Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 46

¡Ni kapekuanti! Jehová mimakgtayana

¡Ni kapekuanti! Jehová mimakgtayana

«Nikxni ktimakgxtakgni chu ankgalhin nakmakgtayayan» (HEB. 13:5).

TAKILHTLIN 55 ¡Ni kakapekuani!

TUKU NATALICHUWINAN *

1. ¿Tuku tlan nakinkamamakgkatsiniyan akxni makgkatsiyaw pi kiʼakstukan wilaw o akxni lilakgaputsayaw taʼakglhuwit? (Salmo 118:5-7).

¿MINIT kilhtamaku makgkatsiw pi kiʼakstukan wilaw, chu ni anan tiku nakinkamakgtayayan natayaniyaw kintaʼakglhuwitkan? Ni kiʼakstukan chuna makgkatsiyaw. Asta makgapitsi xlakskujnin Jehová xala makgasa tiku ni xmakgxtakgkgo chuna makgkatsikgolh (1 Rey. 19:14). Akxni chuna titaxtumaw, lakapastakaw uma xtachuwin Jehová: «Nikxni ktimakgxtakgni chu ankgalhin nakmakgtayayan». Wa xlakata tlan nawanaw: «Jehová kimakgtayana. Ni ktipekualh» (Heb. 13:5, 6). Apóstol Pablo katsokgnanilh umakgolh tachuwin kstalaninanin Cristo tiku xlamakgolh kJudea max kkata 61. Tuku xla lichuwinalh na watiya tuku lichuwinan Salmo 118:5-7 (kalikgalhtawakga).

2. ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo, chu tuku xlakata?

2 Xtachuna tiku tsokgli uma salmo, Pablo liwana xkatsi pi Jehová ankgalhin xʼama makgtaya. Akgtum liʼakxilhtit, liwaka akgtiy kata akxni nina xkamalakgachani xcarta Hebreos, Pablo katuwa wililh xlatamat akxni alh kbarco akxni xlama lanka unisen kpupunu (Hech. 27:4, 15, 20). Jehová ankgalhin makgtayalh Pablo xtachuna la akxni xʼama kbarco chu kkata nema xtitaxtukgonita. Kʼuma artículo naʼakxilhaw pulaktutu la makgtayalh. Naʼakxilhaw la makgtayalh Jehová akxni maklakaskilh Jesús chu ángeles, latamanin tiku xkgalhikgo limapakgsin chu xnatalan. Akxni nalichuwinanaw tuku titaxtulh Pablo kxlatamat, natatliwakglha la lipawanaw pi Jehová namakgantaxti xtamalaknun xlakata na nakinkakgalhtiyan akxni naskiniyaw xtamakgtay.

XTAMAKGTAY JESÚS CHU ÁNGELES

3. ¿Tuku max xlakapastaka Pablo, chu tuku xlakata?

3 Max kkata 56 xwanit. Lhuwa latamanin xwataxtukgolh Pablo kxtemplo Jerusalén chu xmakgniputunkgo. Lichali, akxni linka xlakatin xanaPuxkun Jueces, xtalamakgasitsin atsinu ni makgnikgolh (Hech. 21:30-32; 22:30; 23:6-10). Ama kilhtamaku, Pablo max xlakapastaka: «¿La xlilhuwa kilhtamaku chuntiya naktayani xlakata nitlan kilikatsinikan?». Liwana tasiya pi xmaklakaskin tamakgtay.

4. ¿La limaklakaskilh Jehová Jesús xlakata namakgtaya Pablo?

4 ¿Tuku tamakgtay makglhtinalh Pablo? Akxni tamaknuka kpulachin, kkatsisni Malana Jesús tasiyanilh chu wanilh: «¡Katatliwakglhti! Xlakata chuna la liwana lichuwinampat kimpalakata kJerusalén, nachuna nakilichuwinana kRoma» (Hech. 23:11). Umakgolh tachuwin wa tuku xlikana xmaklakaskima. Jesús wanilh lakwan tachuwin Pablo xlakata xlichuwinanit xpalakata anta kJerusalén chu wanilh pi nitu xʼama akgspula chu tlan xʼama chan kRoma, niku na xʼama lichuwinan xpalakata. Akxni kgaxmatli umakgolh tachuwin, max lu tlan makgkatsilh xtachuna la chatum aktsu skgata tiku chaxnit xtlat.

Akxni lama lanka unisen kpupunu, chatum ángel wani Pablo pi putum tiku wilakgolh kbarco nitu katilanikgolh (párrafo 5).

5. ¿La limaklakaskilh Jehová chatum ángel xlakata namakgtaya Pablo? (Kaʼakxilhti xmakni revista).

5 ¿Tuku atanu tuwa titaxtulh Pablo? Akxni xtitaxtunita akgtiy kata lata tuku tlawanika kJerusalén, Pablo xtajuma kbarco nema xʼama kʼItalia. Kaj xalan, tsukulh lanka unisen chu tiku anta xtajumakgolh lakpuwankgolh pi xʼamakgolh nikgo. Pero Pablo nitu xpekuama. ¿Tuku xlakata? Xla kawanilh tiku akxtum xkataʼama: «Uma katsisni chatum xʼángel Dios tiku akit kkakninani chu kmaxki xasanto taskujut anta xkimpaxtuya chu wa: “Ni kapekuanti, Pablo. Xlilat nalakgpina César, chu ¡kaʼakxilhti!, Dios nalakgmaxtuyan chu nachuna putum tiku taʼankgoyan”». Jehová maklakaskilh chatum ángel xlakata nawanipara tuku xwaninit akxni limaklakaskilh Jesús. Chu chuna kitaxtulh: Pablo chalh kRoma (Hech. 27:20-25; 28:16).

6. ¿Tukuya xtamalaknun Jesús lu kinkamatliwakglhan, chu tuku xlakata?

6 ¿Tuku tamakgtay makglhtinanaw akinin? Xtachuna la Pablo, kgalhiyaw xtamakgtay Jesús. Akgtum liʼakxilhtit, Jesús katlawani uma tamalaknun putum kstalaninanin: «Kkatawilan chali chali asta kxlisputni kakilhtamaku» (Mat. 28:20). ¿Tuku xlakata lu kinkamatliwakglhan umakgolh tachuwin? Xlakata kimputumkan titaxtuyaw tuku tuwa nema lu nitlan kinkamamakgkatsiniyaw. Akgtum liʼakxilhtit, akxni niy tiku lu xpaxkiyaw, max talipuwan nema makgkatsiyaw akglhuwa kata namakgapala chu ni kajwatiya makgapitsi kilhtamaku. Amakgapitsin chali chali titaxtukgo tuku nitlan xlakata linkgoya kata. Chu wi tiku lu nitlan makgkatsikgo xlakata kgalhikgo tajatat xla talipuwan. Maski chuna titaxtumaw, kgalhiyaw litliwakga xlakata natayaniyaw xlakata katsiyaw pi Jesús kinkatawilan «chali chali», asta maski natitaxtuyaw tuku lu tuwa (Mat. 11:28-30).

Ángeles kinkamakgtayakgoyan chu kinkapulalinkgoyan akxni lichuwinanaw xalaktlan tamakatsinin (Kaʼakxilhti párrafo 7).

7. Chuna la wan Apocalipsis 14:6, ¿la kinkamakgtayayan Jehová?

7 Anta xTachuwin, Jehová kinkawaniyan pi xla kamaklakaskin ángeles xlakata nakinkamakgtayakgoyan (Heb. 1:7, 14). Akgtum liʼakxilhtit, ángeles kinkamakgtayakgoyan chu kinkapulalinkgoyan akxni kalitachuwinanaw xalaktlan tamakatsinin xla Tamapakgsin latamanin «xliputum laklanka kachikinin, laklanka familias, tiku chuwinankgo tipalhuwa tachuwin chu kachikinin» (Mat. 24:13, 14; kalikgalhtawakga Apocalipsis 14:6).

XTAMAKGTAYKAN TIKU KGALHIKGO LIMAPAKGSIN

8. ¿La limaklakaskilh Jehová chatum xpuxkukan soldados xlakata namakgtaya Pablo?

8 ¿Tuku tamakgtay makglhtinalh Pablo? Chuna la akxilhwi, kkata 56, Jesús liwana wanilh Pablo pi xʼama chan kRoma. Pero makgapitsin judíos xalak Jerusalén xlakkaxwilikgonit namakgnikgo Pablo. Akxni xpuxkukan soldados xalak Roma Claudio Lisias katsilh tuku xtlawaputunkgo, makgtayalh Pablo. Tunkun malakgachalh kCesarea chu kamalakgachalh lhuwa soldados xlakata kuenta xtlawakgolh ktiji, nema 105 kilómetros (65 millas) la xlilakgamakgat. Anta, mapakgsina Félix «limapakgsinalh pi xtamaknuka kpulachin anta kxpumapakgsin Herodes». Chuna nitu xtlawanika Pablo (Hech. 23:12-35).

9. ¿La makgtayalh mapakgsina Festo Pablo?

9 Kkata 58, Pablo chuntiya xtanuma kpulachin kCesarea. Festo tawi xlakgxokgo Félix kpumapakgsin. Judíos tasaskinikgolh pi xlinka Pablo kJerusalén xlakata anta xlakputsananika, pero Festo ni lakaskilh. Max mapakgsina Festo xkatsi pi judíos «xlakkaxwilimakgolh nalipataxtukgo Pablo chu ktiji namakgnikgo» (Hech. 24:27-25:5).

10. ¿Tuku tlawalh Festo akxni Pablo skilh pi wa César xlakputsananilh?

10 Ni makgas kilhtamaku, Pablo lakputsananikan kCesarea. Xlakata Festo xlakaskin pi Judíos tlan xʼakxilhkgolh, kgalhskilh Pablo: «¿Pimputuna kJerusalén chu kkilakatin anta nalakputsananikana xlakata uma?». Pablo xkatsi pi, komo xʼalh kJerusalén, max anta xmakgnika. Chu na xkatsi tuku xlitlawat xwanit xlakata nalakgmaxtu xlatamat, xlichanat xwanit kRoma chu chuntiya xlichuwinalh Dios. Wa xlakata wa: «¡Klakaskin pi wa César kalakkaxtlawalh uma taʼakglhuwit!». Akxni Festo katachuwinalh kstakyawananin, kgalhtilh: «Komo lakaskina pi wa César nalakputsananiyan, wa kalakputsananin César». Xlakata Festo laksakli namalakgacha Pablo kRoma, tlawalh pi xtalatlawananin nitu xtlawanikgolh (Hech. 25:6-12).

11. ¿Tuku tachuwin max xlilakpuwama Pablo nema makgpuwantinilh?

11 Akxni Pablo xkgalhkgalhima xlakata naʼan kʼItalia, max xlilakpuwama tuku xkawaninit palakachuwina Isaías tiku xtalalakatawakakgo Jehová: «¡Nalakkaxwiliyatit tuku nitlan, pero uma nalakxtlawakan! ¡Kawantit tuku lakaskinatit, nitlan katikitaxtulh, xlakata Dios kinkatawilan!» (Is. 8:10). Xlakata Pablo xkatsi pi Jehová xʼama makgtaya, lu matliwakglhi xlakata xtayanilh tuku xʼama titaxtu.

Chuna la tlawalh makgasa, Jehová tlan kamaklakaskin tiku kgalhikgo limapakgsin xlakata nakakuentajtlawa xlakskujnin (Kaʼakxilhti párrafo 12).

12. 1) ¿La likatsinilh Julio apóstol Pablo? 2) ¿Tuku max akxilhli Pablo akxni xtitaxtuma uma?

12 Alistalh Pablo linka kʼItalia. Xlakata tachin xlitaxtu, chatum tiku xkapulalin soldados tiku xwanikan Julio xkuentajtlawama. Uma chixku tlan xlikatsinilh o nitlan xlikatsinilh. ¿Pero tuku tlawalh? Lichali akxni takutkgolh kbarco, «Julio tlan likatsinilh Pablo chu maxkilh talakaskin pi naʼan niku xwilakgolh xʼamigos». Titaxtulh kilhtamaku, Julio lakgmaxtunilh xlatamat Pablo. Akxni soldados xkamakgniputunkgo putum tachin nema xwilakgolh kbarco, Julio ni kamaxkilh talakaskin xlakata «liwana xlakpuwanit pi Pablo nitu xlanilh». Max Pablo akxilhli la Jehová lakgmaxtulh xlakata limaklakaskilh xpuxkukan soldado tiku tlan xlikatsi (Hech. 27:1-3, 42-44).

Kaʼakxilhti párrafo 13.

13. ¿La tlan nakamaklakaskin Jehová tiku kgalhikgo limapakgsin?

13 ¿Tuku tamakgtay makglhtinanaw akinin? Akxni tatalakxtumi xtalakaskin, Jehová limaklakaskin xlitliwakga xʼespíritu santo xlakata natlawa pi tiku kgalhi limapakgsin natlawa tuku xla lakaskin. Mapakgsina Salomón tsokgli: «Xnaku chatum mapakgsina xtachuna la niku an lhuwa chuchut kxmakan Jehová. Xla lin niku xla lakaskin» (Prov. 21:1). ¿Tuku wamputun umakgolh tachuwin? Latamanin pawaxlinkgo kgalhtuchokgo anta niku xlakan lakaskinkgo. Xtachuna la uma, Jehová limaklakaskin xʼespíritu xlakata nakalakgpalini xtalakapastaknikan mapakgsinanin xlakata namakgantaxtikgo xtalakaskin. Akxni chuna la, umakgolh latamanin wi tuku tlawa pi nalaksakkgo tuku nakamakgtaya xkachikin Dios (katamalakxtupi Esdras 7:21, 25, 26).

14. Chuna la wan Hechos 12:5, ¿tiku xpalakatakan tlan natlawayaw oración?

14 ¿Tuku tlan natlawayaw akinin? Tlan natlawayaw oración xpalakatakan «mapakgsinanin chu putum tiku kgalhikgo limapakgsin» akxni wi tuku laksakkgo nema makgtanuma taskujut xla kintakanajlakan (1 Tim. 2:1, 2, nota; Neh. 1:11). Xtachuna la tlawakgolh kstalaninanin Cristo xalak pulana siglo, lu tasaskiniyaw Dios kʼoración xpalakatakan kinatalankan tiku wilakgolh kpulachin (kalikgalhtawakga Hechos 12:5; Heb. 13:3). Chu asta tlan natasaskiniyaw Jehová xlakata nawili kxtalakapastaknikan tiku kakuentajtlawakgo kinatalankan xlakata nalikatsikgo chuna la Julio chu “tlan nakalikatsinikgo” (Hech. 27:3, nota).

XTAMAKGTAYKAN NATALAN

15, 16. ¿La kamaklakaskilh Jehová Aristarco chu Lucas xlakata namakgtayakgo Pablo?

15 ¿Tuku tamakgtay makglhtinalh Pablo? Akxni linka kRoma, Jehová kamaklakaskilh natalan xlakata namakgtayakgo Pablo. Kaʼakxilhwi makgapitsi liʼakxilhtit.

16 Aristarco chu Lucas, chatiy xʼamigos Pablo tiku ni xmakgxtakgkgo, akxtum taʼankgolh kRoma. * Katuwa wilikgolh xlatamatkan xlakata akxtum natatawilakgo Pablo, maski Biblia ni wan komo xlakan xmakglhtinankgonit xtamalaknun Jesús pi xʼamakgolh chankgo kRoma. Alistalh, akxni xwilakgolh kxʼitat lanka unisen, katsikgolh pi nitu xʼama kaʼakgspula. Wa xlakata, akxni Aristarco chu Lucas tawakakgolh kbarco anta kCesarea, xlikana pi max Pablo xliputum xnaku tlawanilh oración Jehová xlakata napaxtikatsini pi umakgolh chatiy natalan tiku ni pekuankgo makgtayakgolh (Hech. 27:1, 2, 20-25).

17. ¿La kalimaklakaskilh Jehová natalan xlakata namakgtayakgo Pablo?

17 Akxni Pablo xlimaka kRoma, natalan makglhuwa makgtayakgolh. Akgtum liʼakxilhtit, akxni chankgolh kkachikin Sidón, Julio «maxkilh talakaskin pi naʼan niku xwilakgolh xʼamigos chu xlakata tlan xlimakgtayakgolh tuku xla xmaklakaskilh». Chu alistalh, anta kkachikin Puteoli, Pablo chu tiku akxtum xtaʼankgo katatanokglhkgolh makgapitsi natalan, tiku tasaskinikgolh pi xkatatamakgxtakgkgolh akgtujun kilhtamaku. Akxni umakgolh natalan xkalimakgtayamakgolh tuku xmaklakaskinkgo, xlikana pi lu lipaxuwakgolh akxni Pablo xkalitachuwinama tuku xtitaxtunit kxlatamat (katamalakxtupi Hechos 15:2, 3). Akxni kalakgapaxiʼalhnankgolh umakgolh natalan, Pablo chu tiku xkataʼankgo lu kamatliwakglhli chu amparakgolh niku xʼamakgolh (Hech. 27:3; 28:13, 14).

Xtachuna la Pablo, makglhtinanaw xtamakgtay Jehová akxni xla kamaklakaskin kinatalankan (Kaʼakxilhti párrafo 18).

18. ¿Tuku xlakata Pablo paxtikatsinilh Dios chu lu tatliwakglhli?

18 Akxni xlimaka kRoma, Pablo max lilakpuwa tuku xkatsokgnaninit xnatalan xalak uma kachikin akgtututa kata nema xtitaxtunit: «Akglhuwata kata lu kkalakgamputunachan» (Rom. 15:23). Pero ni xlakpuwanit pi xʼama chan la chatum tachin. Xlikana pi lu matliwakglhli akxni kaʼakxilhli natalan xalak Roma pi xkgalhkgalhimakgolh ktiji. «Akxni Pablo lakgamakgat kaʼakxilhli paxtikatsinilh Dios, chu uma matliwakglhli» (Hech. 28:15). ¿Tuku xlakata Pablo paxtikatsinilh Dios akxni kaʼakxilhli natalan pi anta xwilakgolh? Xlakata, amakgtum, akxilhpa pi Jehová xkalimaklakaskima xnatalan xlakata namakgtayakgo.   

Kaʼakxilhti párrafo 19.

19. Chuna la wan 1 Pedro 4:10, ¿la tlan nakinkamaklakaskinan Jehová xlakata namakgtaya tiku titaxtuma tuku tuwa?

19 ¿Tuku tlan natlawayaw akinin? ¿Katsiyaw pi chatum tala xalak congregación patinama xlakata akgtum tajatat, akgtum taʼakglhuwit o xlakata wi tiku nilh nema lu xpaxki? Komo nakatsiyaw pi wi tiku titaxtuma tuku tuwa, tlan naskiniyaw Jehová pi kakinkamakgtayan xlakata nawaniyaw laktlan tachuwin o wi tuku natlawayaw kxpalakata. Uma max lu namakgpuwantini (kalikgalhtawakga 1 Pedro 4:10). * Komo namakgtayayaw, max uma tala nalipawampara uma xtamalaknun Jehová: «Nikxni ktimakgxtakgni chu ankgalhin nakmakgtayayan». ¿Nixlikana pi uma lu xkinkamakgapaxuwan?

20. ¿Tuku xlakata tlan nawanaw: «Jehová kimakgtayana»?

20 Xtachuna la Pablo chu xʼamigos, akinin na natitaxtuyaw tuku tuwa kkilatamatkan. Pero uma ni kinkamakgapekuanan xlakata katsiyaw pi Jehová ankgalhin nakinkamakgtayayan. Chu xla tlan nalimaklakaskin Jesús chu ángeles. Nachuna, komo makgantaxti xtalakaskin, Jehová tlan nakamaklakaskin tiku kgalhikgo limapakgsin xlakata nakinkamakgtayayan. Chu, xtachuna la tlawanit kkimpalakatakan, Jehová maklakaskin xʼespíritu santo xlakata xlakskujnin nakamakgtayaputunkgo xnatalankan. Wa xlakata, xtachuna la Pablo, tlan nawanaw: «Jehová kimakgtayana. Ni ktipekualh. ¿Tuku tlan nakintlawani lataman?» (Heb. 13:6).

TAKILHTLIN 38 Jehová makgtakgalhan

^ párr. 5 Kʼuma artículo, naʼakxilhaw pulaktutu la makgtayalh Jehová apóstol Pablo xlakata natayani tuku tuwa titaxtulh. Akxni akxilhaw la Jehová tlawalh uma makgasata, malakgtliwakglha la lipawanaw pi na nakinkamakgtayayan akxni natitaxtuyaw tuku tuwa kkilatamatkan.

^ párr. 16 Ni xlimakgtumku la Aristarco chu Lucas akxtum xtaʼamakgo Pablo. Umakgolh lakchixkuwin tiku ni makgxtakgnankgo akxtum xtawilakgolh Pablo akxni xtanuma kpulachin anta kRoma (Hech. 16:10-12; 20:4; Col. 4:10, 14).