1. Tumuhụ Matius 7:13, 14, kawe nụe botonge ikawera i kitẹ kai dụdal᷊eng?

I KITẸ kěbị seng ene su ral᷊eng. I kitẹ dụdal᷊eng makoạ sarang dunia wuhu su al᷊ungu pěmamarentang i Yehuwa. Ěllo-ěllo i kitẹ mětẹ̌tawakal᷊i gunang dumal᷊eng su ral᷊eng sarang pěbawiahẹ̌. Katewe kere niul᷊ị i Yesus, dal᷊eng ini kai dal᷊eng masěsẹ kụ pẹ̌sěngsul᷊ẹ tawe gampang kal᷊iuang. (Basa Matius 7:13, 14.) Ual᷊ingu i kitẹ tawe nasukụ, i kitẹ gampang mělenga bọu ral᷊eng ini.​—Gal. 6:1.

2. Apa sarung ěndungang i kitẹ su pěngangěndungang ini? (Pěmanda lai kotak ” Kasasanạu Naung Makatul᷊ung si Kitẹ Tatapẹ̌ su Ral᷊eng Masěsẹ”.)

² Mạeng i kitẹ mapulu tatapẹ̌ ene su ral᷊eng masěsẹ sarang pěbawiahẹ̌, i kitẹ harusẹ̌ mapulu měmal᷊ui tiněna dingangu kakanoạ i kitẹ. Rasul Paulus němahangsang tau Kristen su Korintus tadeạu turusẹ̌ ”měkoạ pẹ̌bawal᷊ui”. (2 Kor. 13:11) Sasasa ene lai mapakẹ si kitẹ orasẹ̌ ini. Su pěngangěndungang ini, i kitẹ sarung měngěndung kerea Alkitapẹ̌ makatul᷊ung si kitẹ měkoạ pẹ̌bawal᷊ui dingangu kerea hapị matělang su rohani botonge makatul᷊ung si kitẹ tatapẹ̌ su ral᷊eng pěbawiahẹ̌. I kitẹ lai sarung měngěndung su tempo kerea i kitẹ masigěsạ tumol᷊e laahạ bọu organisasing Yehuwa. I kitẹ sarung měmanda kerea kasasanạu naung makatul᷊ung si kitẹ měkoạ pẹ̌bawal᷊ui dingangu tatapẹ̌ mal᷊uasẹ̌ su tempong mẹ̌tahamawu si Yehuwa.

3. Kerea Alkitapẹ̌ makatul᷊ung si kitẹ?

³ I kitẹ tawe gampang měmarikěsa naung dingangu pěndang i kitẹ. Ual᷊ingu naung i kitẹ maakal᷊ẹ̌, ene tawe kapěngumbalang. (Yer. 17:9) Naung i kitẹ gampang měngakal᷊ẹ̌ si kitẹ tadeạu ”mẹ̌tiněna nẹ̌sal᷊a”. (Yak. 1:22) Hakị u ene, i kitẹ harusẹ̌ měpakẹ Hengetangu Mawu gunang měmarikěsa watangeng i kitẹ. Hengetangu Mawu makal᷊ahẹ bageang dal᷊unge bọu wadang i kitẹ, kere ”tiněna dingangu kapulung naung”. (Ibr. 4:12, 13) Hengetangu Mawu botonge isul᷊ung kere masina sinar-X, ene makatul᷊ung si kitẹ makasilo bageang dal᷊unge bọu wadang i kitẹ. Katewe, i kitẹ harusẹ̌ masanạ naung tadeạu  makaěbạ gunane bọu sasasa su Alkitapẹ̌ dingangu bọu i sire apang nakoạ těmbonang.

4. Apa něnodẹ Datu Saul nakoạ maobotẹ̌?

⁴ Contoh Datu Saul něnodẹ apa sarung mariadi mạeng i kitẹ tawe masanạ naung. Saul nakoạ sěbạe maobotẹ̌ kụ i sie tawe měngakui i sie harusẹ̌ měmal᷊ui tiněna dingangu kakanoạe. (Mz. 36:1, 2; Hab. 2:4) Ene nikasilong mal᷊ahẹ su tempong Yehuwa něgělị parenta mal᷊ahẹ si Saul soal u apa harusẹ̌ koatenge su apang i sie bọu měmatạ tau Amalek. Katewe, Saul tawe timuhụ si Yehuwa. Kụ, su tempong Nabi Samuel nẹ̌bisara si sie soal u hal᷊ẹ̌ ene, Saul tawe něngakui pẹ̌sasal᷊ane. I sie naul᷊ị pẹ̌sasal᷊a nikoạe ene tawe tumanịu serius kụ i sie lai naul᷊ị taumata wal᷊inẹ němaksa si sie gunang měkoạ ene. (1 Sam. 15:13-24) Su tempo kal᷊imona, i Saul lai něnodẹ kakanoạ mẹ̌sul᷊ung. (1 Sam. 13:10-14) Saul němala naunge nakoạ maobotẹ̌. I sie tawe němal᷊ui tiněnane, hakị u ene Yehuwa nẹ̌pědu si sie kụ madiri i sie makoạ datu.

5. Bọu contoh ral᷊akị i Saul, tatěntiro apa kaěbakeng i kitẹ?

⁵ Tadeạu makaěbạ tatěntiro bọu apa nariadi si Saul, i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tiněna manga kakiwal᷊o ini: ’Su tempong iạ nẹ̌basa sasasa su Hengetangu Mawu, apa iạ mědẹ̌deạ alasang tadeạu tawe tumol᷊e sasasa ene? Apa iạ mětẹ̌tiněna pẹ̌sasal᷊a nikoạku ene tawe tumanịu serius? Apa iạ mapẹ̌sal᷊ang taumata wal᷊inẹ ual᷊ingu pẹ̌sasal᷊a seng nikoạku?’ Mạeng sasimbahi kitẹ gunang manga kakiwal᷊o ene kai iya, i kitẹ harusẹ̌ měmal᷊ui tiněna dingangu kakanoạ i kitẹ. Ual᷊ingu mạeng tawe měkoạ ene, i kitẹ sarung makoạ maobotẹ̌ kụ i Yehuwa seng madiri mědal᷊ahapị dingangi kitẹ.​—Yak. 4:6.

6. Lahẹko pẹ̌tatěntange Datu Saul dingangi Datu Daud.

⁶ Pěmanda pẹ̌tatěntange Datu Saul dingangi Datu Daud. Datu Daud kai sěngkatau esẹ makěndagẹ̌ su ”hukung i Yehuwa”. (Mz. 1:1-3) Daud masingkạ Yehuwa měnẹ̌nal᷊amatẹ̌ taumata masanạ naung katewe mawěngsing su taumata maobotẹ̌. (2 Sam. 22:28) Hakị u ene, Daud němala hukungu Mawu měmal᷊ui tiněnane. I sie němohẹ, ”Iạ sarung mẹ̌dalo si Yehuwa, seng něgělị sasasa si siạ. Sarang su tempong hěbi lai, tiněnaku karal᷊ungange měnẹ̌nul᷊idẹ̌ si siạ.”​—Mz. 16:7.

7. Apa sarung koateng i kitẹ mạeng i kitẹ masanạ naung?

⁷ Mạeng i kitẹ masanạ naung, i kitẹ sarung měmala Hengetangu Mawu měnul᷊idẹ̌ tiněna nẹ̌sal᷊a těntal᷊ang tiněna ene bědang tawe nakaahạ si kitẹ gunang měkoạ barang dal᷊akị. Hengetangu Mawu mẹ̌sul᷊ungu tingihẹ̌ nẹ̌bera si kitẹ, ”Ini ral᷊enge. Dal᷊engke su ral᷊eng ini.” Hengetangu Mawu sarung měgělị laingatẹ̌ si kitẹ su tempong i kitẹ měnětạ mělenga sarang koaneng arau sarang kaihi. (Yes. 30:21) Mạeng i kitẹ dumaringihẹ̌ si Yehuwa, i kitẹ sarung makaěbạ lawọ gunane. (Yes. 48:17) Contone, i kitẹ seng tawe harusẹ̌ mamea ual᷊ingu těguangu taumata wal᷊inẹ. Kụ, i kitẹ lai sarung limembong marani dingangi Yehuwa ual᷊ingu i kitẹ masingkạ i sie mapadul᷊i si kitẹ kere sěngkatau papạ mapia.​—Ibr. 12:7.

8. Kere nisěbạ su Yakobus 1:22-25, kerea Hengetangu Mawu botonge makoạ kasěnang si kitẹ?

⁸ Hengetangu Mawu botonge makoạ kere kasěnang si kitẹ. (Basa Yakobus 1:22-25.) Lawọ bọu i kitẹ měkẹ̌kasěnang sabang mal᷊ukadẹ̌ těntal᷊ang bědang tawe siměbang bọu wal᷊e. Su tempong mẹ̌kasěnang, i kitẹ sarung makasilo apa harusẹ̌ bal᷊uiang těntal᷊ang taumata wal᷊inẹ bědang tawe nakasilo si kitẹ. Kerene lai, mạeng i kitẹ mẹ̌basa Alkitapẹ̌ ěllo-ěllo, i kitẹ sarung makasilo apa harusẹ̌ bal᷊uiang su tiněna dingangu kakanoạ i kitẹ. Lawọ seng nakaěbạ gunane ual᷊ingu nẹ̌basa ayat harian sabang mal᷊ukadẹ̌ těntal᷊ang bědang tawe siměbang bọu wal᷊e. I sire němala apa niwasang i sire měngahạ tiněnang i sire. Hakị u ene su kanandụu ěllo  ene, i sire mědẹ̌deạ cara gunang měkoạ sasasa bọu Hengetangu Mawu. Bọu ene lai, i kitẹ harusẹ̌ měngěndung dingangu mẹ̌tiněna Hengetangu Mawu sabang ěllo. Ene kai sěmbaụ hal᷊ẹ̌ sěbạe penting botonge koateng i kitẹ tadeạu tatapẹ̌ ene su ral᷊eng masěsẹ sarang pěbawiahẹ̌.

9. Aramanung kawe nụe sěngkatau hapị harusẹ̌ měnul᷊idẹ̌ si kau?

⁹ Apa i kau bọu něnětạ někoạ sěmbaụ hal᷊ẹ̌ kụ sarung makarusa pẹ̌dal᷊ahapịu dingangi Yehuwa? (Mz. 73:2, 3) Mạeng sěngkatau hapị matělang su rohani nẹ̌těngkawahani gunang měnul᷊idẹ̌ si kau, apa i kau dimaringihẹ̌ si sie kụ timol᷊e sasasane? Mạeng iya, i kau seng někoạ hal᷊ẹ̌ nihino, kụ i kau tantu makitarimakasẹ si sie ual᷊ingu i sie seng něgělị laingatẹ̌ si kau.​—Amsal 1:5.

10. Kerea reaksinu su tempong sěngkatau hapị něgělị laingatẹ̌ si kau?

¹⁰ Hengetangu Mawu něgělị laingatẹ̌ si kitẹ: ”Lesẹ nikoạ u sěngkatau hapị něnodẹ kasasatiane.” (Amsal 27:6) Apa mangal᷊ene hal᷊ẹ̌ ini? Kěnang pẹ̌tiněna sasihing ini: Pělọe i kau seng měmotọ dal᷊eng kụ sene piạ lawọ oto, katewe matanu měmẹ̌manda HP-nu. I kau něnětạ dimal᷊eng kụ tawe němanda sarang kaihi dingangu koaneng. Su tempo ene, hapịu sěngkělěndịu něněngal᷊ẹ̌ takiahu kụ němol᷊eng si kau sarang wiwihu ral᷊eng. Ual᷊ingu i sie něněngal᷊ẹ̌ sěbạe matoghasẹ̌, takiahu nahamụ, katewe apa nikoạe ene nakasal᷊amatẹ̌ si kau tadeạu tawe kasol᷊angengu oto. Maning takiahu natědụ aramanung pira ěllo, apa i kau sarung mẹ̌pědu su hapịu? Tantu tala! I kau tantu makitarimakasẹ ual᷊ingu i sie nẹ̌tul᷊ung si kau. Kerene lai, mạeng sěngkatau hapị něgělị laingatẹ̌ si kau ual᷊ingu bawera lai kakanoạu tawe nẹ̌tatahino dingangu atorangu Mawu, humotong i kau aramanung natědụ naung. Katewe, abe pẹ̌pědu si sie ual᷊ingu i sie něgělị sasasa si kau. Ene kai kakanoạ wodokẹ̌. (Pkh. 7:9) Katewe, i kau tantu makitarimakasẹ si sie ual᷊ingu i sie seng nẹ̌těngkawahani nẹ̌bisara si kau.

11. Apa makakoạ taumata madiri měnarimạ sasasa mapia bọu sěngkatau hapị?

¹¹ Apa makakoạ taumata madiri dumaringihẹ̌ sasasa mapia bọu hapị makěndagẹ̌? Ene kai kal᷊aobotẹ̌. Taumata maobotẹ̌ kětạeng mapulu dumaringihẹ̌ apa ”makal᷊uasẹ̌ tul᷊ing i sire”. I sire ’něngědo dimaringihẹ̌ katěngadẹ̌’. (2 Tim. 4:3, 4) I sire nẹ̌pěndang i sire seng tawe perlu makaěbạ sasasa ual᷊ingu nẹ̌pikirẹ̌ i sire kai limembong mapelesa arau limembong penting sul᷊ungu taumata wal᷊inẹ. Katewe, Rasul Paulus němohẹ, ”Mạeng piạ u nẹ̌pěndang watangenge penting, sěmbal᷊ia tala wue, i sie nẹ̌konti su watangenge.” (Gal. 6:3) Datu Salomo lai nělahẹ mapaelẹ̌ hal᷊ẹ̌ ini. I sie němohẹ, ”Limembong kapaelange sěngkatau anạ mangudạ mapelesa sul᷊ungu datu seng maghurang katewe wodokẹ̌, kụ seng madiri těguang.”​—Pkh. 4:13.

12. Apa wotonge kaěndungang i kitẹ bọu i Rasul Petrus, kere niwohẹ su Galatia 2:11-14?

¹² Pěmanda contoh bọu i Rasul Petrus su tempong i Rasul Paulus něgělị sasasa si sie su těngong taumata lawọ. (Basa Galatia 2:11-14.) Mạeng i Petrus kětạeng fokus su bawerang i Paulus dingangu su apa i Paulus nẹ̌bera hal᷊ẹ̌ ene, i Petrus sarung mẹ̌pědu. Katewe, i sie mapelesa. I sie něnarimạ sasasa bọu i Paulus, kụ tawe nẹ̌pědu si Paulus. Samurine, i sie nẹ̌sěbạ i Paulus kai ’anạ u sěmbaụ ikẹ̌kěndagẹ̌’.​—2 Ptr. 3:15.

13. Apa harusẹ̌ tahěndungang i kitẹ su tempong měgělị sasasa?

¹³ Mạeng i kau nẹ̌pěndang i kau harusẹ̌ měgělị sasasa su sěngkatau hapị, hal᷊ẹ̌ apa harusẹ̌ tahěndungangu? Těntal᷊ang bědang tawe nẹ̌bisara si sie, kěnang pẹ̌tiněna, ’Apa iạ nakoạ ”tumanịu masusi”?’ (Pkh. 7:16) Taumata tumanịu masusi sarung menghakimi taumata wal᷊inẹ, bal᷊inẹ dingangu  standar i Yehuwa, katewe dingangu standare hala, kụ i sie lai tawe matal᷊ěntụ. Su apang bọu němarikěsa watangengu kụ i kau nẹ̌pěndang i kau mang harusẹ̌ mẹ̌bisara su hapịu, paul᷊ịe pakal᷊ahẹ apa masalane kụ pakẹe kakiwal᷊o sudut pandang. Mạeng i kau masingkạ apa tẹ̌tiněnange, i kau sarung limembong gampang mẹ̌tul᷊ung hapịu makasingkạ apa pẹ̌sasal᷊ane. Bọu ene lai su tempong mẹ̌bisara, baweranu ene dasare harusẹ̌ bọu Alkitapẹ̌, kụ pẹ̌tahěndung i kau tawẹ apa hakẹ̌ gunang menghakimi hapịu katewe i kau mẹ̌tul᷊ung si sie makaěna kerea pěndang i Yehuwa su tempong nakasilo apa nikoạe. (Rm. 14:10) Pakẹe pelesa su Hengetangu Mawu, kụ su tempong měgělị sasasa pẹ̌těnọe tatal᷊ěntụ i Yesus. (Amsal 3:5; Mat. 12:20) Kawe nụe? Ual᷊ingu Yehuwa sarung měkoạ si kitẹ kere cara i kitẹ měkoạ taumata wal᷊inẹ.​—Yak. 2:13.

14. Apa seng nisadiangu organisasing Mawu gunang i kitẹ?

¹⁴ Yehuwa měngẹ̌ngahạ si kitẹ su ral᷊eng pěbawiahẹ̌ limiung organisasi-Ne su dunia. Organisasi-Ne ini seng něnadia haghing video, publikasi, dingangu pěngangibadang, kụ kěbị ene makatul᷊ung si kitẹ gunang tumol᷊e sasasa su Hengetangu Mawu. Manga informasi ene dasare bọu Alkitapẹ̌. Su tempong Badan Pimpinan měkoạ putusang soal u cara kapaelange měkoạ hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌, i sire měngẹ̌ngumbala su rohkẹ̌ masusi. Maning kerene, Badan Pimpinan sěntiniạ měmẹ̌marikěsa putusang i sire gunang měmanda apa ene harusẹ̌ bal᷊uiang. Kawe nụe? Ual᷊ingu ”adegan dunia ini měbẹ̌bal᷊ui”, kụ organisasing Mawu harusẹ̌ menyesuaikan dingangu situasi wuhu.​—1 Kor. 7:31, catatan kaki.

15. Situasi masigěsạ apa tẹ̌tatěngongu pirang katau penyiar?

¹⁵ Su tempong organisasing Mawu někoạ pẹ̌bawal᷊ui su těntirong Alkitapẹ̌ arau su hal᷊ẹ̌ moral, i kitẹ tantu měnarimạ dingangu tumol᷊e pẹ̌bawal᷊ui ene. Katewe, kerea mạeng organisasing Mawu někoạ pẹ̌bawal᷊ui kụ piạ pěngarune su bageang bal᷊inẹ bọu pěbawiahi kitẹ? Contone, pira taung ini biaya gunang měndarisị dingangu měngurusẹ̌ tampạ pěngangibadang natambah marangẹ. Hakị u ene, Badan Pimpinan někoạ putusang tadeạu Banalang Kararatuang paketang pakapaelẹ̌. Ual᷊ingu piạ putusang ene, piram baụ sidang seng nipẹ̌tatambah, kụ piram baụ Banalang Kararatuang seng niwal᷊ụ. Doite nipakẹ gunang měndarisị Banalang  Kararatuang su tampạ limembong membutuhkan. Mạeng i kau mětẹ̌tanạ su tampạ piạ Banalang Kararatuang niwal᷊ụ dingangu sidang nipẹ̌tatambah, i kau aramanung masigěsạ tumol᷊e pẹ̌bawal᷊ui wuhu ini. Pirang katau penyiar aramanung harusẹ̌ dumal᷊eng marau gunang měngibadah. Taumata wal᷊inẹ lai apang něndarisị dingangu něngurusẹ̌ Banalang Kararatuang aramanung mětẹ̌tiněna kawe nụe Banalang Kararatuang ene niwal᷊ụ. I sire aramanung nẹ̌pěndang tempo dingangu saghedi sire nakoạ tawẹ gunane. Maning kerene, i sire něnarimạ pengaturan buhu ene kụ i sire harusẹ̌ dalong.

16. Kerea tumol᷊e sasasa su Kolose 3:23, 24 makatul᷊ung si kitẹ tatapẹ̌ mal᷊uasẹ̌?

¹⁶ I kitẹ sarung tatapẹ̌ mal᷊uasẹ̌ mạeng mẹ̌tahěndung i kitẹ něhal᷊ẹ̌ gunang Yehuwa dingangu mẹ̌tahěndung i Sie měngẹ̌ngahạ organisasi-Ne. (Basa Kolose 3:23, 24.) Datu Daud nakoạ contoh mapaelẹ̌ su tempong něgělị sumbangan gunang měndarisị bait. I sie nẹ̌bera, ”I sai iạ dingangu i sai bangsaku, hakị u i kami botonge měgělị sasěmbah sukarela kere ini? Kěbị haghi ene asal᷊e bọu i Kau, kụ apa nighělị i kami si Kau asal᷊e bọu lima-Nu.” (1 Taw. 29:14) Su tempong i kitẹ měgělị sumbangan, i kitẹ lai něgělị si Yehuwa apa seng nighělị’E si kitẹ. Maning kerene, Yehuwa měngẹ̌ngarěga tempo, katatoghasẹ̌, dingangu doitẹ̌ seng nighělị i kitẹ gunang mẹ̌tul᷊ung hal᷊ẹ̌’E.​—2 Kor. 9:7.

17. Kawe nụe i kitẹ tawe harusẹ̌ makadodọ naung su tempong makasingkạ i kitẹ harusẹ̌ měkoạ pẹ̌bawal᷊ui?

¹⁷ Tadeạu tatapẹ̌ su ral᷊eng masěsẹ sarang pěbawiahẹ̌, i kitẹ kěbị harusẹ̌ mẹ̌těno si Yesus pakapia. (1 Ptr. 2:21) Mạeng kakělaěng i kau harusẹ̌ měkoạ pẹ̌bawal᷊ui, abe makadodọ naung. Ene kai tatiala mapaelẹ̌ něnodẹ i kau mapulu tumol᷊e laahạ i Yehuwa. Abe kiwul᷊ei Yehuwa masingkạ i kitẹ tawe nasukụ, hakị u ene i sie tawe měharapẹ̌ i kitẹ mẹ̌těno si Yesus dingangu cara masukụ.

18. Apa harusẹ̌ koateng i kitẹ tadeạu mahumpạ su tampạ tẹ̌timonang i kitẹ?

¹⁸ Karimạko i kitẹ turusẹ̌ mẹ̌tiněna soal u ěllo mahi dingangu mapulu měkoạ pẹ̌bawal᷊ui su tiněna dingangu kakanoạ i kitẹ. (Amsal 4:25; Luk. 9:62) Mahịe i kitẹ tatapẹ̌ masanạ naung, ’turusẹ̌ maral᷊uasẹ̌, [dingangu] měkoạ pẹ̌bawal᷊ui’. (2 Kor. 13:11) Mạeng i kitẹ měkoạ ene, ”Mawu napenẹu kakěndagẹ̌ dingangu dame sarung duměndingang [si kitẹ]”. I Sie sarung mẹ̌tul᷊ung si kitẹ makaěbạ karal᷊uasẹ̌ orasẹ̌ ini dingangu měgělị si kitẹ pěbawiahẹ̌ su dunia wuhu.