Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 46

Nɔ Kɔl Simulaa—Chɛhowa Cho Wana Mala Numndo Ni

Nɔ Kɔl Simulaa—Chɛhowa Cho Wana Mala Numndo Ni

“I feŋaŋ nya ikɛi le, nduyɛ, o nyɛ palaa niŋ bɛɛ I mel nya nya kpeele le.”​—HIBU. 13:​5.

CHONDII 55 La Wo Nda Le!

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1. Te isɔɔ komal naa pɛ miŋ yiyaŋ maa ŋ nɔ wana malaa le, yɛɛ dɛɛniaa yɛ naa kɔllo? (Sam 118:​5-7)

KANI bɛɛ simullo komal num niŋ ma yiyaŋ maa a nɔ wana malaa le? Wanaa bɔɔbɔɔ yiyaŋ niŋ lende, hali buɛiyaa laalaŋaa Chɛhowaa bɛɛ. (1 Masaa. 19:​14) Te isɔɔ komal num pɛ lɔɔlɔɔ ma yiyaŋ lende, loonuŋ a diomnde mɛyaale Chɛhowa leŋ ndeŋ: “I feŋaŋ nya ikɛi le, nduyɛ, o nyɛ palaa niŋ bɛɛ I mel nya nya kpeele le.” Lelaŋ ŋ nɔla miŋ dimi a kɔl naa kpou aa: “Masanɔɔ Mɛlɛka ndu mala ya ni. Siooŋii bii ya le.” (Hibu. 13:​5, 6) O Kilisiɔŋaa wa Chudiaa wa lo Pɔɔl poonyiaa diomndaŋ ndaŋ ni. Hei yɔŋnuŋ a wɔsii 61 o faŋaŋ Chiisu wo kɔɔli. Nyɛ o poonyial nda hoo wo loonuŋ naa a nyɛ dimiŋ o Sam 118:​5-7 niŋndo.—Nuawɔ.

2. Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ, nduyɛ le yɛɛ?

2 Tiindaŋ wana ŋchondoo hoo ndoo nɔ o Chɛhowa niŋ le ndu malaa wo Pɔɔl bɛɛ ndoo nɔ ni. Pɔɔl ndoo sina maa Chɛhowa wa ndu lɔɔlɔɔ kɔɔli. Le taamaseliiyo, tuupa mbo poonyial Hibuluiya yauwo, wɔsilaŋ la tiɔɔŋ a nyɛ lechoo laa hiou niŋ chɔŋ a teleŋ piɔmndo bendu ndu o mɛŋndaŋ choo wo. (Walta. 27:​4, 15, 20) Tuupa mbo luɛi o dɛndɛ mamɛŋndo niŋ le kɔlaŋ, Chɛhowa ndoo mala ndu fɛŋ o nɛila bɔɔbɔɔ niŋ. Nduyɛ, mbo lo ndu malaa haaa ma fuuluu kɛndiaa. Ŋ cho yaasiaa nɛilaŋ la yaa la o soliŋ kpeku le ndu malaa laŋ. Mi Chɛhowa soliŋ Chiisu a maalikɛiya kpeku le ndu malaa, masaa waa a chaaŋaa nduaa laalaŋnda. Chɛhowa dimi maa te bahawɛiyo komal naa pɛ miŋ nyuna ndu le malaa, o cho naa mala. Te ŋ yaasiaa pɛ a mɛɛ ndoo mala Pɔɔl o nɛilaŋ ndaŋ niŋ yɛ, ŋ cho tiindaŋndo nɔ maa hei cho tonya.

MƐƐ CHIISU A MAALIKƐIYA YƆŊGU MALAA YƐ

3. Vɛɛ Pɔɔl ndoo nyunaŋ yɛ dɔɔ a teleŋ pum, nduyɛ le yɛɛ?

3 Pɔɔl ndoo yeema malaa. A wɔsi 56 o faŋaŋ Chiisoo kɔɔli, mi faŋga bɛndoo tualuŋ choo o chiɛi Mɛlɛkaa niŋ Chulusɛlɛm nduyɛ ma sasuŋ o bɛɛ le ndu diyɔɔ. Diimandɔɔ, ma huŋ a Pɔɔl laŋgbaa kalaa kialu yamaŋ nda lachi. Nduyɛ, yaamɔɔwaa nduaa ndaa yeema vɛlɛ mi ndaa sɛɛsiaa ndu. (Walta. 21:​30-32; 22:​30; 23:​6-10) A teleŋ koŋ, naapum mi Pɔɔl nyunaŋ dɔɔ aa: ‘I nɔla niŋ pa mi biuŋ nyɛpalaa waa naa?’

4. Vɛɛ Chɛhowa soliŋ yɛ Chiisu kpeku le Pɔɔl malaa?

4 Vɛɛ Pɔɔl ndoo sɔla yɛ malaa? Mɛɛ nda bii ndu, mi Masanɔɔ Chiisu fula ndu o hɔl. Mbo dimul ndu aa: “Dialluŋ wu num te. Mɛɛ ŋ chɔm waŋnda a ya okɔɔ Chulusɛlɛm yɛ, lende ŋ cho waŋnda dimul a ya okɔɔ Luom chiee ni.” (Walta. 23:​11) Mi hei dɛɛniaa dɔɔ Pɔɔl kɔllo tau! Mi Chiisu chandu ndu le yooŋgu kɛndɛ o dimi a ndu okɔɔ Chulusɛlɛm ndo. Mbo dimul ndu maa o cho fuuluu kɛndiaa Luom nduyɛ mbo kɔ dimul vɛlɛ waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ loŋ. Mɛɛ Pɔɔl tuei hei, mbo sinaŋ dɔɔ maa o cho hɛnɛkɛ mɛɛ chuaambɔɔ wa finya ndɔ o bɛŋgu yɛ.

Pɔɔl waa cho o dɛndɛ mamɛŋndo niŋ mi hueiyii bɛndu bɛnduei wa hɔŋndo. Maalikɛinɔɔ cho ndu kɔllo dɛɛniaa maa wanaa cho o dɛndɔɔ niŋ nda kpou cho wu le (Tofa pɛl 5)

5. Vɛɛ Chɛhowa ndoo soliŋ yɛ maalikɛinɔɔ kpeku le Pɔɔl malaa? (Tofa fotueiyo o kɔɔ.)

5 Simulta cheleŋ kuɛɛ laa komallɛ vɛlɛ Pɔɔl? Mɛɛ suɛi wɔsila tiɔɔŋ hiou chɔŋ a teleŋ nda bii ndu koŋ Chulusalɛm ndo, ma luei ndu o dɛndɔɔ niŋ le kɔlaŋ Itali. Mɛɛ nda wa kɔlaŋ, mi hueiyii wɔɔŋ wɔɔŋnde suŋgu hɔŋndo. Mi wanaa nda wa o dɛndɔɔ niŋ nda kpou yiyaŋ maa a hiŋ lo o peelo. Kɛ siooŋii ve Pɔɔl kposoŋ te. Le yɛɛ? Mbo dimul wanaa wa o dɛndɔɔ niŋ nda aa: “Chɔchɔl Mɛlɛka ya cho le ndu, nduyɛ, mi wa ndu piɛiyo wo, mi kiilanɔ ndɔɔ huŋ naa ya chua. Mbo dimul la aa, ‘Yɔŋ isiooŋ te, Pɔɔl. A cho isisi masa bɛndoo o hɔl, le ma kɔɔsa le num pila. O koŋ kɔɔli, Mɛlɛka . . . cho tosa wana o wana nya cho kɔlaŋ latulu o dɛndɔɔ hoo niŋ, o pilɛ bɛɛ yɔnuŋ nyɛ le.’” Chiisu ndoo dimul niŋ Pɔɔl hei paandu. Kɛ, mi Chɛhowa soliŋ vɛlɛ maalikɛinɔɔ kpeku le ndu tiindaŋ pilɔɔ hoo kioo. Nduyɛ lekɛndɛi, mi Pɔɔl fuuluu Luom dika.—Walta. 27:​20-25; 28:​16.

6. Diomnde yɛɛ Chiisu mel lɛ naa nduyɛ, le yɛɛ le nɔla yɛ mi le luei naa yoomuaŋ?

6 Vɛɛ Chiisu a maalikɛiya mala yɛ naa? Chiisu cho naa mala mɛɛ ndoo mala Pɔɔl lɛ. Mbo mel buɛiyaa nduaa kpou lediom aa: “I cho wa latulu a nya haaa mbo lo o koŋ mi chieeŋndo hoo fuuluu o mɛɛlulaŋ.” (Maa. 28:​20) Diomnda Chiisu dimi laŋ ndaŋ la nɔla mi la luei naa yoomuaŋ. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? Kanifuule palɛi ipum, te o cho mbo wa a naa latulu le, ŋ nɔla miŋ biuŋ sɔɔŋ komal naa woŋ te. Le taamaseliiyo, lepum mi wana naa kaalaa vi. Te hei yɔŋnuŋ pɛ, ŋ bii ko mɔnɛi le palɛi biŋgi le, kɛ le wɔsiŋ bɔɔbɔɔ. Mi yuuwɛi tosa vɛlɛ mi apum bii mɔnɛi tau o yoomoo niŋ. Nduyɛ, mi kɔl tambɛi bɛndoo komal vɛlɛ a bɔɔbɔɔ teleŋndaŋ lapum. O yɔŋ bɛɛ mi sɔɔŋ muŋ wa naa choo, ŋ nɔla miŋ biunuŋ. Kanifuule, Chiisu dimi maa o cho wa latulu a naa haaa o mɛɛlulaŋ. Hei chɔm maa o yɔŋ bɛɛ mi nyumma bɛnduaŋ ma tol o yoomu naa niŋ, o mel naa le.—Maa. 11:​28-30.

Te ŋ wa pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, mi maalikɛiya toolu naa nduyɛ ma manda naa (Tofa pɛl 7)

7. A mɛɛ Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 14:​6 dimi yɛ, vɛɛ Chɛhowa mala yɛ naa hau?

7 Baabuiyo dimul naa vɛlɛ maa mi Chɛhowa soliŋ maalikɛiya kpeku le naa malaa. (Hibu. 1:​7, 14) Le taamaseliiyo, mi Maalikɛiya manda naa te ŋ kuɛ pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ. Ma mala naa miŋ komal waŋnda “o lelɛŋ o lelɛŋ, a lekaa o lekaa, a isɔɔ o isɔɔ maŋgalaa.”—Maa. 24:​13, 14; nuawɔ Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 14:​6.

MƐƐ MASAA WAA MALA WANAA MƐLƐKAA YƐ

8. Vɛɛ Chɛhowa ndoo soliŋ yɛ bolle sovɛiya kpeku le Pɔɔl malaa?

8 Vɛɛ Pɔɔl ndoo sɔla yɛ malaa? O wɔsi 56 niŋ, mi Chiisu dimul Pɔɔl maa o cho fuuluu Luom kɛndiaa. Kɛ Chuuwa apum Chulusɛlɛm ndaa yeema le ndu diyɔɔ. Le hei, ma tuu le ndu yaŋɔɔleŋ yeŋndo o nɛi tɛɛŋ. Mɛɛ Kalɔdiɔɔ Liisiaa wana wa sovɛiyaa maLuomaŋnda bolleŋndo tuei hei, mbo soli Pɔɔl leniŋ. Mbo keleŋa sovɛiyaa nduaa viomɔɔ kunda bɛndoo le ma liila Pɔɔl Sisaliaa. Tiŋ nda buli chɔŋ Chulusɛlɛm kɔ Sisaliaa wo ndoo wa le kilolaŋ 105. Mɛɛ nda fuuluu, mi Masaa Filɛsi “dimul sovɛiya maa a kɔ a Pɔɔl o chiɛi Hɛlɔɔ taŋgul lo ma wa ndu lehɔl loŋ.” Chuuwaa nda yeema kaŋ le ndu diyɔɔ wa ndaa nɔla lɛ ndu nyasɔɔ loŋ te.—Walta. 23:​12-35.

9. Vɛɛnɛ Masaa Fɛsitɔɔ ndoo mala yɛ Pɔɔl?

9 Wɔsilaŋ la tiɔɔŋ okoŋ kɔɔli, Pɔɔl wa wɔ o biyɔɔ niŋ Sisaliaa. Mɛɛ Filɛsi faŋaŋ o lemasa, mi Fɛsitɔɔ miiŋgu o foofo ndɔɔ. Mi Chuuwa nyɔɔlu Fɛsitɔɔ maa o tosa mi Pɔɔl hiŋ Chulusɛlɛm mbo kɔɔsa ndu loŋ. Kɛ mi Fɛsitɔɔ kɛɛ. Naapum masaa ndoo sina maa Chuuwa “nda aa kɛɛsiaa le [keiyo] ndu diyɔɔ nɛi tɛɛŋ.”—Walta. 24:​27–25:​5.

10. Yɛɛ Masaa Fɛsitɔɔ ndoo tosa yɛ mɛɛ Pɔɔl dimul ndu maa o yɔŋ suɛi nduɛi o Siisa lo?

10 Mɛɛ Chuuwa dema Fɛsitɔɔ le mbo hiŋ a Pɔɔl Chulusɛlɛm, ma kua Sisaliaa le ma chal o suɛi nduɛi choo. “Fɛsitɔɔ ndu oo hɛnaŋ mi Chuuwa nda aa naŋ kɔl a ndu.” Le hei mbo nyuna Pɔɔl aa: “Mɛɛ, a chɛl ma kuɛ Chulusɛlɛm ma kɔ kɔɔsa ya o hɔl loŋ?” Pɔɔl ndoo sina maa naapum te o kuɛ pɛ Chulusɛlɛm, a cho ndu diyɔɔ loŋ. Nduyɛ, ndoo sina maa te o kuɛ pɛ Luom, yoomu ndɔɔ cho fula leniŋ mbo hiou lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Le hei, mbo dimul Fɛsitɔɔ aa: “I hɛnaŋ ma yɔŋ suɛi nii o masa bɛndoo [Siisa] lo.” “Mɛɛ Fɛsitɔɔ naŋgu a laŋgbaa nduaa kalla, mbo mulul Pɔɔl aa, ‘mɛɛ ŋ nyuna le suɛi numnde yɔŋndo o masa bɛndoo [Siisa] lo yɛ, mɛɛ loŋ ŋ cho lakɔ ni.’” Mi kɛɛsiaa Fɛsitɔɔ tosa hoo wo soli Pɔɔl leniŋ. Ndoo nɔ niko mbo yɔŋ Pɔɔl Luom. Nduyɛ, wanaa wa kindiŋndo le ndu diyɔɔ wa ndaa nɔla lɛ ndu nyɛ yɔŋ loŋ te.—Walta. 25:​6-12.

11. Diomnda kɔl dɛɛniaala kuɛɛ Pɔɔl yiyaŋ yɛ dɔɔ choo o yau Aisaya wo niŋ?

11 Mɛɛ Pɔɔl wa chumndo le kɔla laŋ Itali, naapum mbo yiyaŋ a nyɛ Aisaya poonyiaa wo okɔɔ. Mi Aisaya dimul wanaa simul Chɛhowa wa aa: “La chal mi la tuu nyɛ kɛndɛi. Kɛ nduyɛ, nyɛ o nyɛ nya tuu, fondo fuu koni, la cho ba tui le. Kɛɛsiaa o kɛɛsiaa nya nɔ pɛ, la kɛɛsiaa. Kɛ la sina maa nyɛ o nyɛ nya kɛɛsiaa o cho lasisi le. Fondole, Mɛlɛka cho a naa latulu.” (Aisaya 8:​10) Pɔɔl ndoo sina maa Mɛlɛka cho ndu mala. Nduyɛ mi hei luei ndu dɔɔ yoomuaŋ le simulta wa ndu lachi laŋ.

Mi Chɛhowa soliŋ hau masaa waa kpeku le buɛiyaa nduaa mandaa mɛɛ o tosa o sindɔɔ niŋ yɛ koni (Tofa pɛl 12)

12. Vɛɛ Chuliyɔɔ ndoo bii yɛ Pɔɔl nduyɛ, yɛɛ hei mala yɛ Pɔɔl le sinaa?

12 A wɔsi 58 o faŋaŋ Chiisu wo kɔɔli, mi Pɔɔl luɛi o dɛndɔɔ niŋ le kɔlaŋ Itali. Le mɛɛ o wa wɔ o biyɔɔ niŋ yɛ, ma dimul Chuliyɔɔ, sovɛinɔ maLuomaŋndo le mbo wa ndu hɔlteŋ. Chɔŋ niŋ a teleŋ koŋ, Chuliyɔɔ ndoo nɔ kpaayaa le mbo tusi Pɔɔl nyɛpalaa choo ɔɔ mbo bii ndu nyɛkɛndɛi. Vɛɛ o cho yɛ niko kpaaya ndɔɔ soliŋ kpeku? Diimandɔɔ, mɛɛ nda fuuluu naa tasiaa dɛndɔɔ sim nda, “mi Chuliyɔɔ tosa tonya mbo mal Pɔɔl fondaŋ. Mi Pɔɔl kua naa chaaŋaa nduaa chua.” Okoŋ kɔɔli, mbo soli vɛlɛ pɛŋ yoomu Pɔɔllo leniŋ. O nɛi kuɛɛ choo? Sovɛiyaa wa o dɛndɔɔ niŋ nda ndaa yeema ma diu wanaa wa o biyɔɔ niŋ nda kpou. Kɛ mi Chuliyɔɔ kuuna nda. Le yɛɛ? Kanifuule, “ndu oo hɛnaŋ mi nda aa dii Pɔɔl le.” Mi laŋunɔ sovɛinɔɔ hoo bii ndu nyɛkɛndɛi haaa ma fuuluu. Nduyɛ, mi hei tosa mi Pɔɔl sina dɔɔ kɛsɛ maa Chɛhowa wa ndu soliŋndo kpeku ni le ndu mandaa.—Walta. 27:​1-3, 42-44.

Tofa pɛl 13

13. Vɛɛ Chɛhowa soliŋ yɛ lepum masaa waa kpeku?

13 Vɛɛ naŋ sɔla yɛ malaa? Te Chɛhowa che pɛ maa suɛi pum chɛlaŋ a hɛnaŋ ndɔɔ, mbo soliŋ nyina ndɔ diandaa kpeku le masaa waa nyindɔɔ le ndi tosaa. Mi Masaa Sɔlɔmɔŋ poonyiaa aa: “Mɛɛ Mɛlɛka nɔ nuaa kpaayaa mɛŋndaŋ o peelo choo, ba o yeema maŋ mi ma kuɛ wo loŋ ma kua ni yɛ, lende o nɔ kpaayaa yiyaŋ masa bɛndoo choo ni.” (Pulɔ. 21:​1) Yɛɛ nyɛ o dimi hoo wo sim yɛ? Waŋnda chieeya nɔla ma kelu kpoloŋndo o pioo daŋgala le mɛŋndaŋ yɔɔ naa nda yeema maŋ mi ma kuɛ wa. O nɛi pilɛ koŋ choo, Chɛhowa nɔla mbo soliŋ nyina ndɔ diandaa kpeku le yiyaŋ masaa waa siŋgaa ma tosa hɛnaŋ ndɔɔ. Nduyɛ te keŋ yɔŋnuŋ pɛ, haupa ma tosa kɛɛsiaala mala wanaa Mɛlɛkaa laŋ.—Tuuwɔ Ɛsi. 7:​21, 25, 26.

14. A mɛɛ Walta Wanaa Chiisuaa 12:​5 dimi yɛ, le nɛɛ yaa naŋ nɔ yɛ miŋ piɛi?

14 Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa? Ŋ nɔ miŋ “piɛi Mɛlɛka le masaa bɛnduaa a wana o wana cho [naa] bolleŋ.” Ŋ nɔ miŋ tosa hei taama taama te a bɔŋa pɛ le kɛɛsiaala paaliaŋ naa o Mɛlɛka piɛiyo niŋndaŋ tosaa. (1 Timo. 2:​1, 2; Nɛhi. 1:​11) Maa Kilisiɔŋnda o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ, naa bɛɛ nɔ miŋ piɛi kalaŋ le puaapiliaa a ndepiliaa naa cho o chiɛila manyumndaŋ niŋ nda. (Nuawɔ Walta Wanaa Chiisuaa 12:​5; Hibu. 13:​3) Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ piɛi le sovɛiyaa cho nda mandaa loŋ nda. Nduyɛ, miŋ nyɔɔlu Chɛhowa le mi sovɛiya haa bii nda nyɛkɛndɛi mɛɛ Chuliyɔɔ ndoo bii Pɔɔl yɛ.—Walta. 27:​3.

MƐƐ CHAAŊAA NAA LAALAŊNDA MALA NAA YƐ

15-16. Vɛɛ Chɛhowa ndoo soliŋ yɛ Aluitakɔɔ nda Luku kpeku le Pɔɔl malaa?

15 Vɛɛ Pɔɔl ndoo sɔla yɛ malaa? Mɛɛ o wa kɔlaŋ Luom, mi Chɛhowa soliŋ chaaŋaa nduaa laalaŋnda kpeku teleŋnda bɔɔbɔɔ le ndu malaa. Ŋ soonuŋndɔ a chaaŋaa nduaa haa apum okɔɔ.

16 Mɛɛ o wa kɔlaŋ, mi Aluitakɔɔ nda Luku kɛɛsiaa le ma liila ndu. * Ma luei yoomula ndalaŋ o kpundɔɔ niŋ le waa a Pɔɔl latulu. Baabuiyo dimi naa maa mi Chiisu dimul nda maa a cho fuuluu Luom kɛndiaa le. Kɛ, ma yɔŋguŋ a kɔl ndaa kpou le Pɔɔl liilaa. Teleŋ hueiye wa hɔŋndo mi dɛndɔɔ yɔŋnuŋ yokpaŋ yokpaŋ o mɛŋndaŋ choo wo kinɛi nda sina ni maa a cho fuuluu kɛndiaa. Lelaŋ, mɛɛ Aluitakɔɔ nda Luku luɛi o dɛndɔɔ niŋ Sisaliaa le Pɔɔl liilaa, mbo naŋ dɔɔ kɔl tau. Mbo mel dɔɔ Chɛhowa balikaa le mɛɛ o soliŋ chaaŋaa nduaa kɔl simulaa haa kpeku le ndu malaa yɛ.—Walta. 27:​1, 2, 20-25.

17. Vɛɛ Chɛhowa soliŋ yɛ puaapiliaa wa o chiooŋ nda kpeku le Pɔɔl malaa?

17 O kɔla nda wa laŋ niŋ bɛɛ, mi puaapiliaa wa o chieeŋ yɛ yiɔɔŋ nda kei Pɔɔl mala. Le taamaseliiyo, mɛɛ nda fuuluu Saidɔŋ, mi Chuliyɔɔ mal Pɔɔl mbo “kua naa chaaŋaa nduaa chua . . . le ma mala ndu.” Mɛɛ nda fuuluu vɛlɛ Putiooli chiee, mi Pɔɔl nda chaaŋaa nduaa ‘saaluŋ wanaa laalaŋnda apum.’ Ma dimul nda le ma “chii lɔɔ o pilɛ [nda] ndaa.” Mi puaapiliaa Pɔɔl nda chaaŋaa nduaa wa haa keiyo luaŋ o bɛŋgu choo wa sɔla dɔɔ nyaaloo tau le mɛɛ nda yiya nda yɛ. Mi ndoo dimul nda dɔɔ sɔɔŋ yɔŋnaŋ kindi tiindaŋ ndaa woŋ, te ndaa wa pɛ baltaŋ nda ndaa. (Tuuwɔ Walta. 15:​2, 3) Mɛɛ palɛi keŋ hiou, ma hiau lachi a kɔlaŋ.—Walta. 27:​3; 28:​13, 14.

Maa Pɔɔl, mi Chɛhowa soliŋ chaaŋaa naa laalaŋnda kpeku le naa malaa (Tofa pɛl 18)

18. Yɛɛ tosa yɛ mi Pɔɔl mel Mɛlɛka balikaa nduyɛ mbo simul kɔl?

18 Mɛɛ Pɔɔl wa fuuluuwo Luom, mbo yiyaŋ dɔɔ a nyɛ ndoo poonyial kunda wa loŋ ndo okɔɔ. Wɔsilaŋ la yaa laa hiou niŋ chɔŋ a teleŋ o poonyial nda wo. Mbo dimul nda aa: “Le wɔsila faŋga yeemɛi i wa ya le nya hunɔɔ yilɔɔ.” (Luomaŋ. 15:​23) Kɛ o ve kɔl maa o cho wa o yɔlɔŋ mbo komal puaapiliaa nduaa le. Mbo sɔla dɔɔ kɔl dɛɛniaa tau mɛɛ o che puaapiliaa huŋ chum nda o nɛi le nda demullo wa. Baabuiyo dimi maa “mɛɛ Pɔɔl che puaa haa, mbo mel Mɛlɛka balika. Nduyɛ, mi kɔl ndɔɔ simul.” (Walta. 28:​15) Kɛsiŋ o kɔl maa mɛɛ Pɔɔl che puaapiliaa nduaa, mbo mel Mɛlɛka balikaa. Le yɛɛ? Kanifuule, mbo sina maa Chɛhowa wa chaaŋaa nduaa laalaŋaa kaŋ soliŋndo kpeku ni le ndu malaa.

Tofa pɛl 19

19. A mɛɛ Pitɛ Tasoo 4:​10 dimi yɛ, vɛɛ Chɛhowa soliŋ yɛ naa kpeku le wanaa cho o bahawɛiyo niŋ nda malaa?

19 Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa? O kunda numndo niŋ, a sina pa puaapiliaa a ndepiliaa cho saŋgaa a dialii nɛyɛi ya? A sina pa a cho o simulta cheleŋ bɛŋgu wa? Apum vii niŋ wanaa ndaa kaalaa ma wa mɔnɛi keŋ biyɔɔ? Te ŋ tuei pɛ maa chaaŋ naa laalaŋndo cho o bahawɛiyo niŋ, ŋ nɔ miŋ nyuna Chɛhowa o piɛileŋ niŋ le mbo mala naa miŋ tosa nyɛ le ndu malaa. Naapum nyɛ naŋ dimul puaapiliaa naa wo a mala naŋ yɔŋgu nda wo nda yeema lepum ni le kɔl dɛɛniaa sɔlaa. (Nuawɔ Pitɛ Tasoo 4:​10.) * Te ŋ ke pɛ puaapiliaa a ndepiliaa naa mala nda yeema wo, a nɔla ma laalaŋ kɛsɛ maa diomnde Chɛhowa mɛi leŋ ndeŋ le cho tonya. “I feŋaŋ nya ikɛi le nduyɛ, o nyɛpalaa niŋ bɛɛ I mel nya nya kpeele le.” Baa hei tosa mi num bɛɛ naŋ kɔl te?

20. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ a kɔl naa kpou aa, “Masanɔɔ Mɛlɛka ndu mala ya ni”?

20 Maa Pɔɔl nda chaaŋaa nduaa, naa bɛɛ cho hau kɔlaŋ o tiŋndo niŋ. Mi hueiyii bɛnduei suŋgu lepum hɔŋndo o yoomu naa niŋ. Kɛ a koŋ kpou, ŋ nɔla miŋ simul kɔl kanifuule ŋ sina maa Chɛhowa cho a naa latulu. Mbo soliŋ Chiisu a maalikɛiya kpeku le naa malaa. Nduyɛ te o che pɛ maa suɛi pum chɛlaŋ a hɛnaŋ ndɔɔ, o nɔla mbo soliŋ masaa waa kpeku le naa malaa. Mi Chɛhowa soliŋ vɛlɛ nyina ndɔ diandaa kpeku le buɛiyaa nduaa nyindɔɔ ma mala chaaŋaa ndaa laalaŋnda. Naa bɔɔbɔɔ che niŋ hei o yɔŋnɔŋndo. Lelaŋ, maa Pɔɔl, ŋ nɔla miŋ dimi a kɔl naa kpou aa: “Masanɔɔ Mɛlɛka ndu mala ya ni. Siooŋii bii ya le. Nduyɛ, wana nɔla ya nyɛ o nyɛ yɔŋ te.”—Hibu. 13:​6.

CHONDII 38 O Cho Num Kpaayaa Ke

^ pɛl. 5 Mi simulta kala kalalaŋ la komal Pɔɔl wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo. Buŋgɛi hei cho naa chɔm nɛila Chɛhowa soliŋ kpeku le ndu malaa laŋ la yaa. Te ŋ yaasiaa pɛ miŋ che mɛɛ Chɛhowa ndoo mala buɛiyaa nduaa o sindɔɔ niŋ yɛ, ŋ cho nɔ tiindaŋndo maa mɛɛ mɛɛ simultaŋ la komal naa o yoomoo niŋ, Chɛhowa cho naa mala miŋ biuŋ.

^ pɛl. 16 Aluitakɔɔ nda Luku ndaa balu niŋ paandu nda Pɔɔl waa. Mɛɛ nda fuuluu vɛlɛ Luom ma duau Pɔɔl chiɛɛniŋ, puaa haa feŋaŋ ndu kɔɔli le.—Walta. 16:​10-12; 20:​4; Kolo. 4:​10, 14.

^ pɛl. 19 Tofa Bandu Mɛŋgɛlaa, Tɛɛkpaa 15, 2009, pei 13-14, pɛl 5-9.