TANGKA tam deuh kawl awkah an ram kaltak in ramdang ah a kalmi unau tampi cu atu ahcun an chuahkehnak ram ah an kir ṭhan cang. Jehovah le mi pawl an dawtmi hna nih Pennak kong chimtu a herh deuhnak hmun ah i ṭhial dingin a forh hna. (Matt. 22:37-39) Zei bantuk mahca ṭhatnak dah an hlawt i Jehovah nih zei thluachuah dah a pek hna? Cutin hngalh khawh awkah nitlaklei Africa i Cameroon ah a cangmi kong ah lungthin pe hna u sih.

1998 ah unaupa Onésime nih a chuahkehnak Cameroon ram kha a rak kaltak. Kum 14 chung ramdang ah a rak um. Nikhat cu pumhnak ah phungchim rian kong he aa tlaiin tahchunhnak pakhat a rak theih. Phungchimtu nih hitin a ti: “Mi pahnih cu aa lo lomi hmun ah nga an sio i pakhat cu a dang pakhat nakin tam deuh a tlaih ahcun a dang pakhat cu nga a tam deuhnak hmun ah aa ṭhial awk a si ko lo maw?”

Mah tahchunhnak nih unaupa Onésime kha Baibal cawn a duhmi tampi an umnak Cameroon ah kir ṭhan dingin khua a ruahter. Asinain a thin a phang. Ramdang ah kum tampi a um hnuah Cameroon ah kir ṭhan in a um kho lai maw? Cutin a um khawh nakhnga Cameroon ah thlaruk a va tlawng i 2012 ah aa ṭhial beh.

Onésime nih hitin a ti: “A lin tukmi khua caan ah ka um khawh nakhnga thlennawnnak ka tuah. Biakinn i a hakmi ṭhutdan ah ka ṭhu ṭhan.” A nih buin hitin a chim: “Asinain program cungah lungthin ka pek deuh tikah a dang biakinn i siarem ngaiin ka ṭhutmi kha ka philh khawh deuh.”

2013 ah Onésime cu Géraldine he an i um, anih zong France ah kum kua a um hnuah Cameroon ah a rak kir ṭhanmi a si. An nunnak ah Jehovah duhnak kha pakhatnak ah an chiah caah zei thluachuah dah an hmuh? Onésime nih hitin a ti: “Kan nuva in Pennak Kong Chimtu Hna caah Tinṭan kan kai i Bethel ah rian kan ṭuan. A luanciami kum ah Baibal kan cawnpiakmi hna 20 cu tipil an hung ing. Atu ahcun ‘ngatlaih’ awkah aa tlakmi hmun ah ka um cang tiah ka ruah.” (Mar. 1:17, 18) Géraldine nih hitin a ti chap: “Ka ruahmi lengin thluachuah tam deuh ka hmu.”

Judith cu United States ah aa ṭhial nain Jehovah caah rian tam deuh in ṭuan a duh. Hitin a ti: “Cameroon ah a ummi ka chungkharmi hna sin ka tlawn dih hnuah ka ṭap tawn. Zeicahtiah Baibal cawnpiaknak ka rak tuahmi hna he kan i ṭhen caah a si.” Asinain Judith nih Cameroon ah kir ṭhan kha aa cungcang. Cameroon ah a ummi a dam lomi a pa sii thlopnak caah rian a ṭuan. Asinain Judith nih Jehovah aa bochan caah Cameroon ah a kir ṭhan. Unite States a um lio caan kha ka ngai tawn tiah a ti. Mah thlennak  a tuahmi kong he aa tlaiin Jehovah sinah thla a cam i peng zohkhenhtu le a nupi sinin thazaang peknak a rak hmuh.

A luanciami kong he aa tlaiin Judith nih hitin a ti: “Kum thum chungah tipil in dingin mi pali ka bawmh khawh hna caah kaa lawm tuk.” Judith cu special hmaikal a hung ṭuan. Atu cu a vapa Sam-Castel he peng zohkhenhtu rian an ṭuan cang. Asinain Judith a pa cungah zeidah a cang? Amah le a chungkhar nih a pa khuaihlainak caah bawmh a duhmi ramdang ah a ummi siizung pakhat kha an hmuh. Mah khuaihlainak cu a hlawh a tlin caah lunglawmh awk ngai a si.

Unaupa Victor cu Canada ah a rak i ṭhialmi a si. A sangmi fimcawnnak kong he aa tlaimi Vennak Innsang capar a rel hnuah, a sianginn kainak kong kha a ruah. Sianghleiruun a kaimi kha a ngol i caan tawite chung an tuahmi sehlei tinṭan a kai. Hitin a ti: “Mah tinṭan ka kai caah rian ka hmuh colh i caan saupi chung ṭuan ka rak duhmi hmaikal kha ka ṭuan khawh.” A hnuah Victor cu Caroline he an i um i an nuva in Cameroon ah an tlawng. Zung ṭengnge an len lioah unau cheukhat nih Cameroon ah Pathian rian ṭuan dingin tha an pek hna. Victor nih hitin a ti: “Mah he aa tlaiin al awkah a ruang kan ngei lo i nunning sahsawh tein kan nung, cucaah mah sawmnak kha kan cohlan khawh.” Caroline cu a ngan a dam tuk lo nain i ṭhial dingin biakhiahnak an tuah.

Victor le Caroline cu Baibal hngalh duhnak a ngeimi hna bawmh awkah hmaanhmaan hmaikal an hung ṭuan. A hmasa ahcun tangka an i khon caah rianṭuan a hau lo. Asinain a hnuah Canada ah thla tlawmpal chung rian an ṭuan, cucaah Cameroon kir ṭhannak ca le hmaikal ṭuannak caah tangka an ngei. Zei bantuk thluachuah dah an hmuh? Pennak Kong Chimtu Hna caah Tinṭan kha an kai i special hmaikal an rak ṭuan, cun atu ah cun innsaknak rian ah an ṭuan. Victor nih “a nuammi khuasaknak kha kaltak in Jehovah kha kan i bochan caah Pathian nih a kan zohkhenh” tiah a ti.

2002 ah, Germany ah sianghleiruun a kaimi Alain nih Mino Hna—Nan Nunnak Kha Zeitindah Nan Hman Lai? timi cazual kha a rel, mah nih hmuitinh thar chiah awkah a forh. 2006 ah Bu Rianṭuantu Tinṭan a kai i a chuahnak ram a simi Cameroon ah rian pek a rak si.

Alain nih Cameroon ah caan cheu rian a hmuh. Mah hnuah a ṭha deuhmi rian a hmuh ko nain mah nih phungchimnak rian a ka hnorsuan lai ti kha a phang. Unaupa cu special hmaikal ṭuan dingin sawm a si tikah i cungcang loin a rak cohlan. Rian ngeitu nih lahkhah tam deuh in kaan pek lai tiah a ti ko nain Alain nih a al i special hmaikal a hung ṭuan. A hnuah France ram ah kum tampi chung a rak ummi Stéphanie he an i um. Cameroon i an i ṭhial hnuah Stéphanie nih zeibantuk harnak dah a rak ton?

Stéphanie nih hitin a ti: “Ka zaw pah lengmang i ka pum nih aa ziak lomi zong a um, asinain hmaan tein kaa thlop caah ka dam ṭhan.” Inkhawhnak an ngeih caah mah nuva hna cu thluachuah an rak hmu. Alain nih hitin a ti: “Amah te lawng a ummi Katé timi khuate pakhat ah phungchim kan kal, mah ah Baibal cawn a duhmi mi tampi kan hmuh hna. A hnuah anmah kha phone in Baibal kan cawnpiak hna. Baibal a cawngmi pahnih cu tipil an ing i mah ah thawngthanhtu phu pakhat dirh a si.” Stéphanie nih  hitin a ti chap: “Jehovah sinah i pumpek dingin midang kan bawmh khawhmi hna nakin nuamhnak a kan hmuhter deuhmi zei thil hmanh a um lo. Mahka hmun i Pathian rian kan ṭuan caah lunglawmhnak tampi kan hmu.” Atu ah Alain le Stéphanie cu peng zohkhenhtu in rian an ṭuan.

Gisèle cu Italy ah sii lei sianginn a kai lioah tipil a rak ing. Baibal a cawnpiaktu hmaikal nuva hna cu nunning sawhsawh tein an nung, mah nih a lung a suk tuk caah phungchimnak rian ah tam deuh in tel a rak duh. Cucaah Gisèle cu sianginn a dih tikah hmaanhmaan hmaikal a hung ṭuan.

Gisèle nih Cameroon ah kir in Jehovah rianṭuan a duh ko nain a thin a rak phang. Hitin a ti: “Italy ram ah umnak nawl ka sung lai, cun Italy ah a ummi ka chungkhar le ka hawile pawl he zong kan i ṭhen lai.” Asinain 2016, May ah Gisèle cu Cameroon ah a rak i ṭhial. Mah hnu caan tlawmpal ah Gisèle cu Léonce he an i um i Cameroon zung ṭengnge nih Pennak phungchimtu a herh deuhnak hmun Ayos khua ah i ṭhial dingin ruahnak an cheuh hna.

Ayos khua ah um cu zeitin? Gisèle nih hitin a ti: “Zarh tampi chung mei a rat lo caah kan phone zong kan tun kho lo. Mi pawl cu rian an ṭuan tuk hna lo. Thing in rawl chuan ning kha ka cawn, mi an tlawm caan zan ah ti than dingin nammi leng le dahmei i put in kan kal.” Mah nuva hna nih zeitindah an tawnghtham? Gisèle nih hitin a ti: “Jehovah thiang thlarau le ka innchunghawi nih an ka bawmh. Cun chungkhar le hawikom hna sin zongin thazaang peknak kan hmuh i tangka zongin an kan bawmh.”

Gisèle cu a chuahkehnak ram ah a kir ṭhan caah aa nuam maw? Aa nuam. Hitin a ti: “Kaa nuam tuk. A hmasa ah harnak tampi le lungdonghnak tampi kan tong ko nain kan hun tei khawh tikah kan tuah awk a simi thil kha kan tuah dih timi ruahnak kan ngei. Jehovah kha kan i bochan i amah he kan i naih chin.” Léonce le Gisèle cu Pennak Kong Chimtu Hna caah Tinṭan an kai i atu cu special hmaikal in chikkhat rian pek an si.

Nga tampi tlaih a duh caah harnak tampi a um ko nain ralṭhatnak a langhtermi ngatlaitu pa bantukin an ram ah a kir ṭhanmi hna zong nih Pennak thawngṭha lehrulh a duhmi hna bawmh awkah lungtho tein mah ca ṭhatnak kha an hlawt. Cucaah a min caah dawtnak langhter dingin fakpi in aa zuammi thawngthanhtu pawl kha Jehovah nih a philh hna lai lo ti cu a fiang ko. (Neh. 5:19; Heb. 6:10) Ramdang ah a ummi na si ahcun Pennak kong chimtu a herh deuhnak nan ram ah na kir ṭhan kho lai maw? Na kir ṭhan ahcun thluachuah tampi na hmu lai.—Ptb. 10:22.