1. Sọgbe hẹ Matiu 7:13, 14, naegbọn mí gán dọ dọ mímẹpo wẹ to gbejizọnlin de zìn?

MÍMẸPO wẹ to gbejizọnlin de ji. Fie mí jei kavi yanwle mítọn wẹ nado nọgbẹ̀ to aihọn yọyọ lọ mẹ, to gandudu owanyinọ Jehovah tọn glọ. Egbesọegbesọ wẹ mí nọ dovivẹnu nado gbọn ali he planmẹ yì ogbẹ̀ mẹ lọ ji. Amọ́, dile Jesu dọ do, aliho lọ bó podọ to whedelẹnu, e nọ vẹawu nado gbọn e ji. (Hia Matiu 7:13, 14.) Na mí yin mapenọ wutu, e bọawu dọ mí ni danbú sọn ali enẹ ji.—Gal. 6:1.

2. Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ ehe mẹ? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Whiwhẹ Nọ Gọalọna Mí Nado Bayi Vọjlado.”)

² Eyin mí jlo na gbọṣi ali bibó ogbẹ̀ tọn lọ ji, mí dona wleawufo nado basi vọjlado lẹ gando linlẹn, pọndohlan po nuyiwa mítọn lẹ po go. Apọsteli Paulu na tuli Klistiani he to Kọlinti lẹ nado zindonukọn “nado nọ basi vọjlado.” (2 Kọl. 13:11) Ayinamẹ enẹ gando mílọsu go ga. To hosọ ehe mẹ, mí na dọhodo lehe Biblu gán gọalọna mí nado basi vọjlado lẹ, gọna lehe họntọn he whèwhín lẹ gán gọalọna mí nado gbọṣi ali ogbẹ̀ tọn lọ ji do ji. Mí nasọ gbadopọnna nudelẹ he gán hẹn ẹn vẹawuna mí nado hodo anademẹ he titobasinanu Jehovah tọn nọ na lẹ. Podọ, mí na mọ lehe whiwhẹ gán gọalọna mí nado bayi vọjlado lẹ, bo hẹn ayajẹ mítọn go to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ do.

3. Nawẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn gán gọalọna we gbọn?

³ E ma nọ bọawuna mí paali nado gbeje linlẹn po numọtolanmẹ mítọn titi lẹ po pọ́n. Na ahun nọ klọmẹ wutu, e gán vẹawuna mí nado yọ́n nue e gán sisẹ́ mí nado wà lẹpo. (Jel. 17:9) E bọawu nado klọ míde “po linlẹn agọ̀ po.” (Jak. 1:22) Enẹwutu, mí dona nọ yí Ohó Jiwheyẹwhe tọn do gbeje míde pọ́n. Ohó  Jiwheyẹwhe tọn nọ do mẹhe mí yin to homẹ hia, enẹ wẹ ‘linlẹn po ojlo ahun mẹ tọn mítọn lẹ po.’ (Heb. 4:12, 13) To linlẹn de mẹ, Ohó Jiwheyẹwhe tọn nọ gọalọna mí nado yọ́n mẹe mí yin to homẹ, dile maṣinu he doto lẹ nọ yizan nado gbeje mẹ pọ́n de nọ wà do. Amọ́ mí dona yin whiwhẹnọ, eyin ayinamẹ he mí nọ mọyi sọn Biblu mẹ, podọ sọn afọzedaitọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dè na hẹn ale wá na mí.

4. Etẹwẹ dohia dọ Ahọlu Sauli lẹzun goyitọ?

⁴ Apajlẹ Ahọlu Sauli tọn do nue gán jọ hia eyin mí ma yin whiwhẹnọ. Sauli lẹzun goyitọ sọmọ bọ e gbẹ́ nado kẹalọyi dọ linlẹn po nuyiwa emitọn lẹ po dona yin vivọjlado. (Salm. 36:1, 2; Hab. 2:4) Ehe wá họnwun whenue Jehovah na ẹn anademẹ tlọlọ gando nue e dona wà go, eyin e ko gbawhàn Amalẹkinu lẹ tọn godo. Amọ́, Sauli ma setonuna Jehovah. Podọ, whenue yẹwhegán Samuẹli dọ̀n ayiha etọn wá whẹho lọ ji, e ma kẹalọyi nuṣiwa etọn. Kakatimọ, e tẹnpọn nado dín whẹjijọ, bo yí nukunpẹvi do pọ́n kọdetọn he tolivivẹ etọn na hẹnwa lẹ bosọ fli whẹho lọ do mẹdevo lẹ ji. (1 Sam. 15:13-24) Jẹnukọnna enẹ, Sauli ko do jijọ mọnkọ de hia. (1 Sam. 13:10-14) E blawu dọ e dike bọ ahun etọn sisẹ́ ẹ nado lẹzun goyitọ. E ma diọ pọndohlan etọn, enẹwutu, Jehovah domẹplọnlọ e go bosọ gbẹ́ ẹ dai.

5. Etẹwẹ mí gán plọn sọn apajlẹ Sauli tọn mẹ?

⁵ Nado plọnnu sọn apajlẹ Sauli tọn mẹ, e na yọ́n dọ mí ni nọ kanse míde dọ: ‘Whenue n’hia ayinamẹ lẹ sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ, be n’nọ saba dín whẹjijọ wẹ ya? Be n’nọ yí nukunpẹvi do pọ́n kọdetọn he tolivivẹ nọ hẹnwa lẹ wẹ ya? Be n’nọ saba dowhẹ mẹdevo lẹ na nuṣiwa ṣie lẹ wẹ ya?’ Eyin gblọndo mítọn na depope to kanbiọ ehelẹ mẹ yin mọwẹ, mí dona jla pọndohlan mítọn do. Eyin e ma yinmọ, mí na lẹzun goyitọ sọmọ bọ Jehovah na gbẹ́ mí dai.—Jak. 4:6.

6. Vogbingbọn tẹwẹ to Ahọlu Sauli po Ahọlu Davidi po ṣẹnṣẹn?

⁶ Doayi vogbingbọn he to Ahọlu Sauli po Ahọlu Davidi po ṣẹnṣẹn go, yèdọ dawe de he yiwanna “osẹ́n Jehovah tọn.” (Salm. 1:1-3) Davidi yọnẹn dọ Jehovah nọ whlẹn whiwhẹnọ lẹ gán, bo ka nọ diọnukunsọ saklanọ lẹ. (2 Sam. 22:28) Enẹwutu, Davidi na dotẹnmẹ osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn nado jla pọndohlan etọn do. E dọ dọ: “Yẹn na pà Jehovah he ko na mi ayinamẹ. Etlẹ yin to zánmẹ, linlẹn ṣie he whlá lẹ nọ wọhẹ mi.”—Salm. 16:7.

7. Etẹwẹ mí na wà eyin mí yin whiwhẹnọ?

⁷ Eyin mí yin whiwhẹnọ, mí na nọ na dotẹnmẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn nado jla linlẹn mítọn lẹ do whẹpo yé nido wá tọ́n to walọ mítọn lẹ mẹ. Ohó Jiwheyẹwhe tọn na taidi ogbè de he to didọna mí dọ: “Aliho lọ die. Mì nọ zinzọnlin gbọn e ji.” E nọ na mí avase eyin mí jlo na zẹ̀ sọn ali lọ ji, vlavo yì amiyọnwhé kavi adusiwhé. (Isa. 30:21) Eyin mí nọ dotoaina Jehovah, e na hẹn ale wá na mí to aliho susu mẹ. (Isa. 48:17) Di apajlẹ, mí na dapana winyan he mí na dù, eyin mẹdevo wẹ wá wọhẹ mí. Podọ, mí na dọnsẹpọ Jehovah dogọ na mí yọnẹn dọ, e nọ yinuwa hẹ mí taidi ovi yiwanna de wutu.—Heb. 12:7.

8. Sọgbe hẹ Jakọbu 1:22-25, nawẹ mí gán yí Ohó Jiwheyẹwhe tọn zan di mẹpọ́nnu de gbọn?

⁸ Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọgan taidi mẹpọ́nnu de na mí. (Hia Jakọbu 1:22-25.) Suhugan mítọn wẹ nọ pọ́n míde to mẹpọ́nnu de mẹ to afọnnu whẹpo do tọ́n. Ehe nọ zọ́n bọ mí gán mọ nue mí na vọjlado lẹ whẹpo mẹdevo lẹ nido dọ̀n ayi mítọn wá yé ji. Mọdopolọ, eyin mí nọ hia Biblu egbesọegbesọ, mí na mọ aliho he mẹ mí gán jla pọndohlan po walọyizan mítọn po do te lẹ. Mẹsusu wẹ mọdọ, e nọ gọalọ taun nado gbadopọnna wefọ egbesọegbesọ tọn to afọnnu lẹpo whẹpo do tlọ́n whégbè. Yé nọ dike bọ nue yé hia lẹ nọ yinuwa do linlẹn yetọn ji.  Whenẹnu, to azán lọ blebu gblamẹ, yé nọ dín aliho he mẹ yé na yí ayinamẹ he yé hia to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ do yizan mẹ te lẹ. Humọ, mí dona wleawuna aṣa nupinplọn tọn, ehe bẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn hihia egbesọegbesọ po ayihamẹlinlẹnpọn deji po hẹn. Ehe gán di nú vlẹkẹsẹ de, amọ́ dopo niyẹn to nutitengbe hugan he mí gán wà lẹ mẹ nado gbọṣi ali bibó he planmẹ yì ogbẹ̀ mẹ lọ ji.

9. Whetẹnu e gán biọ dọ họntọn de ni na we ayinamẹ?

⁹ Be e ko jọ pọ́n bọ a jẹ walọ de hù ji he gán wá hẹn we jẹla sọn Jehovah dè ya? (Salm. 73:2, 3) Whenue họntọn he whèwhín de yí adọgbigbo do na we ayinamẹ, be a dotoaina nue e dọ lẹ bo zìn gbọn yé ji ya? Eyin mọwẹ, be nue sọgbe lọ wẹ a wà, podọ ayihaawe ma tin dọ a yọ́n pinpẹn ayinamẹ họntọn enẹ tọn.—Howh. 1:5.

10. Nawẹ a na yinuwa do, eyin họntọn de na we ayinamẹ?

¹⁰ Ohó Jiwheyẹwhe tọn flinnu mí dọ: “Awugblenamẹ họntọn de tọn lẹ nọ yin po nugbonọ-yinyin po.” (Howh. 27:6) Nawẹ wefọ ehe yin nugbo gbọn? Lẹnnupọndo apajlẹ ehe ji: Mí ni dọ dọ a to ote bo jlo na dasá ali he ján taun de, amọ́ alokan towe fẹayihasẹna we. A ma pọ́n ali lọ bo hẹ e ji domọ poun. To whenẹnu pẹẹ wẹ họntọn towe de wle alọ towe bo dọ̀n we wá godo sọn ali lọ ji. Lee e dọ̀n we do zọ́n bọ alọ lọ vẹ́ we taun, amọ́ na e yawu yinuwa wutu, e zọ́n bọ mọto ma gbá we. Eyin aliho he mẹ e dọ̀n we te tlẹ zọ́n bọ a sè vivẹ́ na azán susu, be e na vẹna we dọ họntọn towe whlẹn we wẹ ya? E họnwun dọ lala wẹ gblọndo lọ! A na yọ́n pinpẹn alọgọ etọn tọn taun. Mọdopolọ, eyin họntọn de na we ayinamẹ dọ hodidọ towe lẹ kavi nuyiwa towe lẹ ma sọgbe hẹ nujinọtedo dodo Jiwheyẹwhe tọn lẹ, e gán vẹna we to bẹjẹeji. Amọ́, a dike enẹ zọ́n bọ a gblehomẹ blo. Mọwiwà na taidi nulunu. (Yẹwh. 7:9) Kakatimọ, homẹ towe ni hùn dọ họntọn towe yí adọgbigbo do dọhona we.

11. Etẹwẹ gán zọ́n bọ mẹde na gbẹ́ ayinamẹ dagbe họntọn de tọn dai?

¹¹ Etẹwẹ gán zọ́n bọ mẹde na gbẹ́ ayinamẹ dagbe họntọn he yiwanna ẹn de tọn dai? Goyiyi wẹ. Goyitọ lẹ nọ yiwanna “nuhe otó yetọn jlo na sè lẹ.” Yé nọ “lẹ́ ayidonugo yetọn sọn nugbo lọ ji.” (2 Tim. 4:3, 4) Yé nọ lẹndọ pọndohlan emitọn wẹ yọ́n hugan bo nọ mọdọ emi yin mẹjọmẹ hú mẹdevo lẹ. Amọ́, apọsteli Paulu dọ dọ: “Eyin mẹde lẹndọ emi yin nude to whenue ewọ ma yin nude, ede klọ wẹ e te.” (Gal. 6:3) Ahọlu Sọlomọni blá hó lọ dopọ to aliho dagbe mẹ. E dọmọ: “Yọpọvu he yin wamọnọ bo yọnnuin pọnte hú ahọlu he whẹ́n mẹho bo yin nulunọ, yèdọ mẹhe masọ tindo lẹnpọn dagbe sọmọ nado kẹalọyi avase ba.”—Yẹwh. 4:13.

12. Sọgbe hẹ Galatianu lẹ 2:11-14, etẹwẹ mí plọn sọn apajlẹ apọsteli Pita tọn mẹ?

¹² Lẹnnupọndo apajlẹ apọsteli Pita tọn ji, whenue apọsteli Paulu wọhẹ ẹ to mẹlẹpo nukọn. (Hia Galatianu lẹ 2:11-14.) Pita gán o gblehomẹ eyin e ze ayiha do nue Paulu dọ po fie e dọ ẹ te po ji. Amọ́, Pita yinuwa po nuyọnẹn po. E kẹalọyi ayinamẹ lọ, bo ma dokẹ̀n Paulu. Kakatimọ, e ylọ Paulu to nukọn mẹ dọ ‘mẹmẹsunnu yiwanna’ de.—2 Pita 3:15.

13. Etẹlẹ wẹ mí dona hẹn do ayiha mẹ whenue mí to ayinamẹ na mẹde?

¹³ Eyin e wá biọ gbede dọ a ni na ayinamẹ họntọn de, etẹlẹ wẹ a dona hẹn do ayiha mẹ? Whẹpo a nido yì mọ họntọn towe, kanse dewe dọ, ‘Be n’ma to nuyiwa di “dodonọ lánkan” vlavo nẹ?’ (Yẹwh. 7:16) Mẹhe yin dodonọ lánkan de nọ dawhẹna mẹdevo lẹ, e ma yin sinai do nujinọtedo Jehovah tọn lẹ ji, amọ́ sọgbe hẹ etọn titi lẹ, podọ e gán nọma nọ do lẹblanu hia. To whenue a ko gbeje dewe pọ́n godo, eyin a mọdọ e gbẹ́ biọ dọ emi ni yì mọ  họntọn emitọn, doayi nuhahun tangan lọ go bo yí kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn lẹ zan nado gọalọna ẹn na e nido mọ nuṣiwa etọn. Tẹnpọn na nue a na dọ lẹ ni sinai do Owe-wiwe lẹ ji bo flindọ Jehovah wẹ họntọn towe na dogbè na, e ma yin na hiẹ. (Lom. 14:10) Nọ ganjẹ nuyọnẹn he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ go podọ whenue a to ayinamẹ na mẹde, nọ hodo apajlẹ awuvẹmẹ tọn Jesu tọn. (Howh. 3:5; Mat. 12:20) Etẹwutu? Na aliho he mẹ mí nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ te wẹ Jehovah na yinuwa hẹ mílọsu te.—Jak. 2:13.

14. Etẹlẹ wẹ titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn nọ wleawu etọn na mí?

¹⁴ Jehovah nọ yí adà aigba ji tọn titobasinanu etọn tọn do deanana mí to aliho ogbẹ̀ tọn lọ ji, ehe nọ wleawuna video lẹ, owe po opli lẹ po nado gọalọna mímẹpo nado yí ayinamẹ he to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ do yizan mẹ. Nuhe yé wleawuna ehe lẹpo wẹ nọ sinai do Owe-wiwe lẹ ji. Whenue Hagbẹ Anademẹtọ lọ to nudide bayi gando aliho dagbe hugan he mẹ azọ́n yẹwhehodidọ lọ tọn na yin wiwà te go, e nọ ganjẹ gbigbọ wiwe go. Etomọṣo, sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, Hagbẹ Anademẹtọ lọ nọ vọ́ nudide ehelẹ gbeje pọ́n nado pọ́n eyin vọjlado delẹ dona yin bibayi. Etẹwutu? Na “ninọmẹ aihọn ehe tọn to didiọ” bọ titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn dona diọada sọgbe hẹ ninọmẹ yọyọ lẹ wutu.—1 Kọl. 7:31.

15. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹwẹ wẹnlatọ delẹ nọ pehẹ?

¹⁵ Matin ayihaawe, mí nọ to gbesisọ mẹ nado hodo anademẹ sinai do Biblu ji he mí nọ mọyi gando nuhe mí yise kavi nujinọtedo walọ dagbe tọn lẹ go. Amọ́, nawẹ mí nọ yinuwa gbọn whenue titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn bayi vọjlado de he gando adà gbẹzan tọn mítọn devo lẹ go? Di apajlẹ, to owhe agọe tọn lẹ mẹ, akuẹ he nọ yin zinzan na nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn lẹ gbigbá po nukunpipedo yé go po ko yiaga taun. Enẹwutu, Hagbẹ Anademẹtọ lọ ko na anademẹ dọ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lẹ ni nọ yin yiyizan to gigọ́ mẹ. Na vọjlado ehe wutu, agun susu ko yin kinkọndopọ bọ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn delẹ ko yin sisà. Akuẹ lọ nọ yin yiyizan nado gbá plitẹnhọ lẹ to lẹdo he mẹ nuhudo etọn sù te hugan lẹ. Eyin lẹdo he mẹ plitẹnhọ lẹ yin sisà te bọ agun susu yin kinkọndopọ de mẹ wẹ a nọ nọ̀, e gán nọ vẹawuna we nado nọ diọada sọgbe  hẹ ninọmẹ yọyọ lẹ. E nọ biọ todin dọ wẹnlatọ delẹ ni zingbejizọnlin gaa nado yì opli lẹ. Mẹdevo lẹ he ko wazọ́n sinsinyẹn nado gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn de, kavi nado penukundego sọgan to kinkanse yede todin nuhewutu e do yin sisà. Yé gán nọ mọdọ whenu po huhlọn he emi yizan po yin sin-bado-pápá-nẹgbé. Etomọṣo, yé nọ kọngbedopọ hẹ tito yọyọ ehe, podọ yé jẹna pipà.

16. Nawẹ ayinamẹ he tin to Kolosinu lẹ 3:23, 24 mẹ yíyí do yizan mẹ, nọ gọalọna mí nado hẹn ayajẹ mítọn go gbọn?

¹⁶ Mí na hẹn ayajẹ mítọn go, eyin mí nọ flindọ Jehovah wẹ mí to azọ́nwa na, podọ ewọ wẹ to anadena titobasinanu etọn. (Hia Kolosinu lẹ 3:23, 24.) Ahọlu Davidi ze apajlẹ dagbe de dai whenue e bayi nunina akuẹ tọn na tẹmpli lọ gbigbá. E dọ dọ: “Mẹnu wẹ yẹn podọ mẹnu wẹ omẹ ṣie lẹ bọ míwlẹ do penugo nado basi nunina sọn ojlo mẹ wá ehelẹ? Na dè we wẹ nulẹpo wá sọn, podọ nuhe wá sọn alọ towe titi mẹ wẹ mí ko na we.” (1 Otàn. 29:14) Whenue mílọsu bayi nunina akuẹ tọn, mí nọ na Jehovah nue wá sọn alọ etọn titi mẹ lẹ. Etomọṣo, Jehovah nọ yọ́n pinpẹn whenu, huhlọn po nunina he mí nọ bayi nado nọgodona azọ́n he e jlo dọ mí ni wà lọ po tọn.—2 Kọl. 9:7.

17. Naegbọn a ma dona gbọjọ eyin e biọ dọ a ni bayi vọjlado lẹ?

¹⁷ Nado gbọṣi ali bibó ogbẹ̀ tọn lọ ji, mímẹpo wẹ dona hodo afọdòmẹ Jesu tọn lẹ pẹkipẹki. (1 Pita 2:21) Eyin e biọ dọ a ni bayi vọjlado, ma gbọjọ blo. Na nugbo tọn, ohia dagbe de wẹ enẹ yin, dọ a jlo na hodo anademẹ Jehovah tọn. Flindọ, na mapenọ he mí yin todin wutu, Jehovah ma nọ donukun dọ mí ni hodo apajlẹ Jesu tọn to pipé mẹ.

18. Etẹwẹ mí dona wà nado jẹ fie mí jei?

¹⁸ Mì gbọ mímẹpo ni ze ayiha do sọgodo ji, bo wleawufo nado bayi diọdo lẹ na nue dù pọndohlan po walọyizan mítọn po. (Howh. 4:25; Luku 9:62) Mì gbọ mí ni yin whiwhẹnọ, bo “zindonukọn nado nọ jaya, nado nọ basi vọjlado.” (2 Kọl. 13:11) Eyin mí nọ wàmọ, “Jiwheyẹwhe owanyi tọn po jijọho tọn po nasọ nọhẹ [mí].” Podọ, mí na do ayajẹ todin bo nasọ jẹ fie mí jei lọ awuyẹyẹ-afọyẹyẹ.