1. Movwelana na lemba la Mateu 7:13, 14, mwasiwa ngwan’ni ninoonga ira nili vaulendoni?

I-YO othene nili vaulendo. Ifunelo yi-u kukala muilambo ipya yotongiwana Babi-u waudhivela Yohova. Dambo nadambo ninovilimbi-edha wenda vandhila yaingumi. Mbwenye ninga mwaongele Yesu, ndhila yen’na njopaparedha voi hora dhinango vinokala vyorucha wenda vandhila yen’na. (Muleri Mateu 7:13, 14.) Voi i-yo nili o-olongomana vinokala vyo-orucha i-yachi wenda vandhiila yen’na.—Agal. 6:1.

2. N’nga yofunjedha yei ninodha onan’ni? (Onani kwadhuru loi: “ Vievi-a unonikami-a chinja mawendeli-u.”)

² Ira nidhowenave wenda vandhila yopaparedha, ninofwanela kala okozeya chinja mathuulelwi-u, munovivwela i-yo na vyoira. Rumiwi Paulo atowalimbi-a Makristau a Koritiyo ira: “Dhowananive chinja.” (2 Akor. 13:11) Malangi-o enala thitho mbofuneya vinjinji wa i-yo malamboano. Yofunjedha yei, ninodha ona mwemo Bibilya munanikami-edhe aliwa dhongola vyoira vi-u thitho ninodha ona mwemo axamwali-u avarimani munanikami-edhe aliwa ira nidhowenave wenda vandhila yaingumi. Thitho ninodha ona mwemo munakalele aliwa vyorucha a-rela malangi-o a gulu la Yohova. Yofunjedha yei inodha oni-a vievi-a munanikami-edhe aliwa ira na-aluze imwerumweru yomlabela Yohova.

3. N’nga madhu a Nlungu anaukami-eni a-vi?

³ Ona mathuulelwi-u na munovivwela i-yo vinooda kala vyorucha. Na mwasa wan’ni? Neri-a rimi-u ngonama, hora dhinango vinokala vyorucha idhiwa vinotukula aliwa. (Jer. 17:9) Vinokala vyo-orucha i-yo “nami-iwa na mafunji-edho onama.” (Tiy. 1:22) Ngumwasiwa, ninofwanela i-ndi-edha basa madhu a Nlungu ira niode viona vali i-yo. Aliwa anooda nivumbula vali  i-yo kumela vathi varima, “mathuulelo na vyoira” vyarimani mwi-u. (Aeb. 4:12, 13) Madhu a Nlungu takadhi ninga makina anoongiwa raios X; anoona vyongo vyothene vili tutuni mwi-u. Mbwenye ira nirumele malangi-o a Bibilya enao Nlungu ano-indi-edha liye basa wa-iyo ira tanikami-e, ninofwanela kala ovievi-a.

4. N’nga ninoidhiwa a-vi ira mwene Sauli ali mutu ovigweli-a?

⁴ Ifwanafwani-o ya mwene Sauli inooni-a vinanireele akala ira kanili ovievi-a. Sauli ali mutu ovigweli-a voi kaarumelile, ira anofwanela chinja vyothuulela vyee na vyoira. (Salimo 36:1, 2; Habak. 2:4) Vyevyi vyaoneele pama Sauli adhamale angonji-a akadha ameleki, Yohova ali angamva-idhe Sauli malangi-o o-orucha, mbwemye liye kaavwenle. Namaro-edha Samueli vyadhowile liye maonga vya mwasa wen’na, Sauli kaarumelile ira utodawi-a. Malo morumela liye aira vi-elela nduli vyoira vyee, pyovweya ira liye yodawa yee chaali ilukulu mbwenye liye anukedha atu enango ira badawile. (1 Sam. 15:13-24) Ndulimu, liye atoirana yongo imbo-ive ninga yadawile liyeyo. (1 Sam. 13:10-14) Vyosukwali-a ona ira Sauli atorumeli-a rimee kala ovigweli-a. Liye kaachinjile mathuulelwee, namwasa wenio Yohova atomsumulula nomkonda.

5. N’nga ifwanafwani-o ya Sauli ninofunjedhavon’ni?

⁵ Ira nifunjedhevo yongo vaifwanafwani-o ya Sauli ninofwanela vifuka ira: ‘Ndaleringa Bibilya, ndinovisakelecha myasa yofuna ira ndivi-elele nduli? Ndinothuulelecha ira yodawa yanga kai ilukulu? Ndadawi-a yongo, ndinovi-elelecha nduli miyo nukedhanga atu enango?’ Akala yowakula yi-u nite ‘ee’ va yofuka iliyothene va vyofuka vyevyi, ninofwanela chinja moda unothuulela i-yo. Neri-a na-aire ee-no rimi-u ninooda kala ovigweli-a naira ee-no Yohova kanokalave xamwali-u.—Tiy. 4:6.

6. N’nga vali i-yana oi a-vi mwene Sauli na mwene Davide?

⁶ Ee-ni onani i-yana wa mwene Sauli na mwene Davide, mutu wenio “adhiveliwana lamulo la Yohova.” (Salimo 1:1-3) Davide anoidhiwa ira Yohova unovulumucha ovievi-a mbwenye atu ovigweli-a kanowarumela. (2 Sam. 22:28) Ngumwasiwa liye anorumeli-a ira lamulo la Yohova liode chinja moda wamathuulelwe. Liye utolemba ira: “Ndinodha mlambela Yohova, wenuo unokala andiva-anga malangi-o. Imbarimbari masiki nama-iyu mathuulelwanga anooda ndichinja.”—Salimo 16:7.

7. N’nga nakala ovievi-a, ninooda iranan’ni?

⁷ Nakala atu ovievi-a, ninooda rumeli-a ira madhu a Nlungu tachinje mathuulelwi-u na-anafiedhe dawa. Madhu a Nlungu anodha kala ninga ma madhu oongiwa mokuwa ira: “Ndhila njiila. U-are yen’na.” Aliwa anooda niweli-a naromanga vandhuwa vandhila yofwanelela. (Esaya 30:21) Mvwela Yohova tipama vinjinji vaingumi yi-u ira niwende vandhila yofwanelela. (Esaya 48:17) Mofwanafwani-a kaninofwanela nyaswa akala mutu unaanisumulula. Ninooda mkwivela Yohova neri-a ninozindiela ira liye unonisamalila ninga Baba waudhivela.—Aeb. 12:7.

8. Movwelana lemba la Tiyago 1:22-25, n’nga madhu a Nlungu anaode a-vi kala ninga supeyo wa-iyo?

⁸ Madhu a Nlungu anooda kala ninga supeyo wa-iyo. (Muleri Tiyago 1:22-25.) Atu anjinji atokaana ilemeelo yoviing’anela vasupeyoni ta-anakume vandhe. Moda oira ee-no anooda chinja maoneeliwa mutu uliwethene a-anaone. Saasawa thitho, naleringa Bibilya malmbo othene ninooda zindiela ninofwanela chinja moda othuulela wi-u na vyoira. Atu anjinji anoona ira tipama leri lemba la siku namaebe-i ta-anakume vandhe. Aliwa anorumeli-a ira lemba liode aachinja mathuulelwiwa. Wari mwa dambo lelo aliwa anosaka moda  una-indi-edhe aliwa basa malamgi-o a madhu a Nlungu. Masiki angalive ee-no ninofwanela leri Bibilya dambo lililothene thitho thuulela vinoleri i-yovyo. Vyevi vinooda oneya ninga yongo yo-ofuneya, mbwenye chiyongo yoira inooda dhowanave wenda vandhila yovipaparedha yodhowa uingumi yomala.

9. N’nga xamwalinyu ausumulileni mwasa wan’ni?

⁹ N’nga nyo mutoroma fendo inango a-ra ndhila yoi mungaodile kala undendai na Yohova? (Salimo 73:2, 3) Venango xamwalinyu owarala mwauzimu atolimba rima liye usumululani. N’ga nyo mwate a-vi? Mwatovuruwana vyaongile liye nyo vi-indi-edha basa? Ee-no, nyo mwatoira yongo yapama. Mo-okaikela mwatokala waimwerumweru mudhawenjeli-iwe.—Sang. 1:5.

10. N’nga nyo munofwanela iran’ni xamwalinyu auva-angani malangi-o?

¹⁰ Madhu a Nlungu anonithuucha ira: “Vilonda vyopei-iwa namutu unoudhiveliwana vinokala vyororomeleya.” (Sang. 27:6) N’nga vyevi vinothapulelan’ni? Kathuulelani mwasaula: Nyo munaawenda ndhila, mbwenye munodedi-edha ira muvire vandhila inowenda atu anjinji. Mwangali ee-no nyo munolemwana tobonya telefoni voi munaalupa ndhila mo-oing’ana kundu. Va hora yeniyo, fwinyu utoumburulani uweli-edhani nduli. Voi atoumburulani mwanguru vinjinji onwinyu utopeya, mbwenye moda ombaranya umburali wairile xamwalinyuo auvunelani ira mwa-adimiwe na karo. Masiki angalive ira onwinyu uupengani va hora indendai, n’nga nyo mwangathakaleluwile na xamwalinyuo? Navang’ono vene! Nyo mungasimbile pedhelo lee. Saasawa naevyo masiki ira viupengani vinjinji rimani mwinyu xamwalinyu ausumululangani va vyongo vinolaba nyo venango vyoonga vinyu. Kamulunduwe venango thakaleliwa. Irana ee-no kupupwa venango nionge vutha. (Namal. 7:9) Malo mothakaleliwa mukale waimwerumweru na limba rima wa xamwalinyu vouonganani.

11. N’nga inaode m’nwiri-a mutu konda malangi-o a xamwalee chini?

¹¹ Mwasiwa ngwan’ni mutu kanarumela malangi-o axamwalee omdhiveliwana? Mwasa oviulukuli-a venango nionge vigweli-a. Atu oviulukuli-a anodhiveliwa “ baruni wiwa vuruwana vyongo vyowadhiveliwi-a.” (2 Timo. 4:3, 4) Atu ovigweli-a anoviona ninga adodoliso oidhiwa vyongo vinjinji venango anoviona ninga mbofuneya vinjinji kwaranya enango. Mbwenye rumiwi Paulo atolemba ira: “Akala mutu unoviona ninga ofuneya vinjinji mbwenye a-ali ee-no, unovinami-a ekene.” (Agal. 6:3) Mwene Solomo atoonga mogwanda madhu enala vyalembile liye ira: “Mwana osauwa angali wazelu uli pama kwaranya mwene oulula mbwenye angali opupwa, wenio a-anaona wenjeli-iwa.”—Namal. 4:13.

12. Movwelana na lemba la Agalata 2:11-14 rumiwi Pedru airile a-vi na vyaireile, n’nga ninofunjedhavon’ni?

¹² Onani ifwanafwani-o ya rumiwi Pedru. Liye asumululiwile vamwinjini vaatu anjinji na rumiwi Paulo. (Muleri Agalata 2:11-14.) Pedru angaodile thakaleliwa moda wamsumulele Paulo thitho momsumulula vamwinjini vaatu anjinji. Mbwenye Pedru airile vyongo mwazelu. Liye atorumela malangi-o awachenle liye, thitho kaalunduwile venango thakaleliwa. Malo moira ee-no, vyevyo vidhavire liye am’mwitana Paulo ira “balanga odhiveliwiwa.”—2 Pe. 3:15.

13. Na-anasunulule mutu, chini inofwanela i-yo thuulela?

¹³ N’nga mwafunanga velela malangi-o chini inofwanela nyo thuulela? Mwa-anavelele malangi-o wa mutuo, vinokala pama vivuka ira: ‘Ndinokala olongomana “mokwaranyi-a madile?”’ (Namal. 7:16) Mutu olongomana  mokwaranyi-a madile kanosogoleliwa na makundo a Yohova, uno-ela makundo anothuulela liye vaekene, sumululanga atu enango dhela mwamakundo enao. Mbwenye ee-no kai ooma rima. Vanduli vovipenda vyongo vyevi, akala munovivwaira munofuna mungatapanyile na fwinyuo irani ee-ni: Muidhiwe pama mwasuo. Mu-indi-edhe basa vyofuka vinam’mwiri-e liye zindiela ira utoodawa. Mukaena inyindelo yoi malangi-ao mbokumela Bibilyani. Muthuulele ira fwinyuo unomthuulela Yohova akala nyo. (Aroma 14:10) Munyindele zelu dhikumela madhu a Nlungu, mwafunanga sumulula mutu mukale a tangaranga ninga Yesu. (Sang. 3:5; Mat. 12:20) Na mwasa wan’ni? Na mwasa oi Yohova unodha niirana vimbo-ive ninga munaairechana i-yo atu enango.—Tiy. 2:13.

14. N’nga gulu la Nlungu linoniva-an’ni?

¹⁴ Yohova uno-indi-edha basa gulu lee lavailambo yavathi vofuna nisogolela vandhila yodhowa ingumini. Dhela mwa gulu lee, nitokaana mavidiyo, mabukhu na migumano inonikami-a i-ndi-edha basa madhu a Nlungu. Vyongo vyothene evi pyonyindeleya neri-a vinokumela Bibilyani. Abali a Gulu Lotonga sakula moda unofuna kwakwaneli-edha basa lolaleela, aliwa anonyindela zimu ochena. Masiki angalive ee-no aliwa anoonechecha hora dhothene akala vanokala machinjo ofwanela chinja. Ninga muidhiwele i-yo “vyongo ilamboi vinaachinja,” thitho gulu la Nlungu linofwanela lemeela vyoireya vipya.—1 Akor. 7:31.

15. N’nga anamalaleya enango anogumanana vyorucha viivi?

¹⁵ Gulu la Nlungu laniva-anga malangi-o oonga moda ofunji-a Bibilya na moda wavyoireya vaingumi, ninoawacheala mo-orucheya. N’nga ninoirecha a-vi gulu laira machinjo oi anooda kuza ingumi yi-u? Mofwanafwani-a mamalelo wa vyawa vivirile, pereso ya kobiri yofuna mangana mamburo ogumaneelamo itowenjedheya vinjinji. Ee-no Gulu Lotonga litovelela malangi-o oi Nyumba dha Umwene dhi-indi-edhiwenga basa mofwanelela. Ngumasiwa vyali vyofuneya gumani-a mipingo inango thitho guli-a Nyumba dha Umwene dhinango. Kobiri dhivulumuchiwile dhino-indi-edhiwa basa vomangana Nyumba dha Umwene dhipya. Akala mutogumanana chinja weu vinokala vyorucha lemeela. Anamalaleya enango afuneela wenda vaulendo olapa vinjinji ira tamaonele migumano, enango anolaba basa lomanga na basa losaka-edha vyongo vyogujuwa vya moirela migumano  anovifuka mwasiwa unofuneela aliwa guli-iwa. Aliwa anooda kala othuulela ira vivelela wi-u na vilimbii-edha wi-u udhowile vapezi. Mbwenye masiki angalive ee-no, aliwa anave kami-a vinosakula Gulu Lotonga thitho aliwa anofuneela simba wi-u.

16. Movwelana na lemba la Akolose 3:23, 24, chini inofuna nikami-a kalave aimwerumweru?

¹⁶ Ira nikaleve aimwerumweru, ninofwanela thuulela ira ninomlabela Yohova thitho liye ngunosogolela gulu lee. (Muleri Akolose 3:23, 24.) Mwene Davide utooni-a ifwanafwani-o yapama voira vyovelela ira vikami-e mangiwa wa kachisi. Liye uongile ira: “Miyo ndili ani, thitho atwanga mbaani ira niire vyovelela vyevi movifunela? Neria vyothene vinokumela wanyo, i-yo ninouva-ani vinokumela mandhani mwinyu.”(1 Limb. 29:14) Navelelanga vyovelela vi-u ninam’mweli-edha Yohova viniva-idhe liye. Yohova unokala waimwerumweru na-indi-edhanga basa hori-u nguru dhi-u na vina-iyo vokakami-a basa lee.—2 Akor. 9:7.

17. Mwasiwa ngwan’ni kamunofwanela sukwala akala munofuneela chinja manyalwinyu?

¹⁷ Ira nidhowenave wenda vadhila yovipaparedha inaa ingumini, ninofwanela i-yo othene a-ra mororomeleya manyalo a Yesu. (1 Pe. 2:21) Mbwenye akala munofwaanela chinja manyalwinyu, kamusukwale. Imbarimbari yeyo chiizindiyelo yapama, inooni-a ira muli okozeya a-rela malangi-o a Yohova. Muthuulele ira Yohova utoidhiwa ira nili o-ologomana. Moi ee-no, liye kanodedi-edha ira ni-arele molongomana ndendende ifwanafwani-o ya Yesu.

18. N’nga inofwanela i-yo ira chini ira nifiye unaa-iyo?

¹⁸ Mukale osakula ing’anechecha vyongo vya sogolo thitho chinja mathuulelwinyu, munovivwela nyo na vyoira vinyu. (Sang. 4:25; Luka 9:62) Mudhowenave kala ovievi-a, “kala aimwerumweru vochinja mathuulelo.” (2 Akor. 13:11) “Mwaira e-no Nlungu waudhivela na warendele unokala [nanyo].“ Thitho kamunodha ira fiyawene unaanyo munokala waimwerumweru wari mowenda ulenduo!