Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 46

Muŵe Ŵachikanga Chifukwa Yehova Ni Movwiri Winu

Muŵe Ŵachikanga Chifukwa Yehova Ni Movwiri Winu

“Nikulekenge yayi napachoko nesi kukutaya munthowa yiliyose.”—HEB. 13:5.

SUMU 55 Kuŵawopa Chara

CHILATO CHA NKHANI IYI *

1. Kuyana na Salimo 118:5-7, kasi ntchivichi chingatipembuzga para tikujiwona kuti tili tekha panji para masuzgo ghatifyenya?

KASI nyengo yinyake muli kujipulikapo kuti mukaŵa mwekha, ndipo pakaŵavya wakuti wamovwirani kuti muzizipizge suzgo ilo mukakumana nalo? Ŵanandi ŵali kujipulikapo nthena, kusazgapo ŵateŵeti ŵakugomezgeka ŵa Yehova. (1 Mathe. 19:14) Usange namwe muli kujipulikapo nthena, kumbukani layizgo la Yehova lakuti: “Nikulekenge yayi napachoko nesi kukutaya munthowa yiliyose.” Ntheura tingayowoya na chigomezgo chose kuti: “Yehova ni movwiri wane, nopenge chara.” (Heb. 13:5, 6) Mpositole Paulosi wakalembera mazgu agha Ŵakhristu ŵa ku Yudeya cha mu 61 C.E. Mazgu ghake ghakutikumbuska ivyo wamasalimo wakalemba pa Salimo 118:5-7.—Ŵazgani.

2. Kasi tiwonenge vichi mu nkhani iyi, ndipo chifukwa wuli?

2 Nga wamasalimo, Paulosi nayo wakamanya kuti Yehova ni movwiri wake chifukwa wakaŵa kuti wamovwirapo kanandi waka. Mwachiyelezgero, vyaka viŵiri pambere wandalembe kalata yake ku Ŵahebere, Paulosi wakakumana na mphepo yakofya apo wakaŵa paulendo wa pa nyanja. (Mil. 27:4, 15, 20) Paulendo uwu kweniso kumanyuma, Yehova wakaŵa kuti wamovwirapo kale Paulosi munthowa zakupambanapambana. Tiwonenge zitatu mwa nthowa izi. Yehova wakamovwira Paulosi kwizira mwa Yesu na ŵangelo, ŵanthu ŵa mazaza, na Ŵakhristu ŵanyake. Para tawona ivyo vikachitikira Paulosi, tiŵenge na chigomezgo chose kuti Chiuta watilenge yayi nga umo wali kulayizgira kweniso kuti wazgorenge malurombo ghithu.

WAKAWOVWIRIKA NA YESU KWENISO ŴANGELO

3. Kasi Paulosi wakwenera kuti wakajifumbanga vichi, ndipo chifukwa wuli?

3 Paulosi wakakhumbikwiranga wovwiri. Mu 56 C.E, gulu la ŵanthu ku Yerusalemu likamuguguzira kuwaro kwa tempile ndipo likakhumbanga kumukoma. Zuŵa lakulondezgapo, Paulosi ŵati ŵamutolera panthazi pa Sanihedirini, ŵalwani ŵake ŵakakhumbangaso kumukoma. (Mil. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Panyengo iyi, Paulosi wakwenera wakajifumbanga kuti, ‘Kasi nizizipizgenge m’paka pawuli nkhaza izo ŵanthu ŵakunichitira?’

4. Kasi Yehova wakamovwira wuli Paulosi kwizira mwa Yesu?

4 Kasi Yesu wakamovwira wuli Paulosi? Iyo wakati wakakika, nausiku, “Fumu” Yesu yikimilira pafupi na iyo, ndipo yikati: “Khwima mtima! Pakuti umo wanichitira ukaboni mwakukwana mu Yerusalemu, ndimo ukachitireso ukaboni mu Romu.” (Mil. 23:11) Mazgu agha ghakaŵa ghapanyengo yake ndipo ghakamukhozga chomene Paulosi. Yesu wakamuwonga Paulosi chifukwa cha kuchitira ukaboni mu Yerusalemu. Ndipo wakamulayizga kuti wamufika makora ku Romu, uko wamuchitiraso ukaboni. Yesu wati wamulayizga layizgo ili, Paulosi wakwenera kuti wakajipulika kuŵa wakuvikilirika nga umo mwana uyo wali pafupi na adada ŵake wakujipulikira.

Pa nyengo iyo pa nyanja pakawuka chimphepo chikuru, mungelo wakasimikizgira Paulosi kuti waliyose uyo wali mu ngalaŵa, waponenge pa ulendo wakofya uwu (Wonani ndime 5)

5. Kasi Yehova wakamovwira wuli Paulosi kwizira mwa mungelo? (Wonani chithuzi cha pa chikopi.)

5 Kasi ni masuzgo wuli ghanyake agho Paulosi wakakumana nagho? Pati pajumpha vyaka viŵiri kufuma apo ŵakamuwukira ku Yerusalemu, Paulosi wakakwera ngalaŵa kuluta ku Italy, ndipo kukaŵa chimphepo chikuru chomene mwakuti ŵanthu awo ŵakaŵamo ŵakaghanaghananga kuti ŵafwenge. Kweni Paulosi wakawopa yayi. Chifukwa wuli? Wakaphalira waliyose mu ngalaŵa kuti: “Pakuti usiku uno, Chiuta wane uyo nkhumuchitira uteŵeti wakupatulika wangutuma mungelo wake. Ndipo mungelo wanguti: ‘Kopa chara Paulosi. Wamwimilira panthazi pa Kesare, ndipo wona! Chiuta wakupa wose awo ŵakwenda nawe pa nyanja.’” Yehova wakatuma mungelo kuti ŵakamusimikizgireso Paulosi mazgu agho wakamuphalira pakwamba kwizira mwa Yesu. Ndipo Paulosi wakafika nadi makora ku Romu nga umo Yehova wakamulayizgira.—Mil. 27:20-25; 28:16.

6. Kasi ni layizgo wuli la Yesu ilo lingatikhozga, ndipo chifukwa wuli?

6 Kasi Yesu wakutovwira wuli ise? Yesu watovwirenge nga umo wakachitira na Paulosi. Mwachiyelezgero, Yesu walayizga ŵalondezgi ŵake wose kuti: “Ine nili namwe mazuŵa ghose m’paka umaliro wa charu ichi.” (Mat. 28:20) Mazgu gha Yesu ngakukhozga nadi. Chifukwa wuli? Chifukwa mazuŵa ghanyake chikuŵa chakusuzga kuzizipizga. Mwachiyelezgero, para uyo tikumutemwa wafwa, chitima chingamara luŵiro yayi, ndipo tingaŵa na chitima kwa vyaka vinandi. Ŵanyake mazuŵa ghawo ngakusuzga chifukwa cha uchekuru. Apo ŵanyake chifukwa chakuti ŵakusuzgika maghanoghano. Nangauli vili nthena, kweni tikuzizipizga chifukwa tikumanya kuti Yesu wali nase “mazuŵa ghose,” kusazgapo na mazuŵa agho vinthu vikutendera makora yayi.—Mat. 11:28-30.

Ŵangelo ŵakutovwira para tikupharazga (Wonani ndime 7)

7. Kuyana na Chivumbuzi 14:6, kasi Yehova wakutovwira wuli mazuŵa ghano?

7 Mazgu gha Chiuta ghakutisimikizgira kuti Yehova wakutovwira kwizira mwa ŵangelo ŵake. (Heb. 1:7, 14) Mwachiyelezgero, ŵangelo ŵakutovwira para tikupharazga “makani ghawemi gha Ufumu” ku ŵanthu ŵa “mtundu uliwose na fuko lililose na lulimi lulilose.”—Mat. 24:13, 14; ŵazgani Chivumbuzi 14:6.

WAKAWOVWIRIKA NA ŴAMAZAZA

8. Kasi Yehova wakamovwira wuli Paulosi kwizira mwa mulongozgi wa ŵasilikari?

8 Kasi ni wovwiri wuli uwo Paulosi wakapokera? Mu 56 C.E, Yesu wakasimikizgira Paulosi kuti wamufika makora ku Romu. Kweni Ŵayuda ŵanyake mu Yerusalemu ŵakapangana kuti ŵamuwukire Paulosi na kumukoma. Mulongozgi wa ŵasilikari wa Ŵaroma Kilaudiyo Lisiyasi wakati wapulika ichi, wakamovwira Paulosi. Mwaluŵiro, Kilaudiyo wakatuma gulu la ŵasilikari kuti likavikilire Paulosi na kumutora kuti ŵalute nayo ku Kesareya. Ulendo uwu ukaŵa utali ndipo ukaŵa wa makilomita pafupifupi 105 kufuma ku Yerusalemu. Ku Kesareya, Kazembe Felike wakati Paulosi “ŵamusunge mu nyumba ya uthemba ya Herode.” Ŵayuda awo ŵakakhumbanga kumukoma ŵakatondeka.—Mil. 23:12-35.

9. Kasi Kazembe Fesito wakamovwira wuli Paulosi?

9 Kwa vyaka viŵiri, Paulosi wakaŵa kuti wachali mu jele ku Kesareya. Panyengo iyi, Fesito ndiyo wakaŵa kuti wanjira mu malo mwa Felike ndipo ndiyo wakaŵa kazembe muphya. Ŵayuda ŵakapempha Fesito kuti Paulosi walute ku Yerusalemu kuti wakeruzgike, kweni Fesito wakakana. Panyake kazembe uyu wakamanyanga kuti Ŵayuda “ŵakanozganga chiŵembu kuti ŵamukhazge pa nthowa na kumukoma.”—Mil. 24:27–25:5.

10. Kasi Kazembe Fesito wakachita wuli Paulosi wati wapempha kuti mulandu wake ukeruzgike na Kesare?

10 Pamanyuma mulandu wa Paulosi ukeruzgikira mu Kesareya. Pakuti Fesito “wakakhumbanga kutemweka na Ŵayuda,” wakafumba Paulosi kuti: “Kasi ukukhumba kukwelera ku Yerusalemu kuti ndiko ukeruzgikire panthazi pane?” Paulosi wakamanyanga kuti ku Yerusalemu, Ŵayuda ŵamumukoma. Kweniso wakamanyanga ivyo wakeneranga kuchita kuti waponoske umoyo wake, kukafika ku Romu na kulutilira kupharazga. Iyo wakati: “Nkhupempha kuti mulandu wane ulute kwa Kesare.” Fesito wati wadumbiskana na ŵakupeleka fundo ŵake, wakaphalira Paulosi kuti: “Wapempha kuluta kwa Kesare; ulutenge kwa Kesare.” Ivyo Fesito wakasankha kuti Paulosi walute ku Romu vikathaska Paulosi ku ŵalwani ŵake. Ichi chikang’anamuranga kuti sono Paulosi waŵenge ku Romu, kutali chomene na Ŵayuda awo ŵakakhumbanga kumukoma.—Mil. 25:6-12.

11. Kasi ni mazgu wuli ghakulembeka na Yesaya agho Paulosi wakwenera kuti wakaghanaghaniranga?

11 Apo Paulosi wakalindiliranga kwamba ulendo wake wakuluta ku Italy, wakwenera kuti wakaghanaghanirangapo chenjezgo ilo ntchimi Yesaya yikaphalira ŵanthu awo ŵakususka Yehova. Yesaya wakalemba kuti: “Nozgani chiŵembu, kweni chitimbanizgikenge. Yowoyani icho mwakhumba, kweni chiŵavyenge ntchito, pakuti Chiuta wali nase.” (Yes. 8:10) Paulosi wakamanyanga kuti Chiuta wamovwirenge, ndipo ichi chikamovwira kuti waleke kopa masuzgo agho wakumanenge nagho.

Nga umo wakachitira nyengo yakale, mazuŵa ghano napo Yehova wangagwiliskira ntchito ŵamazaza kuti ŵavikilire ŵateŵeti ŵake (Wonani ndime 12)

12. Kasi Yuliyo wakachita nayo wuli Paulosi, ndipo Paulosi wakwenera kuti wakamanya vichi?

12 Mu 58 C.E, Paulosi wakambapo ulendo wake wakuya ku Italy. Pakuti panyengo iyi Paulosi wakaŵa mukayidi, Yuliyo mulara wa ŵasilikari Ŵachiroma ndiyo wakamulonderanga. Kwamba waka panyengo iyi, Yuliyo wakaŵa na mazaza kumuchitira viwemi Paulosi panji kumuchitira viheni. Kasi wakachita wuli na mazaza ghake? Zuŵa lakulondezgapo, ŵati ŵafika pa dowoko lakwamba, “Yuliyo wakamuchitira lusungu Paulosi, wakamuzomerezga kuluta ku ŵabwezi ŵake.” Pamanyuma Yuliyo wakaponoska umoyo wa Paulosi. Kasi wakaponoska wuli? Ŵasilikari ŵakakhumbanga kukoma ŵakayidi wose awo ŵakaŵa mu ngalaŵa, kweni Yuliyo wakaŵakanizga. Chifukwa wuli? Chifukwa ntchakuti “wakakhumbanga kuti wakamufiske makora Paulosi.” Apa Paulosi wakwenera kuti wakamanya kuti Yehova wakagwiliskiranga ntchito mulongozgi wa ŵasilikari uyu kuti wamuvikilire.—Mil. 27:1-3, 42-44.

Wonani ndime 13

13. Kasi Yehova wangagwiliskira wuli ntchito ŵamazaza?

13 Kasi ise tikupokera wovwiri wuli? Para vikukolerana na khumbo lake, Yehova wangagwiliskira ntchito nkhongono yake ya mzimu utuŵa na kupangiska ŵamazaza kuchita ivyo iyo wakukhumba. Themba Solomoni likalemba kuti: “Mtima wa themba uli nga nthumilonga twa maji mu woko la Yehova. Wakuwulongozgera kulikose uko wakhumba.” (Zinth. 21:1) Kasi ntharika iyi yikung’anamurachi? Ŵanthu ŵangajima ngalande (mfolo) kuti ŵalongozgere maji uko iwo ŵakukhumba kuti ghalutenge. Mwakuyana waka, Yehova wangagwiliskira ntchito mzimu wake kusintha maghanoghano gha awo ŵakulongozga kuti ŵachite ivyo wakukhumba. Para ivi vyachitika, ŵanthu awo ŵali na mazaza ŵakusankha vinthu ivyo vingawovwiraso ŵanthu ŵa Yehova.—Yaniskani na Ezira 7:21, 25, 26.

14. Kuyana na Milimo 12:5, kasi tikwenera kulombera anjani?

14 Kasi tikwenera kuchita vichi? Tingalombera “mathemba na wose awo ŵali na mazaza,” chomene para ŵanthu ŵamazaza aŵa ŵakusankha vinthu ivyo vingakhwaska umoyo withu Wachikhristu. (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11) Nga umo ŵakachitira Ŵakhristu ŵakwambilira, nase tikulombera chomene ŵabali na ŵadumbu ŵithu awo ŵali mu jele. (Ŵazgani Milimo 12:5; Heb 13:3) Kweniso tingalombera ŵasilikari ŵa jele awo ŵakulaŵilira na kulondera ŵabali na ŵadumbu ŵithu. Tingamulomba Yehova kuti wakhuŵilizge maghanoghano gha ŵanthu aŵa kuti ŵachite nga ni Yuliyo ‘mwakuŵachitira lusungu’ ŵasopi ŵanyithu.

WAKAWOVWIRIKA NA ŴASOPI ŴANYAKE

15-16. Kasi Yehova wakamovwira wuli Paulosi kwizira mwa Arisitariko na Luka?

15 Kasi Paulosi wakapokera wovwiri wuli? Paulendo wake wakuluta ku Romu, Paulosi wakapokera wovwiri kufuma kwa Yehova kwizira ku ŵabali na ŵadumbu. Tiyeni tiwonepo viyelezgero vichoko waka.

16 Ŵabwezi ŵaŵiri ŵakugomezgeka ŵa Paulosi, Arisitariko na Luka ŵakaluta lumoza na Paulosi ku Romu. * Ŵakaŵika umoyo wawo pangozi kuti ŵende na Paulosi, nangauli Baibolo lindayowoyepo kuti nawo Yesu wakaŵalayizga kuti ŵamufika makora waka ku Romu. Ŵakamanya pamanyuma kuti ŵaŵenge ŵakuvikilirika. Ntheura apo Arisitariko na Luka ŵakakwera boti kuluta ku Kesareya, Paulosi wakwenera kuti wakalomba kwa Yehova kufumira pasi pamtima, kumuwonga chifukwa cha wovwiri uwo wakamupa kwizira mwa ŵasopi ŵanyake ŵachikanga ŵaŵiri aŵa.—Mil. 27:1, 2, 20-25.

17. Kasi Yehova wakamovwira wuli Paulosi kwizira mu Ŵakhristu ŵanyake?

17 Paulendo wake, Paulosi wakawovwirika kanandi waka na Ŵakhristu ŵanyake. Mwachiyelezgero, ŵakati ŵayima pa msumba wa Sidoni, Yuliyo wakamuzomerezga Paulosi “kuluta ku ŵabwezi ŵake kuti ŵakamupwelelere.” Pamanyuma, mu msumba wa Puteyoli, Paulosi na ŵanyake ‘ŵakasanga ŵabali ndipo ŵakaŵaŵeyelera kuti ŵakhale nawo mazuŵa 7.’ Apo Ŵakhristu aŵa ŵakapweleleranga Paulosi na ŵanyake, tikukayika yayi kuti Paulosi wakasangirapo mwaŵi wakukhozga ŵabali aŵa mwakuŵaphalirako ivyo vikamuchitikira. (Yaniskani na Milimo 15:2, 3.) Ŵati ŵakhozgana na ŵabali aŵa, Paulosi na ŵanyake ŵakalutilira na ulendo wawo.—Mil. 27:3; 28:13, 14.

Nga ni Paulosi, Yehova wakutovwira kwizira mu ŵateŵeti ŵanyithu (Wonani ndime 18)

18. Ntchivichi chikapangiska Paulosi kuwonga Chiuta na kukhwima mtima?

18 Apo Paulosi wakaŵa pafupi kufika ku Romu, wakwenera kuti wakaghanaghaniranga ivyo wakalembera mpingo wa mu msumba uwu vyaka vitatu kumasinda. Iyo wakawulembera kuti: “Kwa vyaka vinandi nkhakhumbisiskanga kwiza kwa imwe.” (Rom. 15:23) Ndipouli, wakakhazganga yayi kuti wamufika ku malo agha kuti ni mukayidi. Kweni wakakhozgeka chomene wati wawona ŵabali ŵa ku Romu kuti ŵakamulindiliranga mumphepete mwa msewu kuti ŵamutawuzge. “Paulosi wakati waŵawona, wakawonga Chiuta na kukhwima mtima.” (Mil. 28:15) Wonani kuti Paulosi wakawonga Chiuta chifukwa chakuti wakawona ŵabali. Chifukwa wuli? Chifukwa Paulosi wakamanya kuti apaso Yehova wakamovwira kwizira mu ŵateŵeti ŵanyake.

Wonani ndime 19

19. Nga umo pakuyowoyera pa 1 Petrosi 4:10, kasi Yehova wangatigwiliskira wuli ntchito kuti tovwire awo ŵakukhumbikwira wovwiri?

19 Kasi ise tingachita vichi? Kasi mukumanyapo ŵabali panji ŵadumbu ŵanyake mu mpingo winu awo ŵakusuzgika chifukwa cha ulwari panji masuzgo ghanyake? Panji awo wakutemweka wawo wali kufwa? Usange tamanya kuti munyake wakukhumbikwira wovwiri, tingalomba Yehova kuti watovwire kuti timukhozge panji timuchitire chinthu chinyake chiwemi. Chifukwa mazgu ghithu na ivyo tingachita vingaŵa kuti ndivyo mubali panji mudumbu withu wakukhumbikwira. (Ŵazgani 1 Petrosi 4:10.) * Awo tingaŵawovwira nawo ŵangagomezga kuti layizgo la Yehova lakuti, “Nikulekenge yayi napachoko nesi kukutaya munthowa yiliyose,” ndaunenesko. Ivi vingamupangiskani kuti namwe muŵe ŵakukondwa chomene.

20. Chifukwa wuli tingayowoya na chigomezgo chose kuti “Yehova ni movwiri wane”?

20 Nga ni Paulosi na ŵanyake, nase tili na masuzgo pa umoyo withu. Kweni tikumanya kuti tingaŵa na chikanga chifukwa Yehova wali nase. Wakutovwira kwizira mwa Yesu na ŵangelo. Kweniso para ni vyakukolerana na khumbo lake, Yehova wangatovwira kwizira mu ŵanthu ŵamazaza. Kweniso nga umo taŵanandi ŵa ise vili kutichitikirapo, Yehova wakugwiliskira ntchito mzimu wake utuŵa kuchitiska ŵabali na ŵadumbu kuti ŵatovwire. Ntheura nga ni Paulosi, nase tili na chifukwa chakuyowoyera na chigomezgo chose kuti: “Yehova ni movwiri wane, nopenge chara. Kasi munthu wangachitachi kwa ine?”—Heb. 13:6.

SUMU 38 Wamuzgoraninge Ŵankhongono

^ ndime 5 Mu nkhani iyi tiwonenge nthowa zitatu izo Yehova wakawovwilira mpositole Paulosi kuti wazizipizge masuzgo agho wakakumananga nagho. Tiwonengeso umo Yehova wakawovwilira ŵateŵeti ŵake mu nyengo yakale. Ivi vikhozgenge chigomezgo chithu mwa Yehova kuti nase watovwirenge mazuŵa ghano para takumana na masuzgo.

^ ndime 16 Arisitariko na Luka ŵakendapo kale na Paulosi kumanyuma. Ŵanalume ŵakugomezgeka aŵa ŵakalutilira kukhala na Paulosi panyengo iyo wakakakika ku Romu.—Mil. 16:10-12; 20:4; Kol. 4:10, 14.

^ ndime 19 Wonani Gongwe la Mulinda la Janyuwale 15, 2009, peji 13-14, ndime 5-9.