Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 47

¿Qajpe tuʼn kukx qchʼexpaj?

¿Qajpe tuʼn kukx qchʼexpaj?

«Kyjaʼtzun erman, kylom kyibʼe, tzʼaqet-xwit kynabʼle» (2 COR. 13:11).

BʼITZ 54 Atzun bʼe jlu

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Mateo 7:13 ex 14, ¿toj alkye tten in nok kyanqʼibʼil okslal ik tzeʼn aj qxiʼ toj jun qbʼe?

IN NOK kyanqʼibʼil okslal ik tzeʼn aj qxiʼ toj jun qbʼe. Qaj tuʼn qpon toj akʼaj twitz Txʼotxʼ, jatumel kkawil Jehová aju Qtat at toj kyaʼj. Tkyaqil qʼij in nok tilil quʼn tuʼn qbʼet toj bʼe te chwinqlal. Pero ik tzeʼn tqʼama Jesús, chʼin toj bʼe lu ex at maj kwest tuʼn qbʼet toj (kjawil uʼjit Mateo 7:13, 14). Tuʼnju aj il qoʼ, at maj qaj tuʼn qxiʼ toj junxitl bʼe (Gál. 6:1).

2. ¿Tiʼ qo xnaqʼtzal tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu? (Ax ikx qʼonka twitza tiʼj recuadro « Jaku qo chʼexpaj qa in kubʼ qin qibʼ»).

2 Tuʼn kukx qbʼet toj bʼe te chwinqlal, il tiʼj tuʼn t-xi qqʼoʼn ambʼil tuʼn tchʼexpaj qximbʼetz, qmod ex qbʼinchbʼen. Tiʼjtzun jlu yolin apóstol Pablo tej t-xi tqʼamaʼn kye okslal te Corinto tuʼn kukx tbʼaj kytzʼaqsaʼn kynabʼil (2 Cor. 13:11). Ax ikx at tajbʼen nabʼil lu toj ambʼil jaʼlo. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼj tzeʼn jaku tzʼonin Tyol Dios qiʼj tuʼn tbʼaj qchʼexpuʼn qmod ex tzeʼn jaku che onin qamiw qiʼj tuʼn kukx qbʼet toj bʼe te chwinqlal. Ax ikx, kʼelel qnikʼ tiʼj toj alkye ambʼil kwest tuʼn t-xi qbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn ttnam Jehová. Ex kʼelel qnikʼ tiʼj tiquʼn nim toklen tuʼn tkubʼ qin qibʼ qa qaj tuʼn tbʼant chʼixpubʼil quʼn ex tuʼn kukx qajbʼen te Jehová tukʼil tzalajbʼil.

QQʼONX AMBʼIL TE TYOL DIOS TUʼN QBʼAJ TCHʼEXPUʼN

3. ¿Alkye tten in nonin Tyol Dios qiʼj?

3 Kwest tuʼn tel qnikʼ tiʼj qximbʼetz ex tiʼjju in kubʼ qnaʼn. ¿Tiquʼn? Tuʼnju jaku qo kubʼ sbʼuʼn tuʼn qanmi ex kwest tuʼn tel qnikʼ tiʼj jatumel jaku qox tiʼn (Jer. 17:9). At maj quʼnx in bʼaj qsbʼun qibʼ kyuʼn junjun tiʼchaq (Sant. 1:22). Tuʼntzunju, nim toklen tuʼn tajbʼen Tyol Dios quʼn tuʼn tel qnikʼ tiʼj qximbʼetz. In nonin Tyol Dios qiʼj tuʼn tel qnikʼ «tiʼj qximbʼetz ex aju qaj tuʼn qbʼinchante» (Heb. 4:12, 13). In nok jlu ik tzeʼn jun máquina in najbʼen tuʼn tetz jun rayos X, tuʼnju in tzaj tqʼoʼn ambʼil qe tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiʼ tkuʼx toj qanmi. Pero qa qaj tuʼn kyonin nabʼil tkuʼx toj Tyol Dios qiʼj ex qe nabʼil in tzaj kyqʼoʼn erman qe, nim toklen tuʼn tkubʼ qin qibʼ.

4. ¿Tzeʼn in nel qnikʼ tiʼj qa jaw tnimsan tibʼ Saúl?

4 Aju bʼaj tiʼj aj kawil Saúl, in tzaj tyekʼin qe tiʼ jaku bʼaj qiʼj qa mintiʼ ma kubʼ qin qibʼ. Jaw tnimsan tibʼ ex mintiʼ el tnikʼ tiʼj qa iltoq tiʼj tuʼn tbʼaj tchʼexpuʼn t-ximbʼetz ex tbʼinchbʼen (Sal. 36:1, 2; Hab. 2:4). El jlu toj qʼanchaʼl tej t-xi tqʼamaʼn Jehová te tiʼxix tuʼn tbʼant tuʼn aj tkubʼ tbʼyoʼn qe amalequitas, ex mintiʼ nimen Saúl te Jehová. Tej t-xi kawin Saúl tuʼn profeta Samuel, mintiʼ jatz tqʼamaʼn til. Aju bʼant tuʼn, ok tqʼoʼn kypaj txqantl tuʼntzun miʼn tkubʼ qʼoʼn tkastiw (1 Sam. 15:13-24). Ex nya a tnejel maj kubʼ tyekʼin Saúl tmod ik tzeʼn jlu (1 Sam. 13:10-14). Bʼisbʼajil tuʼnju xi tqʼoʼn ambʼil tuʼn tjaw tnimsan tibʼ. Ex tuʼnju mintiʼ bʼaj tchʼexpuʼn t-ximbʼetz, xi kawin tuʼn Jehová ex el tikʼun.

5. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼjju bʼaj tiʼj Saúl?

5 Tuʼn tel qiʼn xnaqʼtzbʼil tiʼjju bʼaj tiʼj Saúl, bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿In xipe njyoʼne juntl tumel tuʼntzun miʼn kyxi nbʼiʼne nabʼil toj Tyol Dios? ¿In kubʼpe nximane qa nya matij il in bʼant wuʼne? ¿In nokpe nqʼoʼne te kypaj txqantl aju in bʼant wuʼne?». Qa o bʼant jlu quʼn, il tiʼj tuʼn tbʼaj qchʼexpuʼn qximbʼetz ex qbʼinchbʼen. Tuʼnju qa mintiʼ ma bʼant quʼn, jaku jaw qnimsan qibʼ ex mlay qo ok tqʼoʼn Jehová te tamiw (Sant. 4:6).

6. ¿Tiquʼn junxitl aj kawil David twitz aj kawil Saúl?

6 Atzun jaʼlo, qo xnaqʼtzan tiʼj tiquʼn junxitl tmod aj kawil David ten twitz Saúl. Ok tkʼujlaʼn David tley Jehová (Sal. 1:1-3). Ojtzqiʼntoq tuʼn David qa in kolin Jehová kyiʼj qeju in kubʼ kyin kyibʼ ex qa in nel tpan tibʼ kyiʼj qeju in jaw kynimsan kyibʼ (2 Sam. 22:28). Tuʼntzunju, xi tqʼoʼn ambʼil tuʼn tbʼaj chʼexpuʼn t-ximbʼetz kyuʼn tley Jehová. Kubʼ ttzʼibʼin jlu: «Kxel nqʼoʼne chjonte te Qman porke a in tzaj qʼonte nnabʼle, ex a in tzaj qʼonte xnaqʼtzbʼil tuj wanmiye te qonikʼan» (Sal. 16:7).

AJU TYOL DIOS

In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa chʼix qel txalpaj tiʼj qbʼe. Qa ma kubʼ qin qibʼ, kxel qqʼoʼn ambʼil te tuʼn qchʼexpaj. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 7).

7. ¿Tiʼ kbʼantel quʼn qa ma kubʼ qin qibʼ?

7 Qa in kubʼ qin qibʼ, kxel qqʼoʼn ambʼil te Tyol Dios tuʼn tbʼaj tchʼexpuʼn qe nya bʼaʼn qximbʼetz naʼmxtoq tkubʼ qbʼinchaʼn jun nya bʼaʼn. Kʼokel jlu ik tzeʼn jun tqʼajqʼajel wibʼaj in tzaj tqʼamaʼn jlu qe: «Lu ju bʼe lu, kyxiʼye tuj». Tzul tqʼamaʼn qe qa chʼix qetz toj bʼe te chwinqlal (Is. 30:21). Nim in nonin qiʼj qa ma txi qbʼiʼn Jehová (Is. 48:17). Jun techel, mlay kubʼ qchʼixwi aj qtzaj kawin tuʼn juntl. Ex mas kbʼel qnaʼn qa nqayin atoʼ ttxlaj Jehová tuʼnju ktel tbʼanel tmod qukʼil ik tzeʼn tmod jun mambʼaj tukʼil tkʼwal (Heb. 12:7).

8. Ik tzeʼn in tzaj tyekʼin Santiago 1:22 a 25, ¿tiquʼn in nok Tyol Dios ik tzeʼn jun espej?

8 In nok Tyol Dios ik tzeʼn jun espej in najbʼen quʼn (kjawil uʼjit Santiago 1:22-25). Tkyaqil qʼij, chʼixmi qkyaqilx in nokx qkeʼyin qwitz toj jun espej naʼmxtoq qetz qja. Iktzun tten in nok qkeʼyin qa at jun tiʼ tuʼn t-xi qbʼinchaʼn naʼmxtoq qex bʼet. Chʼixmi axju in bʼaj aj quʼjin tiʼj Tyol Dios tkyaqil qʼij. In nonin qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa at jun qximbʼetz moqa jun qbʼinchbʼen il tiʼj tuʼn tkubʼ qchʼexpuʼn. Ateʼ junjun erman in jaw kyuʼjin taqikʼ Tyol Dios te prim naʼmxtoq kyikʼ bʼet tuʼntzun kyximen tiʼj aj tex qʼij. Ex in nok tilil kyuʼn tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼn aju otoq jaw kyuʼjin. Noqtzun tuʼnj, ax ikx nim toklen tuʼn quʼjin tiʼj Tyol Dios ex tuʼn qximen tiʼj tkyaqil qʼij. Jaku kubʼ qximen qa nya kwest tuʼn tbʼant jlu, pero atzun jun kyxol qe onbʼil mas nim toklen tuʼnju in nonin qiʼj tuʼn kukx qbʼet toj bʼe te chwinqlal.

QBʼINX QEJU QAMIW O CHE CHʼIY TOJ KYOKSLABʼIL

QE QAMIW O CHE CHʼIY TOJ KYOKSLABʼIL

Bʼalo jaku tzaj qʼoʼn jun qconsej tuʼn jun qamiw o chʼiy toj tokslabʼil. Ex in xi qqʼoʼn chjonte te tuʼnju in ten tipumal tuʼn tyolin qukʼil. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 9).

9. ¿Toj alkye ambʼil jaku qo tzaj kawin tuʼn jun qamiw?

9 ¿Atpe jun maj xi qiʼn junxitl bʼe ex chʼixme el tpaʼn qoʼ tiʼj Jehová? (Sal. 73:2, 3). Qa tzaj qʼamaʼn jlu qe tuʼn jun qamiw o chʼiy toj tokslabʼil, ¿xipe qbʼiʼn tconsej ex bʼantpe chʼixpubʼil quʼn? Tbʼanel qa bʼant quʼn ex in xilo qqʼoʼn nim chjonte te tuʼnju tzaj tqʼamaʼn qe (Prov. 1:5).

10. ¿Tiʼ qmod kbʼel qyekʼin aj qtzaj kawin tuʼn jun qamiw?

10 In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa «mas jaku qeʼ qkʼuʼj tiʼj jun qamiw in qo kʼixbʼisanjtz tuʼn» (Prov. 27:6). ¿Tiʼ t-xilen jlu? Qo ximen tiʼj qa chʼix qikʼx toj juntl calle jatumel in che ikʼ nim kar ex atz tok qwiʼ tiʼj qcelular. In pontzun ambʼil tuʼn qikʼx, pero mintiʼ in qo keʼyin tiʼj qa kyjaʼ ttzaj jun kar. In pontzun jun qamiw jukʼulte qe ex in qo ikʼx t-xoʼn ttxlaj bʼe. In bʼant jlu tuʼn tuʼn tkyaqil tipumal ex in kyaj qqʼabʼ morad tuʼn. Pero noq tuʼn jlu, mintiʼ in qo kyaj tjaqʼ kar. Bʼalo kukx in choʼn qqʼabʼ aj tikʼ junjun qʼij, pero mintiʼ in tzaj qqʼoj tiʼj qamiw. Sino in xi qqʼoʼn chjonte te tuʼnju onin qiʼj. Chʼixmi axju in bʼaj aj ttzaj tqʼamaʼn jun qamiw qa il tiʼj tuʼn tkubʼ qchʼexpuʼn qximbʼetz, qmod moqa jun qbʼinchbʼen. Tnejel, bʼalo jaku kubʼ qnaʼn nya bʼaʼn, pero qa ma tzaj qqʼoj tiʼj, in kubʼ qyekʼin qa mintiʼ qnabʼil (Ecl. 7:9). Sino mas bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼoʼn chjonte te tuʼnju otoq ten tipumal tuʼn tyolin qukʼil.

11. ¿Tiquʼn jaku tzʼel tikʼun jun xjal jun tbʼanel tconsej in xi tqʼoʼn tamiw?

11 ¿Tiquʼn jaku tzʼel tikʼun jun xjal jun tbʼanel tconsej in xi tqʼoʼn tamiw? Tuʼnju in jaw tnimsan tibʼ. Kygan xjal in jaw kynimsan kyibʼ «tuʼn kybʼinte junxitl yol» ex nya kyaj tuʼn tok kybʼiʼn «yol axix tok» (2 Tim. 4:3, 4). Mintiʼ in xi kybʼiʼn kyyol txqantl tuʼnju in kubʼ kyximen qa at mas kynabʼil ex qa mas nim kyoklen. Pero tqʼama apóstol Pablo jlu: «Porke alkye in ximan tiʼjx qa at toklen ex mintiʼ toklen, in kubʼ t-sbʼun tibʼ» (Gál. 6:3). Toj nya nim yol, tqʼama Salomón jlu: «Mas bʼaʼn jun kuʼxun mebʼa ex at tnabʼl, twitz jun rey tij xjal ex mintiʼ tnabʼl, porke ate rey mlay tzʼokx jun consej tuj twiʼ» (Ecl. 4:13).

12. Aj tjaw quʼjin Gálatas 2:11 a 14, ¿tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel kyaj tqʼoʼn apóstol Pedro?

12 Kubʼ tqʼoʼn apóstol Pedro jun tbʼanel techel qwitz tej t-xi kawin tuʼn apóstol Pablo kywitz txqantl (kjawil uʼjit Gálatas 2:11-14). Jakutoq tzaj tqʼoj tiʼj Pablo tuʼnju alkye tten xi kawin ex tuʼnju bʼant jlu tuʼn kywitz txqantl. Pero tuʼnju ten tnabʼil Pedro, xi tbʼiʼn consej xi qʼoʼn te ex mintiʼ xi tkʼuʼn qʼoj tiʼj Pablo. Tej tbʼet ambʼil, tqʼama Pedro jlu tiʼj Pablo: «Qerman Pablo aju at-xix qkʼuʼj tiʼj» (2 Ped. 3:15).

13. ¿Tiʼ bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj aj t-xi qqʼoʼn jun consej te juntl?

13 Qa ma kubʼ qximen tuʼn t-xi qqʼoʼn jun consej te jun qamiw, ¿tiʼ qo ximel tiʼj tnejel? Naʼmxtoq qyolin tukʼil, qxjelinku jlu: «¿Wajpeye tuʼn tok tkyaqil te tzʼaqlixix?» (Ecl. 7:16). Aju xjal in xi tqanin tuʼn tbʼant qe tiʼchaq tzʼaqlixix kyuʼn txqantl, mintiʼ in nok lepeʼ kyiʼj tkawbʼil Jehová ex mintiʼ in kubʼ tyekʼin qʼaqʼbʼil tkʼuʼj. Qa ma qo ximen tiʼj jlu ex kukx in nel qnikʼ tiʼj qa il tiʼj tuʼn qyolin tukʼil qamiw, bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼamaʼn te tiʼxix nya bʼaʼn in bʼant tuʼn ex qqaninx junjun xjel te tuʼntzun tel tnikʼ tiʼj qa chʼix tel txalpaj. Il tiʼj tuʼn qyolin tukʼil ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios ex bʼaʼn tuʼn t-xi qnaʼn te qamiw qa nya qe tzul tqʼoʼn tajlal tbʼinchbʼen, sino te Jehová (Rom. 14:10). Bʼaʼn tuʼn t-xi qjyoʼn onbʼil toj Tyol Dios, ex aj t-xi qqʼoʼn jun consej, bʼaʼn tuʼn ttzaj qʼaqʼin qkʼuʼj ik tzeʼn bʼant tuʼn Jesús (Prov. 3:5; Mat. 12:20). Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa kbʼel tyekʼin Jehová tmod qukʼil ik tzeʼnx qmod in kubʼ qyekʼin kyukʼil txqantl (Sant. 2:13).

QBʼINX QE NABʼIL IN TZAJ TQʼOʼN TTNAM JEHOVÁ

AJU TTNAM JEHOVÁ

In bʼaj tbʼinchaʼn ttnam Jehová qe uʼj, qe video ex qe chmabʼil tuʼntzun kyonin qiʼj tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios. At maj in che ul junjun chʼixpubʼil tuʼn Kʼloj Xjal Qʼil Twitz Aqʼuntl tiʼjju alkye tten tuʼn qpakbʼan. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 14).

14. ¿Tiʼ in bʼaj tbʼinchaʼn ttnam Jehová qe?

14 In najbʼen ttnam Jehová tuʼn tuʼntzun tonin qiʼj tuʼn qbʼet toj bʼe te chwinqlal. In che bʼaj bʼinchaʼn video, uʼj ex qe chmabʼil tuʼn ttnam Jehová tuʼntzun kyonin qiʼj tuʼn t-xi qbʼiʼn qe nabʼil toj Tyol Dios. Atz in jatz tkyaqil xnaqʼtzbʼil lu toj Xjan Uʼj. In xi tqanin Kʼloj Xjal Qʼil Twitz Aqʼuntl xewbʼaj xjan te Jehová tuʼntzun tkubʼ kyximen alkye tten tuʼn qpakbʼan. Maske ikju, nim maj in nok tqʼoʼn twitz tiʼjju otoq kubʼ t-ximen tuʼnju in che chʼexpaj qe tiʼchaq toj ambʼil jaʼlo, ex tuʼn jlu in bʼant junjun chʼixpubʼil tuʼn ttnam Jehová (1 Cor. 7:31).

15. ¿Tiʼ o che ok weʼ junjun pakbʼal twitz?

15 Aj tul jun akʼaj chʼixpubʼil tiʼj jun xnaqʼtzbʼil tuʼn ttnam Jehová moqa aj ttzaj tqʼamaʼn qe tiʼ tuʼn tbʼant quʼn, in xi qbʼiʼn tuʼn tkyaqil qkʼuʼj. Pero ¿tiʼ qmod in kubʼ qyekʼin aj tul jun chʼixpubʼil ex at toklen tukʼil qanqʼibʼil? Jun techel, kyoj qe abʼqʼi o che ikʼ, mas nim pwaq in xi tiʼn aj tjaw bʼinchet jun Ja te Chmabʼil ex aj tok xqʼuqit. Tuʼntzunju, kubʼ t-ximen Kʼloj Xjal Qʼil Twitz Aqʼuntl tuʼn kyajbʼenxix Ja te Chmabʼil. Tuʼn tbʼant jlu, o che ok mojbʼaʼn junjun kʼloj okslal ex o chex kʼayit junjun Ja te Chmabʼil. In najbʼen pwaq lu tuʼn kyjaw bʼinchet Ja te Chmabʼil jatumel il tiʼj tuʼn kyjaw bʼinchet. Qa atz in qo anqʼin jatumel il tiʼj tuʼn kyxi kʼayit Ja te Chmabʼil ex il tiʼj tuʼn kyok mojbʼet kʼloj okslal, bʼalo kwest tuʼn qnaqʼet tiʼj. Ateʼ junjun il tiʼj tuʼn t-xi kybʼetin mas najchaq tuʼntzun kypon kyoj chmabʼil. Atzun junjuntl, nimlo o che aqʼunan tuʼn tbʼant jun Ja te Chmabʼil moqa tuʼn tok xqʼuqit, bʼalo in kubʼ kyxjelin tiquʼn kxel kʼayit. In kubʼlo kyximen qa noqx gan e aqʼunan tiʼj. Maske ikju, in che onin kyiʼj akʼaj chʼixpubʼil ex tbʼanel aju in bʼant kyuʼn.

16. ¿Tzeʼn in nonin Colosenses 3:23 ex 24 qiʼj tuʼn kukx qtzalaj?

16 Jun tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kukx qtzalaj, aju qa ma tzaj qnaʼn qa in qo aqʼunan te Jehová ex a nejni twitz ttnam (kjawil uʼjit Colosenses 3:23, 24). Kyaj tqʼoʼn aj kawil David jun tbʼanel techel qwitz tej t-xi tqʼoʼn pwaq te onbʼil tuʼn tjaw bʼinchet tja Dios. Tqʼama jlu: «Aqine ex qe xjal ateʼ tjaqʼ nkawbʼile mintiʼ qoklene tuʼn t-xi qqʼoʼne qe oyaj lu teya. Ax tok tukʼila in tzaj tkyaqil, ex tkyaqilju ma txi qqʼoʼne teya tukʼila in tzaj» (1 Crón. 29:14). Aj t-xi qqʼoʼn oyaj, ax ikx qe in xi qqʼoʼn te Jehová aju in tzaj tqʼoʼn qe. Maske ikju, in tzaj tqʼoʼn Jehová chjonte qe tiʼj ambʼil, tiʼj qipumal ex kyiʼj tiʼchaq in xi qqʼoʼn tuʼn qonin tiʼj aqʼuntl taj tuʼn tbʼant quʼn (2 Cor. 9:7).

MIʼN QO ETZ TOJ BʼE CHʼIN TOJ

17. ¿Tiquʼn mintiʼ tuʼn ttzaj bʼaj qkʼuʼj qa il tiʼj tuʼn tbʼant junjun chʼixpubʼil quʼn?

17 Tuʼn miʼn qetz toj bʼe te chwinqlal, il tiʼj tuʼn qok lepeʼ tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Jesús (1 Ped. 2:21). Mintiʼ tuʼn ttzaj bʼaj qkʼuʼj qa il tiʼj tuʼn tbʼant junjun chʼixpubʼil quʼn. Qa ma tzʼel qnikʼ tiʼj qa il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn, in kubʼ qyekʼin qa qaj tuʼn kukx t-xi qbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Jehová. Ojtzqiʼn tuʼn qa aj il qoʼ, tuʼntzunju mintiʼ in tzaj tqanin qe tuʼn qok lepeʼ tiʼj Jesús toj jun tten tzʼaqlixix.

18. ¿Tiʼ kbʼantel quʼn tuʼn qpon toj akʼaj twitz Txʼotxʼ?

18 Tuʼn tkubʼaj, qqʼonk qwiʼ tiʼj ambʼil tzul ex tzʼok tilil quʼn tuʼn tbʼaj qchʼexpuʼn qximbʼetz, qmod ex qbʼinchbʼen (Prov. 4:25; Luc. 9:62). Tzʼok tilil quʼn tuʼn kukx tkubʼ qin qibʼ ex kukx qbʼincham aju in tzaj tqʼamaʼn 2 Corintios 13:11: «Kylom kyibʼe, [moqa che tzalaje,] tzʼaqet-xwit kynabʼle». Qa ma bʼant jlu quʼn, ktel Jehová qukʼil. Nya oʼkx qo pol toj akʼaj twitz Txʼotxʼ, sino qo tzalajel akux in qo bʼet toj bʼe te chwinqlal.

BʼITZ 34 Toj tumelxix chin anqʼile Jehová

^ taqik' 5 At maj, kwest tuʼn tbʼaj qchʼexpuʼn qximbʼetz, qmod moqa aju in bʼant quʼn. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼj tiquʼn qkyaqilx il tiʼj tuʼn tbʼant chʼixpubʼil quʼn ex tzeʼn jaku bʼant quʼn tukʼil tzalajbʼil.

^ taqik' 76 TQANIL TIʼJ TILBʼILAL: In xi tqʼamaʼn jun kuʼxun te jun erman aju bʼaj tiʼj tuʼnju jaw tjyoʼn jun nya bʼaʼn. In nok tqʼoʼn erman twiʼ tiʼj tyol ex in ximen tiʼj qa kxel tqʼoʼn jun kawbʼil te.