Pẹẹ nyoone togó bel ea di m

Pẹẹ nyoone a gbò togó bel

47 TOGÓ BEL GE NÒ

É Kọọ̀ Òó Kilsĩ́ Gè Sí Tóm Ló O Èèlè?

É Kọọ̀ Òó Kilsĩ́ Gè Sí Tóm Ló O Èèlè?

Dee dee nvée, e pá nà vígà, á leèi! Sii tóm ló bọọ èèlè.”—2 KỌ́R. 13:11.

SỌ́L EA GÃ́BUG DÚ 54 “Neenii É Èèlèí”

GE TENÍ BOO NÚ EÉ NÓ *

1. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Máátìù 7:13, 14, éé ní ea náa èé láá kọọ̀ è di boo kyẽèe?

DÉNÈ bẹ̀ì gé palàge pììgà ge láá fã̀ Jìhóvà naa ní eé bã mm̀ ãa bàlà booá vaá di kè kẽè lé bẹbẹ̀l Jìhóvà. Buù deeí, è ólò pììgà ge tení boo èèlè e nen é téní boo vaá ié dùma. Sõò dì belí bé e Jíízọ̀s beè kọ́ naa, èèlèa náa taalà vaá sìgà tṍó à ólò tàvàlà ge tení boo. (Bugi Máátìù 7:13, 14.) Boo béè kọọ̀ née gbõomà, àé láá válí gè dagí kyã̀à aa boo èèlèí.—Gàl. 6:1.

2. Éé ní eé nó mm̀ nakà togó belí é? (Ẹ̀b nàgé ńkpó ea kọ́ọ̀: “ Kìlmà Kpá Ló Kẽ Ólò Nvèè Bá Nèi Kọ É Nyaaná Bẹẹ Láb.”)

2 Be à gá náa vaá è gbĩ́ gè gbẹá boo èèlè e bè náa taalà e nen é téní boo vaá ié dùma, èé dí kpènà ló gè nyaaná bá ló bẹẹ láb, bug togó, nè dùm. Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè siè kpóó ló gbò níí Kráìst e ba beè di Kọ́rìnt kọọ̀, “sii tóm ló bọọ èèlè.” (2 Kọ́r. 13:11) Nakà dùùlà bá deè tṍá dì nàgé nè beele. Mm̀ nakà togó belí, èé ló sọ́l boo bé e Kpá Káí é láá nvèè bá nèi kọ é nyaaná bẹẹ láb naa, nè bé e gbò níí Kráìst e bà zógè lé nu dòòmà bá é láá nvèè bá nèi kọ é gbẹá boo èèlè dùmí naa. Èé nó nágé nú ea é láá naa kọ á tàvàlà ge gbàn tṍ ló tùle e bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà ne. Èé mon bé e kìlmà kpá ló kẽ é láá nvèè bá nèi kọ é nyaaná bẹẹ sĩ́deè tõò dùm e bè nyíéi náa é biila ló gè fã̀ Jìhóvà naa.

SỌ̀TỌ́ DEÈ KỌ MOǸ BEL BÀRÌ Á LELÉ NI DEE BÁ

3. Mósĩ́ deè ní e Moǹ Bel Bàrì é láá nvèè bá nè olo é?

3 Náa ólò valíí ló gè kọ é dò bẹẹ bug togó nè tọa ló vaá nyimá dénè nú ea kil ló. Ló éé? Boo béè kọọ̀ bẹẹ nyíe dú kẹ̀lẹ̀-kẹ̀lẹ̀ vaá vó ólò naa kọ á tàvàlà ge nyimá kiẽ́e ea é túlèi kìlmà. (Jèr. 17:9) À ólò valí gè kẹlẹ bẹẹ bá. (Jém̀z 1:22) Boo béè vó, èé íè ge tú Moǹ Bel Bàrì ẹ̀bmà bẹẹ bá. Moǹ Bel Bàrì ólò tú íb nen e dúù tẹlẹ bàlà kẽ, à ólò naa kọ é “nyimá ló tàn nè bùlà” ea dìí nyíe. (Híb. 4:12, 13) Kpá Káí ólò naa kọ é mòn gbò nú e bè née gáẹ̀ beè dõogẽ mòn, dì belí bé e ńzì e bà ólò ẹ̀bmà mm̀ nen ea kọlà X-ray ólò nvèè bá nèi kọ é mòn nú e dẽè nen náa é láá mòà naaá. Sõò èé íè ge kìlmà kpá ló kẽ kọbé è láá tú dùùlà bá deè tṍ e íè lọl mm̀ Kpá Káí àbèè lọl bá nen ea téní dú ló siimá tóm.

4. Éé ní ea zógè kọọ̀ Méné Sọ́ọ̀l beè dú neǹ dàlà kpá ló boo é?

4 Nu dòòmà bá Méné Sọ́ọ̀l zógè nú ea é láá naaá tṍó e bè née kilmà kpá ló kẽ. Sọ́ọ̀l beè dàlà kpá ló boo naa ní e ẹlẹ náa beè zìgà kọ à íèè bíi ló gè nyaaná bé ea bugi togó vaá labví láb naa. (Ps. 36:1, 2; Háb. 2:4) Níí beè dọ bàlà kẽ tṍó e Jìhóvà beè kọ́ kà lèlà nú e Sọ́ọ̀l é náa nèe tṍó ea ni bé pá Ámalẹ̀k èlbá lọ̀l. Sõò Sọ́ọ̀l náa beè gbàn tṍ ló Jìhóvà. Vaá tṍó e neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Sámuẹ̀l ló bel ea kil ló a lọ̀l togó kè bá nèe, Sọ́ọ̀l náa beè zìgà kọ à síè pọ́lọ́. Tãa vó, a beè pììgà ge leevè bel a bá tení dú ló gè kọọ̀ gbòa ní e ba beè tãgìe bá naamá vó é. (1 Sám. 15:13-24) Besĩ́ à kálá dọ̀ tṍóá, Sọ́ọ̀l beè labví nágé láb mm̀ sĩ́deè ea bélí vóá. (1 Sám. 13:10-14) À dú pọ́lọ́ kọọ̀ a beè sọ̀tọ́ deè dùm gááva kọ á deèe ló m. Náa beè nyaaná bé ea lábví láb naa, boo béè vó, Jìhóvà beè gbóó kọ́ẹ bel vaá kìnee.

5. Éé ní eé láá nó lọl ló nu dòòmà bá Sọ́ọ̀l ẹ?

5 Ge nó nu lọl ló nu dòòmà bá Sọ́ọ̀l, àé dú lé gè bĩiná bẹẹ bá gbò bíbví: ‘Tṍó em bugì dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ Kpá Káí, é kọ m̀ ólò gbĩ́ nu ea é náa kọ ḿ gá tú siimá tóm? É kọọ̀ m̀ ólò bugi togó kọọ̀ nú em gé náa, náa bọọgẹ̀ dú pọ́lọ́? É kọọ̀ m̀ ólò bẽgẽ̀ bel dõòna gbò ló nu e nda gé náa?’ Be bẹẹ ààla ea kil ló ene kà bíbví dú ẽei, à bọ́ló kọ é nyaaná bá ló bé e bugì togó vaá labví láb naa. Be níì vó nì, èé láá dàlà kpá ló boo vaá Jìhóvà kiníí kọ é gá duè nà a kóò.—Jém̀z 4:6.

6. Baatẽ́ kelé ea di zẹ̀ẹ̀ Méné Sọ́ọ̀l nè Méné Dévìd.

6 Nvèè kpíí ló kele ea di zẹ̀ẹ̀ Méné Sọ́ọ̀l nè Méné Dévìd. Dévìd beè vùlè “log Jìhóvà.” (Ps. 1:1-3) Dévìd beè nyimá kọọ̀ Jìhóvà ólò dùùlà gbò e bà kilmà kpá ló kẽ vaá bé gbò e bà dalà kpá ló boo. (2 Sám. 22:28) Boo béè vó, Dévìd beè sọ̀tọ́ deè kọọ̀ log Bàrì á nyaanàè a bug togó. A beè emí kọọ̀: “Nda é leelà Jìhóvà, ea dú nen ea ólò lelém dee bá. Bã̀àna bílá dee, nyíém ólò dò bá nu em é náa nèm.”—Ps. 16:7.

MOǸ BEL BÀRÌ

Moǹ Bel Bàrì ólò ãanéi tṍó e dágì aa boo lèlà èèlè. Be è dúù neǹ kìlmà kpá ló kẽ, èé sọtọ́ deè kọọ̀ Moǹ Bel Bàrì á lele dee bá bé e bugì togó naa (Ẹ̀b 7 kpò)

7. Éé ní eé náa be è dúù neǹ kìlmà kpá ló kẽ ẽ́?

7 Be è dú gbò kìlmà kpá ló kẽ, èé sọtọ́ deè kọọ̀ Moǹ Bel Bàrì á nyaaná bẹẹ pọ́lọ́ bug togó besĩ́ à kálá dọ̀ níí eé tú labmá láb. Moǹ Bel Bàrì dì belí mon ea kọ́ nèi kọọ̀: “Neenii é èèlèí. Kyãanií boo.” Àé ãanéi tṍó e daamà togó dagí aa boo èèlèa—kil boo bálè àbèè boo bá kie. (Àìz. 30:21) Ge gbàn tṍ ló Jìhóvà, é dọ bélè nèí mm̀ gã́bug sĩ́deè. (Àìz. 48:17) Dì belí nu dòòmà bá, néé íe sììà kẹ́ẹ ea dú ló gè kọọ̀ dõòna nèn ní ea leléi dee bá ẹ́. Vaá èé dũuà bã ló Jìhóvà boo béè kọọ̀ è monì kọọ̀ à gé tú lé bá faamái belí gbò pá nvín ea vulè.—Híb. 12:7.

8. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Jém̀z 1:22-25, mósĩ́ deè ní eé láá tú Moǹ Bel Bàrì ẹ̀bmà bẹẹ bá dì belí ẹ̀à sĩ́é?

8 Moǹ Bel Bàrì dì belí ẹ̀à sĩ́ e ẹbmà sĩ́i. (Bugi Jém̀z 1:22-25.) Gã́bug bẹ̀ì ólò ẹ̀à, ẹ̀à sĩ́ buù deè besĩ́ è kálá aa tọ. Ge naa vó ólò naa kọ é mòn kĩé ea bọ́ló kọ é siá tóm ló besĩ́ dõòna gbò kálá mòn. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, tṍó e bugì Kpá Káí buù dee, èé mon gbò sĩ́deè eé láá nyaaná bẹẹ bug togó nè láb. À ólò leemá gã́bug nen gè zẹ́ẹ́ tú nu ea dì nè dee besĩ́ bà kálá aa tọ́ buù deè lọ̀ọ̀le. Bà ólò bugi togó boo nú e bà bugiá. Tṍóá sõò, bàé gbóó gbĩ́ bé e bàé láá tú dùùlà bá deè tṍ e bà bugi lọl Moǹ Bel Bàrìa siimá tóm naá zivèkà deeá. Gbá ló vóá, èé íè ge olòó nó Moǹ Bel Bàrì vaá bugi togó boo buù deeí. Àé láá tõó ní ló belí kọọ̀ níí náa íe bel, sõò níà ene kà nú ea dú bíi kọ é naa kọbé è gbẹ́á boo èèlè e bè náa taalà e nen é téní boo bã mm̀ dùm ẽ.

GBÃ̀N TṌ LÓ GBÒ KÓÒ E BÀ ZÓGÈ LÉ NU DÒÒMÀ BÁ

GBÒ KÓÒ E BÀ ZÓGÈ LÉ NU DÒÒMÀ BÁ

Neǹ Kráìst ea ólò zogè kà lé nu dòòmà bá é láá nèi ã̀àne ea dú lé. É kọọ̀ nyíéi náa ólò ẹẹ kọọ̀ bẹẹ kóò íe agẹ ló gè loomá bel? (Ẹ̀b 9 kpò)

9. Mó tṍó ní e kóò é láá leléi dee bá ẹ́?

9 É kọọ̀ à íe dee eo beè naa nú ea é kyọgàlà o gbaa ló kilma ló Jìhóvà? (Ps. 73:2, 3) Be à íe neǹ vígà ea ólò zogè kà lé nu dòòmà bá vaá à íe agẹ ló gè lelé ni dee bá, é kọọ̀ o beè tú dùùlà bá deè tṍá vaá tú siimá tóm? Beè vó, ò náà lèlà nu, vaá tọ́ọ̀ kà bàà-bàà bùlà á gé ló kọọ̀ nyíé ni beè palàge ẹẹ kọọ̀ o kóò ãanèè ni.—Pró. 1:5.

10. Éé ní ea bọ́ló kọ ó naa tṍó eo kóò lelé ni dee bá ẹ́?

10 Neǹ ólì sọ́l beè kọọ̀: “Be neǹ lé lab dògò sám̄ bá, àé dú boo béè vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.” (Ps. 141:5) Éé ní e níí tõó dọ̀ ẹ? Bugi togó boo nakà bel dòòle lóí: Zẹ́ẹ́ na doomà dẽe kọọ̀ ò gbĩ́ gè fùl èèlè e faà di ḿ-má boo vaá ò gé bigi bá boo fóòn. Ò gbóó kyã̀à dọ boo èèlèa e bè nóo zẹ́ẹ̀ ẹ̀b. O kóò à gbóó gbalẹ̀ boo sií ni dùùlà lọl boo èèlèa. À síí ni bá dùùlà naa ní ea palàge nyaá ní ló, sõò ge kọọ̀ à duulà ni lọl boo èèlèa náa kọọ̀ faà á gá kòn ni. Kọbèè à gá náa vaá bá niá à nyaá ní ló mm̀ gã́bug dee, é kọọ̀ òó biile nyíe ló o kóòa? Nóó náa vó! Nyíe ni é ẹ́ẹ ló a nvèè bá. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, be à gá náa vaá o kóò à ãané ni kọọ̀ o bel àbèè o láb náa gbááá ló nòòkúù lé lab dògò Bàrì, àé láá tãagẽ́ ni túá ból. Sõò nyíé ni á gá bììlà boo béè kọọ̀ à duulà ni bá deè tṍ. Be níì vó nì, àé dú láb ból. (Ẹ̀klì. 7:9) Tãa vó, nyíé ni á ẹẹ kọọ̀ o kóò íe agẹ ló gè kọọmá nè ni.

11. Éé ní ea é láá naa kọọ̀ nen á kìn lé dùùlà bá deè tṍ ea aa bá a kóò e?

11 Éé ní ea é láá naa kọọ̀ nen á kìn ge tú lé dùùlà bá deè tṍ e kóò ea vulèe née ẽ́? Gááva. À ólò leemá gbò dàlà kpá ló boo gè tú “nu e a é zọ ló nu e a gé tanva gè dã̀ túá.” Bà náa ólò “pãane tṍ ló kà kà bel.” (2 Tím. 4:3, 4) Bà ólò bugi togó kọọ̀ bà náa íèè bíi ló dùùlà bá deè tṍ boo béè kọọ̀ bà ólò tuumá kọọ̀ baala nyímàè nu àbèè ge bọọlìè elìè dõòna gbò. Sõò, neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè emí kọọ̀: “Be à íe nen e a bulà kọ à íe nu e ẹlẹ dúè, boo tṍó e bè ẹ̀ẹ̀ níì tọ́ọ̀ nu nì, na kà nen gé kẹlẹ a bá.” (Gàl. 6:3) Méné Sólomòn beè palàge baatẽ́ níí. A beè emí kọọ̀: “Nvín ea dú tãa sõò à nyímá nu palàge lee èl neǹ méné ea ni dú kànen mm̀ dee vaá dú neǹ ból, e bè náa íe na gã́bug tàvẹ̀nù gè dãamá ã̀àne.”—Ẹ̀klì. 4:13.

12. Éé ní e nóò lọl ló nu dòòmà bá neǹ tóm Pítà dì belí bé ea ẽ́á mm̀ kpá Gàlésìà 2:11-14 naa ẽ́?

12 Bugi togó boo bé e neǹ tóm Pítà beè labví láb naa tṍó e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ́ẹ bel gbẹá gbàà gbò. (Bugi Gàlésìà 2:11-14.) Pítà gáẹ̀ beè láá biile nyíe ló bá e Pọ́ọ̀l lóómá belá nè boo béè kọọ̀ Pọ́ọ̀l beè ló belá gbẹá gbàà gbò nen. Sõò Pítà beè dú neǹ nyìmànù. A beè tú dùùlà bá deè tṍá vaá náa beè kilsĩ́ gè biile nyíe ló Pọ́ọ̀l vaá olòó bugi togó boo nu ea beè naaá. Tãa béè vó, tṍó e tṍó téní ea gé ló bel ea kil ló Pọ́ọ̀l nè dõòna gbò, a beè kọọ̀ “bẹẹ vígà Pọ́ọ̀l.”—2 Pít. 3:15.

13. Mókà gbò gá ní eé bugi togó boo tṍó e gé duulà bá deè tṍ nen ẽ́?

13 Be à gá náa vaá ò mòn kọọ̀ à bọ́ló kọ ó nè dùùlà bá deè tṍ o kóò, gbò éé ní eo é sẹẹ̀a bùlà ẹ? Besĩ́ ò kálá àà sí ló o kóò, bĩiá o bá kọọ̀, ‘É kọọ̀ ge naa vó é náa kọọ̀ á belí kọọ̀ “m̀ dúù lé lab dògò zelmá kẽ”?’ (Ẹ̀klì. 7:16) Nen ea dú lé lab dògò zelmá kẽ ólò tú gbò ńlẹ́ẹ̀ nòòkúù beemá bel ló dõòna gbò, e bè níì níí Jìhóvà nì, vaá náa ólò ié sàn nyíe. Be à gá náa vaá ò palàge tú ọ̀ẹ̀ dẽe bùgmà togó boo nú ea náa vaá ò gbĩ́ gè nè dùùlà bá deè tṍá o kóò vaá ò mòn kọọ̀ à dú bíi gè naa vó, kọ́ nèe kà lèlà nú ea dú tã̀àgã̀ vaá ò tú bíb nvèèmà bá nèe kọbé à dã́ ból ló nú e bè náa láà naa. Mòn kọọ̀ bel eo lóò á dẹ̀ẹ̀a boo Kpá Káí, vaá ò kẽèa boo kọọ̀ náa dú o tóm gè beelá bel ló o kóò, sõò ge nvèè bá nèe kọ á dã́tẽ́ ló bé e nú ea gé náaá tọ́á ló Jìhóvà naa. (Róm̀ 14:10) Dẹ̀ẹ̀a boo nyìmànù ea aa mm̀ Moǹ Bel Bàrì, vaá tṍó eo gé ne dùùlà bá deè tṍ nen, nó bé e Jíízọ̀s beè ié tóè sàn naa. (Pró. 3:5; Máát. 12:20) Ló éé? Boo béè kọọ̀ Jìhóvà é tú tẽ̀ènè íb bá e beele sẹẹmà dõòna gbòa, sẹ̀ẹ̀mài.—Jém̀z 2:13.

GBÀN TṌ LÓ TÙLE E BÕ̀ÒNATÕ̀Ò BÀRÌ NE

BÕ̀ÒNATÕ̀Ò BÀRÌ

Bõ̀ònatõ̀ò Bàrì ólò nèi gbò vídiò, gbò kpá, vaá naa kọ é láá sí nònù ea dú gbò nú ea ólò nvèè bá nè dénè bẹ̀ì kọ é láá tú dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ Kpá Káí siimá tóm. Sìgà tṍó, Gbò Ge Tulè Tóm ólò nyaaná bá ló bé e tómí é síá naa (Ẹ̀b 14 kpò)

14. Éé ní e bõ̀ònatõ̀ò Bàrì néi ẽ́?

14 Jìhóvà gé tulèi boo èèlè dùmí tení dú ló a bõ̀ònatõ̀ò ea di boo kunukẽ̀í, e bà ólò nèi gbò vídiò, gbò kpá, vaá naa kọ é láá sí nònù ea dú gbò nú ea ólò nvèè bá nè dénè bẹ̀ì kọ é láá tú dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ Kpá Káí siimá tóm. Èé láá dẹlẹ nyíé boo gbò nuí boo béè kọọ̀ à dẹẹ̀a boo Kpá Káí. Tṍó e Gbò Ge Tulè Tóm gé ne béèlafùl ea kil ló kà lé sĩ́deè gè kọọmá kpẹ̀a, bà ólò dẹ̀ẹ̀a boo tùle ea aa bá nyómá káí. Kọbèè vó, Gbò Ge Tulè Tómí ólò kpáá olòó tení boo béèlafùl e ba beè nè, be à gá náa vaá àé dú bíi kọ bàá nyaaná bá ló. Éé ní ea náa bà ólò naa vó é? Boo béè kọọ̀ “bé e bàlà boo meà naa kátogóí é gé tá sĩ́,” vaá bõ̀ònatõ̀ò Bàrì íè ge nyaaá nyoone ãa dìtõ̀ò ea bã́ kẽ.—1 Kọ́r. 7:31.

15. Mókà ànà-ànà ní e sìgà pá vígà ni kpee sĩ́ ló é?

15 Tṍó e bõ̀ònatõ̀ò Bàrì baatẽ́ ãa nú e Kpá Káí nóòmà nèi àbèè ge leléi dee bá ea kil ló bé ea bọ́ló gè tõó dùm naa, è ólò gbàn tṍ ló vaá tú siimá tóm. Sõò è ólò labví láb naa vàẹ tṍó e bõ̀ònatõ̀ò Bàrì nyááná bá ló nú mm̀ sĩ́deè ea tọ́á ló dõòna kà gbò nú e ólò naá mm̀ dùm ẽ? Dì belí nu dòòmà bá, kpègè kpáá palàge dọ ló gè tìb tọ àbèè ge sí tóm ló gbò kiẽ́e e ólò tõo nè fã̀ Bàrì gbò gbáá e ã́àa aa m-má. Boo béè vó, Gbò Ge Tulè Tóm beè gbóó tenmá kọọ̀ gã́bug bõ̀ònatõ̀ò á gbá bõoná mm̀ ene kà Kíndòm Họ́ọ̀l. Vó gbóó naa kọọ̀ bàá gbá sìgà bõ̀ònatõ̀ò vaá oo sìgà Kíndòm Họ́ọ̀l. Bà gbóó tú gbò kpègè e bà íé lóá nvèèmà bá mm̀ ge tìbgi Kíndòm Họ́ọ̀l gbò kiẽ́e e bà palàge ié bíi ló. Be olo di bon kiẽ́e bà óo Kíndòm Họ́ọ̀l vaá gbá sìgà bõ̀ònatõ̀ò, àé láá tàvàlà ní ló gè nyaaá nyoone ãa dìtõ̀ò ea bã́ kẽí. Sìgà pá vígà gé tú gã́bug tṍó kyã̀àma kátogóí besĩ́ bà kálá iná kiẽ́e bàé sẹlẹ nònù. Dõòna gbò e ba beè siá kpóó ló tìb àbèè ge sí tóm ló Kíndòm Họ́ọ̀l é láá bugi togó boo nú ea náa vaá bà oo Kíndòm Họ́ọ̀la kátogóí. Àé láá tõó vá ló kọọ̀ ba pììgà nè sìà kpóó ló dú zọ̀là pọ́ì. Sõò, bà náa bé uú boo ãa nòònùí vaá à bọ́ló gè õá va zaa.

16. Mósĩ́ deè ní e gè tú dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ kpá Kọ́lọsì 3:23, 24 siimá tóm nveè bá nèi kọ é kilsĩ́ gè ié zààvà ẹ?

16 Èé láá kilsĩ́ gè ié zààvà be è nyímá kọọ̀ dénè tóm e gé sí, è síì nè Jìhóvà vaá ẹlẹ ní ea gé túlè a bõ̀ònatõ̀ò ẽ. (Bugi Kọ́lọsì 3:23, 24.) Méné Dévìd beè zogè kà lé nu dòòmà bá tṍó ea géè nè lọ̀là-lọ̀là ea kil ló gè tìb tọọ̀ káíá. A beè kọọ̀: “Nda nè pá ńdáà gbò di ló éé naa ní eé láá nè lọ̀là-lọ̀là ea bélí vóí é? Boo béè kọọ̀ dénè nu aa bá olo, vaá è túù nú ea aa bá olo òòmà kẽ nè ni.” (1 Kró. 29:14) Tṍó e neè lọ̀là-lọ̀là, è gé tú nu ea aa bá Jìhóvà òòmà kẽ nèe. Kọbèè vó, à ólò ẹẹlẹ̀ nyíè Jìhóvà tṍó e túù bẹẹ tṍó, bẹẹ kói, nè bẹẹ kpègè nvèèmà sãa kúm a tóm.—2 Kọ́r. 9:7.

GBẸÁ BOO ÈÈLÈ E BÈ NÁA TAALÀA

17. Éé ní ea náa vaá à bọ́ló kọ lóó ni á gá ọọ be à dú bíi kọ ó nyaaná o láb ẹ́?

17 Kọbé è láá gbẹá boo èèlè e bè náa taalà e nen é téní boo vaá ié dùma, à bọ́ló kọ dénè bẹ̀ì é nó nu dòòmà bá Jíízọ̀s. (1 Pít. 2:21) Be à gá náa vaá ò mòn kọọ̀ à bọ́ló kọ ó nyaaná o láb, lóó ni á gá ọọ. Ge nyimá kọọ̀ à dú bíi kọ ó nyaanàè o láb zógè kọọ̀ ò gbĩ́ gè gbàn tṍ ló tùle ea aa bá Jìhóvà. Kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà náa gbĩ́ kọọ̀ beele—e bè née gbõomà—é nó nu dòòmà bá Jíízọ̀s mm̀ sĩ́deè ea gbõoma.

18. Éé ní eé íè ge naa kọbé è láá sìm tùlà bẹẹ nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́é?

18 Naanii e pá vígà, mè dénè bẹ̀ì é ká dẽe gbẹẹ́ boo dì deè sĩ́ vaá di kpènà ló gè nyaaná bẹẹ láb, bé e bugì togó naa, nè bẹẹ dùm. (Pró. 4:25; Lúùk 9:62) Àé ‘leèi! Vaá è sí tóm ló bẹẹ èèlè’ é be è kilsĩ́ gè kìlmà kpá ló kẽ. (2 Kọ́r. 13:11) Be è náa vó, “Bàrì e a ólò vulèi vaá nèi fẹ́ẹ́ fẹẹ̀ ló [é] zọi tõ̀òà.” Àé nveè bá nèi kọ é ié zààvà kátogóí vaá nèi dùm mm̀ ãa bàlà booá.

SỌ́L EA GÃ́BUG DÚ 34 Tõó Dùm Ge Olòó Bọ́ló Dẹ̀lẹ̀ Nyíé Boo

^ par. 5 Àé láá tavàlà ló sìgà bẹ̀ì ge nyaaná bá ló bẹẹ láb nè bé e bugì togó naa kilma ló nú ea léémái nè nú ea bẽ́émái, nè bẹẹ dùm. Nakà togó bel ge nòí é baatẽ́ nú ea náa vaá à bọ́ló kọ dénè bẹ̀ì é nyaaná bá ló bẹẹ láb nè bé eé láá kilsĩ́ gè ié zààvà tṍó e náà vó naa.

^ par. 76 BÀÀTẼ́ EA KIL LÓ FÙTÓ: Boo tṍó e nvín ãa vígà págbálà gé nootẽ́ nú ea beè naáé ló tṍó ea ne pọ́lọ́ béèlafùl, nakà vígà págbálà ea ni dú kànen mm̀ dee (ea di boo bálèá) gé palàge dĩine ló pãanée tṍ ló kọbé à nyímá be à gá náa vaá à bọ́ló kọ á neè sìgà dùùlà bá deè tṍ.