MIZWALE ni likaizeli babañata bane batutezi kwa naha isili kuli bayo sebeleza kwateñi, bakutezi mwa naha yahabo bona. Bakeñisa lilato labona ku Jehova ni batu, batutezi kwa libaka kokutokwahala hahulu bakutazi ba Mubuso. (Mat. 22:37-39) Ki lika mañi zene baitombozi, mi Jehova naabafuyauzi cwañi? Kuli luzibe litaba zeñata, halunyakisiseñi zene baezize mizwale ni likaizeli ba mwa naha ya Cameroon, kwa wiko wa Africa.

Mwa silimo sa 1998, muzwale yabizwa Onésime naatutile kuzwa mwa naha yahabo yena ya Cameroon. Naapilile mwa naha isili ka lilimo ze 14. Zazi leliñwi hanaali kwa mukopano wa puteho, naautwile swanisezo yeñwi ka za musebezi wa kukutaza. Muzwale yanaafa ngambolo naabulezi kuli: “Luungeñi kuli musweli kushuta litapi ni mulikanaa mina mi mulemuha kuli mulikanaa mina fa sibaka sainzi ku sona usweli kuyabula litapi zeñata kumifita, kana nemusike mwasutelela bukaufi ni yena ilikuli ni mina mukone kuyabula litapi zeñata?”

Swanisezo yeo neitusize bo Onésime kunahana za kukutela kwa naha yahabo bona ya Cameroon, ili ko batu babañata nebatabela kuituta Bibele ni kuli bayo tusana ni mizwale ba kwateñi. Kono nebabilaezwa ki nto yeñwi. Kana nebaka kona kutwaela kupila mwa naha yahabo bona hape hamulaho wa kupila lilimo zeñata mwa naha isili? Kuli bazibe haiba nebaka kona kueza cwalo, bo Onésime nebaizo pota kwa naha ya Cameroon ka likweli ze 6. Mi mwa 2012, batuta kuyo inelela kwa Cameroon.

Bo Onésime batalusa kuli: “Neninani kutwaela kupila kokucisa ni mone bapilela batu. Hane niyanga kwa Ndu ya Mubuso, neninani kutwaela kuina fa lipula za mabala hape.” Niteñi, nebabulezi cwana inze bamenya, bali: “Kono hane niisanga mamelelo kwa mikopano, nenisa hupulangi lipula zende zene luinanga mwa Ndu ya Mubuso kwa naha kone nizwa.”

Ka silimo sa 2013, bo Onésime banyala bo Géraldine, bane bakutezi kwa Cameroon hamulaho wa kupila lilimo ze 9 kwa France. Jehova naafuyauzi cwañi bo mutu ni musalaa hae bao kabakala kuli nebabeile za Mubuso mwa sibaka sapili mwa bupilo bwabona? Bo Onésime batalusa kuli: “Na ni musalaaka nelukeni Sikolo sa Bakutazi ba Mubuso mi cwale lusebeleza fa Betele. Mane mwa silimo silisiñwi feela, baituti ba Bibele ba 20 babaswalisana ni puteho yaluna, nebakolobelizwe. Niikutwa kuli senili mwa sibaka sesiswanela sa kuyambela.” (Mare. 1:17, 18) Bo Géraldine baekeza kubulela kuli: “Niikozi limbuyoti zeñata zene nisika libelela.”

Bo Judith nebatutezi kwa America kono nebatabela hahulu kuekeza kwa bukombwa bwabona. Batalusa kuli: “Nako kaufela hane nikutanga kuzwa kwa kupotela lubasi lwaka kwa Cameroon, nenililanga bakeñisa kuli nenisiyanga lituto zaka za Bibele.” Niteñi, bo Judith nebasika tutela kwa  Cameroon honafo feela. Nebaeza musebezi one ubafumanisa masheleñi amañata, mi nebakonanga kulifela likalafo za bo ndataa bona bane bakula kwa Cameroon. Kono bakeñisa kuli bo Judith nebasepile Jehova, batutela kwa Cameroon. Baitumelela kuli nebatondile lika zene baikola hane bapila kwa America. Balapela ku Jehova kuli abatuse kutwaela mupilelo omunca, mi nebasusuelizwe ki muokameli wa mupotoloho ni musalaa hae.

Bo Judith habaiheta kwamulaho, bali: “Mwa lilimo feela zetaalu, nenitabile hahulu kutusa batu babane kukolobezwa.” Bo Judith nebakalile kusebeza sina paina yaipitezi. Mi kacenu, bayanga ni bakubona bo Sam-Castel mwa musebezi wa kupotela liputeho. Kono kucwañi ka za bo ndataa bona bo Judith? Bo Judith ni lubasi lwabona, nebakonile kufumana sipatela sa kwa naha isili sene sikona kulifela bo ndataa bona ni kubaalafa ka kupazulwa. Ka litohonolo, bo ndataa bona bo Judith nebaalafilwe hande ka kupazulwa.

Muzwale yabizwa Victor naatutezi kwa Canada. Hamulaho wa kubala Tawala ya Mulibeleli yenebulela za tuto yepahami, anyakisisa za sikolo sahae. Atuhela kukena sikolo kwa yunivesiti mi akala kueza kakosinyana kane kaka mutusa kuziba mwakuezeza misebezi ya mazoho. Bo Victor batalusa kuli: “Kosi yeo nei nitusize kufumana musebezi kapili, mi hape nenikonile kueza bupaina, ili nto yene nitabela hahulu kueza.” Hamulaho wa nako, bo Victor banyala bo Caroline, mi hasamulaho bapotela naha ya Cameroon. Hane bali mwa naha yeo, ka nako yene bapotela ofisi ya mutai, mizwale babañwi babasusueza kusebeleza mwa Cameroon. Bo Victor batalusa kuli: “Nekusina zenekona kulupaleliswa kueza cwalo, mi bakeñisa kuli nelunolofalize bupilo bwaluna, nelukona kuamuhela memo yeo.” Nihaike kuli bo Caroline nebakula, bo mutu ni musalaa hae bao baikatulela kututela kwa Cameroon.

Bo Victor ni bo Caroline bakala kusebeza sina mapaina ba kamita mwa Cameroon, ilikuli batuse batu kaufela bane bakopani ni bona bane batabela kuituta Bibele. Kwa makalelo, nebasa sebezi kakuli nebaitusisanga masheleñi ane babulukile. Hasamulaho, nebakutezi kwa Canada kuyo sebeza ka likweli lisikai, mi kueza cwalo neku batusize kukutela kwa Cameroon ni kuzwelapili kueza bupaina. Jehova naabafuyauzi cwañi? Nebakeni Sikolo sa Bakutazi ba Mubuso, nebasebelize sina mapaina babaipitezi, mi cwale baeza musebezi wa kuyaha miyaho ya kopano. Bo Victor batalusa kuli: “Kunolofaza bupilo bwaluna kulutusa kubona mo Jehova alutuseza kufumana zelutokwa mi kulutusa kuba ni tulemeno totunde.”

Mwa 2002, bo Alain, ili bane bakena sikolo kwa yunivesiti kwa Germany, nebabalile trakiti ya Ba Banca—Bupilo Bwa Mina mu ka bu Sebelisa Kwañi? Litaba zene babalile neli basusuelize kuitomela likonkwani lisili. Mwa 2006, nebakeni Sikolo sa Tuto ya Bukombwa, mi nebalumilwe kuyo sebeleza kwa naha ya Cameroon, ili yona naha kone bapepezwi.

Hane bali mwa Cameroon, bo Alain nebafumani musebezi one babelekanga feela ka linako zeñwi. Hasamulaho, bafumana musebezi one ubafumanisa masheleñi amañata, kono nebaikalezwi kuli musebezi wo neuka bapaleliswa kuba ni nako ya kueza zeñata mwa bukombwa. Kacwalo, hane bakupilwe kusebeza sina paina yaipitezi, balumela kueza cwalo. Mubelekisi wabona abataluseza kuli naaka balifanga masheleñi amañata, kono bo Alain bahana mi baba paina yaipitezi. Hamulaho wa nako, bo Alain banyala bo Stéphanie, ili bane bapilile kwa France lilimo zeñata. Ki miinelo mañi yetaata yene bakopani ni yona hane batutezi kwa Cameroon?

 Bo Stéphanie batalusa kuli: “Nenikalile kukula-kula mi lico, miunko, ni lika zeñwi neli nikulisanga kono nenifumani kalafo.” Jehova naafuyauzi bo mutu ni musalaa hae bao kakuli nebanani buitiiso. Bo Alain batalusa kuli: “Hane luile kuyo kutaleza kwa munzi obizwa Katé ofumaneha kwa sibaka sa mwa matakanyani, lwafumana batu babañatanyana bane batabela kuituta Bibele. Hasamulaho, lwakala kuituta Bibele ni bona fa luwaile. Bababeli ku bona bakolobezwa, mi kwatomiwa sikwata sa bahasanyi.” Bo Stéphanie baekeza kubulela kuli: “Hakuna nto yetahisa tabo yetuna yefita kutusa batu kuneela bupilo bwabona ku Jehova. Kusebeleza kwanu kulutusize kuba ni tabo yecwalo hañata-ñata.” Kacenu bo Alain ni bo Stéphanie baeza musebezi wa kupotela liputeho.

Bo Gisèle nebakolobelizwe ka nako yene bakena sikolo sa bualafi kwa Italy. Nebasusuelizwe hahulu ki mutala wa bo mutu ni musalaa hae bane baitutanga Bibele ni bona, ili bane banolofalize bupilo bwabona ka kuba mapaina, mi ni bona nebabata kuekeza kwa bukombwa bwabona. Kacwalo, bo Gisèle bakala kusebeza sina paina wa kamita ka nako yene bafeza sikolo sabona.

Bo Gisèle nebabata kukutela kwa Cameroon, ilikuli baeze zeñata mwa sebelezo yabona ku Jehova, kono kunani lika zeñwi zenee babilaeza. Batalusa kuli: “Kukutela kwa Cameroon nekuka tahisa kuli nisike nazwelapili kuba ni tukelo ya kupila kwa Italy, mi nenikaba kwahule ni balikani baka ni lubasi lwaka lone lupila kwa Italy.” Niteñi, mwa May 2016, bo Gisèle bakutela kwa Cameroon. Hamulaho wa nako, banyalwa ku bo Léonce, mi ofisi ya mutai mwa Cameroon yaakaleza kuli batutele kwa tolopo ya Ayos, ili kone kutokwahala hahulu bakutazi ba Mubuso.

Bupilo nebuli cwañi mwa Ayos? Bo Gisèle batalusa kuli: “Hañata, nekusa bangi ni malaiti ka lisunda zeñata, mi mafoni aluna naasabangi ni mulilo. Hañata mafoni aluna naasasebezangi. Neniitutile kuapehela fa likota, mi busihu neluyanga ni lingolobani ni litaci kuyo ka mezi ka nako yene kusina batu babañata kwa sibaka kone lukelanga mezi.” Ki lika mañi zenetusize bo mutu ni musalaa hae bao kutiyela miinelo yeo? Bo Gisèle bali: “Moya wa Jehova, kuba mwa linyalo ni mutu yanani kutwisiso, kususuezwa ni kufiwanga masheleñi ki ba lubasi lwaluna ni balikani baluna, neku lutusize hahulu.”

Kana bo Gisèle batabile kukutela kwa naha yahabo bona? Batalusa kuli: “Eni. Hahulu luli! Kwa makalelo, nelukopani ni miinelo yetaata, mi neluzwafile, kono hase lutiyezi miinelo yeo, na ni bo muunaaka neluikutwile kuli seluezize ki sona sene luswanela kueza. Lusepile Jehova mi luikutwa kuba bukaufi ni yena.” Bo Léonce ni bo Gisèle nebakeni Sikolo sa Bakutazi ba Mubuso, mi cwale basebeza sina mapaina babaipitezi ba ka nakonyana.

Sina mandui babatiyelanga miinelo yeshutana-shutana kuli baswase litapi zeñata, mizwale ni likaizeli babakutelanga kwa linaha zahabo bona, baezanga buitomboli kuli batuse batu babatabela kuutwa taba yende ya Mubuso. Kaniti luli, Jehova ukahupula bahasanyi bao babasebelize ka taata kabakala lilato lebabonisize kwa libizo lahae. (Neh. 5:19; Maheb. 6:10) Haiba mupila kwa naha isili, mi mwa naha yahabo mina kutokwahala hahulu bahasanyi ba Mubuso, kana nemuka tabela kukuta? Haiba mueza cwalo, Jehova uka mifuyaula hahulu.—Liprov. 10:22.