1. Ajor­nar­torsior­nitsin­ni kisimiit­tutut ar­torsin­neqar­tutul­luun­niit misigigaangat­ta suna tup­pal­lersaatigisin­naavar­put? (Tuss 118:5-7)

KISIMIIVIT­TUTUT, im­maqa ajor­nar­torsior­til­lutit ikior­tis­saqan­ngitsutut, misiginikuuit? Inup­pas­suit taama misigisar­put, aam­ma Jehovamut kif­faasut aalajaatsut. (1 Kng 19:14) Il­lit taama misigiguit Jehovap neriorsuutaa una eq­qaamajuk: “Iperas­san­ngilak­kit im­miniigin­nas­sanal­lu.” Taamaat­tumik isumal­luarluta ima oqarsin­naas­saagut: “[Jehova] ikior­tigaara, siooras­san­ngilanga.” (Hebr 13:5, 6) Apustili Paulusi up­peqatiminut Judæamiit­tunut ukiup 61-ip mis­saani taama al­lap­poq. Oqaasii taak­ku Tussiaat 118:5-7 al­las­simasunut eq­qaanar­put. – Atuakkit.

2. Al­laaserisami matumani suut sam­mis­savavut, aam­ma sooq?

² Tus­siaasior­toq Jehovamit ikior­neqar­poq, taamatut­taaq Paulusi Jehovamit ikior­neqar­poq. As­sersuutigalugu hebræerinut al­lan­nis­sani ukiut marluk sioq­qul­lugit Paulusi umiar­tor­til­luni anorersuarsiorujus­suar­poq. (ApS 27:4, 15, 20) Angalanis­sani sioq­qul­lugu angalanerminilu Paulusi as­sigiin­ngitsutigut Jehovamit ikior­neqar­poq. Jehovap pingasutigut ikiueriaasii sam­mis­savavut. Jiisusi in­ngilil­lu, oqar­tus­saas­susil­lit up­peqatil­lu aq­qutigalugit ikiuivoq. Paulusip inuunerani pisimasut tamak­ku misis­sorutsigit Guutip qin­nuigigutsin­ni uagutsin­nik ikiuiumal­luni neriorsuutaa up­perinerulis­savar­put.

3. Paulusi qanoq eq­qarsarsimas­sagunar­pa, aam­ma sooq?

³ Paulusi ikior­neqar­tariaqar­poq. Ukiup 56-ip mis­saani inup­pas­suit Paulusi Jerusalemimi naalaf­fiup silataanukaal­lugu toqoriaraluar­paat. Aqaguani Kil­lisiuisoqatigiin­nut sas­sar­tin­neqarami akeq­qaminit aq­qunar­neqangajavip­poq. (ApS 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Taama pisoqar­til­lugu Paulusi ima eq­qarsarsimas­sagunar­poq: ‘Taama ajor­tigisumik pineqar­nin­ni qanoq sivisutigisumik piner­tusaarsin­naas­saanga?’

4. Jehovap Jiisusi aq­qutigalugu Paulusi qanoq ikior­paa?

⁴ Paulusi qanoq ikiorneqarpa? Par­naarus­saanermi aqaguani ‘Naalak­kap’, tas­sa Jiisusip, ima oqarfigaa: “Nikal­loqinak! Soorlu Jerusalemimi uanga pil­lunga nalunaajaasimasutit, Romamis­saaq taamaalius­saatit.” (ApS 23:11) Taman­na qiim­mas­saatigingaarsimas­savaa. Jiisusip Paulusimit Jerusalemimi nalunaajaatigineqarami taan­na nersualaar­paa. Neriorsor­paalu ajorani Romamut piumaar­toq tas­sanilu nalunaajaaq­qik­kumaar­toq. Paulusi taama neriorsor­neqarami toq­qis­sial­las­simas­saaq, soorlu meeraq ataataminit pak­kun­neqar­toq toq­qis­sisar­toq.

5. Jehovap in­ngili atorlugu Paulusi qanoq ikior­paa? (Saq­qaani as­siliaq takuuk).

⁵ Paulusi aam­ma qanoq ajor­nar­torsior­pa? Jerusalemimi pisut tamak­ku kingor­na ukiut marluk mis­saat qaangiut­tut Paulusi umiarsuarluni Italiamukar­til­luni anorersuarujus­sualermat inut­taasut ilaasul­lu al­lat isumaqaraluar­put ajunaalerlutik. Paulusili er­numan­ngilaq. Sooq? Umiarsuarmiit­tunut ima oqar­poq: “Un­nuarmi in­ngili Guutimit uan­nik pigin­nit­tumit kif­far­tuus­san­nil­lu pisoq saan­ni qeqar­poq imalu oqarluni: ‘Paulusi, erseqinak! Kaasarimut sas­sarumaar­putit, maan­nalu Guutip angalaqatitit tamaasa ilin­nut tun­niup­pai.’” Jehovap Jiisusi aq­qutigalugu Paulusimut neriorsuutini in­ngili atorlugu oqaatigeq­qip­paa. Neriorsuutigineqar­tutul­lumi Paulusi Romamut apuup­poq. – ApS 27:20-25; 28:16.

6. Jiisusi qanoq neriorsuiva, aam­ma sooq taman­na nakus­satsin­nar­pa?

⁶ Uagut qanoq ikiorneqar­tar­pugut? Jiisusip Paulusimik ikiuinermisul­li ikius­savaatigut. As­sersuutigalugu Jiisusip ajoqersuk­kani tamaasa ima neriorsor­pai: “Ul­lut tamaasa najor­pas­si silarsuup naggatis­saanut al­laat.” (Matt 28:20) Jiisusip oqaasii taak­ku nakus­satsin­nar­put. Sooq? Ilaan­nik­kut nikal­lungasarat­ta. Soorlu asasamik toqusoorsimanitsin­ni ul­lualuin­naan­ngitsuni  im­maqali ukior­pas­suar­ni aliasut­tar­pugut. Al­lat utoq­qaliner­tik pis­sutigalugu atugarlior­tar­put. Al­lal­lu isumatsarujus­suar­neq pis­sutigalugu ar­torsar­tar­put. Nalun­ngin­natsiguli Jiisusip “ul­lut tamaasa”, al­laat nikal­lunganer­paaf­fitsin­ni, najoraatigut piner­tusaarsin­naasar­pugut. – Matt 11:28-30.

7. Saq­qum­mersitat 14:6 naaper­torlugu Jehovap ul­lumik­kut qanoq ikior­tar­paatigut?

⁷ Guutip oqaasiani neriorsor­neqar­pugut Jehovap in­ngilit aq­qutigalugit ikior­tarumaaraatigut. (Hebr 1:7, 14) As­sersuutigalugu “inuiaqatigiin­nut naggueqatigiin­nul­lu, im­mik­kut oqaasilin­nut inuian­nul­lu tamanut” Naalagaaf­fik pil­lugu nutaarsias­samik nuan­nersumik oqaluus­sinitsin­ni in­ngilinit ikior­neqar­tar­pugut. – Saqqummersitat 14:6 atuaruk; Matt 24:13, 14.

8. Sak­kutuut naalagaat atorlugu Jehovap Paulusi qanoq ikior­paa?

⁸ Paulusi qanoq ikiorneqarpa? Ukiumi 56-imi Jiisusip Paulusi neriorsor­paa Romamut apuuk­kumaar­toq. Juutil­li Jerusalemimiit­tut ilaasa Paulusi saas­sul­lugulu toqun­niar­paat. Sak­kutuul­li naalagaata Romamiup Claudiusi Lysiasip taman­na paasigamiuk Paulusi an­naap­paa. Claudiusip Paulusi sak­kutoor­pas­suar­nik paarsisulerlugu aal­lar­tipal­lap­paa Cæsareamut, Jerusalemimiit 105 kilometerit mis­saat­tut ungasitsigisumiit­tumut. Tas­sani naalagaatitaq Felixi peq­qusivoq “Paulusi Herodesip il­lus­saarsualiaritis­simasaani paarineqas­sasoq”. Taamaasil­luni Paulusi toqutsiniaraluar­tunit ajoquser­neqarsin­naajun­naar­poq. – ApS 23:12-35.

9. Paulusi naalagaatitamit Festusimit qanoq ikior­neqar­pa?

⁹ Ukiut marluk tamatuma kingor­na Paulusi Cæsareami suli par­naarus­saaq­qavoq. Festusip naalagaatitatut Felixi kingoraarsimavaa. Juutit Paulusi Jerusalemiliar­teq­qul­lugu kimigiiserfigigaluaraan­ni Festusi itigar­titsivoq. Im­maqa nalun­ngilaa juutit Paulusi ‘aq­qutaani qoqas­sil­lugu toqun­nialersaaraat’. – ApS 24:27 – 25:5.

10. Paulusi kaasarimut sulias­san­ngor­tik­kumam­mat naalagaatitaq Festusi qanoq piva?

¹⁰ Kingusin­nerusuk­kut Paulusi Cæsareami eq­qar­tuus­sivim­mut sas­sar­tin­neqar­poq. Festusip ‘juutinut iluareq­qusaar­tup’ Paulusi ima aperaa: “Jerusalemimut majuarumavit tas­sanilu uan­nut eq­qar­tuus­saatil­lutit?” Paulusip nalun­ngilaa Jerusalemiliaruni toqutaariaan­naal­luni. Inuuninilu an­naajumanagu, Romamut apuuk­kumal­luni kif­far­tor­tuarumal­lunilu ‘kaasarimut sulias­san­ngor­tip­poq’. Festusip siun­nersor­tini oqaloqatigereerlugit Paulusi ima oqarfigaa: “Kaasarimut sulias­san­ngor­tip­putit; kaasarimut pis­saatit.” Festusip taama aalajangerami Paulusi akeraanit an­naap­paa. Paulusi Romamiileruni juutinit im­minik toqutsiniar­tunit suneqarsin­naajun­naas­saaq. – ApS 25:6-12.

11. Esaja aq­qutigalugu neriorsuutigineqar­tut suut Paulusip eq­qarsaatigisimasin­naavai?

¹¹ Paulusip Italiamut aal­lan­ngin­nermini eq­qarsaatigisimasin­naavaa Jehovamik akerlilersuisunut mianersoq­qus­sut Esajap isumas­sarsisitaal­luni al­laatigisaa una: “Pilersaarusiorian­nguaritsi, asuliin­nar­tus­samil­li. Isumaqatigiis­suteqarian­nguaritsi, kinguneqan­ngitsus­samil­li; Guutim­mi ilagaatigut!” (Es 8:10, Testamentitoqaq) Paulusip nalun­ngilaa Guutip ikius­sagaani, taamaat­tumil­lu an­nikil­liuleruni piner­tusaarsin­naas­saaq.

12. Paulusi Juliusimit qanoq pineqar­pa, sunalu paasisimas­sagunar­paa?

 ¹² Ukiumi 58-imi Paulusi par­naarus­satut Italialiar­titaavoq. Aq­qutaani sak­kutuut naalagaanit Romamiumit Juliusimik atilim­mit nak­kutigineqar­poq. Juliusil­lu Paulusi inus­siar­nisaarfigisin­naavaa, aam­mali ajor­tumik pisin­naavaa. Qanormi pis­susilersorfigaa? Angalanermik ul­lut aap­pas­saan­ni Juliusip “Paulusi inus­siar­nersumik pivaa ikin­ngutiminukar­nis­saa akueralugu”. Kingusin­nerusuk­kul­lu Juliusip Paulusi an­naap­paa. Qanoq? Sak­kutuut par­naarus­sanik umiarsuarmiit­tunik toqutsiniaraluar­tut Juliusip unitsip­pai “Paulusi an­naan­niaramiuk”. Paulusip paasisimas­sagunar­paa Jehovamit il­lersor­neqarluni – Juliusi inus­siar­nersoq aq­qutigalugu. – ApS 27:1-3, 42-44.

13. Jehovap inuit oqar­tus­saas­susil­lit qanoq atorsin­naavai?

¹³ Uagut qanoq ikiorneqar­tar­pugut? Jehovap anersaani il­ler­nar­toq sun­niiner­tooq atorlugu inuit oqar­tus­saas­susil­lit piumasamisut ilior­tis­sin­naavai, siuner­taminut naaper­tuuk­kaangat. Kun­ngi Salomo ima al­lap­poq: “Kuun­nguatut ip­poq kun­ngip uum­mataa Naalak­kap as­saani; [Guutip] piumasani malil­lugu aalajanger­tar­paa ingerlavis­saa.” (Uss 21:1) Oqaatsit taak­ku qanoq paasisariaqar­pat? Inuit er­ngup kuun­nera aqun­niarlugu kus­sinilior­tar­put. Taamatut­taaq Jehovap anersaani il­ler­nar­toq atorlugu naalak­kersuisut aalajangiisar­neri aqus­sin­naavai nam­mineq piumasamisut ilior­tin­niarlugit. Taamaalioraangat inuit oqar­tus­saas­susil­lit Guutip in­nut­taanut iluaqutaasumik iliuuseqarusus­suseqar­tar­put. – Naleq­qiuk­kit Ezra 7:21, 25, 26.

14. Apustilit Suliaat 12:5 naaper­torlugu kik­kut qin­nus­sin­naavavut?

¹⁴ Uagut susinnaavugut? “Kun­ngit qul­lersaal­lutil­lu pisor­taasut” kristumiutut inuunitsin­nut kif­far­tor­nitsin­nul­lu sun­niuteqar­tus­sanik aalajangigas­saqaraangata qin­nus­sin­naavavut. (1 Tim 2:1, 2; Neh 1:11) Kristumiut siul­liit qin­nus­sisar­nerat­tut uagut­taaq qatan­ngutivut par­naarus­saaq­qasut Guutimut qaman­nga pisumik qin­nut­tar­pavut. (Apustilit Suliaat 12:5 atuaruk; Hebr 13:3) Aam­mat­taaq par­naarus­sivim­mi qatan­ngutitsin­nik paarsisut qin­nus­sin­naavavut. Taak­kua eq­qarsaataat sun­neq­qul­lugit Juliusitut up­peqatitsin­nut “inus­siar­nersumik” iliuuseqarusus­suseqaq­qul­lugit Jehova kimigiiserfigisin­naavar­put. – Apustilit Suliaat 27:3-mut studienote takuuk.

15-16. Aristarki Lukasilu aq­qutigalugit Jehovap Paulusi qanoq ikior­paa?

¹⁵ Paulusi qanoq ikiorneqarpa? Romamut angalanermini Paulusi up­peqatit aq­qutigalugit Jehovamit ikior­neqaqat­taar­poq. Ilaatigut qanoq?

¹⁶ Aristarki Lukasilu ilumoorfigin­nil­lutik ikin­nguter­tik Paulusi Romamukaqatiginiarlugu aalajanger­put. * Taak­kua ajoratik Romamut apuuk­kumaar­nermin­nik Jiisusimit neriorsor­neqarsimagunan­ngik­kaluarlutik Paulusi pil­lugu inuuner­tik navianar­torsior­teriaan­naavaat. Aatsaat angalalereerlutik toqunaviar­natik paasitin­neqar­put. Lukasi Aristarkilu Cæsareami umiarsuarmut ikim­mata Paulusi up­peqatimin­nit sapiitsunit taak­kunan­nga ikior­neqar­nini pil­lugu Jehovamut qaman­nga pisumik qujasimas­saaq. – ApS 27:1, 2, 20-25.

17. Up­peqatit aq­qutigalugit Jehovap Paulusi qanoq ikior­paa?

¹⁷ Paulusi angalanermini up­peqatiminit ikior­neqaqat­taar­poq. As­sersuutigalugu il­loqarfim­mi Sidonimi Paulusip ‘ikin­ngutiminukar­nis­saa [Juliusip] akueraa taak­kunan­nga isumas­sor­neqarsin­naaq­qul­lugu’. Il­loqarfim­milu Puteolimi Paulusi angalaqataalu qatan­ngutinik ‘ul­luni arfineq-marlun­ni im­min­neeq­qusisunik’ naapitsip­put. Paulusip angalaqataatalu qatan­ngutit isumas­sor­titik nuan­nersumik misigisalik­kersaarfigalugit qiim­mas­sarsimas­savaat. (Naleq­qiuk­kit Apustilit Suliaat 15:2, 3). Pulaar­ner­tik qiim­maal­laatigalugu Paulusi angalaqatinilu ingerlaq­qip­put. – ApS 27:3; 28:13, 14.

18. Sooq nakus­satsitaal­lunilu Paulusip Guuti qutsavigaa?

¹⁸ Paulusip Romaliar­til­luni ukiut pingasut tamatuma sior­na ilagiin­nut tas­saniit­tunut al­latani uku eq­qarsaatigisimas­savai: “Ilis­sin­nut tikeraar­nis­sara ukior­paalun­ni qilanaariuarsimasara piviusun­ngor­tik­kumaar­para.” (Rom 15:23) Par­naarus­satul­li Romamukar­tin­neqar­nini  nikal­lungas­sutigisimas­savaa. Taamaat­tumik qiim­maal­las­simas­saqaaq qatan­ngutit Romamiut aq­quser­ngup sinaani utaq­qigaan­ni takugamigit! Taamaat­tumik “Guuti qutsavigaa nakus­satsitaal­lunilu”. (ApS 28:15) Sooq qatan­ngutit najuun­nerat pil­lugu Paulusip Guuti qutsavigaa? Paasigamiuk up­peqatini aq­qutigalugit Jehovap ikioq­qik­kaani.

19. Petrusip al­lagai siul­liit 4:10-mi al­laatigineqar­tutut ikior­neqar­tariaqar­tut uagut aq­qutigaluta Jehovap qanoq ikior­tar­pai?

¹⁹ Uagut susinnaavugut? Ilagiin­ni il­lit at­tavigisan­ni arlaatigut an­nikil­liuuteqar­tunik qatan­nguteqar­pa? Im­maqa nap­parsimaner­tik, asasamik toquk­kut an­naasaqar­ner­tik al­latul­luun­niit ajor­nar­torsior­ner­tik pis­sutigalugu ar­torsar­put. Paasigutsigu ikior­neqar­tariaqar­tumik qatan­nguteqarluta Jehova qin­nuigisin­naavar­put oqaatsitigut iliuutsik­kul­luun­niit asan­nit­tulior­nis­samut ikioq­qul­luta. Imaas­sin­naavoq oqaatsivut iliuutsivul­lu qiim­mas­saataasut taas­suma pisariaqar­til­luin­narai. (1 Petrusi 4:10 atuaruk). * Ikiorutsigit im­maqa up­pereq­qilersin­naavaat Jehovap neriorsuutaa una aam­ma taak­kunun­nga atuut­toq: “Iperas­san­ngilak­kit im­miniigin­nas­sanal­lu.” Taamatul­lu ikiuinerit nuan­naarutigingaas­savat!

20. Sooq qular­nata ima oqarsin­naavugut: “Jehova ikior­tigaara”?

²⁰ Paulusi ikin­ngutaalu ajor­nar­torsior­put, uagut­taaq inuunitsin­ni ajor­nar­torsior­tar­pugut. Jehoval­li najor­tuarmatigut nikal­lun­ngilagut. Jiisusi in­ngilil­lu aq­qutigalugit ikior­tar­paatigut. Siuner­taminul­lu naaper­tuuk­kaangat inuit oqar­tus­saas­susil­lit aq­qutigalugit ikior­tar­paatigut. Ilar­pas­suat­ta misigisimasaat­tut Jehovap anersaani il­ler­nar­toq atorlugu kif­fani up­peqatimin­nik ikiuerusus­suseqalersit­tar­pai. Taamaat­tumik Paulusitut qular­nata ima oqarsin­naavugut: “[Jehova] ikior­tigaara, siooras­san­ngilanga, inuup qanoq iliorfigisin­naagaminga?” – Hebr 13:6.