Go na content

Go na table of contents

STUDIE-ARTIKEL 46

Abi deki-ati—Yehovah o yepi yu

Abi deki-ati—Yehovah o yepi yu

„Mi no o libi yu kwetikweti èn noiti mi o gowe fu yu.”​—HEBR. 13:5.

SINGI 55 No frede den!

SAN WI O LERI *

1. San kan trowstu wi te wi e firi leki wi wawan de noso taki nowan sma de di kan yepi wi? (Psalm 118:5-7)

OITI yu ben abi a firi taki yu wawan de èn taki nowan sma de fu yepi yu nanga a problema di yu abi? Furu anbegiman fu Yehovah ben firi so (1 Kow. 19:14). Te yu e firi so, dan prakseri a pramisi disi fu Yehovah: „Mi no o libi yu kwetikweti èn noiti mi o gowe fu yu.” Dati meki wi kan taki: „Yehovah na mi yepiman. Mi no o frede” (Hebr. 13:5, 6). Na apostel Paulus ben skrifi a sani disi gi den Kresten na ini Yudea na ini a yari 61. Den wortu fu en e meki wi prakseri san skrifi na Psalm 118:5-7.​—Leisi en.

2. San wi o luku na ini na artikel disi èn fu san ede?

2 Neleki a psalm skrifiman, Paulus ben sabi taki Yehovah na en yepiman fu di Yehovah ben yepi en furu leisi kaba. Fu eksempre, tu yari fosi a skrifi a brifi gi den Hebrewsma, dan bijna a sipi pe Paulus ben de na ini sungu fu di hebi alen ben fadon èn wan bigi winti ben wai (Tori 27:4, 15, 20). Yehovah ben yepi Paulus di a sani disi miti en, ma omeni leisi na fesi a ben yepi en kaba. Wi o luku dri fasi fa a ben yepi en. Yehovah gebroiki Yesus nanga den engel, sma di abi makti, nanga tra brada nanga sisa fu yepi Paulus. Te wi o luku fa Yehovah yepi Paulus, dan dati o tranga wi bribi taki a o yepi wi tu te wi de na nowtu.

YESUS NANGA DEN ENGEL BEN YEPI EN

3. San Paulus ben kan aksi ensrefi èn fu san ede?

3 Na ini a yari 56 Paulus ben abi yepi fanowdu. Wan grupu sma grabu en, den srepi en go na dorosei fu a tempel na ini Yerusalem èn den ben wani kiri en. A tra dei Paulus ben de na fesi a Sanhedrin èn bijna den feanti fu en priti en pisipisi (Tori 21:30-32; 22:30; 23:6-10). Kande Paulus ben aksi ensrefi: ’O langa mi o man teki a sani disi ete?’

4. Fa Yehovah gebroiki Yesus fu yepi Paulus?

4 Sortu yepi Paulus kisi? A neti baka di den sroto Paulus, „Masra” Yesus kon tanapu na en sei èn a taigi en: „Hori deki-ati! Bika neleki fa yu fruteri den sma na ini Yerusalem finifini fu mi, na so yu musu fruteri sma na ini Rome fu mi tu” (Tori 23:11). A pramisi dati gi Paulus furu deki-ati. Yesus ben prèise Paulus fu a fasi fa a ben preiki na ini Yerusalem. A pramisi en taki a ben o doro Rome èn taki a ben o fruteri den sma drape fu en tu. A musu fu de so taki di a taigi Paulus a sani disi, Paulus no ben frede moro. A ben firi leki wan pikin di de na ini na anu fu en papa.

Paulus de na tapu se èn hebi alen e fadon. Wan engel e taigi en taki ala sma na ini a sipi o tan na libi (Luku paragraaf 5)

5. Fa Yehovah gebroiki wan engel fu yepi Paulus? (Luku a fowtow na tapu a kafti.)

5 Sortu tra problema ben miti Paulus? Tu yari baka di den sani disi pasa na ini Yerusalem, Paulus ben de na ini wan sipi di ben go na Italiakondre. Wan bigi winti ben wai èn ala den sma na ini a sipi ben denki taki den ben o dede. Ma Paulus no ben frede. Fu san ede? A taigi den sma di ben de na ini a sipi: „Esde neti wan engel fu a Gado di mi e dini èn e anbegi, kon tanapu na mi sei èn a taki: ’Paulus, no frede. Yu musu tanapu na fesi Grankownu. Gado o sorgu taki nowan fu den sma di de nanga yu na ini a sipi, lasi libi.’” Yehovah ben gebroiki wan engel fu taigi en a srefi sani di Yesus ben taigi en. Èn Paulus doro Rome neleki fa Yehovah ben pramisi en.​—Tori 27:20-25; 28:16.

6. Sortu pramisi fu Yesus e gi wi deki-ati èn fu san ede?

6 Sortu yepi wi e kisi? Yesus o yepi wi neleki fa a ben yepi Paulus. Yesus pramisi ala den bakaman fu en: „Mi o de nanga unu ala dei te na a kaba fu grontapu” (Mat. 28:20). Den wortu disi e gi wi deki-ati. Fu san ede? Fu di son dei a tranga gi wi fu horidoro. Fu eksempre, te wan lobiwan fu wi dede, dan wi no e sari wan tu dei nomo. Ma a kan taki wi e sari furu yari langa. Tra sma abi problema fu di den kon owru. Èn son sma abi dei pe den brokosaka srefisrefi. Toku wi e kisi a krakti fu horidoro fu di wi sabi taki Yesus de nanga wi „ala dei”, srefi ini den dungru dei fu wi libi.​—Mat. 11:28-30.

Engel e yepi wi te wi e du a preikiwroko (Luku paragraaf 7)

7. Soleki fa Openbaring 14:6 e sori, dan fa Yehovah e yepi wi na ini a ten disi?

7 Gado Wortu e taki dati Yehovah e gebroiki den engel fu yepi wi (Hebr. 1:7, 14). Fu eksempre, den engel e yepi wi te wi e preiki ’a bun nyunsu fu a Kownukondre’ gi sma fu ’ala kondre, lo, nanga tongo’.​—Mat. 24:13, 14; leisi Openbaring 14:6.

SMA DI ABI MAKTI YEPI EN

8. Fa Yehovah gebroiki wan komandanti fu yepi Paulus?

8 Sortu yepi Paulus kisi? Na ini a yari 56 Yesus ben taigi Paulus taki a ben o doro Rome. Ma wan tu Dyu na ini Yerusalem ben seti luru fu kiri Paulus. Di Klawdiyus Lisias, a komandanti fu a legre fu Rome, yere san den ben wani du nanga Paulus a yepi en. A meki wan grupu srudati tyari Paulus fu Yerusalem go na Sesareya. Den waka wan pasi fu sowan 105 kilometer. Na ini Sesareya, Granman Feliks taigi sma fu poti Paulus „na ini na oso fu Kownu Herodes èn fu hori wakti na en”. Den Dyu di ben wani kiri Paulus no ben man du dati moro.​—Tori 23:12-35.

9. Fa Granman Festus yepi Paulus?

9 Tu yari baka dati, na ini a yari 58, Paulus ben de na strafu ete na ini Sesareya. Festus ben tron granman na ini a presi fu Feliks. Den Dyu ben aksi Festus fu seni Paulus kon na Yerusalem fu go na fesi krutu, ma Festus no ben wani. Kande a granman ben sabi taki den Dyu „ben seti luru fu kiri [Paulus] na pasi”.​—Tori 24:27–25:5.

10. San Granman Festus du di Paulus aksi en fu meki Grankownu krutu en?

10 Bakaten Paulus go na fesi krutu na ini Sesareya. Fu di Festus ben wani abi „wan bun nen na den Dyu”, meki a aksi Paulus: „Yu wani go na Yerusalem so taki den kan krutu yu drape fu den sani disi? Mi srefi o de drape tu.” Paulus ben sabi taki efu a ben o go na Yerusalem den ben o kiri en. A ben sabi tu san a ben musu du fu tan na libi, fu doro Rome èn fu go doro nanga a preikiwroko. A taki: „Mi wani meki Grankownu krutu mi!” Baka di Festus taki nanga den raiman fu en, a taigi Paulus: „Yu aksi fu Grankownu krutu yu, dan na Grankownu yu sa go.” A bosroiti fu Festus kibri Paulus libi. Baka wan pisi ten Paulus ben doro Rome pe a ben de farawe fu den Dyu di ben wani kiri en.​—Tori 25:6-12.

11. Sortu sani di Yesaya ben skrifi Paulus ben prakseri?

11 Di Paulus ben wakti fu go na Italiakondre, dan kande a ben prakseri a warskow di Yesaya ben gi den sma di ben gens Yehovah. Yesaya ben skrifi: „Awinsi sortu ogri unu abi na prakseri fu du, toku unu no o man du dati! Awinsi san unu denki fu du, toku unu no o man du en, bika Gado de nanga wi!” (Yes. 8:10) Paulus ben sabi taki Gado ben o yepi en èn disi ben gi en a krakti fu horidoro di a ben kisi tesi.

Neleki fa Yehovah gebroiki sma di abi makti fu yepi en pipel na ini owruten, na so a kan du dati na ini a ten disi (Luku paragraaf 12-13)

12. San Yulius ben du gi Paulus èn san Paulus ben kon frustan?

12 Di Paulus ben de fu teki sipi go na Italiakondre, den poti wan legre-ofsiri di ben nen Yulius fu luku en. Yulius ben abi a makti fu du ogri nanga Paulus noso fu sori switifasi gi en. Fa a ben o gebroiki en makti? A tra dei di a sipi stop na wan lanpresi „Yulius ben de so bun fu gi Paulus primisi fu go na den mati fu en, so taki den ben kan sorgu en”. Bakaten Yulius kibri Paulus libi srefi. Fa a du dati? A sipi fu den ben kon broko èn den srudati ben wani kiri ala den strafuman di ben de tapu a sipi fu di den no ben wani taki den lowe. Ma Yulius tapu den. Fu san ede? A „no ben wani taki wan sani pasa nanga Paulus”. A no de fu taki dati Paulus ben frustan taki na Yehovah ben gebroiki a legre-ofsiri disi di ben abi switifasi fu yepi en.​—Tori 27:1-3, 42-44.

Luku paragraaf 13

13. Fa Yehovah kan gebroiki sma di abi makti?

13 Sortu yepi wi e kisi? Yehovah kan gebroiki a santa yeye fu en fu meki sma di abi makti du san a abi na prakseri. Luku san Kownu Salomo ben skrifi: „Na ati fu wan kownu de leki liba na ini na anu fu Yehovah. A e tyari en go pe a wani” (Odo 21:1). San a tekst disi wani taki? Son leisi libisma e diki wan kanaal fu meki a watra fu wan liba lon go na a sei di den wani. Na so a de tu nanga Yehovah. A kan gebroiki en santa yeye fu kenki a denki fu tiriman so taki den du a wani fu en. Te a e du dati, dan sma di abi makti kan teki bosroiti di e tyari wini kon gi en pipel.​—Luku Esra 7:21, 25, 26.

14. Te wi e luku Tori fu den apostel 12:5, dan gi suma wi kan begi?

14 San wi kan du? Wi kan begi „gi kownu èn gi ala bigiman fu kondre” te den musu bosroiti efu den o gi wi primisi fu preiki èn fu hori konmakandra (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11). Neleki den fosi Kresten wi e begi fayafaya tu gi den brada nanga sisa fu wi di de na strafu-oso (leisi Tori fu den apostel 12:5; Hebr. 13:3). Boiti dati, wi kan begi gi den waktiman di e luku den brada nanga sisa di de na strafu-oso. Wi kan aksi Yehovah fu meki den sori switifasi gi den brada nanga sisa disi neleki fa Yulius ben du dati gi Paulus.​—Tori 27:3.

BRADA NANGA SISA YEPI EN

15-16. Fa Yehovah gebroiki Aristarkus nanga Lukas fu yepi Paulus?

15 Sortu yepi Paulus kisi? Di Paulus ben go na Rome, dan furu leisi Yehovah gebroiki brada nanga sisa fu yepi en. Meki wi go luku wan tu eksempre.

16 Tu mati fu Paulus, Aristarkus nanga Lukas, bosroiti fu go nanga en na Rome. * Bijbel no e taki dati Yesus ben pramisi Aristarkus nanga Lukas taki den ben o doro Rome. Sobun, den man disi go na ini a sipi, aladi ogri ben kan miti den tapu se. Toku den ben de klariklari fu du disi fu di den ben wani horibaka gi Paulus. Na di den ben de na pasi kaba, den yere taki den ben o tan na libi tu. Fa yu denki taki Paulus ben firi di a si taki Aristarkus nanga Lukas ben kon na ini a sipi? A musu fu de so taki Paulus gi Yehovah tangi gi a yepi di a kisi fu den tu brada disi di ben abi deki-ati.​—Tori 27:1, 2, 20-25.

17. Fa Yehovah gebroiki den brada fu yepi Paulus?

17 Di Paulus ben de na pasi fu go na Rome, dan wan tu leisi brada nanga sisa fu difrenti gemeente yepi en. Fu eksempre, di den stop na a lanpresi fu a foto Sidon, Yulius ben gi Paulus primisi „fu go na den mati fu en, so taki den ben kan sorgu en”. Bakaten di den stop na a foto Puteyoli, Paulus nanga den mati fu en ’miti den brada drape èn den brada begi den fu tan seibi dei nanga den’. Den brada nanga sisa fu den difrenti presi disi ben sorgu gi Paulus nanga den mati fu en. Ma a musu fu de so taki Paulus ben gi den deki-ati tu nanga den ondrofenitori di a ben fruteri den. (Luku Tori 15:2, 3.) Baka di Paulus nanga den mati fu en kisi deki-ati fu den brada, den go doro nanga a waka fu den.​—Tori 27:3; 28:13, 14.

Yehovah e gebroiki brada nanga sisa fu yepi wi, neleki fa a ben du dati gi Paulus (Luku paragraaf 18-19)

18. Fu san ede Paulus ben taki Gado tangi?

18 Di Paulus komoto na ini a sipi èn di a ben waka go miti a foto Rome, a ben musu fu prakseri a sani di a ben skrifi dri yari na fesi gi a gemeente drape. A ben skrifi: „Na wan tu yari kaba mi wani kon na unu” (Rom. 15:23). Ma Paulus no ben sabi taki a ben o doro Rome leki strafuman. A ben musu fu gi en deki-ati di a si taki den brada fu Rome ben wakti na sei pasi fu gi en odi. Bijbel e taki: „Di Paulus si den, a taki Gado tangi èn a kisi deki-ati” (Tori 28:15). Luku taki Paulus taki Yehovah tangi di a si den brada. Fu san ede? Fu di Paulus ben frustan taki na Yehovah ben gebroiki den brada fu yepi en.

Luku paragraaf 19

19. Soleki fa 1 Petrus 4:10 e sori, dan fa Yehovah kan gebroiki wi fu yepi den wan di abi problema?

19 San wi kan du? Yu sabi brada nanga sisa na ini yu gemeente di siki noso di abi tra problema? Noso wan lobiwan fu den dede? Efu wi sabi taki wan sma abi yepi fanowdu, dan wi kan aksi Yehovah fu yepi wi fu taki noso fu du wan sani di o gi en deki-ati. Kande a sani di wi o taki noso di wi o du, na soifri san a sma abi fanowdu na a momenti dati. (Leisi 1 Petrus 4:10.) * Te wi o yepi den, dan wi o tranga a bribi fu den na ini a pramisi disi fu Yehovah: „Mi no o libi yu kwetikweti èn noiti mi o gowe fu yu.” A sani disi o gi yu furu prisiri!

20. Fu san ede wi kan taki: „Yehovah na mi yepiman”?

20 Neleki Paulus nanga den mati fu en, wi srefi abi problema. Ma wi sabi taki Yehovah de nanga wi èn dati e gi wi deki-ati. A e gebroiki Yesus nanga den engel fu yepi wi. Boiti dati, a kan gebroiki sma di abi makti fu yepi wi. Yehovah e gebroiki en santa yeye tu fu gi brada nanga sisa a firi fu yepi wi. Furu fu wi ondrofeni a sani disi. Dati meki neleki Paulus wi abi bun reide fu taki: „Yehovah na mi yepiman. Mi no o frede. San libisma kan du mi?”​—Hebr. 13:6.

SINGI 38 Gado o tranga yu

^ paragraaf 5 Na artikel disi e taki fu dri fasi fa Yehovah yepi na apostel Paulus di a ben de na ini problema. Te wi e si fa Yehovah yepi den anbegiman fu en na ini Bijbel ten, dan dati o tranga wi bribi. Wi o de seiker taki Yehovah o yepi wi tu te wi abi problema.

^ paragraaf 16 Disi no ben de a fosi leisi taki Aristarkus nanga Lukas ben teki waka nanga Paulus. Den tu brada disi tan nanga Paulus tu di a ben de na strafu na ini Rome.​—Tori 16:10-12; 20:4; Kol. 4:10, 14.