Skip to content

Skip to table of contents

STADI ATIKOL 46

Ba Goada​—Iehova ese be Durumumu

Ba Goada​—Iehova ese be Durumumu

“Lau na basina negemu bona basina rakatanimu, lasi ona lasi vaitani.”​—HEB. 13:5.

ANE 33 Garidia Basio Gari!

STADI ANINA *

1. Bema ta mamiamu ita na siboda eiava hekwakwanai ta baita haheaukalaia na auka, dahaka ese baine hagoadada diba? (Salamo 118:5-7)

NEGA ta o mamia oi na sibomu noho, bona hekwakwanai ta ba haheaukalaia totona asi idurumu, a? Taunimanima momo bona Iehova ena hesiai taudia danu unu e hemami tomamu. (1 Han. 19:14) Bema emu ai na e vara, Iehova ena gwauhamata ba laloa, eto: “Lau na basina negemu bona basina rakatanimu, lasi ona lasi vaitani.” Una dainai baita gwa diba: “[Iehova] be egu hekaha, Lau na basina gari.” (Heb. 13:5, 6) Laḡani 61 C.E. bamona ai, aposetolo Paulo ese Iudea Kristen taudia e tore henidia neganai unu hereva e gwaurai. Iena hereva na Salamo itorena tauna ena hereva heḡereḡerena.​—Salamo 118:5-7 ba duahi.

2. Ina atikol ai dahaka baita herevalaimu, bona dahaka dainai?

2 Salamo itorena tauna bamona, Paulo na mai dibana Iehova na ia Iduruna Tauna badina nega momo Iehova ese e durua. Heḡereḡere, laḡani 58 C.E. bamona ai, Paulo na kada amo e laova lalonai lai dikana ta e toa, bona medu bada herea e dihova dainai hurehure na babada. (Apos. 27:4, 15, 20) Una do se vara neganai, Iehova ese Paulo na nega idauidau ai e durua. Iehova ese e henimu heduru daladia toi bini: Iesu bona aneru, siahu taudia, bona tadikaka taihu. Paulo ena mauri ai e vara ḡaudia baita herevalaimu karana ese be durudamu Dirava ena gwauhamata heḡereḡerena eda ḡuriḡuri na be haerelaidiamu.

IESU BONA ANERU EDIA HEDURU

3. Paulo be reana dahaka e laloava, bona dahaka dainai?

3 Paulo na ta ese baine durua na namo. Laḡani 56 C.E. bamona ai, Paulo na Ierusalem ai hutuma ese dubu helaḡa amo e veria lasi, bona e ura bae hamasea. Murina dinana ai, Paulo na Sanhedrin vairadiai e gini neganai, ia na kahirakahira e inai heniava taudia ese e hamasea. (Apos. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Una negai, Paulo na reana e laloava, ‘Ina hisihisi be ede daudauna baina haheaukalaia?’

4. Edena dala ai Iehova ese Iesu e ḡaukaralaia Paulo e durua?

4 Iesu ese Paulo be ede e durua toma? Paulo e arestia hanuaboinai, “Lohiabada” Iesu, na ia badibadinai e gini bena eto: “Ba goada balaheni, badina be Ierusalem ai vada o gwauraigu heḡereḡerena ai Roma ai danu ma ba gwauraigu.” (Apos. 23:11) Paulo enai una hahegoada herevana na nega maoronai e heni! Paulo ese Ierusalem ai Iesu sivaraina e harorolaia dainai Iesu ese e hanamoa. Bona ia na e gwauhamata Paulo na Roma ai baine kau namonamo, bena unuseniai baine haroro. Una hahegoada herevana e abia murinai, Paulo na e mamia ia na vaitani natu ta bamona, Tamana ese e gimaiamu.

Davarai lai gubana e vara neganai, aneru ta ese Paulo e hagoadaia eto, ia ida bouti ai e gui taudia iboudiai na una dikadika amo be roho maurimu (Paragraf 5 ba itaia)

5. Edena dala ai Iehova ese aneru ta amo Paulo e hagoadaia? (Rau 1 laulauna ba itaia.)

5 Paulo be dahaka hekwakwanai ma haida e davari? Laḡani rua lalonai, Ierusalem ai e vara karadia murinai, Paulo na Italy bainela kadana ta ai e gui to e laova lalonai lai gubana ta e kau, bona kada ai e gui taudia bona kada ai e ḡaukarava taudia na e laloava idia na be masemu. To Paulo na se gari. Dahaka dainai? Kada ai e gui taudia iboudiai e hamaorodia, eto: “Badina be lau na Dirava ena tau, ia isiaina na lao henimu; bona boi hanuaboi iena aneru ta na badibadigu ai e gini, eto ‘Paulo e, basio gari, Kaisara vairanai do ba gini; bona taunimanima iboudiai oi ida o laolaomu ediai mauri na Dirava ese vada e henimumu.’” Iehova ese guna Iesu ena amo e gwauraia hahegoada herevana, na aneru ta ena amo Paulo enai ma e gwauraia lou. Bona Iehova ena gwauhamata heḡereḡerena Paulo na Roma ai e kau namonamo.​—Apos. 27:20-25; 28:16.

6. Iesu ena gwauhamata herevana be dahaka, bona dahaka dainai?

6 Iesu ese ita be ede e duruda tomamu? Iesu ese Paulo e durua heḡereḡerena ita danu be durudamu. Heḡereḡere, Iesu ese ia murinai e rakamu taudia iboudiai e gwauhamata henidia, eto: “Lau na daba daba iboudiai umui ida ta nohomu ela bona tanobada dokona.” (Mat. 28:20) Iesu ena hereva ese ita baine hagoadada diba. Dahaka dainai? Badina dina haida hekwakwanai daidiai basita haheauka dibamu. Heḡereḡere, eda lalokau tauna ta e masemu neganai, ita na dia dina haida mo, to laḡani momo lalonai ta lalohisihisimu. Haida na buburuka dainai hisihisi idauidau e davarimu. To haida na e lalohekwarahimu. Ena be unu ḡau e varamu, to ta haheaukamu badina ita na mai dibada Iesu na ita ida “daba daba iboudiai, anina na nega aukadia ai danu.​—Mat. 11:28-30.

Ta haroromu negadiai, aneru ese e durudamu bona e hakaudamu (Paragraf 7 ba itaia)

7. Apokalupo 14:6 heḡereḡerena, hari, edena dala ai Iehova ese ita e durudamu?

7 Dirava ena Hereva ese e hadibadamu Iehova na ena aneru amo ita e durudamu. (Heb. 1:7, 14) Heḡereḡere, aneru ese ita e durudamu bona e hakaudamu “bese iboudiai, iduhu iboudiai, gado iboudiai” taudia ediai “Basileia sivaraina namona” baita harorolaia totona.​—Mat. 24:13, 14; Apokalupo 14:6 ba duahia.

SIAHU TAUDIA AMO HEDURU TA ABIMU

8. Edena dala ai Iehova ese tuari biaguna ta e ḡaukaralaia Paulo e durua?

8 Paulo be dahaka heduru e abi? Laḡani 56 C.E. ai, Iesu ese Paulo e hamaoroa ia na Roma ai baine kau. To, Ierusalem ai e nohova Iuda taudia na palani ta e karaia Paulo bae hamasea totona. Roma tuari biaguna Klaudio Lusia ese una palani e dibaia neganai, ia na ema Paulo baine hamauria. Klaudio na haraga herea tauri orea badana ta e hadibadia Paulo bae gimaia bona Kaisarea bae laohaia, una hanua ena daudau Ierusalem amo na 105 kilomita heḡereḡerena. Kaisarea ai, Gavana Feliki na e gwa, Paulo na “Herod ena hahemaoro rumana ai do bae gimaia.” Unu amo Paulo e urava bae hamasea taudia ese ia na basie hahisia diba.​—Apos. 23:12-35.

9. Edena dala ai Gavana Festo ese Paulo e durua?

9 Laḡani rua murinai, Paulo na Kaisarea ai dounu dibura ruma ai e nohova. Feliki gabuna na gavana matamatana Festo ese e abia. Iuda taudia na Festo e noia loulou Paulo na Ierusalem bae hakaua mai bae hahemaoro henia totona, to Festo na se ura. Reana gavana na e diba Iuda taudia na e palani Paulo bae hamasea, “badina be idia ese dala ai bae bani henia, bae alaia mase eto.”​—Apos. 24:27–25:5.

10. Paulo e noinoi Kaisara dekena bainela neganai, Gavana Festo be dahaka e kara?

10 Gabeai, Paulo ena kota na Kaisarea ai e karaia. To Festo na e urava “Iuda taudia lalodia baine hamoaledia dainai, ia ese Paulo e nanadaia, eto, ‘O uramu Ierusalem ba ha dara dae, unuseniai ai baina hahemaoro henimu, a?’” Paulo na mai dibana Ierusalem ai, Iuda taudia na be uramu ia bae hamasea, danu baine mauri totona, baine kara ḡaudia baine diba na namo, unu amo Roma ai baine kau, bona haroro ḡaukara dounu baine karaia. Ia eto: “Kaisara ladana name hatoa.” Iena kaunsil taudia ida e herevahereva murinai, Festo ese Paulo e hamaoroa, eto: “Kaisara ladana ome hatoa; Kaisara dekena do baola.” Festo ena disisen ese Paulo na ena inai taudia amo e hamauria. Gabeai, Paulo na Roma ela bona ia na bae hamasea Iuda taudia edia amo e daudau.​—Apos. 25:6-12.

11. Edena dala ai Paulo na Isaia e torea herevana ese e hagoadaia?

11 Paulo na e nariva Italy bainela lalonai, ia na reana peroveta tauna Isaia ese Iehova inaina e hamaorolaidia herevana e laloa. Iehova ese Isaia e hamaoroa, eto: “Ba henega bou, to ḡau ta basine vara; ba hereva, to emui hereva basine gini; badina be Dirava na ai dekedekemai ai.” (Isa. 8:10) Paulo na mai dibana Dirava ese be duruamu, bona una hereva ese e hagoadaia vairai bae vara hahetohodia baine haheaukalai totona.

Guna Iehova ese siahu taudia e ḡaukaralaidia ena taunimanima e gimadia heḡereḡerena, hari danu unu e kara tomamu (Paragraf 12 ba itadia)

12. Iulio ese Paulo be ede e kara henia toma, bona Paulo be dahaka e lalopararalaia?

12 Laḡani 58 C.E. ai, Paulo na Italy ela. Paulo na dibura tauna ta dainai, Roma tuari tauna ta ladana, Iulio ese e gimaiava. Una negai, Iulio ese Paulo bema daḡedaḡe henia, eiava bema kara namo henia. Iena siahu be ede bema ḡaukaralaia toma? Murina dinanai Sidono ai e kau neganai, “Iulio ese Paulo e kara namo henia, e kahua nege, turana dekedia bainela.” Gabeai, Iulio ese Paulo e hamauria. Edena dala ai? Tuari taudia na kadai e ḡuidia taudia iboudiai bae aladia mase eto, to Iulio ese e koudia. Dahaka dainai? Badina e ura “Paulo baine hamauria.” Paulo na reana e laloparara Iehova ese una tuari biaguna e ḡaukaralaia ia baine durua bona baine gimaia.​—Apos. 27:1-3, 42-44.

Paragraf 13 ba itadia

13. Edena dala ai Iehova ese siahu taudia baine ḡaukaralaidia?

13 Ita be dahaka heduru ta abimu? Bema ḡau ta na Iehova ena ura heḡereḡerena, ia ese ena lauma helaḡa amo siahu taudia baine ḡaukaralaidia ena ura bae haḡuḡurua. King Solomon na eto: “Hanua pavapavana lalona na sinavai na heto, Iehova imana ai; ena ura gabuna e ha-arua laomu.” (Her. 21:1) Una hereva anina be dahaka? Taunimanima ese drein e ḡeimu unu amo ranu na idia e uramu dalanai baine aru. Una heḡereḡerena, Iehova ese iena siahu baine ḡaukaralaia diba, lohia taudia lalodia baine haidau iena ura bae haḡuḡurua totona. Una be varamu neganai, siahu taudia ese be karamu disisen amo Dirava ena taunimanima be durudiamu.​—Esera 7:21, 25, 26 ba itaia.

14. Aposetolo Edia Kara 12:5 heḡereḡerena, daidia daidiai baita ḡuriḡuri na namo?

14 Dahaka baita kara diba? “Hanua pavapavadia bona lohiadia” daidiai baita ḡuriḡuri, badina edia disisen ese eda hebou ilao henidia karadia bona haroro ḡaukara baine durua eiava baine koua diba. (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11) Kristen ginigunadia heḡereḡeredia, diburai e atodia tadikaka taihu daidiai baita ḡuriḡuri na namo. (Aposetolo Edia Kara 12:5 ba duahia; Heb. 13:3) Danu, eda tadikaka taihu e gimadiamu gadi taudia daidiai baita ḡuriḡuri diba. Iehova baita noia lalodia baine haidau unu amo Iulio bamona idia ese dibura ruma ai e nohomu tadikaka bona taihu bae kara namo henidia.​—Apos. 27:3.

TADIKAKA TAIHU EDIA HEDURU BAITA ABI

15-16. Edena dala ai Iehova ese Aristako bona Luka e ḡaukaralaidia Paulo bae durua?

15 Paulo be dahaka heduru e abi? Paulo na Roma ela neganai, nega momo Iehova ese tadikaka taihu e ḡaukaralaidiava ia bae durua totona. Mani haheitalai haida aita itadia.

16 Paulo turana namodia rua, Aristako bona Luka, na e ura Paulo ida Roma baela. * Baibul ese se hahedinaraia Iesu na e gwauhamata Aristako bona Luka na dika ta basie davaria ela bona Roma ai bae kau. Una dainai una laolao e karaia neganai, edia mauri na asie laloa. To, mai edia ura ida unu e kara toma badina e ura Paulo bae durua. To gabeai, una laolao lalonai lai gubana e toa neganai, e laloparara edia mauri na basie haboioamu. Una dainai, Kaisarea ai Aristako bona Luka na kada ai e gui neganai, reana Paulo na mai kudouna idoinai ida ḡuriḡuri amo Iehova e tenkiu henia, badina unu tadikaka raruosi ese e durua.​—Apos. 27:1, 2, 20-25.

17. Edena dala ai Iehova ese tadikaka taihu e ḡaukaralaidia Paulo bae durua?

17 Paulo na ena laolao lalonai, nega momo tadikaka taihu ese e duruava. Heḡereḡere, Sidono siti ai e kau neganai, Iulio ese Paulo gwaumaoro e henia “turana dekedia bainela bona dekediai baine laḡa ani.” Bona gabeai, Puteoli siti ai, Paulo mai bamona ida na ‘varavara haida ida e hedavari; bena idia ese e dogodia tao, dina hitu idia ida bae noho.’ Unu Kristen taudia ese Paulo mai bamona ida edia dabu ḡaudia e heniva negadiai ta ta ai, Paulo na e moale dainai idia ihagoadadia ekspiriens haida e gwaurai. (Apos. 15:2, 3 ba itaia.) Una hahegoada vadivadina murinai, Paulo mai bamona ida na edia laolao ma e hamatamaia lou.​—Apos. 27:3; 28:13, 14.

Paulo heḡereḡerena, Iehova ese eda tadikaka taihu amo ita e durudamu (Paragraf 18 ba itadia)

18. Dahaka dainai Paulo ese Dirava e tenkiu henia bona e lalogoada?

18 Paulo na Roma e laova lalonai, reana laḡani toi gunadiai una siti ai e nohova kongrigeisin e tore henidia revarevana e laloa, eto: “Laḡani hoho vada na ura bada baina vasi.” (Roma 15:23) To, se laloa ia na dibura tauna ta bamona unuseniai baine kau. Paulo na e itaia Roma ai tadikaka na dala ai ia e nariava neganai, e moale dikadika! “Paulo ese e itadia, bena Dirava e hanamoa; bona lalona vada e goada.” (Apos. 28:15) Paulo na tadikakana e itadia dainai Dirava e tenkiu henia. Dahaka dainai? Badina Paulo na e laloparara Iehova na tadikaka taihu e ḡaukaralaidiava ia bae durua totona.

Paragraf 19 ba itadia

19. Petro Ginigunana 4:10 ena hereva heḡereḡerena, edena dala ai Iehova ese baine ḡaukaralaida ma haida baita durudia?

19 Dahaka baita kara diba? Emu kongrigeisin ai, gorere, mase, eiava hekwakwanai haida daidiai e lalometaumu tadikaka eiava taihu haida mai dibamu, a? Bema oibe, namona na Iehova baita noia ita baine duruda eda hereva bona kara amo hebogahisi baita hahedinaraia. Momokani, eda hereva bona kara amo eda tadikaka taihu baita hagoadadia diba. (1 Petro 4:10 ba duahia.) * Idia baita durudiamu neganai, be abia dae momokanimu, Dirava ena gwauhamata idia ediai na be vara momokanimu, ia na eto: “Lau na basina negemu bona basina rakatanimu, lasi ona lasi vaitani.” Una na moale ḡauna, ani?

20. Dahaka dainai baita gwa diba: “Iehova be egu hekaha”?

20 Paulo mai bamona ida heḡereḡeredia, ita danu mauri lalonai hekwakwanai ta davarimu. To nega unu bamodiai baita lalogoada, badina mai dibada Iehova na ita ida. Ia ese Iesu bona aneru e ḡaukaralaidiamu ita baine duruda totona. Danu, Iehova ese siahu taudia baine ḡaukaralaidia diba ita bae duruda. Bona ita momo ese ta mamiamu heḡereḡerena, Iehova ese ena lauma helaḡa e ḡaukaralaiamu iena hesiai taudia kudoudia baine hamareredia, unu amo edia Kristen tadikaka bona taihu bae durudia. Una dainai, Paulo heḡereḡerena baita gwa diba: “[Iehova] be egu hekaha, Lau na basina gari; Taunimanima ese ede bae hadikagu toma?”​—Heb. 13:6.

ANE 23 Iehova, Emai Goada

^ par. 5 Ina atikol ai Iehova ese aposetolo Paulo e durua hekwakwanai baine haheaukalai daladia toi baita herevalaimu. Iehova ese guna ena hesiai taudia e durudia daladia baita herevalaimu. Unu amo baita dibamu, ena be mauri ai hekwakwanai momo baita davarimu, to Iehova ese be durudamu.

^ par. 16 Aristako bona Luka na guna Paulo e bamoa. Roma ai Paulo na diburai e atoa neganai, unu tura namodia raruosi danu ia ida.​—Apos. 16:10-12; 20:4; Kol. 4:10, 14.

^ par. 19 The Watchtower, January 15, 2009, rau 13-14, par. 5-9 ba itaia.