Skip to content

Yi xósɛxweta ɔ jí

XÓTA NǓKPLƆNKPLƆN TƆN 46

Ðeji Ðó Jehovah Wɛ Nyí Alɔgɔnúmɛtɔ́ Towe

Ðeji Ðó Jehovah Wɛ Nyí Alɔgɔnúmɛtɔ́ Towe

“Un na jó we dó gbeɖé ǎ; un na ɖè alɔ sín kan towe mɛ gbeɖé ǎ.”—Ebl. 13:5.

HAN 55 Ma Ði Xɛsi nú Ye Ó!

XÓNUSƆ́ÐÓTE *

1. Hwenu e mǐ mɔ ɖɔ mǐ ɖò mǐɖokpo alǒ tagba lɛ ɖí bú mǐ é ɔ, etɛ ka sixu dó gbɔ nú mǐ? (Ðɛhan 118:5-7)

A KO mɔ ɖɔ emi ɖò emiɖokpo, bɔ mɛɖé kún ɖè bo na d’alɔ emi bonu emi na ɖí xwi xá wuvɛ̌ ɖé ó kpɔ́n à? Nǔ ko cí mɔ̌ nú mɛ gegě, kaka jɛ mɛsɛntɔ́ gbejinɔtɔ́ Jehovah tɔn lɛ jí. (1 Axɔ́. 19:14) Nú nǔ wá cí mɔ̌ nú we gbeɖé hǔn, flín akpá Jehovah tɔn elɔ: “Un na jó we dó gbeɖé ǎ; un na ɖè alɔ sín kan towe mɛ gbeɖé ǎ.” Enɛ wu ɔ, mǐ sixu ɖɔ kpo jiɖiɖe kpo ɖɔ: “Aklunɔ wɛ nyí mɛ e nɔ d’alɔ mǐ é. Un na ɖi xɛsi nú nǔɖe ǎ.” (Ebl. 13:5, 6) Mɛsɛ́dó Pɔlu wlán xó enɛ lɛ sɛ́dó nǔɖitɔ́ e ɖò Judée lɛ é ɖò xwè 61 H.M. tɔn mɔ̌. Xó enɛ lɛ flín mǐ nǔ e ɖɛhanwlantɔ́ ɔ wlán, b’ɛ ɖò Ðɛhan 118:5-7 mɛ é.—Xà.

2. Etɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xóta elɔ mɛ? Etɛwu?

2 Ðɛhanwlantɔ́ ɔ ɖɔhun ɔ, nǔ e Pɔlu mɔ kpɔ́n lɛ é zɔ́n bɔ é mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ Jehovah wɛ nyí Alɔgɔnúmɛtɔ́ emitɔn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, xwè we jɛ nukɔn nú hwenu e Pɔlu wlán wema sɛ́dó Eblée lɛ é ɔ, é gán sín jɔhɔn syɛnsyɛn ɖé sí, hwenu e é ɖò xù jí bo xwè tomɛ é. (Mɛ. 27:4, 15, 20) Ðò tomɛyiyi enɛ hwenu, kpo xwè ɖěɖee jɛ nukɔn nú tomɛyiyi enɛ é mɛ kpo ɔ, Jehovah xlɛ́ ɖɔ emi nyí Alɔgɔnúmɛtɔ́ ɖé nú Pɔlu ɖò ali gegě nu. Mǐ ni gbéjé atɔn kpɔ́n ɖò ali enɛ lɛ mɛ. Jehovah d’alɔ ɛ gbɔn Jezu, wɛnsagun lɛ, mɛ e sín alɔ mɛ acɛkpikpa ɖè lɛ é kpo nǔɖitɔ́ hatɔ́ lɛ kpo jí. Nǔ enɛ lɛ e jɛ ɖò gbɛzán Pɔlu tɔn mɛ é vívɔ́ gbéjé kpɔ́n, na bló bɔ jiɖe e mǐ ɖó dó akpá e Mawu dó ɖɔ Emi na nɔ sɔ ylɔ̌ mǐtɔn lɛ, bo d’alɔ mǐ é wu é na jɛji.

ALƆ E JEZU KPO WƐNSAGUN LƐ KPO NƆ DÓ MǏ É

3. Etɛ Pɔlu ka sixu ko kanbyɔ éɖée? Etɛwu?

3 Pɔlu ɖó hudo alɔdó tɔn. Ðò xwè 56 H.M. tɔn mɔ̌ ɔ, ahwan ɖé dɔn ɛ tɔ́n sín tɛmpli ɔ mɛ ɖò Jeluzalɛmu bo tɛ́n kpɔ́n bá hu i. Ayihɔngbe tɔn hwenu e è kplá Pɔlu yì Toxóɖɔgbɛ́ ɔ nukɔn é ɔ, kɛntɔ́ tɔn lɛ ɖibla vúnvún i. (Mɛ. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Hwe enɛ nu ɔ, Pɔlu sixu ko kanbyɔ éɖée ɖɔ, ‘Táan nabi wɛ un ka na dɛ ɖò wuvɛ̌ elɔ nu xɔ?’

4. Nɛ̌ Jehovah ka d’alɔ Pɔlu gbɔn Jezu jí gbɔn?

4 Alɔdó tɛ lɛ Pɔlu ka mɔ? Ðò zǎn e bɔ dó hwenu e è wlí Pɔlu é mɛ ɔ, “Aklunɔ” Jezu tɔ́n dó jǐ tɔn bo ɖɔ n’i ɖɔ: “Kpan akɔ́n; a ɖekúnnu nú mì ɖò Jeluzalɛmu fí; mɔ̌ ɖokpo ɔ, a na lɛ́ ɖè nú mì ɖò Hlɔma.” (Mɛ. 23:11) Wusyɛn dó lanmɛ nú mɛ e wá dó ganmɛ é tɛ ɖíe! Jezu kpa Pɔlu nú kúnnu e é ɖè ɖò Jeluzalɛmu é. Gɔ́ na ɔ, é lɛ́ dó akpá n’i ɖɔ é na yì Hlɔma wuyɛyɛ́-afɔyɛyɛ́ bo na lɛ́ ɖekúnnu ɖò dɔ̌n. Ee è na jiɖe enɛ Pɔlu gudo é ɔ, ayi tɔn na ko j’ayǐ, vǐ e ɖò tɔ́ tɔn wà mɛ é ɖɔhun.

Ðò hwenu e Pɔlu ɖò xù jí bɔ jɔhɔn syɛnsyɛn ɖé ɖò nyinyi wɛ é ɔ, wɛnsagun ɖé na ganjɛwu i ɖɔ mɛ e ɖò tɔjihun ɔ mɛ lɛ é bǐ na gán ɖò tomɛyiyi baɖabaɖa enɛ hwenu (Kpɔ́n akpáxwé 5)

5. Nɛ̌ Jehovah ka d’alɔ Pɔlu gbɔn wɛnsagun ɖé jí gbɔn? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò akpa ɔ jí é.)

5 Wuvɛ̌ ɖevo tɛ lɛ Pɔlu ka ɖí xwi xá? Ee nǔ enɛ lɛ xá Pɔlu ɖò Jeluzalɛmu b’ɛ na ɖó xwè we mɔ̌ gudo é ɔ, é ɖò tɔjihun ɖé mɛ bo xwè Italíi bɔ jɔhɔn syɛnsyɛn ɖé bɛ́. Jɔhɔn ɔ syɛn sɔmɔ̌ bɔ mɛ e ɖò finɛ lɛ é kpo mɛ e ɖò wiwáyi wɛ lɛ é kpo lin ɖɔ ye na kú. É ɖò mɔ̌ có, xɛsi ɖi Pɔlu ǎ. Etɛwu? É ɖɔ nú mɛ e ɖò tɔjihun ɔ mɛ lɛ é ɖɔ: “Ðó Mawu e tɔn un nyí, bo nɔ sɛn ɔ sín wɛnsagun ɖokpo sɛya mì égbé zǎnmɛ, bo ɖɔ nú mì ɖɔ: ‘Pɔlu, ma ɖi xɛsi ó, ɖó a na yì dada Hlɔma tɔn nukɔn dandan, bɔ hwi wutu ɔ, Mawu na na gbɛ̀ mɛ e ɖò tɔ̀ jí xá we lɛ bǐ.’” Jehovah zán wɛnsagun ɖé dó vɔ́ jiɖe e É gbɔn Jezu jí bo na Pɔlu ɖ’ayǐ é na ɛ. Nǔgbo ɔ, Pɔlu yì Hlɔma wuyɛyɛ́-afɔyɛyɛ́.—Mɛ. 27:20-25; 28:16.

6. Akpá Jezu tɔn tɛ ka sixu na hlɔnhlɔn mǐ? Etɛwu?

6 Alɔdó tɛ lɛ mǐ ka nɔ mɔ? Jezu na nɔ gudo nú mǐ, lee é nɔ nú Pɔlu gbɔn é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Jezu dó akpá nú mɛ e nɔ setónú n’i lɛ é bǐ ɖɔ: “Un ɖò kpɔ́ xá mi tɛgbɛ bɛ́sín dìn kaka yì jɛ gbè e gbè gbɛ̀ ɔ na vɔ dó é.” (Mat. 28:20) Xó enɛ lɛ sixu na hlɔnhlɔn mǐ. Etɛwu? Ðó didɛ ɖò azǎn ɖé lɛ jí nɔ vɛwǔ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, enyi mɛvívɛ́ ɖé kú nú mǐ ɔ, enyi azǎn klewun ɖé kpowun wɛ mǐ nɔ nɔ aluwɛ mɛ xɔ ǎ, loɔ, é sixu ɖu xwè gegě. Mɛ ɖevo lɛ ɖó na ɖí xwi xá wuvɛ̌ e mɛxoxwe nɔ hɛn wá lɛ é. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, mɛ ɖevo lɛ nɔ ɖí xwi xá linkpɔ́nzɔn syɛnsyɛn. É ɖò mɔ̌ có, mǐ nɔ mɔ hlɔnhlɔn bo nɔ dɛ, ɖó mǐ tuùn ɖɔ Jezu ɖò kpɔ́ xá mǐ “tɛgbɛ” kaka jɛ azǎn e d’ablu ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ lɛ é jí.—Mat. 11:28-30.

Wɛnsagun lɛ nɔ nɔ gudo nú mǐ, bo nɔ lɛ́ xlɛ́ ali mǐ hwenu e mǐ ɖò wɛnɖagbe ɔ jlá wɛ é (Kpɔ́n akpáxwé 7)

7. Sɔgbe xá Nǔɖexlɛ́mɛ 14:6 ɔ, nɛ̌ Jehovah ka nɔ d’alɔ mǐ égbé gbɔn?

7 Xó Mawu tɔn na jiɖe mǐ ɖɔ Jehovah nɔ d’alɔ mǐ gbɔn wɛnsagun tɔn lɛ jí. (Ebl. 1:7, 14) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, wɛnsagun lɛ nɔ nɔ gudo nú mǐ, lobo nɔ lɛ́ xlɛ́ ali mǐ, hwenu e mǐ ɖò ‘wɛnɖagbe axɔ́suɖuto ɔ tɔn’ jlá ‘tò bǐ, akɔta bǐ, kpo gbè bǐ kpo’ wɛ é.—Mat. 24:13, 14; Nǔɖexlɛ́mɛ 14:6.

ALƆ E MƐ E ÐÒ TƐN ACƐKPIKPA TƆN MƐ LƐ É NƆ DÓ MǏ É

8. Nɛ̌ Jehovah ka d’alɔ Pɔlu gbɔn ahwangán ɖaxó ɖé jí gbɔn?

8 Alɔdó tɛ lɛ Pɔlu ka mɔ? Ðò xwè 56 H.M. tɔn ɔ, Jezu na jiɖe Pɔlu ɖɔ é na yì Hlɔma. Amɔ̌, Jwifu e ɖò Jeluzalɛmu lɛ é ɖò gbě blá wɛ bo na wlí Pɔlu bo hu i. Hwenu e ahwangán ɖaxó Hlɔma tɔn Klodiwusi Lisiyasi sè gbě e blá wɛ ye ɖè é ɔ, é hwlɛn Pɔlu. Afɔ jí afɔ jí ɔ, Klodiwusi sɛ́ Pɔlu dó Sezalée. È gosin Jeluzalɛmu ɔ, è nɔ zɔn ali nú kilomɛtlu 105 mɔ̌ dó yì fí ɔ, bɔ sɔja gegě kpo é kpo zɔn bo ɖò xɛ nya jǐ tɔn wɛ. Ee Pɔlu jɛ Sezalée é ɔ, Tokpɔngán Felisi ɖegbe ɖɔ è ni “sɔ́ ɛ dó axɔ́su Elodu sín hɔnmɛ, bo cɔ́ ɛ.” Jwifu e ɖò biba na hu i wɛ lɛ é sɔ́ sixu wà nǔɖe n’i ɖò finɛ ǎ.—Mɛ. 23:12-35.

9. Nɛ̌ Tokpɔngán Fɛsitusi ka d’alɔ Pɔlu gbɔn?

9 Xwè we ko wá yì dìn có, Pɔlu ka kpò ɖò ganxó ɖò Sezalée. Fɛsitusi wɛ jɛ Felisi e nyí Tokpɔngán ɖ’ayǐ é sín tɛnmɛ dìn. Jwifu lɛ byɔ Fɛsitusi ɖɔ Pɔlu ni wá Jeluzalɛmu bonu è na ɖɔ hwɛ tɔn, amɔ̌ Fɛsitusi gbɛ́. Bɔya, tokpɔngán ɔ sixu ko tuùn ɖɔ Jwifu lɛ ko “blá gbě tɔn, bo jló na hu i ɖò alixo.”—Mɛ. 24:27–25:5.

10. Hwenu e Pɔlu byɔ ɖɔ Dada Hlɔma tɔn wɛ na ɖɔ hwɛ emitɔn é ɔ, nɛ̌ Tokpɔngán Fɛsitusi ka wà nǔ gbɔn?

10 Nukɔnmɛ ɔ, Sezalée wɛ è wá ɖɔ Pɔlu sín hwɛ ɖè. Ðó Fɛsitusi jló na “wà nǔ bo na dó xomɛhunhun nú Jwifu lɛ” wu ɔ, é kanbyɔ Pɔlu ɖɔ: “A jló na yì Jeluzalɛmu, nú è na yì ɖɔ hwɛ xá we ɖò nukún ce mɛ à?” Pɔlu tuùn ɖɔ è sixu hu emi ɖò Jeluzalɛmu, é lɛ́ tuùn nǔ e é sixu wà dó hwlɛn éɖée ɖò Hlɔma lobo na dó kpò ɖò wɛnɖagbe ɔ jlá wɛ é. É ɖɔ: “Un ylɔ́ hwɛ ɖaxó ɖò Dada Hlɔma tɔn gɔ́n.” Ee Fɛsitusi kpo wěɖexámɛtɔ́ tɔn lɛ kpo yì kpá gudo é ɔ, é kanbyɔ Pɔlu ɖɔ: “A ylɔ́ hwɛ ɖaxó ɖò Dada Hlɔma tɔn gɔ́n. Hǔn a na yì Dada Hlɔma tɔn ɔ gɔ́n.” Gbeta e kɔn Fɛsitusi wá bo sɛ́ Pɔlu dó Hlɔma é hwlɛn Pɔlu gán ɖò kɛntɔ́ tɔn lɛ sí. Zaanɖé dìn ɔ, Pɔlu na yì Hlɔma bo na lín dó Jwifu ɖěɖee ɖò tintɛnkpɔn na hu i wɛ lɛ é.—Mɛ. 25:6-12.

11. Xó e vɔ́ jiɖe na mɛ é tɛ lɛ Ezayíi ka ɖɔ bɔ Pɔlu sixu ko lin tamɛ d’eji?

11 Ee Pɔlu ɖò te kpɔ́n hwenu e é na jɛ ali bo na yì Italíi é ɔ, é sixu ko lin tamɛ dó akpá elɔ e gbeyiɖɔ Ezayíi gbà nú mɛ ɖěɖee klán gbè xá Jehovah lɛ é jí: “Mi ɖè wě mitɔn lɛ ganji, bǐ wɛ na gbà hánnyá. Mi yì kpá lee é jló mi gbɔn é, nǔ e mi tò e na nyi wiwa gbeɖé ǎ, ɖó Mawu ɖò kpɔ́ xá mǐ.” (Eza. 8:10) Pɔlu tuùn ɖɔ Mawu na d’alɔ emi; enɛ na ko na ɛ hlɔnhlɔn b’ɛ dɛ ɖò wuvɛ̌ e ɖò nukɔn n’i lɛ é nu.

Lee é nyí gbɔn ɖò hwexónu é ɔ, Jehovah sixu sísɛ́ mɛ e sín alɔ mɛ acɛkpikpa ɖè lɛ é égbé bɔ ye na cyɔn alɔ mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ jí (Kpɔ́n akpáxwé 12)

12. Nɛ̌ Juliwusi ka wà nǔ xá Pɔlu gbɔn? Wǎgbɔ tɔn ɔ, etɛ wu Pɔlu ka sixu ko ɖ’ayi?

12 Ðò 58 H.M. tɔn ɔ, Pɔlu jɛ ali bo ɖidó Italíi. Ðó gantɔ́ ɖé wɛ nú Pɔlu wutu ɔ, è ɖó è nú sɔja kanwekogán Hlɔma tɔn e nɔ nyí Juliwusi é. Sín hwenɛnu ɔ, Juliwusi sixu hɛn gbɔ̌gungún kangungún Pɔlu tɔn, alǒ wà nǔ xá ɛ kpo xomɛnyínyɔ́ kpo. Nɛ̌ é ka zán acɛ tɔn gbɔn? Ayihɔngbe tɔn hwenu e ye wá fí e ye na glín hǔn ɖè nukɔntɔn é ɔ, “Juliwusi . . . nyɔ́ xomɛ dó Pɔlu wu, bo na ɛ gbè ɖɔ ni yì kpɔ́n xɔ́ntɔn tɔn lɛ.” Nukɔnmɛ ɔ, Juliwusi tlɛ hwlɛn gbɛ̀ Pɔlu tɔn. Gbɔn nɛ̌ é? Hwenu e tɔjihun gbà dó ye é ɔ, sɔja lɛ jló na hu gantɔ́ e ɖò tɔjihun ɔ mɛ lɛ é bǐ, bonu ye ma hɔn ó. Amɔ̌, Juliwusi gbɛ́ nú ye. Etɛwu? É “jló na hwlɛn Pɔlu gán.” Pɔlu sixu ko mɔ ɖɔ nǔ ɖěɖee wà wɛ sɔja enɛ ɖè kpo xomɛnyínyɔ́ kpo lɛ é ɔ, Jehovah wɛ ɖò gudo na.—Mɛ. 27:1-3, 42-44.

Kpɔ́n akpáxwé 13

13. Nɛ̌ Jehovah ka sixu zán mɛ e sín alɔ mɛ acɛkpikpa ɖè lɛ é gbɔn?

13 Alɔdó tɛ lɛ mǐ ka nɔ mɔ? Jehovah sixu zán gbigbɔ mímɛ́ tɔn dó sísɛ́ mɛ e sín alɔ mɛ acɛkpikpa ɖè lɛ é bonu ye na wà nǔ e jló è é. Axɔ́su Salomɔ́ɔ wlán ɖɔ: ‘Ayixa e ɖò axɔ́su xomɛ ɔ, tɔsisa wɛ bo ɖò Jehovah sín alɔ mɛ; fí e jló è é wɛ é nɔ ɖè ali n’i gbɔn.’ (Nǔx. 21:1) Tɛ ɖɔ wɛ nǔnywɛxó enɛ ɖè? Gbɛtɔ́ lɛ sixu zán wlɛnwín ɖé dó ɖè ali nú sin e ɖò tɔsisa ɖé mɛ é dó fí e ye ba ɖɔ é ni yì é. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, Jehovah sixu zán gbigbɔ mímɛ́ tɔn dó lilɛ linlin mɛ e sín alɔ mɛ acɛkpikpa ɖè lɛ é tɔn bonu é na sɔgbe xá jlǒ tɔn. Nú nǔ mɔ̌hun jɛ ɔ, akpakpa nɔ sɔ́ mɛ e sín alɔ mɛ acɛkpikpa ɖè lɛ é bɔ ye nɔ wá gbeta ɖěɖee nɔ wà ɖagbe nú togun Mawu tɔn lɛ é kɔn. Sɔ́ jlɛ́ dó Ɛsidlasi 7:21, 25, 26 wu.

14. Sɔgbe xá Mɛsɛ́dó 12:5 ɔ, mɛ̌ mɛ̌ e takúnmɛ mǐ ka sixu xoɖɛ dó?

14 Etɛ mǐ ka sixu wà? Mǐ sixu xoɖɛ dó “axɔ́su lɛ kpodo mɛ e sín alɔ mɛ acɛkpikpa ɖè lɛ bǐ kpan” takúnmɛ, hwenu e é byɔ ɖɔ ye ni wá gbeta ɖěɖee kúnkplá Klisanwun gbɛzinzan mǐtɔn kpo sinsɛnzɔ́ mǐtɔn kpo lɛ é kɔn é. (1 Tim. 2:1, 2; Nɛɛ. 1:11) Klisanwun bǐbɛ̌mɛ tɔn lɛ ɖɔhun ɔ, mǐ lɔ ɖó na xoɖɛ syɛnsyɛn sɛ́dó Mawu dó nɔví mǐtɔn e ɖò ganxó lɛ é takúnmɛ. (Xà Mɛsɛ́dó 12:5; Ebl. 13:3) Mǐ sixu lɛ́ xoɖɛ dó gantɔ́cɔ́tɔ́ e ɖò nɔví mǐtɔn lɛ cɔ́ wɛ lɛ é sín takúnmɛ. Mǐ sixu savo nú Jehovah ɖɔ é ni huzu linlin e ɖò mɛ mɔ̌hun lɛ xomɛ é, enɛ ɔ, ye sixu wà nǔ Juliwusi ɖɔhun, bo “nyɔ́ xomɛ dó” nǔɖitɔ́ hatɔ́ mǐtɔn enɛ lɛ e ɖò ganxó lɛ é wu.—Mɛ. 27:3.

ALƆ E NǓÐITƆ́ HATƆ́ LƐ NƆ DÓ MǏ É

15-16. Nɛ̌ Jehovah ka d’alɔ Pɔlu gbɔn Alisitaki kpo Luki kpo jí gbɔn?

15 Alɔdó tɛ Pɔlu ka mɔ? Ðò hwenu e Pɔlu ɖò ali jí xwè Hlɔma é ɔ, Jehovah d’alɔ ɛ hwɛhwɛ gbɔn nǔɖitɔ́ hatɔ́ tɔn lɛ jí. Mǐ ni ɖɔ xó dó ɖé lɛ wu.

16 Xɔ́ntɔn gbejinɔtɔ́ Pɔlu tɔn we, enɛ wɛ nyí Alisitaki kpo Luki kpo yí gbè ɖɔ emi na xwedó è yì Hlɔma. * Nǔ ɖebǔ xlɛ́ ɖɔ Jezu na ganjɛwu ye ɖě ɖɔ ye na yì Hlɔma ǎ có, ye ɖò gbesisɔmɛ bo sɔ́ gbɛ̀ yetɔn ɖ’axɔ́ nu bo xwedó Pɔlu. Nukɔnmɛ ɖò tomɛyiyi enɛ e vɛwǔ é hwenu wɛ ye wá tuùn ɖɔ gbɛ̀ emitɔn kún sɔ́ ɖò axɔ́ nu ó. Nǔgbo ɔ, hwenu e Alisitaki kpo Luki kpo byɔ tɔjihun ɔ mɛ ɖò Sezalée é ɔ, Pɔlu na ko xoɖɛ ɖé kpo ayi bǐ kpo sɛ́dó Jehovah dó dókú n’i nú alɔ e é dó è gbɔn nǔɖitɔ́ hatɔ́ akɔ́nkpantɔ́ we enɛ lɛ jí é.—Mɛ. 27:1, 2, 20-25.

17. Nɛ̌ Jehovah ka d’alɔ Pɔlu gbɔn nǔɖitɔ́ hatɔ́ tɔn lɛ jí gbɔn?

17 Ðò tomɛyiyi Pɔlu tɔn enɛ hwenu ɔ, azɔn gegě wɛ nǔɖitɔ́ hatɔ́ tɔn lɛ d’alɔ ɛ. Hwenu e ye nɔte ɖò toxo Sidɔ́ɔn tɔn mɛ é ɔ, Juliwusi na gbè Pɔlu ɖɔ “ni yì kpɔ́n xɔ́ntɔn tɔn lɛ, bonu ye gɔ́ alɔ n’i ɖò nǔ e hudo è lɛ mɛ.” Nukɔnmɛ ɖò toxo Puzɔlu tɔn mɛ ɔ, Pɔlu kpo xɔ́ntɔn tɔn lɛ kpo ‘mɔ nɔví yetɔn e ɖò Klisu mɛ e ɖò finɛ lɛ é, bɔ ye savo nú ye ɖɔ ye ni nɔ emi gɔ́n nú azǎn tɛnwe.’ Ee Klisanwun e ɖò finɛ lɛ é sú hudo Pɔlu kpo xɔ́ntɔn tɔn lɛ kpo tɔn lɛ sín dò é ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ, xomɛ na ko hun Pɔlu tawun b’ɛ má nǔ e é ko mɔ kpɔ́n b’ɛ na hɛn ye lidǒ lɛ é xá ye. (Sɔ́ jlɛ́ dó Mɛsɛ́dó 15:2, 3 wu.) Ðò mɛbakpɔ́n enɛ e dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ é gudo ɔ, Pɔlu kpo xɔ́ntɔn tɔn lɛ kpo lɛ́ jɛ ali.—Mɛ. 27:3; 28:13, 14.

Pɔlu ɖɔhun ɔ, Jehovah sixu d’alɔ mǐ gbɔn nǔɖitɔ́ hatɔ́ lɛ jí (Kpɔ́n akpáxwé 18)

18. Tɛ ka sísɛ́ Pɔlu b’ɛ dókú nú Mawu bɔ wǔ lɛ́ yá ɛ?

18 Hwenu e Pɔlu ɖò ali jí xwè Hlɔma é ɔ, é ɖó na ko lin tamɛ dó nǔ elɔ e é wlán xwè atɔn ɖíe sɛ́dó agun e ɖò toxo enɛ mɛ é jí: “Gɔ̌n mitɔn wiwá ɖò jlojló mì wɛ dìn ɔ, xwè tɔn ko sukpɔ́.” (Hlɔ. 15:23) É ɖò mɔ̌ có, é lin gbeɖé ɖɔ gantɔ́ ɖé wɛ emi na nyí bo yì dɔ̌n ǎ. Kpɔ́n lee mɔ e é mɔ bɔ nɔví e gosin Hlɔma lɛ é ɖò te ɖò ali tó bo na wá kpé è é na ko dó wusyɛn lanmɛ n’i sɔ é! “Ee Pɔlu mɔ ye ɔ, é dókú nú Mawu, bɔ wǔyá ɛ.” (Mɛ. 28:15) Ð’ayi wu ɖɔ Pɔlu dókú nú Mawu ɖó nɔví tɔn e é mɔ lɛ é wu. Etɛwu? Ðó Pɔlu ɖ’ayi wu ɖɔ Jehovah ɖò alɔdó è wɛ gbɔn nǔɖitɔ́ hatɔ́ tɔn lɛ jí.

Kpɔ́n akpáxwé 19

19. Sɔgbe xá 1 Piyɛ́ɛ 4:10 ɔ, nɛ̌ Jehovah ka sixu zán mǐ dó d’alɔ mɛ e ɖò hudo mɛ lɛ é gbɔn?

19 Etɛ mǐ ka sixu wà? A ka tuùn nɔví ɖěɖee ɖò agun towe mɛ bɔ ye ɖò wuvɛ̌ mɔ wɛ, ɖó azɔn alǒ gbɛmɛ tagba ɖevo lɛ wu é à? Abǐ vlafo ɔ, mɛvívɛ́ ɖé kú nú ye. Nú mǐ sè ɖɔ nɔví ɖé ɖó hudo alɔdó tɔn ɔ, mǐ sixu byɔ Jehovah ɖɔ é ni d’alɔ mǐ nú mǐ na ɖɔ xomɛnyínyɔ́xó ɖé alǒ wà xomɛnyínyɔ́nú ɖé. Xó kpo nǔwiwa mǐtɔn lɛ kpo sixu nyí wusyɛn dó lanmɛ nú mɛ e sín hudo e nɔví mǐtɔn lɛ ɖó é. (Xà 1 Piyɛ́ɛ 4:10.) * Mɛ e mǐ d’alɔ é sixu lɛ́ ɖó jiɖiɖe mlɛ́mlɛ́ dó akpá Jehovah tɔn elɔ e kan ɛ é wu: “Un na jó we dó gbeɖé ǎ; un na ɖè alɔ sín kan towe mɛ gbeɖé ǎ.” Enɛ na dó awǎjijɛ nú we à cé?

20. Etɛwu mǐ ka sixu ɖɔ kpo jiɖiɖe kpo ɖɔ: ‘Jehovah wɛ nyí mɛ e nɔ d’alɔ mì é’?

20 Pɔlu kpo xɔ́ntɔn tɔn lɛ kpo ɖɔhun ɔ, mǐ lɔ sixu mɔ wuvɛ̌ lɛ. Hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, mǐ lɛ́ tuùn ɖɔ mǐ sixu kpan akɔ́n, ɖó Jehovah ɖò kpɔ́ xá mǐ. É nɔ d’alɔ mǐ gbɔn Jezu kpo wɛnsagun lɛ kpo jí. Gɔ́ na ɔ, nú é sɔgbe xá jlǒ tɔn ɔ, é sixu lɛ́ d’alɔ mǐ gbɔn mɛ e sín alɔ mɛ acɛkpikpa ɖè lɛ é jí. Lee é na ko nyí nú mǐ mɛ gegě gbɔn é ɔ, Jehovah nɔ zán gbigbɔ mímɛ́ tɔn dó sísɛ́ nɔví mǐtɔn lɛ bonu ye na dó d’alɔ mǐ. Enɛ wu ɔ, Pɔlu ɖɔhun ɔ, mǐ ɖó hwɛjijɔ ɖagbe gegě bo na ɖɔ kpo jiɖiɖe kpo ɖɔ: ‘Jehovah wɛ nyí mɛ e nɔ d’alɔ mì é. Un na ɖi xɛsi nú nǔɖe ǎ.’—Ebl. 13:6.

HAN 38 É Na Na We Hlɔnhlɔn

^ akpá. 5 Xóta elɔ ɖɔ xó dó ali e nu Jehovah d’alɔ mɛsɛ́dó Pɔlu bɔ é ɖí xwi xá wuvɛ̌ tɔn lɛ ɖè é atɔn wu. Lee Jehovah xlɛ́ ɖɔ emi nyí Alɔgɔnúmɛtɔ́ ɖé ɖò hwexónu gbɔn é vívɔ́ gbéjé kpɔ́n na na hlɔnhlɔn jiɖe e mǐ ɖó ɖɔ Jehovah na d’alɔ mǐ lɔ égbé, hwenu e mǐ na ɖò wuvɛ̌ lɛ mɛ gbɔn dín wɛ é.

^ akpá. 16 Alisitaki kpo Luki kpo ko yì tomɛ xá Pɔlu kpɔ́n. Sunnu gbejinɔtɔ́ enɛ lɛ lɛ́ nɔ kpɔ́ xá Pɔlu hwenu e é ɖò gankpá mɛ ɖò Hlɔma é.—Mɛ. 16:10-12; 20:4; Kolo. 4:10, 14.

^ akpá. 19 Kpɔ́n Atɔxwɛ (Gungbe) 15 janvier 2009, wex. 13-14, akpá. 5-9.