Za aha birimu

Za ahari Ebirimu

EKICWEKA C’OKWEGA 46

Otatina ahabw’okuba Yehova ari hamwe n’iwe

Otatina ahabw’okuba Yehova ari hamwe n’iwe

‘Tindikusigaho, kandi tindikuhemukaho na kace.’​—HEB 13:5.

ECESHONGORO CA 55 Mutabatiina!

EMPINYE *

1. Tukuratize ebiri omuri Zaaburi ya 118:5-7, ni enki ekirije kutuhumuriza twahurira turi twenka ninga shi twine ebizibu biturengire?

MBEHI hine obu wayehurire ori wenka kandi hatariho ori kubasa kukuyamba kwehanganira ebizibu byawe? Abingi bakehurira basyoya, harimu n’abahereza ba Yehova b’abesigwa. (1 Bag 19:14) Eco caba carakubireho, oyijuke ekiraganiso ca Yehova ekiri kugira ngu: ‘Tindikusigaho, kandi tindikuhemukaho na kace.’ Nikituma twagamba twine obwesige ngu: ‘[Yehova] ni we muhwezi wange, tinditina.’ (Heb 13:5, 6) Entumwa Paulo akahandikira Abakristo b’omuri Buyudaaya ebyo bigambo hihi omu mwaka gwa 61 B.Y. Ebyo bigambo byeye nibitwijusya ebi omuhandiki wa zaaburi yahandikire omuri Zaaburi ya 118:5-7.—Hashome.

2. Ni enki eki twaza kushwijuma omuri eki kicweka, kandi ahabw’enki?

2 Nk’omuhandiki wa Zaaburi, Paulo na we akaba namanya ku Yehova yabire ari kumukwasa. Ecokureberaho: Mbere y’emyaka ibiri Paulo atakahandikire ebaruha yeye y’Abaheburaayo, akakira omuyaga gw’amani obu yabire ari omu bwato omu nyanja. (Byak 27:4, 15, 20) Omuri orwo rugendo na mbere yarwo, Yehova akereka ku yabire ari na Paulo omu buryo butari kushushana. Twaza kureba bushatu omuri bwo. Yehova akamukwasa akoresize Yesu, ba marayika, abategeki n’Abakristo bagenzi beye. Ku turashwijume oku Yehova yakwasize Paulo nikija kutuma twayesiga ku Yehova arije kutukwasa n’itwe twamushaba obuyambi.

OBUYAMBI BWA YESU NA BA MARAYIKA

3. Ni enki eki Paulo ari kubasa kuba yayeburize, kandi ahabw’enki?

3 Paulo akaba nayetenga obuyambi. Hihi omu mwaka gwa 56 B.Y., abantu bingi bakamukwata bamuenaga aheru ya hekalu omuri Yerusaalemu bari kwenda kumwita. Nambwenu obu Paulo yabire ari omu misho g’Ishengero, abangi beye bakaba bari hihi kumwita. (Byak 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Omuri obwo bwire, Paulo nabasa kuba yayeburize ngu: ‘Hona mazima ndyahisa hi n’ezi mbera?’

4. Ni bata oku Yehova yakwasize Paulo akoresize Yesu?

4 Ni buha buyambi obu Paulo yatungire? Ku hahwire ekiro kimwe Paulo asibirwe, “Mukama,” ari we Yesu, akamwemerera aha rubaju yamugambira ngu: ‘Guma omutima ahakuba, nk’oku wampamize ori Yerusaalemu, ni ko oshemerire kumpamya n’omuri Rooma.’ (Byak 23:11) Mazima ebyo bigambo bikahumuriza Paulo! Yesu akasima Paulo ahabw’okumuhamya omuri Yerusaalemu. Kandi akaraganisa Paulo ku yabire arije kuhika omuri Rooma omu obusinge, akagumizamu ari kumuhamya. Eco nikibasa kuba catumire Paulo yayehurira nk’oku omwana okwasire aha mukono gw’ishe ari kwehurira.

Obu Paulo yabire ari omu nyanja erimu omuyaga mwingi, marayika akamuhamiza ku bona ababire bari omu bwato obu yabire arimu babire barije kukira (Reba paragurafu ya 5)

5. Ni bata oku Yehova yakwasize Paulo akoresize marayika? (Reba ekishushani c’aha kishembeso.)

5 Ni biha bindi bizibu ebi Paulo yabugine? Bwanyima y’emyaka ibiri ebyo bibire ahari Paulo omuri Yerusaalemu, akaba ari omu bwato ari kuza omuri Itale obu omuyaga gw’amani gwatera obwato bukashenyagurika abagenzi bona bakatekateka ngu baza kufa. Konka, Paulo we akaba atatinire. Ahabw’enki? Akagambira abo bagenzi ngu: ‘Eki kiro hizire marayika wa Ruhanga, nanye owu ndi owe, kandi owu mpereza, yanyemerera aha rubaju yagira ati: Paulo, otatina. Oshemerire kwemerera omu misho ga Kaisaari; kandi reba, Ruhanga akuhire abo bona abari kugenda n’iwe.’ Obwo bwire Yehova akakoresa marayika kugira ngu agarukiremu Paulo ebi Yesu yabire amuraganisize. Kandi Paulo akahika omuri Rooma nk’oku Yehova yabire amuraganisize.—Byak 27:20-25; 28:16.

6. Ni kiha kiraganiso ca Yesu ekiri kubasa kutugaruramu amani, kandi ahabw’enki?

6 Ni buha buyambi obu turi kutunga? Yesu natukwasa nk’oku yakwasize Paulo. Ecokureberaho: Yesu akaraganisa abakurasi beye bona ngu: ‘Ndi hamwe n’imwe ebiro byona okuhisya obu ensi egi erihwaho.’ (Mat 28:20) Ebyo bigambo bya Yesu nibitugaruramu amani. Ahabw’enki? Ni ahabw’okuba n’itwe turi omu biro ebigumire kwehanganira. Ecokureberaho: Twafisa omuntu owu turi kukunda, nitubasa kumara emyaka myingi tucayine obwo busaasi. Abandi nibabugana ebizibu ahabw’emyaka ya za bukuru. Kandi abandi nibabasa kubugana embera eziri kubasa kutuma bayeheba. N’obu turi kuraba omuri ezo mbera, nituhurira tugumire ahabw’okuba nitumanya ku Yesu ari hamwe n’itwe ‘ebiro byona.Mat 11:28-30.

Ba marayika nibatuha obuyambi n’obuhabuzi omu murimo g’okuburira (Reba paragurafu ya 7)

7. Tukuratize ebiri omu Kushuuruurwa 14:6, ni bata oku Yehova ari kutukwasa omuri obu bwire?

7 Ekigambo ca Ruhanga nikituhamiza ku ari kukoresa ba marayika beye kugira ngu atukwase. (Heb 1:7, 14) Ecokureberaho: Ba marayika nibatushagika kandi batuhabura twaba turi kukora omurimo g’okuburira obutumwa burungi bw’Obukama aha bantu b’omu ‘mahanga gona, n’enganda zona n’endimi.’—Mat 24:13, 14; shoma omu Kushuuruurwa 4:6.

OBUYAMBI BW’ABATEGEKI

8. Ni bata oku Yehova yakwasize Paulo akoresize omukuru w’abasirikare?

8 Ni buha buyambi obu Paulo yatungire? Omu gwa 56 B.Y., Yesu akahamiza Paulo ku yabire arije kuhika omuri Rooma. Konka, abamwe omu Bayudaaya b’omuri Yerusaalemu bakakora entebekanisa y’okutahirira Paulo ngu bamwite. Omukuru w’abaserukare b’omuri Rooma owabire ari kwetwa Kulaudio Lusia ku yamanyire enama yabo akakiza Paulo. Kulaudio akahika ari kohereza Paulo owa Kaisaari arinzirwe abasirikare, ahabire hine orugendo oruri kuhika hihi kilomita 105 ori kuruga Yerusaalemu. Omuri Kaisarea, Omutegeki owabire ari kwetwa Felikisi akaragira ngu ‘barindire Paulo omu kikari ca Heroode.’ Paulo akaba yahunga Abayudaaya ababire bari kwenda kumwita.—Byak 23:12-35.

9. Ni bata oku omutegeki owabire ari kwetwa Festo yakwasize Paulo?

9 Bwanyima y’emyaka ibiri, Paulo akaba acasibirwe omuri Kaisarea. Felikisi akija kusingwa rero Festo yaba niwe yaba omutegeki. Abayudaaya bakashaba Festo ngu arekure Paulo aze Yerusaalemu kugira ngu acwerwe orubanja, konka Festo akanga. Ogo mutegeki nabasa kuba yabire ari kumanya ku Abayudaaya babire bari kwenda ngu ‘bagwere Paulo omu muhanda bamwite.’—Byak 24:27–25:5.

10. Ni bata oku omutegeki Festo yagarukiremu ecetengo ca Paulo c’okucwererwa orubanja owa Kaisaari?

10 Bwanyima, Paulo akacwererwa orubanja omuri Kaisarea. Ahabw’okuba Festo yabire ari kwenda ‘kusimwa Abayudaaya,’ akabuza Paulo ngu: ‘Noyenda kwinamuka Yerusaalemu, ngu obe ni yo wacwererwa emanja ez’omu misho gange?’ Paulo akaba namanya ngu nibabasa kumwitira omuri Yerusaalemu. Nambwenu akaba ari kumanya eki ari kubasa kukora kugira ngu akize amagara geye, ahike omuri Rooma kandi agumizemu omurimo g’okuburira. Ni yo nshonga yagarukiremu ngu: ‘Nyemerire omu misho g’ekitebe c’iramuriro eca Kaisaari!’ Festo, ku yaherize kuhanuura n’ab’ishengero ryeye, akagambira Paulo ngu: ‘Wajurira ahari Kaisaari; owa Kaisaari obe ni yo waza.’ Ensharamu ya Festo ekakiza Paulo ababire bari kwenda kumwita. Bwanyima y’obwire buce, Paulo akaba arahike omuri Rooma rero aba yaza hare y’Abayudaaya ababire bari kwenda kumwita.—Byak 25:6-12.

11. Ni biha bigambo by’omuhanuzi Isaaya ebyatumire Paulo yagira amani?

11 Obu Paulo yabire ategerize kutandika orugendo rweye rw’okuza omuri Itale, nabasa kuba yatekatekire aha kurabura oku omuhanuzi Isaaya yagambire aha bantu abari kuhakanisa Yehova ati: ‘Muhanuure hamwe, konka enama zanyu ziryafa busha, mugambe ekigambo, konka tikirihama, ahabw’okuba Ruhanga ari hamwe n’itwe.’ (Isa 8:10) Paulo akaba namanya ku Ruhanga yabire aramukwase, kandi eco kikatuma yagira amani g’okwehanganira ebigezo ebi yabire yaza kubugana.

Yehova nk’oku yakikozire omu bwire bwa kare, na hati nabasa kukoresa abategeki kugira ngu arinde abahereza beye (Reba paragurafu ya 12)

12. Ni bata oku Yulio yakwasize Paulo, kandi shi eco nikibasa kuba catumire Paulo yayerebera ki?

12 Omu mwaka gwa 58 B.Y., Paulo akatandika orugendo rweye rw’okuza omuri Itale. Ahabw’okuba yabire ari omusibe, bakamuha omusirikare w’Omurooma owabire ari kwetwa Yulio. Obwe rero kuruga obwe, Yulio akaba ayine obushoborozi bw’okukora kubi Paulo ninga shi amugirira embabazi. Ni bata oku yakoresize obwo bushoborozi bweye? Ah’izoba eryakuratireho ku bahikire aha nyambukiro, ‘Yulio akagirirayo ge Paulo, yamwikiriza kutayayira banywani beye.’ Kandi bwanyima, Yulio akakiza amagara ga Paulo. Bata? Abasirikare bakaba bari kwenda kwita abasibe bona ababire bari omu bwato, konka Yulio akabazibira. Ahabw’enki yabazibire? Ni ahabw’okuba akaba nayenda ‘kukiza Paulo.’ Paulo nabasa kuba yayerebire ku Yehova yabire ari kukoresa abategeki barungi kugira ngu amurinde.—Byak 27:1-3, 42-44.

Reba paragurafu ya 13

13. Ni bata oku Yehova ari kubasa kukoresa abategeki?

13 Ni buha buyambi obu turi kutunga? Kugira ngu Yehova ahikirize ekigendererwa ceye, nabasa kukoresa omwika oguri kwera gutuma abategeki bakora ebi ari kwenda. Omugabe Sulemaani akahandika ngu: ‘Omutima g’omugabe guba omu mukono gwa [Yehova], agutoza ahu ari kwenda hona, nk’ori kuhabura amizi omu mikura yago.’ (Enf 21:1) Eyo nfumu nemanyisa ki? Omuntu nabasa kurima omuhanda gw’amizi agatoza ahari kwenda. Yehova na we nabasa kukoresa omwika gweye oguri kwera kugira ngu gutume abategeki bahikiriza ebiri ari kwenda. Eco ku kiri kubaho, abategeki nibahurira bagira ecetengo c’okukora ensharamu eragasire abahereza ba Ruhanga.—Geranisa ebiri omuri Ezera 7:21, 25, 26.

14. Tukuratize ebiri omu Byakozirwe 12:5, ni baha abu turi kubasa kushabira?

14 Ni enki eki turi kubasa kukora? Nitubasa ‘kushabira abagabe n’abategeki bona’ twamanya ku hariho ensharamu eyaza kukorwa eri kubasa kukwata aha ntebekanisa zitu nk’okuburira n’enterane. (1 Tim 2:1, 2, Neh 1:11) Nk’Abakristo b’omu kinyigana c’okubanza, n’itwe nitushabira benetata na banyanyazi abari omu bihome tubyihire aha mutima. (Shoma omu Byakozirwe 12:5; Heb 13:3) Nambwenu, nitubasa kushabira abarinzi b’ebihome ebirimu benetata na banyanyazi. Kandi nitubasa kushaba Yehova ngu atume abo bategeki bagira emitekatekere mirungi nk’eyi Yulio yagizire, rero akatwariza ge Abakristo bagenzi bitu ari kubereka embabazi.

OBUYAMBI BW’ABAKRISTO BAGENZI BITU

15-16. Ni bata oku Yehova yakwasize Paulo akoresize Aristariiko na Luka?

15 Ni buha buyambi obu Paulo yatungire? Paulo ari omu rugendo rweye rw’okuza omuri Rooma, akatunga obuyambi obu Yehova yamuhire akoresize Abakristo bagenzi beye. Reka tushwijume ebyokureberaho bimwe.

16 Banywani ba Paulo babiri b’abesigwa, ari bo Aristariiko na Luka, bakasharamu kugenda na we omuri Rooma. * N’obu Bibuli etari kugamba ku Yesu yaraganisize Aristariiko na Luka kuhika omuri Rooma bine obusinge, konka bakehayo bata amagara gabo omu kabi kugira ngu bakwase Paulo. Ku batandikire orugendo rwabo, nibwo bamanyire ku babire barahikeyo bine obusinge. Obu Aristariiko na Luka bagire omu bwato omuri Kaisarea, Paulo nabasa kuba yashabire Yehova ari kumusima ahabw’obuyambi obu yabire yamuha akoresize abo Bakristo bagenzi beye.—Byak 27:1, 2, 20-25.

17. Ni bata oku Yehova yakwasize Paulo akoresize Abakristo bagenzi beye?

17 Benetata na banyanyazi b’omu kibina bakakwasa Paulo emirundi myingi omu rugendo rweye. Ecokureberaho: Obu Paulo yabire ari aha cambo ca Sidoni, Yulio ‘akamwikiriza kutayayira banywani beye n’okuruhukaho.’ Bwanyima, Paulo na banywani beye ku babire bari hamwe omu tawuni ya Puteoli, ‘bakashangayo ab’ishemwe, babeshengereza kumara na bo ebiro mushanju.’ Abakristo b’okwe ku bahire Paulo na bagenzi beye ebi babire bari kwetenga by’omubiri, hatariho okubanganisa na we akabagumya omu by’omwika. (Geranisa ebiri omu Byakozirwe 15:2, 3.) Paulo na banywani beye ku baherize kugumya Abakristo, bakagumizamu orugendo.—Byak 27:3; 28:13, 14.

Nka Paulo, n’itwe Yehova natuha obuyambi birabire aha Bakristo bagenzi bitu (Reba paragurafu ya 18)

18. Ni enki ecatumire Paulo yasima Ruhanga kandi akaguma omutima?

18 Paulo ku yabire ari kuza omuri Rooma, nabasa kuba yatekatekire aha bi yabire ahandikire ekibina c’omuri eyo tawuni hahwire emyaka ishatu, ari kugira ngu: ‘Mazire emyaka mingi ninyetenga kwija owanyu.’ (Rom 15:23) Konka, akaba atari kumanya ku yabire arije kuzayo ari omusibe. Mazima, kikamugaruramu amani ku yarebire benetata b’omuri Rooma bamutegerize aha muhanda ngu bamwakure! ‘Ku yabarebire, akasima Ruhanga, yaguma omutima.’ (Byak 28:15) Tekateka aha ku Paulo yasimire Ruhanga ahabw’okushanga abo benetata bamutegerize. Ahabw’enki? Ni ahabw’okuba Paulo akaba yagaruka kureba oku Yehova ari kumukwasa akoresize Abakristo bagenzi beye.

Reba paragurafu ya 19

19. Tukuratize ebiri omuri omuri 1 Petero 4:10, ni bata oku Yehova ari kutukoresa kugira ngu akwase abine ebi bari kwetenga?

19 Ni enki eki turi kubasa kukora? Mbehi nomanya benetata na banyanyazi b’omu kibina cawe abaferirwe ebakundwa babo, abari kubugana ebigezo by’oburwire, ninga shi ebindi bizibu? Yaba turi kureba hariho obuyambi obu turi kubasa kubaha, nitubasa kushaba Yehova atukwase kubagambira omu muringo gw’embebazi kandi turi kuboreka rukundo. Ebigambo byitu n’ebi turi kukora nibibasa kugumya benetata na banyanyazi abari kwetenga obuyambi. (Shoma omuri 1 Petero 4:10.) * Twabakwasa nibashuba besiga ekiraganiso ca Yehova ekiri kugira ngu: ‘Tindikusigaho, kandi tindikuhemukaho na kace.’ Mbehi eco tikiri kukushemeza?

20. Ahabw’enki turi kubasa kugamba twine obwesige ngu: ‘[Yehova] ni omuhwezi wange?’

20 Nka Paulo na banywani beye, n’itwe nitubasa kubugana ebizibu omu rugendo rwitu rw’amagara. Nitumanya ku turi kubasa kuguma turi emanzi ahakuba Yehova ari n’itwe. Natuyamba birabire ahari Yesu na ba marayika. Nambwenu, kugira ngu Yehova ahikirize ekigendererwa ceye, nabasa kutukwasa akoresize abategeki. Nk’oku abingi omuri itwe byatuhikireho, Yehova nakoresa omwika gweye oguri kwera kugira gutume benetata na banyanyazi batukwasa. Nka Paulo, n’itwe twine enshonga eri kutuma twagamba twine obwesige ngu: ‘[Yehova] ni we muhwezi wange, tinditina. Omuntu nabasa kungira ata?’—Heb 13:6.

ECESHONGORO CA 38 Naija Kukugumya

^ par. 5 Omuri eki kicweka, twaza kureba oburyo bushatu obu Yehova yakwasizemu entumwa Paulo kwehanganira embera zigumire. Ku turabushwijume, nikija kutuma twayesiga ku arije kutukwasa kwehanganira embera zigumire ezi turi kubugana omuri obu bwire.

^ par. 16 Aristariiko na Luka bakaba batandikire kugenda na Paulo. Kandi abo bashija bakaguma na Paulo obu yabire asibirwe omuri Rooma.—Byak 16:10-12; 20:4; Kol 4:10, 14.

^ par. 19 Reba Omunara g’Omurinzi gw’aha kiro ca 15 Okokubanza, 2009, p 13-14, par 5-9, omu Rungereza.