Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Onésime la Géraldine

Anto wakalola lo wodja awɔ wa lootɔ kondjaka ɛtshɔkɔ efula

Anto wakalola lo wodja awɔ wa lootɔ kondjaka ɛtshɔkɔ efula

ANANGƐSO l’akadiyɛso efula wakonɔ oma lo wedja wa wola wakatshu otsha lo wedja w’ɛngɔnyi wa lo owɛstɛ, wakakalola lo wedja awɔ wa lootɔ. L’ɔtɛ wa ngandji kokawɔ Jehowa la wonyawɔ onto, vɔ wakonɔ l’ahole wakiwɔ l’ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo. (Mat. 22:37-39) Awui akɔna wakawayahondja, ndo ɛtshɔkɔ akɔna wakawakondja? Dia mbeya awui asɔ, tayanga ndeka ntɛkɛta dikambo dia wodja wa Cameroun.

“LO DIHOLE DIA DIMƐNA DIA ‘MUNDA NSE’”

Lo 1998 ɔnangɛso lelɛwɔ Onésime akonɔ oma la Cameroun wodja ande wa lootɔ. Nde akadjasɛ lo wodja okina l’edja ka ɛnɔnyi 14. Lushi lɔmɔtshi etena kakinde lo losanganya lɔmɔtshi l’Akristo, nde akoke ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi kakawasha kendana l’olimu w’esambishelo. Ɔtɛkɛtshi akate ate: “Naka angɛnyi ahende wekɔ lo minda nse l’ahole wotshikitanyi ko ɔmɔtshi ambonda nse ndeka okina, onde ɔngɛnyi ɔsɔ wahaleke minda nse efula hatotshɔ otsha lo dihole dialeka mindama nse efula sɔ?”

Ɛnyɛlɔ kɛsɔ kakakonya Onésime dia nkanyiya dia nkalola la Cameroun wodja wandama nse efula ya lo nyuma dia tokimanyiya apandjudi wa lɛkɔ. Koko nde akayakiyanya yema. Onde nde ayonga l’akoka wa toyaekesanyiya la lɔsɛnɔ la lo wodja ande l’ɔkɔngɔ wa nde mbidjasɛ lo wodja okina ɛnɔnyi efula? Dia nshikikɛ dui sɔ, Onésime akatshu dia tembola Cameroun l’edja ka ngɔndɔ shamalo. Oma laasɔ lo 2012, nde akoonɔ pondjo lɛkɔ.

Onésime mbitaka ate: “Lakahombe ndjaekesanyiya la yanyi ndo la yoho ya lɔsɛnɔ ya lɛkɔ. Lo Mbalasa ka Diolelo, lakahombe mbidjasɛ nto l’ekala. Nde mbitaka l’ɔmɔnɔmɔnɔ ate: “Lo yɛdikɔ yakamatalekaka mbidja yimba lo nsanganya, mbakamatalekaka mbohɛ ahole w’amɛna wakamadjasɛka lɛnɛ akimi.”

Lo 2013, Onésime akatshuke Géraldine, kadiyɛso kakakalola la Cameroun l’ɔkɔngɔ wa mbidjasɛ la France ɛnɔnyi divwa. Ɛtshɔkɔ akɔna wakakondja wadi l’omi asɔ l’ɔtɛ wakawayasha l’elimu wa teokrasi lo lɔsɛnɔ lawɔ? Onésime mbitaka ate: “Dimi la wadɛmi takɔtɔ Kalasa k’esambisha wa Diolelo ndo takonge la diɛsɛ dia nkamba lo Bɛtɛlɛ. Lo ɔnɔnyi wetshi, ambeki wa Bible 20 wa l’etshumanelo kaso wakabatizama. Dimi fɔnyaka dia kakianɛ laya lo dihole diahombama dia ‘minda nse.’” (Makɔ 1:17, 18) Géraldine kotshaka ate: “Lakakondja ɛtshɔkɔ efula oleki ndo woho wakamafɔnyaka.”

ƆNGƐNƆNGƐNƆ DIA NTANA ANA WA LO NYUMA

Judith la Sam-Castel

Judith akonɔ lo États-Unis koko akalomɔlomɔka dia mpamia olimu ande. Nde mbitaka ate: “L’ekomelo ka wembwelo tshɛ wakamatshɔka dia tembola nkumbo kami la Cameroun, lakalelaka nɛ dia lakahombaka ntshika anto efula wakekaka la mi Bible.” Koko, Judith akengengaka monɔ dia nkalola la Cameroun. Nde aki l’olimu wakawofutaka dimɛna ndo wakokimanyiyaka dia mfuta falanga yakawasakɛka she lo lopitadi la Cameroun. Lo ndjaɛkɛ le Jehowa, Judith akayokalola. Nde mbetawɔka dia nde akatshike lɔsɛnɔ la dimɛna laki lande lo wodja okina. Nde akalɔmbɛ Jehowa dia mbokimanyiya dia ndjaekesanyiya, ndo ekeketshelo kakawosha omendji w’otshimbedi ɔmɔtshi la wadɛnde kakokimanyiya.

Lo nkaloya washo l’ɔkɔngɔ, Judith mbitaka ate: “L’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi esato, lakonge l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia nkondja ana anɛi wa lo nyuma.” Judith akatatɛ nkamba oko ombatshi mboka wa laande. Ɛlɔ kɛnɛ, nde ekɔ lo nkamba kaamɛ l’omɛnde Sam-Castel, l’olimu w’otshimbedi. Ko kakɔna kakakomɛ she Judith? Nde la nkumbo kande wakatshu la she lo lopitadi la lo wodja okina, ko lopitadi la lɛkɔ lakafute falanga ndo wakasale she epaso. Diɛsɛ ko epaso ɔsɔ wakete dimɛna.

WOHO WAKAASUKƐ JEHOWA

Caroline la Victor

Ɔnangɛso lelɛwɔ Victor akonɔ la Canada. L’ɔkɔngɔ wa nde mbadia sawo dimɔtshi dia lo Tshoto y’Etangelo diendana la kalasa ya laadiko, nde akakanyiya lo dikambo dia kalasa yakandɔtɔka. Nde akatshike mbɔtɔ inivɛrsite ko akayele elowanyelo wa lo tshena pe. Nde mbitaka ate: “Dui sɔ diakakimanyiya dia ntana olimu esadi ndo dia nsala kɛnɛ kakamakombolaka edja efula, mbuta ate monga ombatshi mboka.” L’ɔkɔngɔ diko Victor akayotshuka Caroline, ndo vɔ ahende wakatshu dia tembola Cameroun. Lɛkɔ, etena kakawatshu dia tembola Bɛtɛlɛ, wakaakeketsha dia menda dia kana vɔ kokaka ndjokambɛ Jehowa lo Cameroun. Victor mbitaka ate: “Sho komonga ndooko l’ɔkɔkɔ wa ntona, ndo lam’ele taketɛka lɔsɛnɔ laso ɔsɛlɛngɛ, taketawɔ leeta lɔsɔ.” Kaanga mbaki Caroline l’ekakatanu wendana la yoonge, vɔ wakɔshi yɛdikɔ ya monɔ.

Victor la Caroline wakatatɛ nkamba oko ambatshi mboka wa pondjo dia nkimanyiya anto waki la nsaki k’efula l’ɛtshi ka nkɛtɛ kɛsɔ. Lo tshanda mɔtshi vɔ wakasɛnaka la falanga yakawombe. L’ɔkɔngɔ wa laasɔ, vɔ wakatokamba olimu la Canada l’edja ka ngɔndɔ mɔtshi. Dui sɔ diakaakimanyiya dia nkalola la Cameroun ndo totetemala nkamba oko ambatshi mboka. Ɛtshɔkɔ akɔna wakawakondja? Vɔ wakɔtɔ Kalasa k’esambisha wa Diolelo, wakakambe oko ambatshi mboka wa laande ndo nshi nyɛ vɔ wekɔ lo nkamba l’olimu wa wokelo. Victor mbitaka ate: “Ntshika lɔsɛnɔ la dimɛna laki laso akatokimanyiya dia mɛna woho watosukɛ Jehowa.”

ƆNGƐNƆNGƐNƆ WA NKIMANYIYA ANTO DIA VƆ NDJAKIMƆ LE JEHOWA

Stéphanie la Alain

Lo 2002, Alain, laki ombeki l’inivɛrsite wa l’Allemagne akadia traktɛ kele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: Ɛlɔngɔlɔngɔ​—Ngande wayonyokamba la lɔsɛnɔ lanyu? Awui wakandadia wakootshutshuya dia nde ndjadjɛ eyango w’eyoyo. Lo 2006, nde akɔtɔ Kalasa k’olowanyelo w’ekambi ndo wakotome la Cameroun lo wodja ande wa lootɔ.

Lo Cameroun, Alain akatane olimu wakawakambaka etenyi ka lushi. L’ɔkɔngɔ diko, nde akayotana olimu wakawafutaka dimɛna efula, koko nde akayakiyanya ɔnɛ olimu ɔsɔ wayowokonya diaha nde ndeka ndjasha l’olimu w’esambishelo. Diakɔ diele, etena kakawɔlɔmbɛ dia nde monga ombatshi mboka wa laande, nde aketawɔ aha la wengengo. Owandji ande w’olimu akayoolaka dia mbofutaka difuto dioleki tshɛ, koko Alain akatone ndo akakambe oko ombatshi mboka wa laande. L’ɔkɔngɔ diko, Alain akayotshuka Stéphanie, kadiyɛso kakadjasɛ la France l’edja k’ɛnɔnyi efula. Ekakatanu akɔna wakahomana la kadiyɛso kɛsɔ l’ɔkɔngɔ wa nde monɔ la Cameroun?

Stéphanie mbutaka ate: “Lakonge l’ekakatanu efula wendana la yoonge ndo lakahetshaka diangɔ dimɔtshi, koko lakɔshi esakelo mbala efula ndo lakayoka dimɛna.” Wadi la omi asɔ wakakondja ɛtshɔkɔ l’ɔtɛ w’ekikelo kawɔ. Alain mbutaka ate: “Etena kakatatshu dia tosambisha lo ngelo kɛmɔtshi k’anganyi kelɛwɔ Katé, takakondja anto efula waketawɔ mbeka Bible. L’ɔkɔngɔ diko, takayotatɛ mbeka la wɔ Bible lo telefɔnɛ. Ambeki wa Bible ahende l’atei awɔ wakabatizama, ndo olui ɔmɔtshi wakakengama.” Stéphanie kotshaka ate: “Ndooko ɔngɛnɔngɛnɔ woleki wa nkimanyiya anto polo ndo lo vɔ ndjakimɔ le Jehowa. Lo nkamba lanɛ, tambokondja diɛsɛ sɔ mbala efula.” Ɛlɔ kɛnɛ, Alain nde la Stéphanie wekɔ lo nkamba l’otshimbedi.

“TAKASALE KƐNƐ MƐTƐ KAKATAHOMBE NSALA”

Léonce la Gisèle

Gisèle akabatizama etena kakandɔtɔka kalasa k’aseka enganga l’Italie. Nde akambiyama lo menda lɔsɛnɔ l’ɔsɛlɛngɛ laki la wadi l’omi waki ambatshi mboka wakekaka la nde Bible, ko nde akalange ndjasha efula l’olimu w’esambishelo. Diakɔ diele Gisèle akatatɛ nkamba oko ombatshi mboka wa pondjo etena kakinde suke la nshidiya kalasa kande.

Gisèle akalange mpamia olimu wa Jehowa lo nkalola la Cameroun, koko nde akayakiyanya yema. Nde mbutaka ate: “Lakahombe nshisha lotshungɔ lami la mbidjasɛ l’Italie ndo nkakitɔna l’angɛnyi ndo nkumbo kami kadjasɛ l’Italie.” Kaanga mbakidiɔ ngasɔ, lo Ngɔndɔ ka tanu 2016, Gisèle akakalola la Cameroun. L’ɔkɔngɔ w’etena kɛmɔtshi, nde akatshukana la Léonce, ndo filialɛ ka la Cameroun wakalɔmbɛ dia wadi l’omi asɔ ntshɔ la Ayos, osomba waki l’ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo.

Ngande waki lɔsɛnɔ la Ayos? Gisèle mbutaka ate: “Mbala efula, kura komongaka l’edja ka mingu efula, ndo sho kokoka mbidja dja lo telefɔnɛ. Mbala efula, yɔ yaki paka nku. Lakeke woho wa nkatɛ la nkonyi, ndo takatshɔka dia totahola ashi la pusupusu ndo la tɔrshɛ etena kaki anto komongaka efula.” Kakɔna kakakimanyiya wadi l’omi asɔ dia mbikikɛ awui asɔ? Gisèle mbutaka ate: “Nyuma ka Jehowa, dimi l’olonganyi ami takasukanɛ, ase nkumbo ndo angɛnyi aso wakatokeketsha ndo lo tena dimɔtshi wakatokimanyiyaka la yema ya dikuta.”

Onde Gisèle ekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’ɔtɛ wakandakalola lo wodja ande wa lootɔ? Nde kadimolaka ate: “Eelo! Lekɔ mɛtɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ.” Oma l’etatelo, aki ekakatanu ndo ɔkɔmwɛlɔ, koko kam’akatatondoya, dimi l’omɛmi takayaoke dia takasale kɛnɛ mɛtɛ kakatahombe nsala. Tamboyaɛkɛ le Jehowa ndo toyaoka suke suke la nde.” Léonce la Gisèle wakɔtɔ Kalasa k’esambisha wa Diolelo, ndo nshi nyɛ, vɔ wekɔ lo nkamba oko ambatshi mboka wa laande wa lo tshanda mɔtshi.

L’ɛnyɛlɔ k’amundji wa nse wonga la dihonga oyadi ekakatanu akɔna wahomana la wɔ l’oyango wa munda nse efula, wanɛ wakalola lo wodja awɔ wa lootɔ mbetawɔka ndjahondja awui efula dia nkimanyiya anto w’etema ɛlɔlɔ wetawɔ losango la Diolelo. Aha la taamu, Jehowa ayohɔka apandjudi wakamba olimu efula asɔ l’ɔtɛ wa ngandji kakawɛnya lo lokombo lande. (Nɛh. 5:19; Hɛb. 6:10) Naka wɛ ekɔ lo mbidjasɛ lo wodja okina, ko ekɔ ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo lo wodja ayɛ wa lootɔ, onde wɛ ayokoka nkalola? Naka wɛ nsala ngasɔ, kete ɛtshɔkɔ efula wekɔ lo kokongɛ.​—Tok. 10:22.