1. Matthaia 7:13, 14-a sawi angin, eng kawngin nge khual zin ang kan nih?

KAN za hian kual zin kan ni a. Kan tum ram, a nih loh leh kan thiltum chu hmangaihna nei tak Jehova rorêlna khawvêl thara nun hi a ni. Nî tin hian, nunnaa hruaitu kawng chu zawh kan tum a. Mahse, Isua sawi angin, chu kawng chu a zîmin, zawh harsa tih châng pawh kan nei a ni. (Matthaia 7:13, 14 chhiar rawh.) Kan ṭhat famkim loh avângin, chu kawng aṭanga kalpên chu awlsam tak a ni.—Gal. 6:1.

2. He thuziakah hian eng nge kan sawiho vang? (“ Inngaihtlâwmnain Insiamrem Tûrin Min Ṭanpui,” tih bâwm chu en bawk rawh.)

² Nunnaa hruaitu kawngka zîm zawh reng tûr chuan, kan ngaihtuahna te, rilru put hmang te, leh thiltihte siamrem duhna kan nei tûr a ni a. Tirhkoh Paula chuan Korinth khuaa Kristiante hnênah “insiamrem” zawm zêl tûrin a fuih a. (2 Kor. 13:11, NW) Chu fuihna chu kan tân pawh a ni. He thuziakah hian Bible-in insiamrem thei tûra min ṭanpui theih dân leh ṭhian puitlingte’n nunna kawng zawh reng tûra min ṭanpui theih dân sawiho a ni ang. Jehova inawpna pâwlin a pêk kaihhruaina zawm tiharsa theitute pawh kan sawiho bawk ang a. Inngaihtlâwmnain Jehova rawngbâwlnaah kan hlimna hloh si lova insiamrem thei tûra min ṭanpui dân pawh kan hmu bawk ang.

3. Pathian Thuin kan tân eng nge a tih theih?

³ Mahni ngaihtuahna leh rilru vei zâwngte kan endik hunah harsatna kan hmachhawn a. Kan thinlung hi bumhmang tak a nih avângin min hruaina lam tûr chu hriat a harsa thei a ni. (Jer. 17:9) Ngaihtuahna dik lo hmanga “mahni inbum” chu awlsam tak a ni a. (Jak. 1:22) Chuvângin, mahni in endik nân  Pathian Thu kan hmang tûr a ni. Pathian Thu chuan chhûng lama kan nihna, kan thinlunga “ngaihtuah leh tumte” chu a târ lang thei a. (Heb. 4:12, 13) Chuvângin, Pathian Thu chu taksa chhûng lam enna X-ray khâwl ang a ni a, kan chhûng lam nihna a hre thei a ni. Mahse, Bible leh Pathian aiawhtute hnên aṭanga kan dawn fuihnate hlâwkpui tûr chuan kan inngaitlâwm tûr a ni.

4. Lal Saula chu mi chapo tak a ni tih engin nge târ lang?

⁴ Lal Saula entîrna chuan inngaihtlâwmna kan tlâkchham huna thilthleng theite chu a târ lang a. Ani chu a ngaihtuahna leh thiltihte siamrem a ngai tih pawm duh lo khawpin a chapo va. (Sâm 36:1, 2; Hab. 2:4) Chu chu Amalek mite a hneh hnua Jehova’n kaihhruaina chiang tak a pêk a zawm duh loh khân a lang a ni. Chumi chungchânga zâwlnei Samuela’n a va hmuh chuan, a thil sual tih chu a pawm duh lo. Chu aiin, a thuâwih lohna sawhkhâwkte chu sawi nêpa chhuanlam a siam bâkah, mi dangte chu a mawhphuh hial a ni. (1 Sam. 15:13-24) Chumi hma pawhin, Saula chuan chutiang rilru put hmang chu a lo lantîr tawh a. (1 Sam. 13:10-14) Lungchhiatthlâk takin, a thinlung chu a lo chapo ta a ni. A ngaihtuahna a siam ṭhat duh loh avângin, Jehova’n ani chu a zilh mai bâkah lal a nihna ata a hnâwl bawk a ni.

5. Saula entîrna aṭangin eng nge kan zir theih?

⁵ Saula entîrna aṭanga inzir kan duh chuan, hêng zawhnate hi kan inzâwt tûr a ni: ‘Pathian Thu aṭanga fuihna thute kan chhiar hian nunpui loh dân tûr zawngin chhuanlam kan siam ṭhîn em? Thuâwih lohna sawhkhâwkte chu ka sawi nêp ṭhîn em? Ka thiltih sual avângin mi dangte ka mawhpuh ṭhîn em?’ tihte hi. Chûng zawhnate zînga a engemaw ber chu ‘aw’ tia kan chhân chuan, kan ngaihtuahna leh rilru put hmang chu kan siamrem a ngai tihna a ni. Chuti a nih loh chuan, kan thinlung chu a lo chapo ang a, Jehova’n a ṭhian atân min pawm duh lo vang.—Jak. 4:6.

6. Lal Saula leh Lal Davida inan lohna chu târ lang rawh.

⁶ Lal Saula leh amah thlâktu ‘LALPA dâna’ lâwm ṭhîn Lal Davida inan lohna hi chhinchhiah ang che. (Sâm 1:1-3) Davida chuan Jehova’n mi inngaitlâwmte chu a chhanhimin, mi chapote chu a dodâl ṭhîn tih a hria a. (2 Sam. 22:28) Chuvângin, a ngaihtuahnate chu Pathian dân a thununtîr ṭhîn a. Ani chuan: “LALPA, rem mi ruatsaktu chu, ka fak ang a: a ni, zânahte hian ka rilruin mi thunun ṭhîn,” tiin a ziak a ni.—Sâm 16:7.

7. Kan inngaihtlâwm chuan eng nge kan tih ang?

⁷ Kan inngaihtlâwm chuan, thil sual min tihtîr theitu ngaihtuahna ṭha lo kan neihte chu Pathian Thu hmangin kan siam ṭha ang. Pathian Thu chu: “Hei hi kawng a nih hi, tah hian kal rawh u,” tia min hrilhtu aw ang a ni a. Chu chuan kawng aṭanga vei lam emaw, ding lam emawa kan pên hunah vaukhânna min pe ang. (Is. 30:21) Jehova thuâwihna chu kawng tam takin kan hlâwkpui ang. (Is. 48:17) Entîr nân, zilh ngaia kan awm avânga zahthlâkna chu kan pumpelh ang. Jehova’n a hmangaih tak a fate angin min cheibâwl tih kan hriat avângin ani chu kan hnaih lehzual sauh vang.—Heb. 12:7.

8. Jakoba 1:22-25-a târ lan angin, engtin nge Pathian Thu chu dârthlalang anga kan hman theih?

⁸ Pathian Thu chu kan tân dârthlalang ang a ni a. (Jakoba 1:22-25 chhiar rawh.) Kan zînga a tam zâwk chu in aṭanga kan chhuah hmain dârthlalangah kan inen ṭhîn a. Mi dangin min hmuh hmain siamrem a ngaihna laite chu kan hmu thei ta ṭhîn a ni. Chutiang bawkin, nî tina Bible kan chhiar chuan kan ngaihtuahna leh rilru put hmang kan siamrem theih dânte chu kan hmu ang. Mi tam tak chuan in aṭanga an chhuah hmaa zînga ni châng chhiar ṭhin chu a manhla hle tih an hria a. An ngaihtuahnate  chu an thu chhiarte hmanga thununtîr an tum a. Chutiang chuan, nilêngin, Pathian Thu aṭanga fuihnate nunpui theih dân an zawng a ni. Chu bâkah, nî tina Pathian Thu chhiar leh chhût ngun nân inzirna hun duan pawh kan nei tûr a ni a. Hei hi thil awlsam tak angin lang mah se, nunnaa hruaitu kawngka zîm zawh reng thei tûra min ṭanpuitu thil pawimawh berte zînga pakhat a ni.

9. Eng hunah nge ṭhian chuan a zilh mai theih che?

⁹ Jehova nêna in inlaichînna tichhetu thil engemaw i ti tawh ngai em? (Sâm 73:2, 3) I ṭhian puitling takin zilhna a pe ngam che a nih chuan, a thusawi chu ngaithlain, i nunpui em? Ngaithlaa i nunpui a nih chuan thil dik i ti a ni a, vaukhânna a pêk che avângin a chungah i lâwm hle ngei ang.—Thuf. 1:5.

10. I ṭhian tuemawin a zilh che chuan engtin nge i chhân lêt ang?

¹⁰ Pathian Thu chuan: “Ṭhian min hliamna chu a tak a,” tiin min hrilh a. (Thuf. 27:6) Eng kawngin nge he thu hi a dik? He tehkhin thu hi han ngaihtuah teh: Kawngpui lûn tak kân i tum laiin, i phone a rawn ri angah han mitthla teh. En chiang lêm lovin kawng kân chu i han tum a. Chu veleh, i ṭhian chuan i bânah rawn vuanin, kawng sîr lamah a pawt dâwrh che a. A vawn nat êm che avângin i kut chu a vûng deuh va; mahse, hma a lâk vât avângin motor-in a su lo che a, i him phah a ni. I bân vûng avânga ni engemawti chhûng na i tuar a nih pawhin, i ṭhianin chutianga na taka a vawn che avângin i thin a rim ang em? Rim lo ngei ang! A ṭanpuina avângin i lâwm ngei zâwk ang. Chutiang chiah chuan, i ṭhian tuemawin i thusawi leh thiltihte chu Pathian tehnate nên a inmil lo nia a vaukhân che chuan, a tîrin, i rilru a na deuh mai thei. Mahse, a zilhna che avângin thinrim mai suh. Chu chu thil âtthlâk tak a ni dâwn si a. (Thur. 7:9) Chu aiin, i ṭhianin a zilh ngam che avângin lâwm zâwk ang che.

11. Engin nge mi chu a ṭhiante fuihna ṭha tak hnâwltîr thei?

¹¹ Engin nge mi chu hmangaihna nei tak a ṭhiante fuihna hnâwltîr thei? Chapona a ni. Mi chapote chuan ‘an beng tihzatsak’ an duh a. “An bengte chu thutak lamah an chhungawng” a ni. (2 Tim. 4:3, 4) Mi dangte aia fing leh pawimawh zâwk nia an inngaih avângin thurâwn pêk ngai lo niin an inhria a. Mahse, tirhkoh Paula chuan: “Mi, engmah ni si lovin, mi lian deuhva a inhriat chuan a inbum chawp mai a ni si,” tiin a ziak a. (Gal. 6:3) Lal Solomona chuan hetiang hian a khaikhâwm a ni. “Lal putar â tawh, thurâwn dawngsawng duh lo ai chuan tleirâwl rethei leh fing chu a ṭha zâwk,” tiin.—Thur. 4:13.

12. Galatia 2:11-14-a sawi angin, tirhkoh Petera entawn tûr siam aṭangin eng nge kan zir theih?

¹² Mite hmaa tirhkoh Paula zilhna a tawh laia tirhkoh Petera entawn tûr siam hi lo chhinchhiah ang che. (Galatia 2:11-14 chhiar rawh.) Petera chu Paula zilh dân leh a zilhna hmun chungchângah a lungawi lo thei a. Mahse, ani chu fing tak a ni. Fuihna chu a pawm a, Paula chungah lungnih lohna a nei lo. Chu aiin, a hnuah, Paula chu “unaupa duh tak,” tiin a ko zâwk a ni.—2 Pet. 3:15.

13. Zilhna kan pêk hunah rilruah eng nge kan hriat reng ang?

¹³ I ṭhian tuemaw chu zilhna pêk ngai nia i hriat chuan, eng nge i hriat reng ang? Amah i pan hmain, heti hian inzâwt rawh, ‘Mi “kherkhiap lutuk” angin ka lang ang em?’ tiin. (Thur. 7:16) Mi kherkhiap lutuk chuan Jehova tehnate ni lovin, mahni tehnate hmangin mi dangte chungah ngaih dân a siam a, ani chu mi khawngaih thei tak a ni lêm lo. Mahni i inendik hnua zilh ngai nia i la hriat cheu chuan, a  thiltih dik lo chu chiang takin hrilh la, a dik loh chhan hre thiam tûrin ngaih dân phawrh chhuak thei zawhnate zâwt ang che. I thusawi chuan Bible a ṭanchan tih chian la, i ṭhian chuan nangma hnênah ni lovin, Jehova hnênah a chanchin a sawi a ngai tih hre reng ang che. (Rom 14:10) Pathian Thua finna chu rinchhan la, mi i zilh hunah Isua khawngaihna chu entawn ang che. (Thuf. 3:5; Mt. 12:20) Engvângin nge? Jehova’n mi dang kan cheibâwl dân ang bawka min cheibâwl dâwn vâng a ni.—Jak. 2:13.

14. Pathian inawpna pâwl chuan eng nge min buatsaihsak?

¹⁴ Jehova chuan a lei lam inawpna pâwl hmangin nunna kawngah min hruai a, chu pâwl chuan video te, thu leh hla chhuah te, leh inkhâwmte hmangin kan zaa Pathian Thua fuihnate nunpui thei tûrin min ṭanpui a ni. Chûng thu leh hla chhuah zawng zawngte chuan Bible a ṭanchhan vek a. Governing Body chuan thu hrilh rawngbâwlna hlen chhuah theih dân kawng ṭha ber chungchânga thu tlûkna an siam hunah Pathian thlarau thianghlim an rinchhan a ni. Chuti chung pawhin, Governing Body chuan inthlâk danglamna siam a ngaih leh ngaih loh chungchângah an thu tlûkna siam tawhte chu an ennawn ziah a ni. Engvângin nge? “He khawvêl lan dân hi a inthlâk mêk” avâng leh Pathian inawpna pâwl chu dinhmun tharte mila a insiamrem a ngaih vâng a ni.—1 Kor. 7:31, NW.

15. Thuchhuahtu ṭhenkhat chuan eng harsatna nge an hmachhawn?

¹⁵ Thu rin leh nungchang lam chungchânga Bible ṭanchhana pêk kaihhruaina kan dawnte chu kan zui nghâl mai ṭhîn a. A nih leh, Pathian inawpna pâwlin kan nun pêng hrang hrang nghawngtu inthlâk danglamna a siam hian engtin nge kan chhân lêt? Entîr nân, tûn hnai kumahte khân, biakna atâna hman in mante leh a enkawlna mante chu nasa takin a pung chho va. Chuvângin, Governing Body chuan Kingdom Hall-te chu a theih ang anga inhman ṭâwm tûrin kaihhruaina a pe a ni. He siamremna avâng hian kohhrante chu finkhâwm a ni a, Kingdom Hall ṭhenkhat chu hralh a ni. Thawhlâwmte chu Kingdom Hall mamawh zual bîkte tâna hman a ni a. Kingdom Hall hralhna hmuna awm leh kohhrante infinkhâwmna hmuna awm i nih chuan dinhmun  thar mila insiamrem chu harsa i ti mai thei. Thuchhuahtu ṭhenkhat tân chuan an inkhâwmna hmun a hla lehzual thei a. Kingdom Hall sakna, a nih loh leh enkawl ṭhatnaa theih tâwp chhuaha tel mi dangte chuan Kingdom Hall awm sa hralh a nih chhan chu an hre thiam lo pawh a ni thei. An hun leh tha sên tawhte chu a thlâwn mai niin an ngai thei bawk. Chuti chung pawhin, he ruahmanna thar mila an thawhho avângin anni chuan fak an phu hle a ni.

16. Kolossa 3:23, 24-a kan hmuh fuihna nunpuina chuan engtin nge hlimna nei reng tûra min ṭanpui?

¹⁶ Jehova tâna thawk kan ni tih leh ani chuan a inawpna pâwl chu a kaihruai reng tih kan hriat chuan kan hlim reng thei ang. (Kolossa 3:23, 24 chhiar rawh.) Lal Davida chuan biak in sakna atâna thawhlâwm thawh chungchângah entawn tûr ṭha a siam a. Ani chuan: “Tu nge maw ka nih a, ka mite pawh hi tute nge maw an nih a, hetiang te lâwm taka kan lo hlan theih ni le? Thil zawng zawng hi i hnên aṭanga chhuak a ni a, i ta chu kan rawn pe leh mai che a ni si a,” tiin a sawi a. (1 Chro. 29:14) Keini pawh thawhlâwm kan thawh hian a hnên aṭanga kan dawnte chu kan pe lêt leh mai a ni. Chuti chung pawhin, Jehova chuan hlen tûra min duh hna atâna kan hun leh tha leh thil neihte kan pêk hian a ngaihlu hle a ni.—2 Kor. 9:7.

17. Insiamrem ngaihna lai i nei a nih chuan engvângin nge i lunghnual loh vang?

¹⁷ Kan za hian nunnaa kalna kawngka zîm zawh tûr chuan Isua hniakhnung kan zui ṭheuh a ngai a. (1 Pet. 2:21) Insiamrem ngaihna lai i nei nia a lan chuan, lunghnual suh ang che. Dik tak chuan, chu chu Jehova kaihhruaina zui i duhzia târ langtu hriattîrna ṭha tak a ni thei. Jehova chuan ṭha famkim lo kan ni tih a hriat avângin, Isua entawn tûr siam chu sawisêl bova zui tûrin min beisei lo tih hre reng ang che.

18. Kan thiltum hlen tûrin eng nge kan tih ang?

¹⁸ Kan za hian hma lam thlîr tlatin, kan ngaihtuahna te, rilru put hmang te, leh thiltihte chu inhuam taka siamrem zêl i tum tlat ang u. (Thuf. 4:25; Lk. 9:62) Inngaitlâwm taka awm a, ‘lâwm taka awmin, i insiamrem zêl’ ang u. (2 Kor. 13:11, NW) Chutianga kan tih chuan, “hmangaihna leh remna Pathian chu [kan] hnênah a awm dâwn” a ni. Kan tum ram kan thleng mai ni lovin, kan zin kawngah pawh hlimna kan nei ang.