Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Onisimi nda Chiluadiŋ

Mi Chɛhowa Dɔu Wanaa Miiŋgu o Lɛŋnde Ndaleŋ Niŋnda Sala

Mi Chɛhowa Dɔu Wanaa Miiŋgu o Lɛŋnde Ndaleŋ Niŋnda Sala

PUAAPILIAA a ndepiliaa ndaa kuɛ paandu lɛŋnde mapuulu wa a bɔɔbɔɔ miiŋgu niŋ o lɛŋii ndɛi niŋ. Le kɔlaŋ malaa naa yeemɛi cho tau le wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa wa nda miiŋgu ni. Kaala nda nɔ le Chɛhowa a chaaŋ nda wanachioo wo nyindu nda ni le hei tosaa. (Maa. 22:​37-39) Salala kuɛɛ nda soliŋ yɛ le miiŋgoo nduyɛ, vɛɛ Chɛhowa dɔu yɛ nda sala? Le hei sinaa, ŋ soonuŋndɔ a Kamɛluŋ okɔɔ lɛŋnde pum o Afilika niŋ.

“NAA SUUWA CHO TAU WA NAŊ HIŊ ‘YƆƆYAA’ NI”

O wɔsi 1998 niŋ, mi puaapilɛnɔ pilɛ diolaŋ Onisimi faŋaŋ o ndu lo Kamɛluŋ mbo kuaŋnuŋ lɛŋnde mapuulu. Wɔsilaŋ 14 o chii loŋ ni. Mɛɛ o kuɛ o bɔŋaŋndo paale pilɛ, mi puaapilɛnɔ wa suɛi yɔŋgoo wo chɔm taamaseliiyo a wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ okɔɔ. Mi puaapilɛnɔɔ hoo dimi aa: “Ŋ dimi wɔ maa wanaa ŋiɔɔŋ kuɛ doŋnde o pee pilɔɔ. Mɛɛ nda kuɛ, mi opilɔɔ wa suuwa biyɔɔ tau o kuŋgu ndɔɔ kɛ opilɔɔ ve biyɔɔ a bɔɔ le. Baa wana ve biyɔɔ a bɔɔ le wo kue o kuŋgu wana cho biyɔɔ tau wo le?”

Mi taamaseliiyo hoo tosa mi Onisimi yiyaŋ le miiŋgoo o ndu lo Kamɛluŋ. Ndoo yeema mbo kɔ mala puaapiliaa cho loŋ nda yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Kanifuule, wanaa cho loŋ nda nɔ yeemɛi tau le Baabuiyo pɛɛkoo. Kɛ buulaŋndo wa ndu o kɔl le miiŋgoo. Ndoo chii niŋ dɛli a yoomoo lɛŋnde mapuulu. Le hei, o wa yiyaŋndo te o nɔla lɛ niŋ pɛ mbo kɔ chal vɛlɛ Kamɛluŋ. Le hei sinaa, mi Onisimi kua fɛŋ Kamɛluŋ le paŋgoŋ ŋɔmpum. A wɔsi 2012, mbo miiŋgu niko le challe kpeekpei.

Mi Onisimi dimi aa: “Yoomoo lɛŋnde mapuulu a hoo Kamɛluŋ cho nyɛ pilɛ le. Yaa nɔ mi biunuŋ haŋgullo. Nduyɛ te yaa kuɛ pɛ o bɔŋaŋndo, o cho lɛ o kpeŋgbeila fɔɔndiɔŋ choo le yaa chal te. Kɛɛ mɛɛ yaa handu kɔllo o bɔŋaŋndo choo fau, lende koni yaa puɛɛnuŋ a kpeŋgbeila fɔɔndiɔŋ yaa chal paandu choo laŋ ni.”

O wɔsi 2013 niŋ, mi Onisimi chua Chiluadiŋ o nɔɔ niŋ. Ndu bɛɛ ndoo chii niŋ wɔsilaŋ la ŋɔmahiɔɔlu Filaŋsi kɛ mbo miiŋgu Kamɛluŋ. Vɛɛ Chɛhowa dɔu yɛ nda sala le mɛɛ nda kɛsi wali ndɔɔ nyɛ tase o yoomula ndalaŋ niŋ yɛ? Mi Onisimi dimi aa: “Miŋ kua o Sukuuwo le Wanaa Dimi Yooŋgu Kɛndɛ leMasaa Wa naa laa nuu. Nduyɛ, ŋ cho niŋ wallo o Bɛtɛɛl. O wɔsi hiou wo niŋ, ŋwaŋ 20 sɔla yiŋɔɔ o kunda naa niŋ ni. Mi cha niko kɛsɛ maa naa suuwa cho tau wa ya hiŋ le ‘yɔɔyaa’ ni.” (Maki 1:​17, 18) Mi Chiluadiŋ bɛɛ dimi aa: “Chɛhowa dɔu ya sala mbo hiau mɛɛ ya wa kɔllɛ.”

NYAALE WANA SƆLA LE WAŊNDA SIIŊGOO BUƐIYAA CHIISUAA WO

Chuditi nda Sam Kastu

Chuditi wa Kamɛluŋ mbo kua Amɛlika. Kɛ yeemɛi wa ndu le tosaa tau o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ. Mbo dimi aa: “Te yaa huŋ chii pɛ yuŋgu nuu yilɔɔ mi wa miiŋgoo, mi yaa tusi mɛmiaŋ kpasu kpasu. Kanifuule, mɔnɛi ndii bii ya bɔɔ le wanaa bɔɔbɔɔ ya kandu Baabuiyo pɛɛkoo wa mɛiyo.” Kɛ a koŋ kpou, Chuditi wa wɔ bumbulaŋndo le miiŋgoo Kamɛluŋ. Wali bɛndoo pila o wa tosaa Amɛlika ni. Nduyɛ, wali koŋ ndoo mala ndu ni le finya ndɔ wa Kamɛluŋ a naa wo dandaa dɔwɔɔ. Kɛ mi Chuditi duau tiindaŋ ndɔɔ o Chɛhowa niŋ okoŋ, mbo miiŋgu o ndu lo. Kɛ mbo dimi maa mi yeemɛi ndii biiyɔ ndu le nyɛm kɛndɛŋ o wa tueiyɔɔ yeela Amɛlika woŋ. Mbo piɛi o Chɛhowa lo le mbo mala ndu mbo biuŋ. Nduyɛ, mi kɔl dɛɛniaa buɛi ibuŋgaa nda laa ndɔ ke ndu wo mala ndu tau.

Chɛhowa dɔu niŋ Chuditi sala le mɛɛ o miiŋgu o lɛŋnde ndɔleŋ niŋ yɛ. Mbo dimi aa: “O wɔsila yaa bɛŋgu, mi Chɛhowa tosa mi mala wanaa hiɔɔlu ma sɔla yiŋɔɔ.” Mi Chuditi kandu kɔɔfale teŋgeŋndeŋ tosaa. Nduyɛ suŋ suŋ niŋ, nda Sam Kastu pɔnɔ ndɔ cho buɛile ibuŋgaleŋ tosaa ni. Kɛ vɛɛ kɛndiaa finya ndɔ wo cho yɛ niŋ? Mi Chɛhowa mala Chuditi nda yuŋgu ndɔɔ ma saaluŋ lapita nda nɔla ma yambu finya ndɔ wo lɛŋnde mapuulu. Lapitaa hoo paawa nyɛ o nyɛ le yambɔɔ hoo ni. Nduyɛ mɛɛ nda yambu ndu, mi sɔɔŋ chaa hiouwɔɔ.

MIŊ CHA MƐƐ CHƐHOWA MALA NAA YƐ

Kaloliŋ nda Vitɔɔ

Mi puaapilɛnɔ pilɛ diolaŋ Vitɔɔ faŋaŋ Kamɛluŋ mbo kua Kanada. Mɛɛ o pɛɛku o Bandu Mɛŋgɛlaa niŋ a kpundɛ cho le kiltaŋ dɛndɛ sinaa bɛndoo kɔɔli wo, mbo siŋga yiyaŋ ndɔɔ a pɛɛku o tuu le sɔlaa wo okɔɔ. Mbo kɛɛ le kɔlaŋ o sukuu bɛndoo niŋ okoŋ, mbo kɛɛsiaa le wallo pɛɛkoo. Mbo dimi aa: “Mi wali ya pɛɛku wo mala ya mi keleŋa wallo sɔla. Nduyɛ, mbo ke ya teleŋndo le wali ya kɛɛsiaa wo tosaa, ndu cho yɛ kɔɔfaleŋ ni.” Mi Vitɔɔ chua Kaloliŋ o nɔɔ niŋ nduyɛ ma huŋ yilɔɔ Kamɛluŋ nda ndu. Mɛɛ nda kuɛ yilɔɔ o lɛuve, mi puaapiliaa a tiŋ dɛɛniaa nda le ma huŋ chal Kamɛluŋ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Mi Vitɔɔ dimi aa: “Naŋ nɔ mɛɛ naŋ kɛɛ ndi yɛ le. Naŋ chii niŋ yoomu naa tosa tɛtɛlɛ, le hei miŋ chɛl le miiŋgoo.” Mi che bɛɛ Kaloliŋ nɔ bahawɛi kɛndiaa, kɛ ma kɛɛsiaa le ma miiŋgu.

Mɛɛ Vitɔɔ nda Kaloliŋ miiŋgu Kamɛluŋ, ma kandu kɔɔfale lɔɔlɔɔ leŋ tosaa le wanaa nɔ yeemɛi tau wa malaa. Nyɛsɔlaa ndaa manda teleŋ nda wa lɛŋnde mapuulu wo nda wa soliŋndo kpeku ni le bahawɛila ndalaŋ solioo. Mɛɛ nyɛsɔlaa hoo dɔɔnaŋ, ma miiŋgu Kanada le wallo tosaa le paŋguŋ biŋgi. Ma chuuŋgiaa vɛlɛ nyɛsɔlaa pɔmbɔ okoŋ, ma miiŋgu Kamɛluŋ le hiouwɔɔ lachi a kɔɔfaleŋ tosaa. Vɛɛ Chɛhowa ndoo dɔu yɛ nda sala? Ma kua o Sukuuwo le Wanaa Dimi Yooŋgu Kɛndɛ leMasaa Wa, ma tosa kɔɔfale teŋgeŋndeŋ nduyɛ, o wali taŋgulaa niŋ nda cho niŋ suŋ suŋ ni. Mi Vitɔɔ dimi aa: “Mɛɛ naŋ mal fonda naŋ wa yoomoo tueiyɔɔ yeela wo miŋ huŋ, Chɛhowa mel naa le.”

NYAALE WANA SƆLA LE WAŊNDA MALAA MA YƆŊGUŊ O CHƐHOWA LO WO

Stɛfani nda Alɛŋ

O wɔsi 2002 niŋ, Alɛŋ wa kɔlaŋ o sukuu bɛndoo niŋ Chamani. Mɛɛ o veelu diomndaŋ o yauwo hoo niŋ, “Youths—What Will You Do With Your Life?” mbo siŋga kpeleŋnda ndɔlaŋ. O wɔsi 2006 niŋ, mbo kua o Sukuu Puaapiliaa Pɛɛku le Walta Mɛlɛkalaŋ Tosaa Wo. Nduyɛ ma yɔŋ ndu Kamɛluŋ lɛŋnde o veluŋ ndeŋ.

Mɛɛ Alɛŋ kuɛ Kamɛluŋ, mbo sɔla wali pɔmbɔ. Mɛɛ nyɔɔ viou tiŋ, mbo sɔla wali bɛndoo. Kɛ o wa tiŋ buulaŋndo kanifuule, wallo hoo ve ndu chɛlɔɔ le tosa tau o wali pollo niŋ te. Lelaŋ mɛɛ nda dimul ndu le kɔɔfale teŋgeŋndeŋ tosaa, mbo chɛl a kollo kpou. Mɛɛ Alɛŋ kɛɛsiaa le wali koŋ malɔɔ, mi wana ke ndu wallo wo dimul ndu maa o cho paawa ndɔɔ handɔɔ lechoo. Kɛ mbo kɛɛ. Okoŋ kɔɔli, mi Alɛŋ chua Stɛfani o nɔɔ niŋ. Stɛfani bɛɛ ndoo kuɛ niŋ paandu Filaŋs nduyɛ mbo chii wɔsilaŋ loŋ tau. Simulta yɛɛ ndoo sɔla yɛ mɛɛ o mal Filaŋs mbo huŋ le challe Kamɛluŋ?

Mbo dimi aa: “Mɛɛ ya hiŋ sɛnɛi, mi saaŋ kɔsɔla pɔmpɔmbɔ laŋ. Kɛ I wa dandaa dɔɔnɔŋndo teleŋ o teleŋ nduyɛ mi Chɛhowa mala ya mi sɔla kɛndiaa.” Mi Chɛhowa duau pɔnɔɔ a lanɔɔ hoo sala le biuwɔŋ ndaa. Mi Alɛŋ dimi aa: “Mɛɛ naŋ kuɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o sɔndɔkɔlɔ pilɛ diolaŋ Kate, miŋ komal wanaa bɔɔbɔɔ a ndaa yeema le Baabuiyo pɛɛkoo wa. Okoŋ kɔɔli, miŋ sɔla batiuwaa le nda pɛɛkoo o foŋndo choo. Mi wanaa ŋiɔɔŋ sɔla yiŋɔɔ o wanaa naŋ wa kaŋ pɛɛkoo wa tɛɛŋ. Nduyɛ, ma kila kunda dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ loŋ.” Mi Stɛfani bɛɛ dimi aa: “Nyaale wana sɔla le waŋnda malaa ma yɔŋguŋ o Chɛhowa lo wo sulaŋ a nyaale kɛ kɛ o yoomoo niŋ te. Miiŋgu naŋ miiŋgu hoo o lɛŋnde naaleŋ niŋndo mala naa niŋ miŋ sɔla nyaaloo hoo tau.” Alɛŋ nda Stɛfani cho niŋ buɛile ibuŋgaleŋ tosaa.

“NYƐ NAŊ NƆ MIŊ TOSA WO KPEEKPEI NAŊ TOSA NI”

Liɔŋsi nda Kisele

Kisele wa pɛɛku makoŋgoo tosaa Itali mbo sɔla yiŋɔɔ. Pɔnɔɔ a lanɔɔ wa kɔɔfaleŋ tosaa wa pɛɛku ndu Baabuiyo ni mbo yiŋ. Mi nyɔɔ hɛnaŋ ndu tau mɛɛ o che mɛɛ nda tosa yoomu ndaa tɛtɛlɛ yɛ. Le hei, mi ndu bɛɛ yeema le tosaa tau o wali pollo niŋ. Lelaŋ mɛɛ o hiŋ le pɛɛku ndɔ makoŋgoo chiiyo, mbo kandu kɔɔfale lɔɔlɔɔ leŋ tosaa.

Kisele ndoo yeema mbo miiŋgu Kamɛluŋ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Kɛ o kpeekpei niŋ, o wa buulaŋndo. Mbo dimi aa: “Te I miiŋgu pɛ Kamɛluŋ, di ya nɔ le waa pilachioo Itali wo cho ya hiɔlɔŋ. Nduyɛ, I cho vɛlɛ mɛi yuŋgu nuu a chaaŋaa niaa cho naŋ nda.” Kɛ a koŋ kpou, mi Kisele miiŋgu Kamɛluŋ a Bukuloo 2016. Mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mbo chal o nɔɔ Liɔŋsi o ba. Mi luɛve Kamɛluŋ dimul nda le ma kuɛ Ayɔs kanifuule, yeemɛi wa tau le wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa o chioo hoo niŋ.

Vɛɛ yoomu ndaa wa yɛ mɛɛ nda kuɛ o chioo hoo? Mi Kisele dimi aa: “Mi naŋ kuɛ le chuaa suɛi paŋgii pilɛ naŋ sɔla yiŋnde chɛnɛwɛileŋ te. Le hei, foŋnda naalaŋ laa wa la nyumiaa le teleŋnda bɔɔbɔɔ. Mi pɛɛku le yauwo o yɔmnde choo. Nduyɛ a nyumndaŋ naŋ fula ni le kɔlaŋ mɛŋndaŋ kɔndɔɔ a wiibayɛiyo (buluvɛtioo). Kanifuule a teleŋ koŋ, wanaa bɔɔ ndaa ve lɛ o pee naŋ kuandu mɛŋndaŋ ndo le.” Yɛɛ mala yɛ nda ma biunuŋ? Mi Kisele dimi aa: “Nyɛ mala naa wo cho nyina Chɛhowaa ni a diompilɛ naŋ nɔ o nɔ naa niŋndo. Mi naŋ sɔla vɛlɛ kɔl dɛɛniaa chaaŋaa naa a yuŋgu naa o ba nduyɛ, mi ndaa toolu naa a nyɛsɔlaa.”

Baa Kisele ndoo kel pa suei le mɛɛ o miiŋgu o lɛŋnde ndɔleŋ niŋ yɛ? Sako, o kil iso kposoŋ te! Mbo dimi aa: “Mɛɛ naŋ hiŋ o tasela ndɔ, simultaŋ la wa tiŋ. Nduyɛ mi naŋ tambu kɔl teleŋndaŋ lapum. Kɛ mɛɛ naŋ hiou simultaŋ ndaŋ, miŋ yiyaŋ naa pɔnɔ nuu maa nyɛ naŋ nɔ le tosaa wo naŋ tosa ni. Ŋ tiindaŋ Chɛhowa nduyɛ ŋ sɔɔŋguu ndu niŋ ikɛi kpɛɛluŋ.” Mi Liɔŋsi nda Kisele kua o Sukuuwo le Wanaa Dimi Yooŋgu Kɛndɛ leMasaa Wa. Nduyɛ a yɔŋ nda niŋ le ma wa pɔɔ kɔɔfale teŋgeŋndeŋ tosaa.

Mi wanaa mal lɛŋnde mapuulu le miiŋgoo o nda lo wa soliŋ sala tau le kɔlaŋ wanaa nɔ yeemɛi o yooŋgu kɛndɛ leMasaa niŋ nda malaa. A cho ko maa wanaa yɔɔyaa pisiŋ chi le kɔlaŋ yɔɔyaa naa suuwa cho tau wa. Chɛhowa puɛɛnuŋ a waŋnda haa okɔɔ le kanifuule, a cho wallo kalaŋ nduyɛ ma chɔm kɛsɛ maa a kaala ndu. (Nɛhi. 5:​19; Hibu. 6:​10) Te o yɔŋ pɛ aa lɛŋnde mapuulu ŋ cho ni nduyɛ mi yeemɛi wa o lɛŋnde numndeŋ niŋ le wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa, baa a nɔla pa ma miiŋgu? Te a kɛɛsiaa pɛ ma miiŋgu, Chɛhowa cho num lakɔ salaa dɔwɔɔ tau.—Pulɔ. 10:​22.