre timo dongruok? En biro e chokruogewa. Ang’o momiyo wawacho kamano? Gik ma obiro winjo e chokruoge biro medo konye ng’eyo Nyasaye maber, tego yiene, kendo konye mondo omed hero Nyasaye. (Tich 15:30-32) E wi mano, ka japuonjre biroga e chokruok, japuonjne nyalo konye mondo ong’ere gi owete kod nyimine ma ni e chal moro ma en be okaloe. Bende, japuonjre biro neno kaka owete gi nyimine nigi hera madier? Wane ane ranyisi moko.

11. Gin ang’o ma japuonjre nyalo neno kuom owete gi nyiminewa kendo mano nyalo konyogi nade?

¹¹ Japuonjre moro ma en janyuol achiel, nyalo neno nyaminwa moro ma be en janyuol achiel. Onyalo neno kaka nyaminwano timo kinda mondo obi e chokruok gi nyithinde ma pod tindo kendo wachno more. Japuonjre moro machielo ma ndawa otamo weyo, mako osiep gi jalendo moro ma be kinde moko ndawa notamo weyo to notimo matek moweyo. Jalendono nyise ni hera ma ne oherogo Jehova e ma nochwale mondo oluw chikene. (2 Kor. 7:1; Fil. 4:13) Bang’ winjo sigand jalendono, japuonjreno bedo gadier ni kare en be onyalo weyo madho ndawa. Nyako moro ma puonjore Muma neno nyaminwa moro ma rawera ma nigi mor madier nikech otiyo ne Jehova. Mor ma japuonjre Mumano neno ka nyaminwa ma rawerano nigo chwale mondo omed puonjore mondo en be obed mamor kamano.

12. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni ng’ato ka ng’ato e kanyakla nigi ting’ mar konyo jopuonjre mag Muma?

¹² Ka jopuonjre mag Muma oseng’eyo jolendo mopogore opogore mosechung’  motegno, ranyisi mag jolendogo biro konyogi luwo chik mar Kristo mar hero Nyasaye kod dhano wetegi. (Joh. 13:35; 1 Tim. 4:12) E wi mano, mana kaka waseneno, japuonjre mar Muma nyalo puonjore kaka onyalo nyagore gi pek moro bang’ neno kaka jolendo mamoko bende nonyagore gi pekno. Ranyisi kaka mago konyo japuonjre mondo ong’e ni en bende onyalo timo lokruoge ma dwarore mondo obed japuonjre Kristo. (Rap. 30:11) Ng’ato ka ng’ato e kanyakla nyalo konyo japuonjre Muma e yore mopogore opogore mondo otim dongruok. (Mat. 5:16) Gin ang’o ma in iwuon itimoga mondo ijiw jopuonjre mag Muma ma biro e chokruoge mondo gitim dongruok?

13-14. Ang’o ma Yesu notimo e kinde ma chuny jootene ne onyosore?

¹³ Dwaher konyo owete gi nyimine modok chien mondo giduog e tij loko ji obed jopuonjre kaka Kristo nochikowa. Yo ma Yesu nokonyogo jopuonjrene ma chunygi ne onyosore, konyowa ng’eyo kaka wan be wanyalo konyo jolendo modok chien.

¹⁴ Mana matin to Yesu tho, jootene ‘duto ne ojwang’e mi giringo.’ (Mar. 14:50; Joh. 16:32) Ang’o ma Yesu ne otimo e kinde ma chuny jootene ne onyosore kamano? Mapiyo bang’ chierne, Yesu nonyiso moko kuom jolupne niya: “Kik ubed gi luoro! Dhiuru unyis owetena [ni osechiera].” (Mat. 28:10a) Yesu ne ok ojok gi jootene. Kata obedo ni ne gijwang’e, pod noluongogi ni owetene. Yesu ne kechoga ji kendo weyonegi kethogi mana kaka Jehova timoga.​—2 Ru. 13:23.

15. Onego wane nade joma odok chien e tij lendo?

¹⁵ Wan bende, wadewo ahinya jolendo mosedok chien moweyo tij lendo. Gin owetewa kod nyiminewa kendo waherogi ahinya! Pod waparo hera kod kinda ma ne gin-go e tij Nyasaye, kendo moko kuomgi samoro nosetiyo ne Nyasaye kuom higni mang’eny. (Hib. 6:10) Wagombo ahinya ni giduogi! (Luka 15:4-7) Gin yore mage ma wanyalo nyisogo ni wadewogi mana kaka Yesu notimo ne jopuonjrene?

16. Ere kaka wanyalo nyiso ni wadewo owetewa gi nyiminewa modok chien?

¹⁶ Gwelgi mondo gibi e chokruok. Achiel kuom yore ma Yesu nojiwogo jootene ma chunygi nonyosore ne en kuom gwelogi e romo moro. (Mat. 28:10b; 1 Kor. 15:6) E kindegi bende, wanyalo jiwo joma odok chien mondo gibi e chokruok ka po ni ok gitimga kamano. Samoro nyalo dwarore ni watim kamano nyadinwoya. Onge kiawa ni Yesu ne mor ka jopuonjrene ne oyie mi gidhi e romono.​—Pim gi Mathayo 28:16 kod Luka 15:6.

17. Ang’o ma onego watim sama jalendo moro modok chien obiro e chokruok?

¹⁷ Rwakgi gi mor e Od Romo. Ka ne Yesu oromo gi jopuonjrene, nokonyogi golo luoro moro amora ma ne ginyalo bedogo, kendo en e ma nochako wuoyo kodgi. (Mat. 28:18) Ang’o ma onego watim sama joma odok chien obiro e Od Romo? Onego wakaw okang’ mokwongo mar rwakogi gi mor. Samoro wanyalo parore ni, ‘To wang’ ne wanyisgi ang’o?’ Nikech ok dwaher kuodo wigi e yo moro amora, wanyalo mana nyisogi ni wamor ahinya nenogi.

18. Ere kaka wanyalo jiwo jolendo modok chien?

¹⁸ Jiwgi. Nyalo bedo ni jopuonjre Yesu ne wuoro ahinya ka be ne gidhi lando  wach maber e piny mangima. Yesu nonyiso jootenego niya: “An kodu kinde duto.” (Mat. 28:20) Ere kaka wechego nojiwo jootene? Mapiyo nono bang’ kanyo, ne gichako “puonjo kendo lando wach maber.” (Tich 5:42) Dwarore ni wajiw jolendo modok chien. Luoro nyalo makogi ka giparo ni onego gichak lendo kendo. Wanyalo jiwogi kuom nyisogi ni ok gibi lendo kendgi, kendo kochopo chieng’ ma giikore dhi lendo, wanyalo dhi kodgi. Bed gadier ni gibiro mor ka gineno kinda ma watimo e konyogi chako lendo kendo. Sama wadewo jolendo modok chien, kendo nenogi kaka owetewa gi nyiminewa, ji duto e kanyakla biro bedo ma mor.

19. En ang’o ma wagombo timo, to nikech ang’o?

¹⁹ Wabiro dhi nyime lendo kendo loko ji obed jopuonjre Yesu nyaka karang’o? Nyaka e giko mar ndalo. (Mat. 28:20; ne Tiend Weche Moko ma Yudore e Muma e bwo wich ma wacho ni “Giko mar chenro mar ndalo.”) Be wabiro timo tij lendo kendo loko ji obed jopuonjre nyaka e giko? Mano e gima waseng’ado e chunywa ni wabiro timo! Wamorga ahinya sama watiyo gi thuolowa, tekowa, kod mwanduwa e manyo joma ‘chunygi ni kare ne ngima mochwere.’ (Tich 13:48) Sama watimo kamano, waluwo ranyisi mar Yesu. Nowacho kama: “Chiemba en timo dwaro mar ng’at ma ne oora kendo mondo atiek tichne.” (Joh. 4:34; 17:4) Mano e gima wan be wagombo timo. Dwaher tieko tich ma nomiwa. (Joh. 20:21) Kendo, dwaher konyo nyaka jolendo modok chien mondo gin bende giriwre kodwa e timo tijni.​—Mat. 24:13.

20. Ka luwore gi Jo-Filipi 4:13, ang’o momiyo wanyalo bedo gadier ni wabiro tieko tich ma Yesu nomiyowa?

²⁰ En adier ni seche moko ok yotga timo tich ma Yesu noweyonwano. Kata kamano, ok watim tijno kendwa. Yesu nosingo ni nodhi bedo kodwa. Sama waloko ji jopuonjre, ‘watiyoga kanyachiel gi Nyasaye’ kendo e “winjruok achiel gi Kristo.” (1 Kor. 3:9; 2 Kor. 2:17) Kuom mano onge gima nyalo monowa tieko tijno. To mano kaka wan gi thuolo makende mar timo tijno kendo konyo jomamoko bende mondo otime!​—Som Jo-Filipi 4:13.