1. Mateu 7:13, 14 ninqannö, ¿imanirtan Jehoväpa sirweqninkunaqa mëtapis ëwaqnö kantsik?

JEHOVÄTA sirweqkunaqa mëtapis ëwaq cuentam këkantsik. Noqantsikqa kuyakoq Teytantsik Jehovä änimanqantsik Mushoq Patsamanmi chëta munantsik. Tsëmi cada junaq kallpachakuntsik kawëman chätsikoq nänipa ëwanapaq. Tsënö karpis Jesus ninqannömi tsë näni llanu kaptin, tsëpa ëwananqa fäciltsu (leyi Mateu 7:13, 14). Jutsasapa karmi tsë nänipa ëwëkarnimpis mana allikunaman ishkirishwan (Gäl. 6:1).

2. ¿Imakunapitatan yachakushun? (“ Humildi këqa cambianapaqmi yanapamäshun” neqtawan rikäri).

² Kawëman chätsikoq llanu nänipa ëwanapaqqa Jehovä munanqannömi pensanantsik, ruranantsik y imanö kënintsikta cambianantsik. Tsëtam apostol Pabluqa Corintu markachö cristiänukunata yarpätsirqan (2 Cor. 13:11). Pablu ninqanqa kanampis yanapamantsikmi. Tsëmi Biblia imanö yanapamanqantsikta y kawëman chätsikoq nänichö kanapaq, Jehoväta cäsukoq alli amïgukuna yanapamanqantsikpita yachakushun. Jehoväpa markan nimanqantsik fäcil mana kaptimpis cäsukunapaqmi yachakushun. Y cambiukunata ruranapaq y Jehoväta kushishqa sirwinapaqmi humildi këta yachakushun.

3. ¿Imanötan Diospa Palabranqa yanapamantsik?

³ Pensanqantsikta y imanö sientikunqantsikta musyëqa manam fäciltsu kanman. ¿Imanir? Nunapa shonqun mana alli kaptinmi, kikintsikllamanqa markäkushwantsu o yärakushwantsu (Jer. 17:9). Hörataqa kikintsikmi, “mana  allita pensarnin” mana kaqta creintsik (Sant. 1:22). Tsëmi Diospa Palabranta utilizänantsik imanö kanqantsikta rikänapaq y shonquntsik ‘imata pensanqanta y imata munanqanta’ musyanapaq (Heb. 4:12, 13). Doctorkunaqa mäquinakunawanmi rikämantsik ruripa imanö këkanqantsikta, tsënöllam Bibliaqa yanapamantsik. Bibliachö këkaq yanapakuykuna y Jehovä churanqan carguyoq wawqikuna nimanqantsik yanapamänapaqqa humildim kanantsik.

4. ¿Imanötan orgullösu kanqanta Saulqa rikätsikurqan?

⁴ Rey Saulta pasanqanmi rikätsimantsik, humildi mana kashqaqa ima pasamänapaq kaqta. Pëqa orgullösu tikrarmi pensëninta y rurëninta cambiëta munarqantsu (Sal. 36:1, 2; Hab. 2:4). Tsënö kanqanqa musyakarqan, Jehovä amalequïtakunata imanö ushakätsinampaq ninqanta mana wiyakunqanchömi. Diospa willakoqnin Samuel mana alli ruranqanta niptimpis Saulqa alli ruranqantam nirqan. Pëqa jukkunatam culpatsarqan y mana kaqpaqmi churarqan Diosta mana cäsukunqanrëkur ima pasanampaq kaqtaqa (1 Sam. 15:13-24). Saulqa manam tsë kutillatsu mana cäsukoq kanqanta rikätsikurqan, mas puntatapis tsënömi karqan (1 Sam. 13:10-14). Saulqa pensëninta mana cambiëta munarmi orgullösu tikrakurirqan, tsëmi Jehoväqa piñaparqan y rey kënintapis qochirqan.

5. Saulta pasanqampitaqa, ¿imatatan yachakuntsik?

⁵ Saultanö mana pasamänapaqqa allichi kanman kënö tapukunqantsik: “¿Bibliachö yanapakuykunata imarëkur mana cäsukunqätaku nï? Mana cäsukurqa, ¿imapis pasamänampaq kaqtaku mana kaqpaq churä? ¿Mana alli ruranqäpitaku wakinkunata culpatsä?”. Kë tapukuykunapita mëqanllatapis awmi nirqa pensënintsikta y imanö kënintsiktam cambianantsik. Mana cambiashqaqa orgullösum tikrakurishun y Jehoväqa manam noqantsikman witimunqanatsu (Sant. 4:6).

6. ¿Imanirtan nintsik Saulwan David jukläya kayanqanta?

⁶ Rey Saulwan Davidqa jukläyam kayarqan, Davidqa “Teyta Diospa leyninkunata” kuyarmi cäsukoq (Sal. 1:1-3). Rey Davidqa musyarqanmi humildi nunakunata Jehovä salvanqanta, peru nuna tukoqkunataqa mana kaqpaq churanqanta (2 Sam. 22:28). Tsëmi pëqa Diospa Leynin ninqanmannö pensëninta cambiarqan. Kënömi nirqan: “TEYTA DIOSMI imanö kawakunäpaqpis käyitsiman. Tsëmi pëta imëpis alabashaq. Käyitsimashqantaqa paqaspapis yarparëkämi” (Sal. 16:7).

7. Humildi karqa, ¿imatatan rurashun?

⁷ Mana alliman manaraq ishkirmi, humildi karqa Bibliachö yachakunqantsikmannö pensënintsikta cambiashun. Diospa Palabranqa kënömi nimantsik: “Këpam näniqa. Kë alli nänipa ëwëqa”. Tsëmi ëwanqantsik nänipita ni derëchaman ni itsoq kaq läduman mana yarqukurinapaq yanapamäshun (Is. 30:21). Jehoväta cäsukurqa kushishqam kawakushun (Is. 48:17). Tsënö rurashqaqa manam ruranqantsikpita pillapis penqapämäshuntsu. Y Jehovä wamrantanö kuyamashqam pëpa lädunchö këkaqnö sientikushun (Heb. 12:7).

8. Santiägu 1:22-25 ninqannö, ¿imanötan Diospa Palabranqa juk espëju cuenta?

⁸ Diospa Palabranqa juk espëju cuentam noqantsikpaq kanan (leyi Santiägu 1:22-25). Cäsi llapantsikmi cada junaq  wayipita manaraq yarqur juk espëjuchö rikäkuntsik. Tsënömi jukkuna manaraq rikämashqa shumaq altsapäkuyta puëdintsik. Tsënöllam cada junaq Bibliata leyirpis pensënintsikta y imanö kënintsikta altsëta puëdintsik. Mëtsikaq wawqi panikunam wayinkunapita manaraq yarqur Llapan junaqkuna Bibliapita yachakunapaq neq follëtuta leyiyan. Tsëmi pensëninkunata Jehovä munanqannö y Bibliachö yachakuyanqanmannö tsë junaq rurayänampaq yanapan. Llapantsikmi cada junaq Bibliata leyinantsik y yachakunqantsikman pensanantsik. Tsëta ruranqantsikmi yanapamäshun kawëman chätsikoq llanu nänipa ëwanapaq.

9. ¿Imëtan alli amïguntsik yanaparamänata wanantsik?

⁹ ¿Imëllapis mana alli nänipa ëwar Jehoväpita karupëkarqantsikku? (Sal. 73:2, 3). Mana alli rurëkanqantsikta rikar juk alli amïguntsik yanapamashqaqa, ¿nimanqantsikta cäsukurqantsikku? Cäsukushqa karqa allitam rurarqantsik, tsënö yanapamanqantsikpitaqa kananyaqmi agradecikuntsik (Prov. 1:5).

10. Mana alli ruranqantsikpita amïguntsik yanapamashqaqa, ¿imatatan ruranantsik?

¹⁰ Diospa Palabran “piñakunëki kaptinpis yanasëki piñapäshunqëki mas allim këkan” neqta yarpäshun (Prov. 27:6). Tsëpaqqa këman pensarishun: “Atska cärrukuna pasayanqampa celularnintsikta qawararnin mana rikachakushpa tsimpëkashwan. Y juk amïguntsikna cärru shamuykaqta rikëkur, mana jalumänapaq makipita tsarïkamashwan. Itsa fuertipa sutëkamanqantsikrëkur makintsikpis qoyurinman y atska junaqkunaparaq nanatsikushwan. Peru tsënö kaptimpis yanapamanqantsikrëkurmi amïguntsikta agradecikuntsik y manam piñakuntsiktsu”. Tsënöllam Jehoväpa rikënimpaq ruranqantsik o parlanqantsik mana alli kanqanta amïguntsik nimashqaqa pëwan piñakushwantsu. Tsënö këqa upa këchi kanman (Ecl. 7:9). Tsëpa rantinqa mana mantsakushpa noqantsikwan parlanqampitam agradecikunantsik.

11. Juk amïgu yanapamashqaqa, ¿imatan michämashwan wiyakunapaq?

¹¹ Orgullösu karqa manam wiyakushuntsu amïguntsik yanapamashqa. Tsënö nunakunaqa “wiyëta munayanqanllata parlaq” nunakunatam ashiyan y “rasumpa kaqta wiyëta” manam munayantsu (2 Tim. 4:3, 4). Mas yachaq y allish tukoq karmi wakinkunaqa pillapis parlapaptin wiyakuyta munayantsu. Tsëpaqmi apostol Pabluqa kënö nirqan: “Pipis ni ima mana këkar, imapis kanqanta pensaqqa, kikintam engañakïkan” (Gäl. 6:3). Rey Salomonpis këtam nirqan: “Mana käyikuq y yachatsikïkunata mana chaskikuq awkin reypitaqa yachëyuq jövinmi waktsalla karpis mas alli këkan” (Ecl. 4:13).

12. Gälatas 2:11-14 ninqannö, ¿imatatan apostol Pëdrupita yachakuntsik?

¹² Apostol Pablu atskaqpa nöpanchö apostol Pëdruta consejanqampitaqa yachakuytam puëdintsik (leyi Gälatas 2:11-14). Atskaqpa nöpanchö y imanö parlapanqampita piñakunampa rantinmi, Pëdruqa humildi karnin shumaq wiyakurqan y manam Pabluta chikipartsu qallëkurqan. Tsëchi “kuyashqa wawqintsik” nir Pablupaqqa qellqarqan (2 Pëd. 3:15).

13. Pitapis yanaparqa, ¿imatatan yarpänantsik?

¹³ Juk amïguta yanapanapaqqa alliraqmi pensanantsik. Tsëmi imatapis manaraq  nirnin kënö tapukunantsik: “¿Imatapis noqa munanqänö ruranantaku munä?” (Ecl. 7:16). Jutsannaq tukoqqa manam Jehovä munanqannötsu ankupäkur yanapakun, sinöqa kikin pensanqanmannömi. Yanapanapaq alli pensëkarpis amïguntsikwan parlanantsik kaptinqa, imanir parlapanqantsikta nishun y shumaq tapuparnin imachö mana alli ruranqanta nirnin yanapashun. Biblia ninqanwanmi yanapanantsik y yarpäshun Jehovällam amïguntsikkunata juzguëtaqa puëdin (Rom. 14:10). Awmi, Diosnintsikpa Palabranman markäkushun o yärakushun y pillatapis yanaparqa Jesusnö ankupäkoq kashun (Prov. 3:5; Mat. 12:20). Yarpäshun jukkunata tratanqantsiknöllam Jehoväpis tratamäshun (Sant. 2:13).

14. ¿Imakunatatan Jehoväqa markanwan rurëkätsimun?

¹⁴ Jehoväqa markanwanmi yanapamantsik kawëman chätsikoq nänipa ëwanapaq. Tsëpaqqa Biblia ninqannö imatapis ruranapaqmi videukunata, librukunata, follëtukunata, revistakunata, tratädukunata y reunionkunata ruratsimun. Diospita mas alli yachatsikunapaq patsätsipakurqa, Jehoväpa Testïgunkunata Pushaqkunaqa Jehovä yanapanampaqmi mañakuyan. ‘Kë munduchö pasakïkanqankuna’ cambiarëkaptinmi Jehoväpa markampis juknöpana yachatsikunapaq cambiarëkämun (1 Cor. 7:31).

15. Wakin wawqi panikunaqa, ¿ima cambiukunapatan pasayashqa?

¹⁵ Jehoväpa markan Bibliachö yachatsikuykunata juknöpana yachatsimashqa y Jehovä munanqannö kawanapaqqa rasllam wiyakuntsik. Peru kawënintsikchö juk cambiukuna kaptinqa, ¿wiyakuntsikku? Kë qepa watakunachöqa atska qellëtam gastayashqa, Diospa wayin rurëchö y altsëchö. Tsëmi Jehoväpa Testïgunkunata Pushaqkunaqa Diospita yachakunapaq wayikunata mas alli utilizänapaq patsätsiyämushqa. Y wakintaqa patsäratsirmi rantikuyashqa. Tsë qellëtanam utilicëkäyan Diospita yachakunapaq wayikunata wanayanqan sitiukunachö rurarnin. Markantsikchö Diospita yachakunapaq wayikunata rantikur këkäyaptinqa, itsa yachakëqa  fäciltsu kanman. Itsa wakin wawqi panikuna reunionkunaman ëwayänampaq karutaraq ëwayänan kaptin y wakinqa Diospita yachakunapaq wayita rurar o altsar alli trabajashqa, imanir rantikuyanqanta tapukuyanman. O atska tiempupa trabajashqa karnin, rurayanqan mana väleqnö kanqanta pensayanman. Peru tsë wawqi panikunaqa Jehoväpa markan ninqannö rurayanqampitam kushikuntsik.

16. Colosensis 3:23, 24 ninqanqa, ¿imanötan kushishqa kanapaq yanapamantsik?

¹⁶ Jehovä markanwan pushëkämanqantsikta y pëpaq trabajëkanqantsikta yarpëmi yanapamäshun kushishqa kanapaq (leyi Colosensis 3:23, 24). Diospa templunta rurayanqanchö qarakur kanqampitam rey Davidpitaqa yachakuyta puëdintsik. Pëqa kënömi nirqan: “Teytallä, templïkita shäritsiyänäpaq llapan apayämushqäkunapis qampita bendicionta chaskiyashqällam këkan. Tsëmi noqapis ni mandashqä nunakunapis mereciyätsu apayämushqäkunata chaskiyämänëkipaq” (1 Crön. 29:14). Noqantsikpis qellënintsikta Jehoväpa kaqkunapaq qarakurqa, pëpita chaskinqantsikllatam kutikätsintsik. Tsënö kaptimpis tiempuntsikwan, kallpantsikwan y kapamanqantsikwan pë munanqannö yanapakushqaqa Jehovä kushikunmi (2 Cor. 9:7).

17. ¿Imatatan rikätsikun mana alli ruranqantsikta musyëqa?

¹⁷ Kawëman chätsikoq llanu nänillapa ëwar sïguinapaqqa, imëkatam Jesus ruranqannölla rurar sïguinantsik (1 Pëd. 2:21). Mana allita rurëkarqa imatapis allina ruranapaq kallpachakushun. Tsënömi imatapis Jehovä munanqannö ruranqantsikta rikätsikushun. Jutsasapa kanqantsikta musyarmi, Jehoväqa Jesusnö kanantsikta shuyarantsu.

18. ¿Imatatan ruranantsik imëyaqpis kawëta chaskinapaq?

¹⁸ Shamoq tiempuchö imanö kawanapaq kaqman yarparanqantsikmi yanapamäshun pensënintsikta, rurënintsikta y imanö kënintsikta cambianapaq (Prov. 4:25; Lüc. 9:62). Humildi kanapaq kallpachakushun y 2 Corintius 13:11 kënö ninqanta rurar sïguishun: “Sïguiyë alläpa kushishqa karnin, pensënikikuna alli kaqman kutitsishqa kananta jaqirnin”. Tsënö rurashqaqa “kuyakoq y yamë këta qokoq Diosmi” noqantsikwan këkanqa. Tsënöpam, kawëman chätsikoq nänipa kushishqa ëwarqa imëyaqpis kawëta chaskishun.