Ir al contenido

Ir al índice

46 YACHAQANA

Jehová Diosmin Yanapawajninchejqa ama manchachikunachu

Jehová Diosmin Yanapawajninchejqa ama manchachikunachu

“Mana jaykʼajpis saqerparisqaykichu. Nitaj jaykʼajpis wijchʼurparisqaykichu” (HEB. 13:5).

55 TAKIY ¡Amapuni manchikuychu!

¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN? *

1. Llakiykunasniyoj kaspa, ¿imatataj yuyarikunanchej tiyan? (Salmo 118:5-7).

ASHKHA runasqa, problemasniyoj chayri llakiykunasniyoj kaspa niyta yachanku: “Noqa wajchataqa ni pí yanapariwaj kanchu”, nispa. Diospa wakin kamachisninpis, ajinallatataj yuyarqanku (1 Rey. 19:14). Ajinapi rikukunchej chayqa, Jehová Diospa kay nisqanta yuyarikuna: “Mana jaykʼajpis saqerparisqaykichu. Nitaj jaykʼajpis wijchʼurparisqaykichu”. Chayrayku tukuy sonqo nisunman: “Jehová Diosmin yanapawajneyqa, mana manchachikusajchu”, nispa (Heb. 13:5, 6). Chay palabrastaqa apóstol Pablo nerqa. Payqa chayta 61 wata chaynejpi, Judeamanta cristianosman qhelqarqa. Apóstol Pabloj nisqanqa, imatachus Salmo 118:5-7 (leey) nisqanta yuyarichiwanchej.

2. 1) ¿Imatataj kay yachaqanapi yachakusun? 2) ¿Imaynatá Pabloj kausayninmanta yachakuy yanapawasun?

2 Apóstol Pabloqa, Salmista jinallataj kausayninpi rikorqa Jehová Dios yanapasqanta. ¿Imaraykutaj chayta ninchej? Hebreosman qhelqananpaj iskay wata kuraj faltashajtin, Pabloqa casipuni barcopi viajashaspa wañorqa. Chaypachaqa sinchʼita paramorqa, wayramorqataj (Hech. 27:4, 15, 20). Jinapis Jehová Diosqa, Pablota tukuynin viajenpi, manaraj viajashajtinpis yanaparqa. Kay yachaqanapitaj, kinsanejmanta yanapasqanta yachakusun. ¿Mayqenkunataj chaykuna kanku? Jehová Diosqa Pablota Jesusnejta, angelesnejta ima yanaparqa. Chantapis autoridadniyoj runasnejta, waj cristianosnejtapis yanapallarqataj. Jehová Diosqa yanapata mañakojtinchej, noqanchejtapis yanapallawasuntaj. Pabloj kausayninmanta yachakoyqa, chayta astawan creenapaj yanapawasun.

JEHOVAQA JESUSNEJTA, ANGELESNEJTA IMA YANAPAWANCHEJ

3. ¿Imatataj Pablo ichapis nerqa, chanta imajtintaj chayta ninman karqa?

3 Kay 56 wata chaynejpi, ashkha judíos Pablota qhatataspa templomanta orqhorqanku, wañuchiytataj munarqanku. Qʼayantintaj Pablota Jatun Juntaman pusacherqanku, enemigosnintaj casi chaypi wañucherqanku (Hech. 21:30-32; 22:30; 23:6-10). Chay jina llakiykunapi kaspa, ichapis Pablo nerqa: “Maykʼajkamataj kay jina llakiykunapi kasajri”, nispa. Payqa mayta yanapata necesitarqa.

4. ¿Imaynatataj Jehová Dios Pablota Jesuswan yanapacherqa?

4 ¿Imaynatá Jehová Dios Pablota yanaparqa? Presochasqankumanta qʼayantin chʼisi, Señor Jesusqa Pabloman rikhurispa nerqa: “Pablo, ¡kallpachakuy! Imaynatachus Jerusalenpi noqamanta allinta sutʼinchanki, ajinallatataj Romapipis sutʼinchanayki tiyan”, nispa (Hech. 23:11). Jesuspa nisqanqa maytachá Pablota kallpacharqa. Jesusqa Pabloman nerqa, Jerusalenpi allinta willasqanta. Chantapis nillarqataj, Romaman chayanantapuni, chaypitaj paymanta willanallantapuni. Chayta uyarispa, Pabloqa niñachá imatapis manchachikorqachu. Payqa tatanpa marqʼayninpi wawita jinachá kasharqa.

Pablo barcopi viajashajtin, sinchʼita paramushan, wayramushantaj. Uj angeltaj Pabloman nishan: “Diosqa mana wañojta saqenqachu qanwan khuska barcopi tukuy rejkunata”, nispa (5 parrafota qhawariy).

5. ¿Imaynatataj Jehová Dios Pablota uj angelwan yanapacherqa? (Kay revistaj tapanpi dibujota qhawariy).

5 ¿Ima llakiykunapiwantaj Pablo rikukorqa? Jerusalenpi presochasqankumanta iskay watanman jina, Pabloqa Italiaman barcopi viajasharqa. Jinallapi sinchʼita paramorqa, wayramorqataj, yakutaj barcota kayman jaqayman apaykachasharqa. Chayrayku barcopi tukuy rejkunaqa, wañunankuta yuyarqanku. Jinapis Pabloqa mana mancharisqachu kasharqa. Payqa tukuy barcopi kajkunaman nerqa: “Chʼiseqa pitachus yupaychani chay Diospa angelnin rikhuriwarqa, niwarqataj: ‘Pablo, ama manchachikuychu, Cesarpa ñaupaqenman chayankipuni, Diosqa mana wañojta saqenqachu qanwan khuska barcopi tukuy rejkunata’, nispa”. Jesusqa aswan ñaupajtaña Pabloman nerqa Romaman chayanantapuni. Kunantaj Jehová Diosqa, uj angelnejtañataj chayta Pabloman nerqa. Chay nisqantaj juntʼakorqapuni. Imajtinchus Pabloqa Romaman chayarqapuni (Hech. 27:20-25; 28:16).

6. 1) ¿Imatataj Jesús yachachisqasninman nerqa? 2) ¿Imajtintaj Jesuspa nisqan kallpachawanchej?

6 ¿Imaynatataj Jehová Dios yanapawanchej? Payqa Pablota jinallataj, Jesusnejta yanapawanchej. Jesusqa tukuynin yachachisqasninman niwanchej: “Noqaqa qankunawan tuta pʼunchay kasaj, kay mundoj imasnin tukukunankama”, nispa (Mat. 28:20). Jesuspa nisqanqa mayta kallpachawanchej. Imaraykuchus tukuypuni maykʼajllapis sinchʼi llakiykunapi kanchej. Wakenqa ujnin familiarninchej wañupusqanrayku, may llakisqa kashanchej. Chay llakiytaj mana chay ratochu tukukapun, ichá watasta llakisqallapuni kanchej. Wakintajrí ichá viejitosña kasqanchejrayku sufrishanchej. Wakintaj sinchʼita llakikusqanchejrayku, ichá wakin días niña kausaytapis munanchejchu. Jinapis Jesús noqanchejwan “tuta pʼunchay” kasqanrayku, may jina llakiyniyoj kaspapis ñaupajllamanpuni rinchej (Mat. 11:28-30).

Angelesqa sumaj willaykunata willanapaj yanapawanchej (7 parrafota qhawariy).

7. Apocalipsis 14:6 nisqanman jina, ¿pikunanejtataj Jehová yanapashawanchej?

7 Diospa Palabranqa niwanchej, Jehovaqa angelesnejta yanapawasqanchejta (Heb. 1:7, 14). Angelesqa ‘Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykunata’ willanapaj yanapawanchej. Paykuna yanapawasqanchejrayku, “tukuy nacionesman, tukuy ayllusman, tukuy laya parlayniyojkunaman” ima willashanchej (Mat. 24:13, 14; Apocalipsis 14:6 leey).

JEHOVAQA AUTORIDADESNEJTA YANAPAWANCHEJ

8. ¿Imaynatataj Jehová Dios Pablota uj comandantewan yanapacherqa?

8 ¿Imaynatá Jehová Dios Pablota yanaparqa? Watejmanta 56 watamanta parlarina. Chaypacha, Jesusqa Pabloman nerqa Romaman chayanantapuni. Jinapis Jerusalenmanta wakin judiosqa, Pablota ñanpi suyaykuspa wañuchinankupaj yachachinakorqanku. Pabloj sobrinontaj chayta yacharqospa, Claudio Lisias nisqa comandanteman willarqa. Claudiotaj chay rato ashkha soldadosta kamacherqa, Pablota Cesareaman ayqechinankupaj. Cesareaqa Jerusalenmanta 105 kilómetros jina karupi kasharqa. Chaypitaj kamachej Felixqa, Pablota “Herodespa kamachina wasinpi” wisqʼacherqa. Ajinapi Pabloqa enemigosnin wañuchinankumanta salvakorqa (Hech. 23:12-35).

9. ¿Imaynatataj Jehová Dios Pablota kamachej Festowan yanapacherqa?

9 Chaymanta iskay watasninman, Pabloqa Cesareapi presollapuni kasharqa. Chaypachaqa Festoñataj Felixpa cuentanmanta kamachej karqa. Judiostaj paytañataj rogakorqanku, Pablota juzganankupaj Jerusalenman pusachimunanta. Festotaj mana paykunata kasorqachu. Ichapis payqa yacharqa, “Pablota ñanpi suyaykuspa wañuchinankupaj” yachachinakusqankuta (Hech. 24:27–25:5).

10. ¿Imatataj kamachej Festo nerqa, Pablo Cesarwan juzgachikuyta munajtin?

10 Aswan qhepaman, kamachej Festoqa Pablota Cesareapi juzgarqa. Payqa “judioswan allinpaj qhawachikuyta munaspa Pablota taporqa: ‘¿Munawajchu Jerusalenman riyta, chaypitaj kay imasmanta ñaupaqeypi juzgasqa kayta?’, nispa”. Jinapis Pabloqa, yacharqa Jerusalenpi wañuchiyta munasqankuta. Chayrayku kausayninta salvananpaj, Romaman predicaj chayananpaj ima, sumajta yuyaychakorqa. Jinaspataj Festoman nerqa: “César juzganawanta munani”, nispa. Festotaj yuyaychaj runasninwan parlaytawan Pablota nerqa: “César juzgasunanta munanki chayqa, Cesarman rinki”, nispa. Festoj ruwasqanqa, Pablota enemigosninmanta librarqa. Imaraykuchus Pablo Romaman chayajtin, judiosqa niña wañuchiyta atinkumanchu karqa (Hech. 25:6-12).

11. ¿Imapitaj Pablo piensarinman karqa?

11 Pabloqa Italiaman riyta suyakushaspa, ichapis profeta Isaiaspa nisqanpi piensarerqa. Profeta Isaiasqa Diospa atiyninwan yuyaychasqa kaspa, enemigosninman nerqa: “Sumajtapis yachachinakuychej; qhasi manakajpaj kanqa. Imatapis parlasqaykichejqa manapuni juntʼakonqachu, imaraykuchus Diosqa noqaykuwan kashan”, nispa (Isa. 8:10). Pabloqa yacharqa Jehová Dios yanapanantapuni. Chaytaj maytachá yanaparqa jamoj llakiykunata aguantananpaj.

Jehová Diosqa kamachisninta jarkʼananpaj, ñaupa tiempopi jinallataj autoridadespa sonqonkuta kuyurichiyta atinman (12 parrafota qhawariy).

12. ¿Imaynatá comandante Julio Pablota yanaparqa, chanta imatá Pablo repararqa?

12 Pabloqa 58 watapi barcopi Italiaman purirerqa. Paytaqa preso kasqanrayku, Julioman jaywaykorqanku. Julioqa romano soldadospa capitannin karqa. Paytaj Pablota sufrichiyta chayri khuyakuyta atinman karqa. ¿Imatataj Julio ruwarqa? Viajayta qallarisqankumanta qʼayantin día, Sidonman chayarqanku. Juliotaj “Pablowan kʼacha kasqanrayku saqellarqa amigosninta waturikamojta”. Aswan qhepatataj, Pabloj kausayninta salvarqa. Chay kutipi, soldadosqa barcopi tukuynin presosta wañuchiyta munarqanku. Comandante Juliotaj “Pablo mana wañuchisqa kananta munaspa, mana chayta ruwajta saqerqachu”. Pabloqa repararqachá, Jehová Dios chay kʼacha comandantenejta yanapasqanta (Hech. 27:1-3, 42-44).

(13 parrafota qhawariy).

13. ¿Imatataj Jehová Dios autoridadesta chayri gobiernosta ruwachiyta atin?

13 ¿Imaynatataj Jehová Dios yanapawanchej? Jehová Diosqa munayninta ruwananpaj, wakin kutis gobiernosmanta chayri autoridadesmanta valekun. Payqa atiyninnejta chayta ruwan. Rey Salomón nerqa: “Reypa sonqon Tata Diospa makimpeqa purej yaku jina, imaraykuchus Tata Diosqa maynintachus munasqanman jina pusan”, nispa (Pro. 21:1). ¿Imatá chaywan niyta munarqa? Runasqa larqʼata ruwaspa yakuta maymanchá munanchej chayman pusanchej. Ajinallatataj Jehová Diospis, munayninta ruwananpaj autoridadespa sonqonkuta atiyninwan kuyurichiyta atin. Jehová Dios chayta ruwajtin, autoridadesqa Diospa llajtanta yanapananpaj jina imatapis ruwanku (Esdras 7:21, 25, 26, kikinchay).

14. Hechos 12:5 nisqanman jina, ¿pikunapajtaj Diosmanta mañapusunman?

14 ¿Imatá ruwasunman? “Mañapunallataj reyespaj, tukuy kamachejkunapaj ima”. Chayta ruwasunman, paykuna Diosta yupaychayta jarkʼanawanchejtachus manachus qhawarishajtinku (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11). Chantapis ñaupa cristianosmanta yachakuspa, carcelpi wisqʼasqa hermanosninchejpaj Diosmanta mañapusunman (Hechos 12:5 leey; Heb. 13:3). Chay presochasqa hermanosninchejta qhawaj guardiaspajpis, mañapullasunmantaj. Jehová Diosmanta mañakusunman, chay guardiaspa sonqonkuta kuyurichinanta hermanosninchejta khuyakunankupaj. Ajinamanta paykunaqa, comandante Julio jinallataj hermanosninchejwan “kʼacha” kanqanku (Hech. 27:3).

JEHOVAQA HERMANOSNEJTA YANAPAWANCHEJ

15, 16. ¿Imaynatá Jehová Dios Pablota yanaparqa Aristarconejta, Lucasnejta ima?

15 ¿Imaynatá Jehová Dios Pablota yanaparqa? Hermanosnejta. Pablo Romaman viajashajtin, Jehová Diosqa ashkha kutispi payta hermanosnejta yanaparqa. Qhawarina imaynatachus wakin hermanos yanapasqankuta.

16 Aristarcowan Lucaswanqa, Pabloj amigosnin karqanku. Paykunaqa Pablowan khuska Romaman viajarqanku. * Jesusqa mana paykunaman nerqachu Romaman chayanankutapuni. Chayrayku Aristarcowan Lucaswanqa, Pablowan viajaspa kausayninkuta wañuy pataman churasharqanku. Jinapis Pablota tukuy sonqo compañarqanku. Paykunaqa viajepi kashasparaj mana wañunankuta yacharqanku. Pabloqa maytachá Jehová Diosman agradecekorqa, chay iskay hermanos paywan viajasqankumanta. Payqa yacharqa Jehová Dios paykunanejta yanapashasqanta (Hech. 27:1, 2, 20-25).

17. ¿Imaynatataj Jehová Dios apóstol Pablota hermanosnejta yanaparqa?

17 Pabloqa Romaman viajashaspa, ashkha kutispi hermanospa yanapankuta japʼerqa. Viajasharqa chay barco Sidonman chayajtin, comandante Julioqa Pablota “saqellarqa amigosninta waturikamojta, imallapipis amigosnin yanaparinankupaj”. Chaymanta Puteoli nisqa puertoman chayajtinku, Pablowan compañerosninwanqa chay lugarmanta hermanoswan tinkorqanku. Chay hermanostaj qanchis diasta paykunawan karikunankuta nerqanku. Paykunaqa Pablotawan compañerosnintawan atisqankuta yanaparqanku. Pablotaj paykunaman experienciasninta willarerqachá. Chaytaj maytachá paykunata kallpacharqa (Hechos 15:2, 3, kikinchay). Hermanospis Pablota compañerosnintawan mayta kallpachallarqankutaj. Chantataj paykunaqa viajallarqankupuni (Hech. 27:3; 28:13, 14).

Jehová Diosqa Pablota jinallataj hermanosnejta yanapawanchej (18 parrafota qhawariy).

18. ¿Imaraykú Pablo Jehová Diosman agradecekorqa?

18 Pabloqa Romaman viajashaspa, ichapis imatachus chay llajtamanta hermanosman qhelqasqanpi piensarerqa. Payqa kinsa wata ñaupajta paykunaman qhelqarqa: “Ñaupa watasmantaña qankunaman jamuyta munarqani”, nispa (Rom. 15:23). Jinapis payqa, mana yuyallarqapischu chay llajtaman preso chayananta. Chayrayku Pabloqa, Romamanta hermanos ñanpi taripaj jamusqankumanta maytachá kusikorqa. Pabloqa “paykunata rikuspa Diosman graciasta qorqa, kallpachakorqataj” (Hech. 28:15). Payqa chay kutipi watejmanta repararqa, Jehová Dios hermanosnejta yanapashasqanta. Chayrayku hermanosta rikuspa Diosman agradecekorqa.

(19 parrafota qhawariy).

19. Kay 1 Pedro 4:10 nisqanman jina, ¿imaynatataj Jehová Dios hermanosta noqanchejnejta yanapanman?

19 ¿Imatá ruwasunman? Ichá mayqen hermanonchej chayri mayqen hermananchejpis, onqosqa kasqanrayku chayri waj llakiykunarayku sufrishan. Chayrí waj hermanonchej, pinillanpis wañupusqanrayku llakisqa kashan. Ajina hermanosta rejsinchej chayqa, Jehová Diosmanta yanapata mañakuna. Payqa yanapawasunman chay hermanosta imitallawanpis yanaparinapaj, chayri imitallatapis nispa sonqocharinapaj. Ichapis hermanosninchejqa chaysitutapuni necesitashanku (1 Pedro 4:10 leey). * Hermanosninchejta ajinata yanaparejtinchej, paykunaqa Jehová Diospa kay nisqanpi astawan creenqanku: “Mana jaykʼajpis saqerparisqaykichu. Nitaj jaykʼajpis wijchʼurparisqaykichu”. Chayta ruwasun chayqa, ¡mayta kusikusun!

20. ¿Imajtintaj nisunman “Jehová Diosmin yanapawajneyqa”?

20 Pablowan compañerosninwan jina, noqanchejpis wakin kutis ashkha llakiykunasniyoj kanchej. Jinapis Jehová Dios noqanchejwan kasqanrayku, ñaupajllamanpuni rinchej. Payqa Jesusnejta, angelesnejta ima yanapawanchej. Munayninman jina kajtintaj, autoridadniyoj runasnejtapis yanapallawanchejtaj. Chantapis Jehová Diosqa, hermanosninchejwan yanapachiwanchej. Chaytataj ashkhas kausayninchejpi rikunchej. Arí, Jehovaqa yanaparinawanchejpaj hermanosninchejpa sonqonkuta atiyninwan kuyurichin. Chayrayku Pablo jina tukuy sonqo nisunman: “Jehová Diosmin yanapawajneyqa, mana manchachikusajchu. ¿Imanawanqataj runari?”, nispa (Heb. 13:6).

38 TAKIY Jehová Dios kallpachasonqa

^ párr. 5 Apóstol Pablo llakiykunapi kashajtin, Jehová Diosqa payta kinsanejmanta yanaparqa. Noqanchejtapis llakiykunapi kashajtinchej, ajinallatataj yanapawasunman. Chayrayku kay yachaqanapeqa, imaynatachus Jehová Pablota yanapasqanta yachakusun. Chaytaj Jehová Dios yanapanawanchejpi astawan creenapaj yanapawasun.

^ párr. 16 Aristarcowan Lucaswanqa, aswan ñaupajmantaña Pablota compañasharqanku. Paykunaqa Pablo Romapi carcelpi kashajtinpis, manapuni saqerparqankuchu (Hech. 16:10-12; 20:4; Col. 4:10, 14).