Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

46 YACHACHIKUY

¡Kallpachakuy! Jehová Diosqa noqanchiswanmi kashan yanapawananchispaq

¡Kallpachakuy! Jehová Diosqa noqanchiswanmi kashan yanapawananchispaq

“Manan jayk’aqpas saqesaykichu, manan jayk’aqpas qonqasaykichu” (HEB. 13:5)

55 TAKI “Ama manchakuychischu”

KAYKUNAMANTAN YACHASUN *

1. Salmos 118:5-7 nisqanman jina, ¿iman yanapawasunchis sasachakuypi, llakisqa, sapanchis ima tarikuqtinchis?

¿JAYK’AQLLAPAS sapallayki sientekurankichu? Yaqapaschá sasachakuypi tarikuqtiyki mana pipas karanchu yanapaqniyki, chhaynatan ñaupa tiempopi Jehová Diosta serviqninkunapas sientekuranku (1 Rey. 19:14). Chhaynapi tarikuspan yuyarinanchis Jehová Diospa prometewasqanchista, paymi nin: “Manan jayk’aqpas saqesaykichu, manan jayk’aqpas qonqasaykichu”, nispa. Chaymi mana iskayaspa nisunman: “Jehová Diosmi yanapawaqniyqa, manan manchakusaqchu”, nispa (Heb. 13:5, 6). Apóstol Pablon chayta qelqaran Judeapi tiyaq iñiqmasikunaman 61 watapi jina. Paypa qelqasqanmi tupallantaq Salmos 118:5-7 (leey) nisqanwan.

2. ¿Imakunamantan kay yachachikuypi yachasunchis, imarayku?

2 Salmos librota qelqaq jinan apóstol Pablopas allinta yacharan Jehová Diosqa yanapaqnin kasqanta. Manaraq Hebreos cartanta qelqashaspan apóstol Pabloqa barcopi viajaspa sasachakuypi tarikuran, lamar-qochapi nishuta parantin wayrantin chayaqtin (Hech. 27:4, 15, 20). Pabloqa chay viajepi juj kutikunapipas rikuranmi Jehová Diospa yanapayninta. Kay yachachikuypin yachasun kinsamanta. Yachasunmi imaynata Jehová Dios Jesuswan angelninkunawan, autoridadkunawan, iñiqmasikunawanpas yanapasqanta. Chaykunamanta yachaymi yanapawasun astawan Jehová Diospa promesankunapi confiananchispaq, mañakuqtinchis yanapawananchispipas.

JESUSPA, ANGELKUNAQ YANAPAYNIN

3. ¿Imatan Pablo tapukunman karan, imarayku?

3 56 watapi jinan Pablota jap’ispanku Jerusalén templo jawaman aysaspa wañuchiyta munaranku. Pablotaqa qhepantin p’unchay Jatun Juntaman apaqtinkun, cheqnikuq runakuna yaqa wañuchiranku (Hech. 21:30-32; 22:30; 23:6-10). Pabloqa tapukuranchá: “¿Maykamataq aguantayta atisaq kay sasachakuykunata?”, nispa. Payqa yanapanatan necesitaran.

4. ¿Imaynatan Jehová Dios Jesuswan Pablota kallpacharan?

4 ¿Imaynatan Pablota yanaparanku? Wisq’asqanku qhepamanmi Jesús rijurispa niran: “¡Kallpachakuy, Pablo! Imaynan Jerusalén llaqtapipas noqamanta allinta willasharanki, chhaynatan Roma llaqtapipas willamunki”, nispa (Hech. 23:11). Paytaqa anchatachá chay nisqanwan kallpacharan. Jesusqa Pablota felicitaran Jerusalén llaqtapi paymanta willasqanmantan, willaranmi Roma llaqtapipas willananmanta. Chay prometesqanta uyarispaqa taytanpa marq’ayninpi wawa jinachá sientekuran.

Lamar-qochapi nishu wayrantin parantin kaqtinmi, juj ángel Pablota kallpachashan llapan barcopi kaqkuna mana wañunankuta willaspa (5 parrafota qhaway)

5. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapachiran Pablota juj angelwan? (Qhaway tapanpi kaq dibujota.)

5 ¿Ima sasachakuykunapin apóstol Pablo tarikullarantaq? Iskay watakuna jina Jerusalén llaqtapi tiyasqan pasaytan, apóstol Pabloqa Italia nacionman barcopi viajasharan; chayllamanmi lamar-qochapi parantin wayrantin chayaran, chaymi barcopi kaq runakunaqa wañunankupaq piensaranku. Ichaqa Pabloqa manan manchakuranchu. ¿Imarayku? Paymi chaypi kaqkunaman niran: “Kunan tutan adorasqay Diosniypa angelnin rijuriwaspa niwan: ‘Pablo, ama manchakuychu, Roma reypa ñaupanmanqa chayankipunin, barcopi qanwan kuska viajashaqkunatapas llapankutan Diosqa salvanqa’”, nispa. Jehová Diosqa juj angelninwanmi jujmanta willachiran Jesuswan willachisqanta. Pabloqa chayaranpunin Roma llaqtamanqa (Hech. 27:20-25; 28:16).

6. ¿Jesuspa ima promesa ruwasqanmi kallpachawanchis, imarayku?

6 ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawanchis? Apóstol Pablota jinan Jesusqa yanapawanchis. Jesusmi llapanchistapas niwanchis: “Sapa p’unchaymi qankunawan kashasaq kay tiempoq tukukapunankama”, nispa (Mat. 28:20). Chay simikunaqa anchatan kallpachawanchis, llapanchispaqpas kanpunin ima sasachakuykunapas. Wakinninchispaqqa familianchis wañupuqtinmi sonqonchis nanawanchis manan pisi tiempollachu, aswanpas askha watakuna. Wakintaq kuraq kasqanchisrayku imaymana sasachakuypi tarikunchis. Wakintaq llaki onqoypa ñit’isqan kausanchis. Chaywanpas kallpachawanchismi Jesuspa niwasqanchis, payqa “sapa p’unchaymi” noqanchiswan kashan ima llakiña ñit’ishawasuman chaypas (Mat. 11:28-30).

Angelkunaqa yanapawanchismi Diosmanta allin willakuykunata willaqtinchis (7 parrafota qhaway)

7. Apocalipsis 14:6 nisqan jina, ¿imaynatan Jehová Dios yanapawanchis?

7 Biblian niwanchis Jehová Diosqa angelninkunawan yanapawasqanchista (Heb. 1:7, 14). Angelkunaqa yanapawanchismi pusawanchis iman Diosmanta allin willakuykunata “llapa nacionkunaman, ayllukunaman, rimaykunaman, llaqtakunamanwan” willaqtinchisqa (Mat. 24:13, 14; leey Apocalipsis 14:6).

AUTORIDADKUNAQ YANAPAYNIN

8. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapachiran Pablota Romapi comandantewan?

8 ¿Imaynatan Pablota yanaparanku? Yachamusqanchis jina Jesusmi willaran apóstol Pablo 56 watapi Roma llaqtaman chayananmanta. Ichaqa Pablotaqa judiokunan pakallapi jap’ispa wañuchiyta munaranku. Romapi comandante Claudio Lisias chayta yachaspa Pablota yanaparan. Chaymi Pablota soldadokunawan allin cuidasqata Cesarea llaqtaman apachiran, 105 kilómetro jina karupin kasharan. Chaypin kamachikuq Félix runaqa, “kamachikuran Herodespa kamachikunan wasipi presota jap’inankupaq”. Chhaynapin Pabloqa wañuchiy munaq runakunamanta karupi kasharan (Hech. 23:12-35).

9. ¿Imaynatan Pablota yanaparan Festo kamachikuq?

9 58 Watapin Pabloqa preso kasharan Cesarea llaqtapi. Chay tiempopaqqa Festo runan kamachikuq kasharan Felixpa rantinpi. Chaypin judiokunaqa rogakuranku Pablota Jerusalenman pasachinanpaq, chaypi juzgasqa kananpaq, ichaqa Festoqa manan munaranchu. Payqa yaqapaschá piensaran “ñanpi suyaparuspa wañuchinankupaq” (Hech. 24:27–25:5).

10. ¿Imatan Festo kamachikuq ruwaran Pablo “Roma rey aswanpas juzgawachun” niqtin?

10 Pisi tiempollamantan Cesarea llaqtapi Pablotaqa guzgaranku. Festo kamachikuqqa allin qhawarisqan kayta munaran judiokunapaq, chaymi Pablota niran: “¿Munawaqchu Jerusalenman rispa chaypi noqaq ñaupaypi juzgasqa kayta?”, nispa. Pabloqa yacharanmi Jerusalenpi wañuchiy atisqankuta. Wañuchinkuman karan chayqa manachá Roma llaqtapi Diosmanta willayta atinmanchu karan. Chaymi niran: “¡Kikin Roma rey aswanpas juzgawachun!”, nispa. Chayta mañakuqtinmi Festo kamachikuqqa yanapaqninkunapiwan rimaspa niran: “Roma rey juzganasuykitataq munanki chayqa, Roma reymanmi rinki”, nispa. Festo kamachikuq Pablota Romaman apachispan karuncharan enemigonkunamanta (Hech. 25:6-12).

11. ¿Profeta Isaías ima qelqasqanpin Pablo yuyaymananman karan?

11 Pablo manaraq Italia nacionman viajashaspaqa, yaqapaschá profeta Isaías Jehová Diosman sayapakuqkunamanta qelqasqanpi piensaran, Isaiasmi niran: “Maqanakuypaq yuyaykuychis, qolluchisqataqmi kanqa, ima munasqaykichista rimariychis, manataqmi junt’akunqachu, Diosmi noqaykuwan kashan”, nispa (Is. 8:10). Pabloqa Jehová Dios yanapananta yachaspaqa anchatachá kallpachakuran, jamuq sasachakuykunata atipananpaq.

Ñaupa tiempopi jinan Jehová Diosqa kamachikuqkunawan yanapachiwasunchis (12 parrafota qhaway)

12. a) ¿Imaynatan Julio qhawariran Pablota? b) ¿Imatan chaypi Pablo reparanman karan?

12 Chaymantan Pabloqa Italia nacionman riran. Presotaq kasharan chayqa Julio sutiyoq capitanmanmi entregaranku. ¿Imaynatan kay runa Pablota qhawariran? Qhepantin p’unchay barcomanta uraykuqtinkun, “Julioqa sumaq sonqowan Pablota qhawariran, chaymi dejallaran amigonkunaqta rinanpaq”. Chay qhepamanpas, soldadokuna llapa barcopi kaq presokunata wañuchiyta munaqtinkun, Julioqa “mana imananankutapas munaspa soldadokunata jark’aran” Pablota yanapananpaq. Chay kutipiqa sut’itachá Pabloqa rikuran Jehová Diospa yanapayninta, Julio sutiyoq runa sumaq sonqowan yanapaqtin (Hech. 27:1-3, 42-44).

13 parrafota qhaway

13. ¿Imaynatan Jehová Dios autoridadkunawan yanapachiwasunman?

13 ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawanchis? Jehová Diosqa imapas munayninman jina ruwakunanpaqqa, santo espiritunwanmi autoridadkunata munayninman jina ruwanankupaq yuyaykachin. Salomonmi qelqaran: “Yarqha unuta jinan Señor Diosqa reypa yuyayninta pusan, maymanchus munasqanmanmi purichin”, nispa (Prov. 21:1). ¿Imaninantan nishan? Runakunaqa mayu unutaqa may munasqankumanpas pusallankumanmi. Chhaynatan Jehová Diospas espiritunwan kamachikuqkunaq piensasqanta munayninman jina pusanman otaq piensachinman. Chhaynapin wakin gobiernokunaqa imatapas Diospa llaqtanpi imapas allin kananpaq ruwanku (tupanachiy Esdras 7:21, 25, 26 nisqanwan).

14. Hechos 12:5 nisqan jina, ¿pikunaraykun mañakunanchis?

14 ¿Imatan ruwasunman noqanchis? Mañakusunmanmi “reykunapaqpas llapa kamachikuqkunapaqpas”, Diospa llaqtanpi allin kananpaq imatapas kamachikuqkuna ruwanankupaq (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11). Chaytan ruwaranku ñaupa tiempopi cristianokunapas, Jehová Diosmanmi rogakuranku carcelpi wisq’asqa iñiqmasikunarayku (leey Hechos 12:5; Heb. 13:3). Mañakusunmanmi Diosmanta kay tiempopi iñiqmasinchiskunapaqpas, ajinapi autoridadkuna Julio sutiyoq capitán jina, ‘sumaq sonqowan’ iñiqmasinchiskunata yanapanankupaq (Hech. 27:3).

IÑIQMASIKUNAQ YANAPAYNIN

15, 16. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapachiran Aristarcowan Lucaswanpas Pablota?

15 ¿Imaynatan Pablota yanaparanku? Romaman viajasqanpin Jehová Diosqa iñiqmasikunawan Pablota yanapachiran. Chaykunamantan yachasun.

16 Aristarco, Lucas iman Pabloq amigon karanku, paykunan Roma llaqtaman compañaranku. * Paykunaqa manan manchakurankuchu wañuchisqa kayta, Pablota compañasqankurayku, paykunaqa manan Roma llaqtaman chayanankupaq promesata Jesusmanta chaskirankuchu. Paykunaqa chaymantañan yacharanku Romaman chayanankuta. Pabloqa Jehová Diosta gracias niranchá Aristarco, Lucaspas paywan kuska barcoman seqaqtinkuqa, Jehová Diosqa paykunawanmi Pablota kallpacharan (Hech. 27:1, 2, 20-25).

17. ¿Imaynatan Jehová Dios Pablota yanapachiran iñiqmasikunawan?

17 Pablotaqa viajasqanpiqa askha kutipin iñiqmasikuna yanaparanku. Sidón llaqtaman chayaqtinkun, Julio sutiyoq capitanqa “dejallaran amigonkunaqta rinanpaq, chhaynapi paykunaq atiendesqan kananpaq”. Puteoli llaqtapipas, Pablopas paywan riqkunapas tuparankun chaypi iñiqmasikunawan, paykunan niranku chaypi qanchis p’unchay qhepakunankupaq. Paykuna chaypi qhepakusqankuwanqa anchatachá chaypi iñiqmasikunaqa kallpachakuranku Pablo tukuy imaymanakuna willasqanwan (tupanachiy Hechos 15:2, 3 nisqanwan). Chay llaqtamantan paykunaqa kusisqa viajashallaranku Romaman (Hech. 27:3; 28:13, 14).

Pablota jinan Jehová Diosqa yanapachiwasun iñiqmasinchiskunawan (18 parrafota qhaway)

18. ¿Imaraykun Pablo “gracias” nispa niran Diosta?

18 Roma llaqtaman viajashaspaqa Pabloqa yuyariranchá kinsa wata qhepata Roma iñiqmasikunaman qelqasqanta, niranmi: “Qayna watakunamantañan qankunawan tupayta munashani”, nispa (Rom. 15:23). Ichaqa manachá piensaranchu preso jina chayanantaqa. “Paykunata rikuspan Pabloqa Diosman graciasta qoran, anchatataq kallpachakuranpas” (Hech. 28:15). ¿Imaraykun Diosta Pablo “gracias” nispa niran iñiqmasikunata rikuspa? Chaypi Jehová Dios iñiqmasikunawan yanapashasqanta reparasqanraykun.

19 parrafota qhaway

19. 1 Pedro 4:10 nisqan jina, ¿imaynatan Jehová Dios noqanchiswan pitapas yanapanman?

19 ¿Imatan ruwasunman noqanchis? ¿Mayqen iñiqmasipas onqosqachu kashan? ¿Sasachakuypichu kashan otaq familian wañusqanmantachu llakisqa kashan? Chhayna kaqtinqa Jehová Diosmantan yanapayta mañakusunman, imallatapas payrayku ruwananchispaq otaq imatapas ninanchispaq. Chaywanmi kallpachasqa sientekunqa (leey 1 Pedro 4:10). * Iñiqmasinchisqa yanapayninchiswanmi yuyarinqa, Jehová Dios “manan jayk’aqpas saqesaykichu, manan jayk’aqpas qonqasaykichu” nisqantan. Chayqa ancha kusikunapaqmi, ¿riki?

20. ¿Imaraykun nisunman “Jehová Diosmi yanapawaqniyqa” nispa?

20 Pablo jina, paywan kaq iñiqmasikuna jinan, noqanchispas imaymana sasachakuykunata pasananchis kanqa. Ichaqa manan manchakunanchischu, Jehová Diosqa yanapawasunmi Jesuswan angelninkunawanpas. Chaymantapas munaynin ruwakunan kaqtinqa, yanapachiwasunmanmi kamachikuqkunawanpas. Jinaspapas payqa santo espiritunwanmi yanapawasun jujkunata yanapananchispaq. Chhaynaqa, apóstol Pablo jina nisunchis: “Jehová Diosmi yanapawaqniyqa, manan manchakusaqchu. ¿Imanawanmantaq runari?”, nispa (Heb. 13:6).

38 TAKI Paymi kallpachasunki

^ párr. 5 ¿Imaynatan Jehová Dios apóstol Pablota yanaparan sasachakuykunapi tarikuqtin? Kinsa yanapaykunawanmi Jehová Dios yanaparan. Chayta yachaymi yanapawasun astawan Jehová Diospi confiananchispaq, sasachakuykunaña kaqtinpas.

^ párr. 16 Aristarcowan Lucaswanqa askha kutitañan Pablowan viajaranku. Paykunaqa Pablotan compañallarankutaq Roma llaqtaman, preso kashaqtinpas paykunaqa chaypin kasharanku (Hech. 16:10-12; 20:4; Col. 4:10, 14).