1. Sẽn zems ne Matiye 28:18-20 wã, no-bʋg la a Zeezi kõ a karen-biisã?

A ZEEZI vʋʋgrã poore, a vẽnega a meng ne a karen-biisã sẽn da tigim taab Galile wã. A ra tara koɛɛg sẽn tar yõod wʋsg n na n taas-ba. Ra yaa bõe? A sẽn togs-b bũmb ningã bee Matiye 28:18-20.—Karm-y-yã.

2. Sogs-bʋs la d na n leok sõs-kãngã pʋgẽ?

² A Zeezi sẽn kõ a karen-biisã noor tɩ b sõng nebã tɩ b lebg yẽ karen-biisã paka rũndã-rũndã wẽn-sakdbã ned kam fãa. Woto yĩnga, bɩ d bao n leok sogsg a tãabo, tʋʋmd ning a Zeezi sẽn kõ-dã wɛɛngẽ. Pipi, sõng sẽn nan sɩng-b Biiblã zãmsgã tɩ b bãng Wẽnnaam noyã sẽn yãk a toogo, bõe me la d segd n maane? Yiibu, bõe la tigingã nebã fãa segd n maane, n sõng Biibl karen-biisã tɩ b tẽebã bɩ? Tãabo, wãn to la d tõe n sõng d tẽed-n-taas nins sẽn bas koɛɛgã moonegã, tɩ b le sɩng tʋʋmd ning sẽn yaa sõng nebã tɩ b lebg Kiristã karen-biisã?

3. A Zeezi sẽn wa n kõt a karen-biisã noorã, no-bʋg sẽn yaa takɩ la a paas-yã?

³ A Zeezi sẽn kõ noy ninsã yaa vẽenese. D segd n zãmsa nebã bũmb nins a sẽn yeelã. La bũmb sẽn tar yõod wʋsg la d pa segd n yĩmi. A Zeezi pa yeel tɩ: ‘Zãms-y bãmb bũmb nins fãa mam sẽn yeel yãmbã ye.’ Ad a sẽn yeelã: Zãms-y bãmb “tɩ b sak bũmb nins fãa mam sẽn yeel yãmbã.” Sẽn na yɩl n tũ no-kãngã sẽn yaa takɩ wã, d sã n wa zãmsd ned  Biiblã, d pa segd bal n togsd-a a sẽn tog n maanã ye. D wilg-a a sẽn tog n maan rẽ to-to me. (Tʋʋ. 8:31) Bõe yĩng tɩ d segd n maan woto?

4. Sõng ned t’a sak Kiristã sẽn yeelã rat n yeelame tɩ bõe? Rɩk-y makre.

⁴ Ad makr sẽn tõe n sõng-d tɩ d wʋm sõng ned t’a sak Kiristã sẽn yeelã võore: Wãn to la oto ekoll karen-saamb zãmsd a karen-biisã sorã zug kẽn noyã? Karen-saambã tõe n deng n zãms-b-la sorã zug kẽn noy toor-toorã karen-doogẽ wã. La sẽn na n yɩl sõng-b tɩ b bãng n tũ no-kãense, bũmb a to la a segd n maan n paase. A segd n zĩnd n yɛgl-b-la mobillã pʋgẽ, tɩ b wẽndẽ t’a getẽ, n sõngd-b tɩ b tũud sorã zug kẽn noyã a sẽn zãms-bã. Yam-bʋg la d tõe n dɩk mak-kãngã pʋgẽ?

5. a) Sẽn zems ne Zã 14:15; 1 Zã 2:3, bõe la d segd n zãms d Biibl karen-biisã tɩ b maane? b) Wãn to la d tõe n sõng d Biibl karen-biisã tɩ b tũ Biiblã saglsã?

⁵ D sã n wa zãmsd nebã Biiblã, d wilgd-b-la Wẽnnaam sẽn dat tɩ d maan bũmb ningã. La d segd n maana sẽn yɩɩd rẽ. D segd n sõnga d Biibl karen-biisã tɩ b tũ b sẽn zãmsd bũmb ninsã b daar fãa vɩɩmã pʋgẽ. (Karm-y Zã 14:15; 1 Zã 2:3.) Ne tõnd mengã mak-sõngã, d tõe n wilga d karen-biisã b sẽn tõe n tũ Biiblã saglsã to-to lekollẽ wã, tʋʋmã zĩigẽ, wall pemsem-kokr sasa. D tõe n togs-b-la bũmb sẽn maan d vɩɩmã pʋgẽ, n sõng-b tɩ b bãng Biiblã saglsã tũub sẽn kogl-d to-to, bɩ rẽ sẽn sõng-d to-to tɩ d bãng n yãk yam. D sã n wa be ne d Biibl karen-biisã, d tõe n pʋʋsa a Zeova n kos t’a vʋʋsem sõngã wilg-b sore.—Zã 16:13.

6. D sã n wa zãmsd nebã sẽn na yɩl tɩ b sak a Zeezi sẽn yeelã, bõe me la d segd n maane?

⁶ D sã n wa zãmsd nebã sẽn na yɩl tɩ b sak a Zeezi sẽn yeelã, bõe me la d segd n maane? D segd n sõnga d Biibl karen-biisã tɩ bãmb me tʋll n sõng neb a taab tɩ b lebg a Zeezi karen-biisi. Biibl karen-biis kẽer tõe n yɛɛsdame n pa rat n kẽes b toog koɛɛgã mooneg pʋgẽ ye. Rẽ wã, d segd n talla sũ-mare, n zãmsd-b bilf-bilf tɩ b bãngrã paase, tɩ zãmsgã kẽ b sũyã sõma, hal n kɩt tɩ b sak n tũ b sẽn zãmsã. Bõe la d tõe n maan n sõng d karen-biisã, tɩ b tʋll n moon koe-noogã?

7. Bõe la d tõe n maan n sõng d Biibl karen-biig t’a tʋll n kẽes a toog koe-noogã mooneg pʋgẽ?

⁷ D tõe n soka d Biibl karen-biig sogsg kẽere, wala makre: “Fo sẽn sak n tũud Biiblã saglsã, wãn to la rẽ naf foo f vɩɩmã pʋgẽ? Fo tagsdame tɩ neb a taab segd n wʋma koe-kãngã bɩ? Bõe la f tõe n maan n sõng-ba?” (Yel. 3:27; Mat. 9:37, 38) Wilg-y y karen-biigã seb-vãad sẽn naag d koe-moonegã tʋʋm-teedã, la y bas t’a yãk b rãmb nins a sẽn tagsd tɩ na n yɩɩ a roagdbã, a zo-rãmbã, wall a tʋmd-n-taasã noogo. Kõ-y-yã-a seb-vãad nins a sẽn na n yãkã bãmb wʋsgo. Wilg-y-yã-a vẽeneg a sẽn tõe n kãab nebã seb-vãoogã to-to ne waoogre, la y maan rẽ n yɩlme. Karen-biigã sã n wa paam sor n lebg koe-moond sẽn nan pa reeg lisgu, y segd n bee ne-a koɛɛgã mooneg sasa, n sõngd-a.—Koɛ. 4:9, 10; Luk 6:40.

8. Bõe yĩng tɩ tar yõod tɩ d karen-biisã modg n nong Wẽnnaam la b taabã ne b sũy fãa? (Ges-y zĩ-gũbrã: “ D sẽn tõe n sõng d karen-biisã to-to tɩ b nong Wẽnnaam ne b sũy fãa.”)

⁸ D tẽeg t’a Zeezi kõo tõnd noor tɩ d zãms neb a taabã “tɩ b sak bũmb nins fãa” a sẽn yeelã. Sãmbg kae tɩ noy a yiib nins sẽn yaa kãsems n yɩɩdã, rat n  yeel tɩ nong Wẽnnaam, la nong f to wã naaga bõn-kãense. No-kãensã a yiibã ne koe-moonegã, la sõng nebã tɩ b lebg a Zeezi karen-biisã fãa tũuda taaba. (Mat. 22:37-39) Wãn to la b tũud taaba? Sẽn yɩɩd fãa, yaa nonglem yĩng la d sẽn moond koɛɛgã. Yaa d sẽn nong Wẽnnaam la d taabã yĩnga. Biibl karen-biis kẽer tõe n zoeta rabeem n pa rat n moon koɛɛgã ye. D wʋmda b manesem-kãng võore. La d tõe n sõnga karen-bi-kãens tɩ b bãng tɩ ne a Zeova sõngre, bilf-bilfã b na n wa tõoga ninsaal zoeesã. (Yɩɩn. 18:2-4; Yel. 29:25) Sõs-kãngã zĩ-gũbrã wilgda d sẽn tõe n maan to-to n sõng d Biibl karen-biiga, t’a maneg n nong Wẽnnaam. Sẽn paase, bõe la tigingã neb tõe n maan n sõng sẽn nan sɩng-b Biiblã zãmsgã, tɩ b bɩɩs b nonglmã?

9. Makr ning sẽn gomd ned sẽn zãmsd mobill wẽneb yellã pʋgẽ, wãn to la karen-biigã paamd zãmsgo, tɩ nafd-a?

⁹ Leb-y n tẽeg-y makr ning sẽn gomd ned sẽn zãmsd mobill wẽneb yellã. A sã n wa wẽnd mobillã t’a karen-saambã zĩ a sɛɛgẽ, wãn to la a paamd zãmsgo? Yaa a sã n kelgd karen-saambã, la a maag a yĩng n get sofɛɛr-dãmb a taab sẽn wẽnd sõma to-to wã. Wala makre, karen-saambã tõe n wilga karen-biigã sofɛɛr sẽn bas t’a to wa lʋɩ a taoore. Pa rẽ bɩ a wilg-a sofɛɛr sẽn sik a faar-dãmb bugum tɩ ra tiis sẽn wat-b yẽ taoorã, tɩ b wa pa le ne sõma ye. Woto fãa sõngda karen-biigã t’a rɩk yam, t’a sã n wa wẽnd mobill bɩ yẽ me maan woto.

10. Bõe n na n sõng Biibl karen-biig t’a tẽebã bɩ?

¹⁰ Woto me, Biibl karen-biig sẽn sɩng a Zeova tũub pa zãmsd bũmb wʋsg a karen-saambã nengẽ bal ye. A zãmsda bũmb kẽer kiris-neb a taab sẽn kõt mak-sõng nengẽ me. Rẽ wã, bõe n na n sõng Biibl karen-biig t’a tẽebã bɩ sõma? Yaa tigissã kẽnde. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Zãmsg nins d sẽn paamd Biiblã pʋgẽ d tigissã sasa wã na n sõng-a lame, t’a bãng bũmb wʋsg n paase, t’a tẽebã paam pãnga, la sõng-a me t’a maneg n nong Wẽnnaam. (Tʋʋ. 15:30-32) Sẽn paase, tigissã sasa, d tõe n kɩtame tɩ Biibl karen-biigã sõs ne d tẽed-n-taas sẽn maood ne yẽ zu-loeesã buudu, tɩ b bãng taaba. Neb sẽn kõt mak-sõma bʋs buud la a tõe n yã tigingã pʋgẽ? Bɩ d gom makr a wãn yelle.

11. Neb sẽn kõt mak-sõng bʋg buud la Biibl karen-biig tõe n yã tigingã pʋgẽ, la wãn to la rẽ tõe n naf-a?

¹¹ Wala makre, Biibl karen-biig sẽn wubd a kamb a yembr yãa saam-bi-poak me sẽn wubd a kamb a yembre. Karen-biigã sũur yɩɩ noogo, a sẽn bãng tɩ saam-bi-poakã modgda wʋsgo, n tõogd n wat tigissã ne a kom-bõonegã. Karen-biig sẽn maood n dat n bas sɩgaar yũub n yã saam-biig sẽn da mao ne a zu-loɛɛgã buud n tõoge. Saam-biigã togsa karen-biigã a nonglmã ne a Zeova sẽn da tar paasgã sẽn sõng-a to-to t’a tõog n sak a noyã. (2 Kor. 7:1; Fili. 4:13) Saam-biigã togsa karen-biigã yẽ kibarã, n bas n yeel-a yaa: “Fo me na n tõogame.” Woto kɩtame tɩ karen-biigã maneg n bas a yam. Pʋg-sad sẽn zãmsd Biiblã n yã pʋg-sad wa yẽ sẽn tũud a Zeova, n tar sũ-noog a vɩɩmã pʋgẽ. A sẽn yã tɩ saam-bi-poakã tara sũ-noog wakat fãa wã, kɩtame t’a rat n bao n bãng a võore.

12. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ tigingã ned kam fãa tara a sẽn tõe n maane, n sõng Biibl karen-biiga?

¹² Biibl karen-biig sã n bãng koe-moondb toɛy-toɛy sẽn kõt mak-sõngo, a na n dɩka yam, n bãng Kiristã noor ning sẽn yet tɩ d nong Wẽnnaam la d taabã  sẽn dat n yɛɛlga. (Zã 13:35; 1 Tɩm. 4:12) Wa d sẽn zoe n yã wã, Biibl karen-biig tõe n dɩka yam koe-moondb sẽn maood ne yẽ zu-loeesã buud nengẽ. Woto na n sõnga karen-biigã t’a bãng t’a sẽn segd n toeem bũmb nins a vɩɩmã pʋgẽ n lebg Kirist karen-biigã pa yɩɩd a pãng ye. (Tõo. 30:11) Tigingã ned kam fãa tõe n maana bũmb toor-toor n sõng Biibl karen-biig t’a tẽebã bɩ. (Mat. 5:16) Bõe la yãmb mengã maand takɩ, n na n keng Biibl karen-biis nins sẽn wat tigissã raoodo?

13-14. A Zeezi manesem yɩɩ wãn ne a tʋm-tʋmdbã sũy sẽn da sãamã?

¹³ D raab yaa d sõng d tẽed-n-taas nins sẽn bas koɛɛgã moonegã, tɩ b le sɩng tʋʋmd ning sẽn yaa sõng nebã tɩ b lebg Kiristã karen-biisã. A Zeezi sẽn tall manesem ning ne a tʋm-tʋmdbã sũy sẽn da sãamã wilgda tõnd me sẽn tõe n maan to-to rũndã-rũndã.

¹⁴ Sẽn wa n ket bilf tɩ b yõk a Zeezi n kʋ wã, tʋm-tʋmdbã ‘fãa bas-a lame n zoe.’ (Mark 14:50; Zã 16:32) Manesem-bʋg la a Zeezi tall ne a tʋm-tʋmdbã sũy sẽn da sãam wakat kãngã? A Zeezi vʋʋgrã poor bilfu, a yeela a karen-biis kẽer yaa: “Ra zoe-y rabeem ye! Kẽng-y n tɩ togs-y m saam-biisã [tɩ mam vʋʋgame].” (Mat. 28:10a) A Zeezi pa raag a tʋm-tʋmdbã n bas ye. Baa ne b sẽn da zoe n bas-a wã, a kell n bool-b lame t’a ‘saam-biisi.’ Wa a Zeova, a Zeezi me ra yaa nimbãan-zoeta, la sug-kõata.—2 Rĩm. 13:23.

15. D tagsg yaa wãn to ne d tẽed-n-taas nins sẽn bas koɛɛgã moonegã?

¹⁵ D tẽed-n-taas nins sẽn bas koɛɛgã moonegã yell paka tõnd me. B yaa tõnd saam-biisi, tɩ d nong-ba! D ket n tẽra tʋʋm nins fãa b sẽn tʋm pĩnd a Zeova tũudmã pʋgẽ wã. Kẽer tʋma woto yʋʋm wʋsgo. (Ebre. 6:10) D rata ne d sũur fãa tɩ b le wa naag-do. (Luk 15:4-7) Wa a Zeezi, bõe la d tõe n maan n wilg tɩ b yell sɩd pak-d lame?

16. Bõe la d tõe n maan n wilg d tẽed-n-taas nins sẽn bas koɛɛgã moonegã tɩ b yell sɩd pak-d lame?

¹⁶ D bool-b tɩ b wa tigissã: Bũmb la a Zeezi maan n keng a tʋm-tʋmdbã raoodo, b sũyã sẽn da sãamã yĩnga. A bool-b lame tɩ wa tigim ne-a. (Mat. 28:10b; 1 Kor. 15:6) Tõnd me tõe n boola d tẽed-n-taas nins sẽn bas koɛɛgã moonegã tɩ b wa tigissã, sã n mikame tɩ b pa le wat ye. Sãmbg kae t’a Zeezi sũur yɩɩ noogo, a karen-biisã sẽn sak n wa tigim ne-a wã.—Ges-y Matiye 28:16 ne Luk 15:6.

17. D tẽed-n-taag sẽn bas koɛɛgã mooneg sã n wa tigsga, d manesem segd n yɩɩ wãn to ne-a?

¹⁷ A Zeezi reega a karen-biisã neere, b sẽn wa n tigim ne-a wã. Yẽ n deng n sɩng goam ne-ba. (Mat. 28:18) D tẽed-n-taag sẽn bas koɛɛgã mooneg sã n wa tigsga, d manesem na n yɩɩ wãn to ne-a? D segd n yɩɩ pipi n deeg-a neere, n da gũ tɩ yẽ wa pʋʋs tõnd ye. Sɩngrẽ wã, d tõe n maanda yɩɩre, n pa mi d sẽn na n yeel-a bũmb ning ye. La sẽn na yɩl n da maan tɩ yãnd yõk-a, d tõe n yeel-a lame bal tɩ d sũur nooma wʋsgo, d sẽn yã-a wã.

18. Bõe la d tõe n maan n keng d tẽed-n-taas nins sẽn bas koɛɛgã moonegã raoodo?

¹⁸ D pelg d pʋg n keng b raoodo: A Zeezi sẽn wa n kõ a karen-biisã noor tɩ b moon koɛɛgã dũniyã gill zugã, tõe tɩ b ra getame tɩ yɩɩda b nugu. A Zeezi le yeela a karen-biisã gomd sẽn keng b raoodo, tɩ b bas b yam. A yeelame: “Mam bee ne yãmb daar fãa.” (Mat. 28:20) Sõnga a  karen-biisã bɩ? N-ye. Pa yã n kaoose, la b sɩng n ‘zãmsd nebã la b moond koe-noogã ye.’ (Tʋʋ. 5:42) D tẽed-n-taas nins sẽn bas koɛɛgã moonegã me rata raood kengr a woto. B sã n tagsd b sẽn na n le sɩng koɛɛgã moonegã, b tõe n yɛɛsdame. La d tõe n togs-b lame tɩ b pa na n moon koɛɛgã b yembr ye. Woto tõe n kɩtame tɩ b bas b yam. B sã n wa paam sor n tõe n le sɩng koɛɛgã moonego, d tõe n yãag-b lame. B sã n sɩd wa tõog n le sɩnge, b sũur na n yɩɩ noog ne d sẽn sõng-bã. D sã n tall manesem sẽn yaa sõma ne d tẽed-n-taas nins sẽn bas koɛɛgã moonegã, la d ket n get-b wa d saam-biisi, d na n yãa rẽ sẽn na n kõ tigingã neb sũ-noog ningã.

19. Bõe la d rat ne d sũy fãa n maane, la bõe yĩnga?

¹⁹ D segd n kell n moona koɛɛgã n tãag wakat bʋgo? Yaa hal n tãag “dũniyã saabo.” (Mat. 28:20; ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, “Dũniyã”.) D na n tõog n kell n moona koɛɛgã la d sõng nebã tɩ b lebg a Zeezi karen-biis n tãag wakat kãng bɩ? D tʋll n maana rẽ ne d sũy fãa. D kẽesda d sẽkã, d pãngã la d tarmã koɛɛgã mooneg pʋgẽ, n baood neb nins sẽn “zems ne vɩɩm sẽn ka sɛtã,” hal tɩ d sũy noomẽ. (Tʋʋ. 13:48) D sã n sɩd maand woto, d rɩkda a Zeezi naoore. A yeelame: “Mam dɩɩb yaa m maan sẽn tʋm-a maamã raabo, la m baas b tʋʋmdã.” (Zã 4:34; 17:4) Tõnd me sũurã raab la woto. D ratame n baas tʋʋmd ning b sẽn kõ-dã. (Zã 20:21) D leb n datame tɩ sẽn bas-b koɛɛgã moonegã, la neb a taabã fãa kell n tõog toog tʋʋm-kãngã pʋgẽ ne tõndo.—Mat. 24:13.

20. Sẽn zems ne Filip rãmb 4:13, bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ d na n tõoga tʋʋmd ning a Zeezi sẽn kõ-dã?

²⁰ Yɩl n tõog n tʋm tʋʋmd ning a Zeezi sẽn kõ-dã pa nana ye. La d pa d yembr n tʋmd tʋʋmdã ye. A Zeezi yeelame t’a na n zĩnda ne-do. D sẽn sõngd nebã tɩ b lebgd a Zeezi karen-biisã yĩnga, d yaa “Wẽnnaam tʋmd-n-taase,” la “Kirist karen-biisi.” (1 Kor. 3:9; 2 Kor. 2:17) Dẽnd d na n tõoga tʋʋmdã. D sẽn paam n moond koɛɛgã la d sõngd neb a taab me tɩ b tõe n maan rẽ wã yaa zu-zẽkre, la sũ-noog n kõ-do.—Karm-y Filip rãmb 4:13.