1. Kwesekesa na Mateo 7:13, 14, bika twendekela ngwetu tuli mu bungenzi?

TUBABOSHE tuli mu bungenzi. Tuli na kupangela Yehova na nzili mangana tukayoye mu kaye kakaha. Co Yehova akatuyula mwamubwa. Ha litangwa na litangwa tuli na kulinga mwoshe mutwasela mangana tutwaleleleho kwenda mu ngila iya ku mwonyo. Oloni ngwe mwendekelele Yesu, eyi ngila yapwa ya kulishwata, co bisimbu bimo kunasa kukaluwa kwendamo. (Tandeni Mateo 7:13, 14.) Kutwalumbunukile, ngeci tunasa kutunda omu mu ngila.—Ngala 6:1.

2. Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa? (Taleni lalo cipalo ca “ Kulikehesa Kutukwasa Tutenguluke.”)

² Nga tushaka kutwalelelaho kwenda mu ngila ya kulishwata ije iya ku mwonyo, co tunapande kutengulula bisinganyeka na bilinga byetu. Kapositolo Paulu washongangeyeye baka-Kilistu ba ku Kolinte ngwendi batwaleleleho kupangesa binangulo bibatambula. (2 Koli 13:11, NWT) Eci cinangulo netu citukwasa. Muno mu cilongesa tusimutwiya omwo Mbimbiliya yasa kutukwasela kutenguluka nomwo babusamba ba kuhya ku sipilitu basa kutukwasela kutwalelelaho kwenda mu ngila iya ku mwonyo. Tusimutwiya lalo byuma byasa kulingisa kutupwile kwakukalu kukabangeya binangulo bitutambula mu munga ya Yehova. Co tumona omwo kulikehesa kutukwasela tutenguluke na kutwalelelaho kupwa ba kubwahelela mu kupangela Yehova.

3. Lijwi lya Njambi lyasa kumikwasa bati?

³ Kwilula bisinganyeka byetu keti kwakwasi. Mwafwa bika? Mwafwa mbunge yetu ikakwisi, co kunasa kupwa kwakukalu kuzibuka kuitutwala. (Njele 17:9) Twasa ‘kulikwisa yetu babenya.’ (Yako 1:22) Ngeci, tunapande kulilula kupangesa Lijwi lya Njambi  mangana tuzibuke “biyongola” bya mu mbunge yetu. (Heve 4:12, 13) Lijwi lya Njambi linapu lika ngwe X-ray ije yasa kutukwasa kuzibuka mubinafu bilyo bya mukati. Oloni tunapande kupwa ba kulikehesa mangana twase kupangesa binangulo bya mu Mbimbiliya na bije bitunda ku banu banangula Njambi.

4. Byuma muka bimwesa ngwabyo Mwene Saulu watengulukile na kupwa wa kulyalesa?

⁴ Byuma byalingiwile kuli Mwene Saulu bitukwasa tumone byuma binasa kulingiwa nga kutupu ba kulikehesa. Saulu washangumukile kulyalesa, co kalitabelele ngwendi wapandele kutenguluka. (Myaso 36:1, 2; Hamba 2:4) Yehova walekele Saulu byapandele kulinga omwo wahyanene Baamaleke, oloni walingile byuma bije byamwesele ngwabyo wapwile wa kulyalesa. Saulu kononokele Yehova. Co kapolofweto Samwele mwamunangwile, kalitabelele bubi bwendi. Oloni ikeye wamwesele ngwe kalingile bubi bwakama, co wanene bakwabo mulonga. (1 Samwe 15:13-24) Kunima, Saulu walingile lalo byuma bya kulifwa. (1 Samwe 13:10-14) Calubinda, Saulu watabesele mbunge yendi ilyalese. Katengulwile biyongola byendi, co Yehova wamunyanyamesele na kumubyana.

5. Bika bitulilongesa kuli Saulu?

⁵ Kutushaka kutembwinina Saulu. Ngeci, tunapande kulihula bihula binatako: ‘Munjikatanda binangulo bya mu Lijwi lya Njambi, kuma njikalyamena ndi? Kuma njikasinganyeka ngwange bilinga byange kubyabihile manene ndi? Kuma njikana bakwetu mulonga mwafwa ya byuma binjinalingi ndi?’ Nga tunakumbulula ngwetu eyo, co tunapande kutengulula bisinganyeka byetu. Nga kutulingi ngoco, twasa kupwa ba kulyalesa, co Yehova atubyana.—Yako 4:6.

6. Mwene Ndabiti walisezele bati na Mwene Saulu?

⁶ Nangukeni kuliseza kwakele mukati ka Mwene Saulu na Mwene Ndabiti uje wamwingile. Ndabiti, wazemene ‘mashiko a Shukulu Kalunga.’ (Myaso 1:1-3) Wazibukile ngwendi Yehova akamena baka-kulikehesa, oloni wazinda baka-kulyalesa. (2 Samwe 22:28) Ngeci, Ndabiti watabesele mashiko a Njambi atengulule bisinganyeka byendi. Wasonekele ngwendi: “Njikushangazala yobe Shukulu Kalunga, omwo unanjana mana. Nameme simbu ya butsiki mbunge yange injinangula.”—Myaso 16:7.

7. Tulinga bika nga tuba kulikehesa?

⁷ Nga tuba kulikehesa, co tutabesa Lijwi lya Njambi litengulule bisinganyeka byetu byabibi simbu kanda bitutwale ku kulinga bubi. Lijwi lya Njambi linapu ngwe munu uje atuleka ngwendi: “Ngila eyi, yenimo.” Litunangula nga tushaka kutunda mu ngila nambe ngwetu kushangumuka kulinga byuma byabibi. (Isaya 30:21) Kutolilila kuli Yehova kutukwasa mu bingila byabingi. (Isaya 48:17) Cakumwenako, kutuzibi shwamwa mwafwa ya kutunangula kuli mukwetu. Co lalo, tushwenya manene kuyehi na Yehova mwafwa tunanguka ngwetu watuzema ngwe cisemi mwazemena munendi.—Heve 12:7.

8. Kwesekesa na mukanda wa Yakomba 1:22-25, twasa kupangesa bati Lijwi lya Njambi ngwe kalikengelo?

⁸ Lijwi lya Njambi lyapwa ngwe kalikengelo. (Tandeni Yakomba 1:22-25.) Bwingi bwetu tukalitala ha kalikengelo mutondo simbu kanda tutunde ha njubo. Tukashaka kumona indi kuli hamo ha tunapande kubwahesa simbu kanda bakwetu batumone. Mu ngila imolika, nga tutanda Mbimbiliya ha litangwa na litangwa, co twasa kumona ha tunapande kupangela mangana tutengulule bisinganyeka na bilinga byetu. Bwingi bwa bandolome na bandokazi bakawana bukwasi mu bakatanda cisoneka ca litangwa mutondo simbu kanda batunde ha njubo. Bakatabesa byuma bibanatanda bitengulule bisinganyeka byabo. Co litangwa lyoshe lya mutunu, bakawana bingila mwakupangesela oco cinangulo cibanatanda mu Lijwi lya Njambi. Tunapande lalo kulilongesa Lijwi lya Njambi ha litangwa na litangwa na kusinganyekesesa. Kunasa kusholoka ngwe  kukwesi seho ya kulinga ngoco, oloni kutukwasa tutwaleleleho kwenda mu ngila ya kulishwata ije iya ku mwonyo.

9. Simbu muka yanasa kutunangula kabusamba ketu?

⁹ Kuma simbu imo mwashangumukile kulinga byuma bije byasele kutsiya busamba bweni na Yehova ndi? (Myaso 73:2, 3) Nga kabusamba keni wa kuhya ku sipilitu wasimpile na kuminangula, kuma mwatolililile na kupangesa cinangulo cendi ndi? Nga mwalingile ngoco, co munalingile mwamubwa. Co lalo, hamo mwalimwena ngweni walingile bwino kuminangula.—Visi 1:5.

10. Munapande kulinga bika nga kabusamba keni aminangula?

¹⁰ Lijwi lya Njambi litwanukisa ngwalyo: ‘Kabusamba kobe nameme na kubulumuna anga wamubwa.’ (Visi 27:6) Awa majwi alumbununa bika? Tusimutwiyeni ha cakumwenako eci: Lingeni ngwe muli na kubandamena bimota byabingi bite mangana mujomboke tapalo, oloni mwazezama ha foni yeni. Muya mu tapalo kwa kujeneka kutala indi kuli mota ili na kwija. Co bwasi-bwasi kabusamba keni amikwata ku liboko na kumikokela kumukulo. Muje mwanamikwatele, namisindakanene manene, co munatunyuka. Oloni namyobola mangana mota keti imilyate. Nameme bitunyu bibabale ha matangwa amangi, kuma mulubalela kabusamba keni uje namikokele ndi? Embwe. Mukandelela manene kuli ikeye mwafwa namikwasele. Mu ngila imolika, nga kabusamba keni aminangula ngwendi endekesi yeni nambe bilinga byeni kubilitombola na mashiko a Njambi, munasa kuziba kubabala ku mbunge ha kulibanga. Oloni keti mumulubalele. Obwo bupwa bulema. (Kwambu 7:9) Oloni tunapande kukandelela kuli ikeye omwo nasimpile na kutunangula.

11. Bika byasa kulingisa munu abyane cinangulo ca kabusamba kendi?

¹¹ Bika byasa kulingisa munu abyane cinangulo ca kabusamba kendi wamubwa? Kulijundula. Banu ba kulijundula, bakatolilila lika ku byuma “bibashaka kuziba.” Kubesi kushaka ‘kutolilila ku byuma bya busunga.’ (2 Tima 4:3, 4) Bakalimono ngwe bapwa ba seho manene kutubakana bakwabo. Oloni kapositolo Paulu wasonekele ngwendi: “Nga munu umo ayongola ngeci napu wakama oloni keti mukemwo mwanapu, ali na kulikwisa lika ikeye babenya.” (Ngala 6:3) Mwene Solomoni walumbunwine mwamubwa eyi simpi. Wasonekele ngwendi: “Wasa kupwa mukwenje wa buhutu, oloni nga uli na mana unatubakana mwene wa mukulunu wa cilema uje kesi kutaba kumunangula.”—Kwambu 4:13.

12. Kwesekesa na mukanda wa Ngalatiya 2:11-14, bika bitulilongesa kuli kapositolo Petulu?

¹² Tusimutwiyeni ha byuma byalingile kapositolo Petulu omwo kapositolo Paulu wamunangwilile hakati ka banu. (Tandeni Ngalatiya 2:11-14.) Ngwe Petulu wakele mana ku ngila yamunangwililemo Paulu ngwe walubalele mwafwa wamunangwilile hakati ka banu. Oloni Petulu wanyanyamene. Ngeci, watambwile cinangulo ca Paulu, co kamulubalelele nambe kukala na nkulundundu. Co mu kwita kwa simbu, watumbwile Paulu ngwendi ‘kabusamba ketu.’—2 Petu 3:15.

13. Tunapande kwanuka bika simbu kanda tunangule mukwetu?

¹³ Bika bimunapande kwanuka nga mushaka kunangula kabusamba keni? Simbu kanda musimutwiye nendi, lihuleni ngweni, ‘Njimwesa ngwe njapwa “muka-busunga manene” ndi?’ (Kwambu 7:16) Muka-busunga manene akasompo bakwabo kwesekesa na biyongola byendi keti mu kulitombola na mashiko a Yehova. Co lalo, kakangi kesi kuzibila bakwabo ngozi. Nga munima ya kulilula mumona ngweni munapande kunangula kabusamba keni, mulekeni bukalu bumunananguka, co pangeseni bihula mangana mumukwase kuzibisisa bubi  bwanalingi. Byuma byoshe bimwendeka binapande kutunda mu bisoneka. Anukeni ngweni keti yeni nabiisila, co mukwaseni azibuke mwali na kulizibila Yehova ha byuma byanalingi. (Loma 14:10) Pangeseni binangulo bya mu Lijwi lya Njambi, co zibileni ngozi munu imunangula ngwe mwakele na kulingila Yesu. (Visi 3:5; Mateo 12:20) Mwafwa bika? Mwafwa Yehova nendi akatulinga ngwe mutuli na kulingila bakwetu.—Yako 2:13.

14. Munga ya Njambi ikatubwahesela byuma muka?

¹⁴ Yehova ali na kupangesa mutamba wa munga yendi wa hano hasi mangana atutwamenene mu ngila iya ku mwonyo. Eyi munga ikatubwahesela mavidio, mabulu na biwano bije bili na kutukwasa tuzibuke mwakupangesela binangulo bya mu Lijwi lya Njambi. Twakulahela ebi biñanda mwafwa bikatundu mu Bisoneka. Sipilitu ya kujela ikeyo ikatwamenena Baka-cibunga ca Kutwamenena mubakangula bingila mutwasa kulingila mwamubwa cipangi ca kwambulula. Oloni mu kwita kwa simbu, bakelula byuma bibangwile mangana bamone indi banapande kutengululako byuma bimo. Mwafwa bika? Mwafwa “byuma bili na kulingiwa muno mu kaye bili na kutenguluka.” Ngeci, munga ya Njambi nayo inapande kwendelela na kutenguluka kwa byuma.—1 Koli 7:31, NWT.

15. Baka-kwambulula bamo banaliwana na bukalu muka?

¹⁵ Munga ya Njambi muikatengulula mutunakele na kuzibisisila cilongesa cimo ca mu Mbimbiliya nambe kutuleka bitunapande kulinga mangana tuyoye mu kulitombola na binangulo bya mu Mbimbiliya, tukakabangeya ebi byuma. Oloni tukalingi bati nga munga ya Njambi itengululako cuma cimo cije cinatukundama? Cakumwenako, mu myaka inahu, bimbongo binahwila ha kutunga nambe kubwahesa mitambela ya kulemesela byabingi manene. Ngeci, Baka-cibunga ca Kutwamenena bendekele ngwabo bikungulukilo byabingi binapande kupangesa Njubo ya Bumwene imolika. Oku kunalingisa bikungulukilo bimo babipandakane na kulandesa Binjubo bya Bumwene bimo. Bimbongo bibakawana, bakabipangesa mu kutunga Binjubo bya Bumwene kuje kukwesi Binjubo bya Bumwene byabingi. Nga ku mutambela kumwakala bali na kupandakana bikungulukilo na kulandesa Binjubo bya Bumwene bimo, kunasa kumikaluwila nga byuma bitenguluka. Baka-kwambulula bamo banapande kwenda bungenzi bwabulaha asina bete ku biwano. Bamoco baje bapangele na nzili mu kutunga na kunyunga Njubo ya Bumwene,  banasa kukomoka kumona oyo Njubo ya Bumwene bailandesa. Banasa kuliziba ngwabo banabiisile ngoco simbu na nzili yabo. Oloni bali na kutwalelelaho kulikwatasana na cikungulukilo nameme byuma binatenguluka, co tunapande kubashangazala.

16. Kupangesa cinangulo cili ku mukanda wa Kolose 3:23, 24 kutukwasa bati tutwaleleleho kupwa ba kubwahelela?

¹⁶ Nga twanuka ngwetu tuli na kupangela Yehova, co ikeye ali na kutwamenena munga yendi, tutwalelelaho kupwa ba kubwahelela. (Tandeni Kolose 3:23, 24) Mwene Ndabiti wakele na biyongola byabibwa, co tunapande kumutembwinina. Munima ya kulambula bimbongo bya kutungisa tembele, wendekele ngwendi: “Yange na banu bange kutwasa kukwana cuma cimo, omwo byuma byoshe byapwa bwana bwa kutunda kuli yobe, co yetu tunakwilwisila lika bije byapwa laja byobe.” (1 Mizi 29:14) Mutukalambula, netu tukana Yehova byuma byanatwana laja. Nameme ngoco, Yehova akakandelela ku simbu yetu, nzili yetu na bimbongo bitukalambula mangana tukundwiiye cipangi cendi.—2 Koli 9:7.

17. Mwafwa bika kumwapandele kuzeya nga munanguka ngweni munapande kutengululako byuma bimo?

¹⁷ Nga tushaka kutwalelelaho kwenda mu ngila ya kulishwata, co tubaboshe tunapande kutembwinina Yesu. (1 Petu 2:21) Nga munanguka ngweni munapande kutengululako byuma bimo, keti muzeye. Kunanguka ngweni munapande kutengululako byuma bimo kumwesa ngwabo mwashaka kukabangeya binangulo bya Yehova. Anukeni ngweni Yehova azibuka ngwendi kutwalumbunukile. Co azibuka lalo ngwendi kutwasa kutembwinina Yesu mu kulumbunuka.

18. Tunapande kulinga bika mangana tutwaleleleho kwenda mu ngila iya ku mwonyo?

¹⁸ Tubaboshe tukengeni lika kulutwe na kutwalelelaho kutengulula bisinganyeka na bilinga byetu. (Visi 4:25; Luka 9:62) Tulikeheseni, co tutwaleleleniho kupwa ba kubwahelela na kupangesa binangulo bitutambula. (2 Koli 13:11, NWT) Nga tulinga ngoco, co ‘Njambi muka-cizemo na kwoloka akala hamo netu.’ Co lalo, atukwasa tupwe ba kubwahelela ha simbu ino na kukatwana mwonyo wa myaka yoshe mu kaye kakaha.