Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 46

Khalani Acipapo Thangwi Yahova Anakuphedzani

Khalani Acipapo Thangwi Yahova Anakuphedzani

“Ine cipo ndinadzakusiya, pontho cipo ndinadzakuthawa.” —AHEB. 13:5.

NYIMBO 55 Lekani Kuagopa!

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *

1. Ninji pinafuna kutiphedza tingaona kuti tiri tekhene peno mu ndzidzi unathimbana ife na nyatwa? (Masalmo 118:5-7)

KODI musaona kuti muli mwekhene, pontho nee pana munthu unango toera kukuphedzani kuthimbana na nyatwa? Azinji asaona tenepo, kuphatanizambo atumiki akukhulupirika a Yahova. (1 Ama. 19:14) Khala pyenepi pisacitika kuna imwe, kumbukani mafala awa a Yahova: “Ine cipo ndinadzakusiya, pontho cipo ndinadzakuthawa.” Natenepa tinakwanisa kulonga na cinyindiro consene kuti: “Yahova ndiye anandiphedza; nee ndinadzagopa.” (Aheb. 13:5, 6) Mpostolo Paulu alembera mafala anewa Akristu akhakhala ku Yudeya mu caka 61 Pakumala Kubalwa Kwa Kristu. Mafala anewa a Paulu asatikumbusa mafala anagumanika pa lemba ya Masalmo 118:5-7.—Lerini.

2. Tinadinganji mu nsolo uno, pontho thangwi yanji?

2 Paulu akhadziwa kuti akhaphedzwa na Yahova. Mwacitsandzo, Paulu mbadzati kulembera Akristu a ku Ahebheri, iye athabuka kakamwe na condzi mu ndzidzi ukhacita iye ulendo na bharko. (Mabasa 27:4, 15, 20) Pontho mbadzati kuthabuka na condzi ceneci, Yahova akhadaphedza Paulu munjira zakusiyana-siyana. Natenepa mu nsolo uno tinadinga njira zitatu zidaphatisira Yahova toera kuphedza Paulu. Yakutoma, Yezu na aanju. Yaciwiri, mautongi. Yacitatu, Akristu anango. Tingadinga njira zenezi zidaphatisira Yahova toera kuphedza Paulu, pinakwanisa kutiphedza toera kukhala na cinyindiro cakuti iye anatawirambo maphembero athu.

CIPHEDZO CA YEZU NA CA AANJU

3. Ndi mbvundzo upi wakuti panango Paulu aunyerezera, pontho thangwi yanji?

3 Paulu akhafuna ciphedzo. Thangwi mu caka 56 Pakumala Kubalwa Kwa Kristu, anthu azinji amphata mbam’bulusa kunja kwa templo mu Yerusalemu, pontho akhafuna kumupha. M’mangwana mwace, pidakwatwa iye mbaenda ku Thando Ikulu Yakutongera Miseru, iye akhadamala phekeswa na anyamalwa ace. (Mabasa 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Pa ndzidzi unoyu panango Paulu akhabvundzika, ‘Mpaka lini ndinapitiriza na nyatwa ineyi?’

4. Kodi Yahova aphatisira tani Yezu toera kuphedza Paulu?

4 Kodi Yezu aphedza tani Paulu? Pidamangwa Paulu, namasiku “Mbuya” Yezu aonekera pana iye mbampanga: “Khala na cipapo! Thangwi ninga mudaperekera iwe umboni wakukwana thangwi ya ine mu Yerusalemu, usafunikambo upereke umboni ku Roma.” (Mabasa 23:11) Mafala anewa awangisa kakamwe Paulu. Yezu asimba Paulu thangwi yakumwaza mphangwa mu Yerusalemu. Yezu apanga Paulu kuti iye mbadafika ku Roma mwakutsidzikizika, pontho mbadamwaza mphangwa kweneko. Pidabva Paulu mafala anewa, iye abva kuti ali wakutsidzikiza ninga mwana adaphatwa pankono na babace.

Mu ndzidzi ukhacitika condzi m’bara, anju m’bodzi apanga Paulu kuti Mulungu anadzapulumusa iwe na anthu onsene ali paulendo pabodzi na iwe (Onani ndima 5)

5. Yahova aphatisira tani anju toera kuphedza Paulu? (Onani foto iri patsamba yakutoma.)

5 Ndi pinentso pipi pinango pidathimbana na Paulu? Pidapita pyaka piwiri, Paulu abuluka mu Yerusalemu, mbakwira bharko yakuti ikhaenda ku Italya, mbwenye pakati pa njira iwo agumanikana na condzi, pontho anthu azinji akuti akhali m’bharko ineyi akhanyerezera kuti anafa. Mbwenye Paulu nee akhagopa. Thangwi yanji? Thangwi iye apanga anthu onsene akhali m’bharko ineyi kuti: “Masiku, anju wa Mulungu wanga analambira ine aonekera pana ine, mbalonga: ‘Paulu, leka kugopa. Iwe usafunika ulimire pamaso pa Sezari. Pontho, Mulungu anadzapulumusa iwe na anthu onsene ali paulendo pabodzi na iwe.’” Yahova aphatisira anju toera kulonga mafala akuwangisa kuna Paulu ninga adalonga Yezu. Mwakukhonda penula, Paulu afika ku Roma ninga pidalonga Yahova.—Mabasa 27:20-25; 28:16.

6. Ndi mafala api adalonga Yezu akuti anakwanisa kutiwangisa, pontho thangwi yanji?

6 Kodi Yezu asatiphedza tani? Iye asatiphedza ninga pidacita iye kuna Paulu. Thangwi iye alonga kuna anyakupfundzace kuti: “Ine ndiri na imwe ntsiku zonsene mpaka kumala kwa makhaliro a dziko.” (Mat. 28:20) Thangwi yanji mafala anewa ndi akufunika kakamwe kuna ife lero? Thangwi midzidzi inango ife tisathimbana na nyatwa. Mwacitsandzo, tingaferwa na nyakufunika wathu, ife nee tisatsukwala basi ene mu ndzidzi wakucepa, mbwenye panango tinatsukwala mu pyaka pizinji. Anango asathimbana na pinentso pizinji thangwi yakukalamba. Mbwenye anango asakhala akutsukwala thangwi ya pinthu pinaacitikira ntsiku na ntsiku. Ngakhale tenepo, ife tisakwanisa kupirira nyatwa zenezi thangwi tisadziwa kuti Yezu ali na ife “ntsiku zonsene.”Mat. 11:28-30.

Aanju asatiphedza mu ndzidzi unamwaza ife mphangwa (Onani ndima 7)

7. Mwakubverana na Apokalipse 14:6, kodi Yahova asatiphedza tani lero?

7 Bhibhlya isalonga kuti Yahova asaphatisira aanju toera kutiphedza. (Aheb. 1:7, 14) Mwacitsandzo, aanju asatiphedza mu ndzidzi unamwaza ife “mphangwa zadidi za Umambo” kuna “anthu a madzindza onsene, a pilongero pyonsene na mbumba zonsene.”—Mat. 24:13, 14; lerini Apokalipse 14:6.

CIPHEDZO CA MAUTONGI

8. Kodi Yahova aphatisira tani Klaudhyo Liziya toera kuphedza Paulu?

8 Paulu aphedzwa tani na mautongi? Mu caka 56 Pakumala Kubalwa Kwa Kristu, Paulu apaswa cinyindiro na Yezu cakuti iye mbadafika ku Roma. Mbwenye Ayuda anango akuti akhali mu Yerusalemu acita masasanyiro toera kuphata Paulu. Nkulu wa anyankhondo Aciroma anacemerwa Klaudhyo Liziya pidabva iye kuti Paulu asafuna kuphiwa, iye amphedza. Mwakucimbiza, iye atuma anyankhondo azinji toera kuperekera Paulu mpaka ku Sezareya, nsindzo wa makilometru 105 buluka ku Yerusalemu. Pidafika Paulu kweneko, Ntongi Feliji alonga kuti: ‘Paulu afungirwe mu nyumba ya ntongi Herodhi.’ Natenepa Ayuda nee mbadakwanisabve kumupha.—Mabasa 23:12-35.

9. Ntongi Festo aphedza tani Paulu?

9 Paulu akhala pyaka piwiri nkaidi ku Sezareya. Ayuda aphemba ntongi Festo toera Paulu akatongwe ku Yerusalemu, mbwenye Festo akhonda. Panango Festo akhadziwa kuti Ayuda ‘mbadabisalira Paulu pa njira toera kumupha.’—Mabasa 24:27–25:5.

10. Kodi Festo acitanji pidaphemba Paulu kuti atongwe na Sezari?

10 Mukupita kwa ndzidzi, Paulu atongwa ku Sezareya. Nakuti Festo akhafuna kukomeresa Ayuda, iye abvundza Paulu: “Usafuna kuenda ku Yerusalemu toera utongwe kweneko pamaso panga?” Paulu atawira: “Ndisaphemba toera nditongwe na Sezari!” Iye alonga mafala anewa thangwi akhadziwa kuti panango mbadaphiwa ku Yerusalemu, pontho akhadziwa kuti iye akhafunika kufika ku Roma toera kumwaza mphangwa. Natenepa pidamala Festo kucedza na mapungu ace, apanga Paulu: “Nakuti waphemba toera utongwe na Sezari; unaenda katongwa na Sezari.” Mafala anewa adalonga Festo aphedza Paulu toera akhonde kuphiwa na anyamalwa ace. Mwakukhonda dembuka, Paulu afika ku Roma, dziko yakuti ikhali kutali kakamwe na Ayuda akuti akhafuna kumupha.—Mabasa 25:6-12.

11. Ndi mafala api akuti panango Paulu akhaanyerezera?

11 Mu ndzidzi ukhakhunganyika Paulu toera kuenda ku Italya, panango iye akhanyerezera mafala adalonga Yahova kuna mprofeta Izaiya thangwi ya anyamalwa ace: ‘Citani pinafuna imwe, mbwenye nee munadzapikwanisa! Longani pinafuna imwe, mbwenye nee pinadzacitika, thangwi Mulungu ali na ife!’ (Iza. 8:10) Paulu akhadziwa kuti Mulungu mbadamphedza, natenepa pyenepi pyawangisa cikhulupiro cace toera kupirira nyatwa zikhafuna kuthimbana na iye ntsogolo.

Lero, Yahova anakwanisa kuphatisira mautongi toera kutsidzikiza atumiki ace ninga pikhacita iye kale (Onani ndima 12)

12. Kodi Julyo atsalakana tani Paulu, pontho ninji pidadzindikira Paulu?

12 Mu caka 58 Pakumala Kubalwa Kwa Kristu, Paulu atoma kucita ulendo wakuenda ku Italya. Nakuti akhali nyakaidi, iye akhaonerwa na nkulu wa anyankhondo Waciroma anacemerwa Julyo. Natenepa, kutomera mu ndzidzi unoyu, Julyo mbadakwanisa kuthabusa Paulu peno kuntsalakana mwadidi. Mphapo iye aphatisira tani cidzo cace toera kutsalakana Paulu? M’mangwana mwace, pidafika iwo pa gombe yakutoma, “Julyo apangiza kukoma ntima kwace kuna Paulu, mbantawirisa kuti aende kuna axamwali ace.” Mukupita kwa ndzidzi, Julyo apulumusa Paulu. Munjira ipi? Anyankhondo akhafuna kupha anyakaidi onsene akhali m’bharko, mbwenye Julyo aakhondesa. Thangwi yanji? Thangwi iye “akhafuna kakamwe kupulumusa Paulu.” Mwakukhonda penula, Paulu adzindikira kuti ndi Yahova akhaphatisira nkulu unoyu wa anyankhondo toera kumphedza na kuntsidzikiza.—Mabasa 27:1-3, 42-44.

Onani ndima 13

13. Yahova asaphatisira tani mautongi toera kuphedza atumiki ace?

13 Kodi Yahova asatiphedza tani? Mwakubverana na cifuno cace, iye anakwanisa kuphatisira nzimu wace wakucena toera kucitisa mautongi kuti acite pinthu pinafuna iye. Mambo Salomoni alemba: ‘Ntima wa mambo ndi ninga madzi akufamba m’manja mwa Yahova. Iye asauendesa kunafuna iye.’ (Mis. 21:1) Kodi mafala anewa asabvekanji? Anthu anakwanisa kukumba djenje mbapeusa madzi a mu nkulo toera aende kunafuna iwo. Munjira ibodzi ene, Yahova anakwanisa kuphatisira nzimu wace toera kutsogolera manyerezero a atongi mbacita pinafuna iye. Pyenepi pingacitika, mautongi asakulumizika toera kucita pisankhulo pyakuti pisaphedza atumiki a Mulungu.—Onani Esd. 7:21, 25, 26.

14. Mwakubverana na Mabasa 12:5, ndi anthu api asafunika ife kuphataniza m’maphembero athu?

14 Tisafunika kucitanji? Ife tisafunika kucita phembero thangwi ya “amambo na anthu onsene ali m’mbuto za utongi” mu ndzidzi unacita iwo pisankhulo toera kukhondesa basa yathu yakumwaza mphangwa na kusonkhana. (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11) Ninga pikhacita Akristu a mu ndzidzi wa apostolo, ife tisacitambo phembero mwakuwanga kuna Mulungu thangwi ya abale na alongo athu anagumanika nkaidi. (Lerini Mabasa 12:5; Aheb. 13:3) Kusiyapo pyenepi, ife tinakwanisa kucita phembero kuna ale anaonera abale na alongo athu anagumanika nkaidi. Ife tinakwanisa kudembetera Yahova toera acitise anthu anewa kuti akwanisa kutsalakana mwadidi abale na alongo athu anagumanika nkaidi ninga pidacita Julyo.—Mabasa 27:3.

CIPHEDZO CA AKRISTU ANDZATHU

15-16. Yahova aphatisira tani Aristarko na Luka toera kuphedza Paulu?

15 Ndi ciphedzo cipi cidatambira Paulu? Mu ndzidzi ukhaenda Paulu ku Roma, iye aphedzwa na Yahova maulendo mazinji mukuphatisira Akristu andzace. Tendeni tione kuti Yahova acita tani pyenepi.

16 Axamwali ace Paulu awiri akukhulupirika anacemerwa Aristarko na Luka asankhula kwenda na iye ku Roma. * Bhibhlya nee isalonga kuti Yezu aonekera kuna Aristarko na Luka toera kuapanga kuti iwo mbadafika ku Roma mwakutsidzikizika. Ngakhale tenepo, iwo aikha umaso wawo pangozwi toera kuenda pabodzi na Paulu, pontho akhali dzololo toera kumphedza. Mbwenye iwo adzindikira kuti mbadafika ku Roma mu ndzidzi udacitika condzi. Pidafika iwo ku Sezareya, pisaoneka kuti Paulu acita phembero kuna Yahova toera kupereka takhuta thangwi ya ciphedzo cidatambira iye kuna Akristu anewa acipapo.—Mabasa 27:1, 2, 20-25.

17. Yahova aphatisira tani abale mu mpingo toera kuphedza Paulu?

17 Abale mu mpingo aphedza kazinji kene Paulu mu ndzidzi ukhacita ulendo. Mwacitsandzo, pidafika iwo ku nzinda wa Sidhoni, Julyo atawirisa Paulu “kuti aende kuna axamwali ace toera iwo akwanise kuntsalakana.” Pontho pidafika iwo ku nzinda wa Puteoli, Paulu na andzace ‘agumana abale akuti aadembetera toera akhale pabodzi na iwo mu ntsiku zinomwe.’ Mu ndzidzi ukhatsalakanwa iwo na Akristu a kweneko, Paulu akhalonga mafala akuwangisa. (Onani Mabasa 15:2, 3.) Pidabuluka iwo mu nzinda wa Puteoli, Paulu na andzace apitiriza na ulendo wawo.—Mabasa 27:3; 28:13, 14.

Yahova anakwanisa kuphatisira abale na alongo athu toera kutiphedza ninga pidacita iye kuna Paulu (Onani ndima 18)

18. Thangwi yanji Paulu apereka takhuta kuna Mulungu?

18 Mu ndzidzi ukhaenda Paulu ku Roma, panango akhanyerezera mafala adalembera iye mpingo wa mu nzinda unoyu pyaka pitatu nduli kuti: “Mu pyaka pizinji ine ndikhafuna kakamwe kudzakuonani.” (Aroma 15:23) Mbwenye iye nee akhadziwa kuti mbadafika kweneko ninga nyakaidi. Mwakukhonda penula, Paulu atsandzaya kakamwe pidaona iye kuti abale a ku Roma akhan’dikhira toera kuntambira. Pidaona Paulu abale anewa, “apereka takhuta kuna Mulungu, mbawanga manungo.” (Mabasa 28:15) Thangwi yanji Paulu apereka takhuta kuna Mulungu? Thangwi iye akhadziwa kuti ndi Yahova akhaphatisira abale anewa toera kumphedza.

Onani ndima 19

19. Mwakubverana na 1 Pedhru 4:10, kodi Yahova asatiphatisira tani toera kuphedza abale na alongo athu?

19 Tisafunika kucitanji? Kodi musadziwa m’bale peno mulongo mu mpingo mwanu wakuti asathabuka na utenda peno nyatwa zinango ninga kuferwa na nyakufunika wace? Ife tingadziwa m’bale peno mulongo unoyu anathabuka, tinakwanisa kuphemba Yahova toera atiphedze kulonga mafala akuwangisa na kucita pinthu pyadidi kuna iye. Pontho tisafunika kudziwa kuti mafala athu akuwangisa na pinthu pyadidi pinacita ife pinakwanisa kuphedza m’bale peno mulongo unoyu. (Lerini 1 Pedhru 4:10.) * Natenepa abale na alongo anaphedza ife, iwo anakwanisa kunyindira mafala awa a Yahova: “Ine cipo ndinadzakusiya, pontho cipo ndinadzakuthawa.” Mwakukhonda penula, pyenepi pinakutsandzayisani kakamwe.

20. Thangwi yanji tinakwanisa kulonga na cinyindiro consene kuti Yahova ndi mphedzi wathu?

20 Ninga Paulu na axamwali ace, panango ife tinathimbanambo na nyatwa zakulandana na condzi. Mbwenye mu ndzidzi ubodzi ene, tinakwanisa kukhala acipapo thangwi tisadziwa kuti Yahova ali na ife. Iye asatiphedza mukuphatisira Yezu na aanju. Khala pinthu ndi pyakubverana na cifuno cace, Yahova anakwanisa kuphatisira mautongi toera kutiphedza. Kusiyapo pyenepi, Yahova asaphatisira nzimu wace wakucena toera kukulumiza abale na alongo athu kuti atiphedze. Natenepa, ninga Paulu, ife tiri na mathangwi adidi akulonga kuti: “Yahova ndiye anandiphedza; nee ndinadzagopa. Kodi munthu anandicitanji?”—Aheb. 13:6.

NYIMBO 38 Mulungu Anadzakupasani Mphambvu

^ ndima 5 Mu nsolo uno tinapfundza pinthu pitatu pidacita Yahova toera kuphedza mpostolo Paulu kuti apirire nyatwa. Tingaona njira idaphedza Yahova atumiki ace nduli, pyenepi pinatipasa cinyindiro cakuti iye anakwanisambo kutiphedza lero mu ndzidzi unathimbana ife na nyatwa.

^ ndima 16 Aristarko na Luka akhadacita kale ulendo pabodzi na Paulu. Abale anewa akukhulupirika apitirizambo kukhala na Paulu mu ndzidzi ukhali iye nkaidi ku Roma.—Mabasa 16:10-12; 20:4; Akol. 4:10, 14.

^ ndima 19 Onani A Sentinela 15 de Janeiro de 2009, tsa. 13-14, ndima 5-9.