1. Mwakukoliyana ndi Mateyu 7:13, 14, ntchifukwa wuli tingakamba kuti te pa ulendu?

TOSI te pa ulendu ndipu chilatu cha ulendu widu ntchakuti tikasere mucharu chifya, mo Yehova wazakutilamuriya mwachanju. Zuŵa lelosi, titesesa kwenda pa nthowa yo yilongozge ku umoyu. Kweni nge mo Yesu wangukambiya, nthowa yeniyi njifinyi ndipu nyengu zinyaki vakusuzga kwendamu. (Ŵerengani Mateyu 7:13, 14.) Kweniso chifukwa chakuti te ambula kufikapu, vambula kusuzga kupatuka pa nthowa yeniyi.—Aga. 6:1.

2. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi? (Wonani bokosi lakuti “ Kujiyuyuwa Kungatiwovya Kuti Tisinthi mo Tichitiya Vinthu.”)

² Asani tikhumba kulutirizga kwenda pa nthowa yakuluta ku umoyu, titenere kuja akunozgeka kusintha mo tiŵanaŵaniya, vo titanja kweniso mo tichitiya vinthu. Wakutumika Paulo wanguchiska Akhristu a ku Korinto kuti akhumbikanga kulutirizga “kunyoloskeka.” (2 Akori. 13:11) Ulongozgi wenuwu ugwira so ntchitu kwaku isi. Mu nkhani iyi, tikambiskanengi mo Bayibolu lingatiwovye kuti tisinthi kweniso mo mabwezi ngidu ngakukhwima mwauzimu ngangatiwovye kuti tilutirizgi kwenda pa nthowa yakuluta ku umoyu. Ndipuso tikambiskanengi vinthu vo vingachitiska kuti kuŵi kwakusuzga kuvwiya ulongozgi wo gulu laku Yehova lititipaska. Ndipu pakumaliya, tiwonengi mo kujiyuyuwa kungatiwovye kuti tisinthi ndi kulutirizga kukondwa po titeŵete Yehova.

3. Kumbi Mazu ngaku Chiuta ngangakuwovyani wuli?

³ Nyengu zinyaki, vituŵa vakusuzga kujifufuza mo tiŵanaŵaniya kweniso mo tivwiya. Ve viyo chifukwa chakuti mtima widu ngwakunyenga ndipu vingaŵa vakusuzga kuziŵa ko utitilongozge. (Yere. 17:9) Ntchipusu kujipusika ndi “maŵanaŵanu ngaboza.” (Yako. 1:22) Mwaviyo, tikhumbika kugwiriskiya ntchitu Mazu ngaku Chiuta pakujifufuza. Mazu ngaku Chiuta ngavumbuwa mo tiliri mukati, kung’anamuwa “maŵanaŵanu ndi makhumbiru” nga mtima widu.  (Ahe. 4:12, 13) Munthowa yinyaki tingakamba kuti Mazu ngaku Chiuta nge nge machini ngo madokotala ngagwiriskiya ntchitu kuti aziŵi mo liŵavu lidu liliri mukati. Kweni tikhumbika kujiyuyuwa kuti tiyanduwengi ndi ulongozgi wo tiŵerenga mu Bayibolu pamwenga wo tilonde kutuliya ku ŵanthu wo alongozga.

4. Kumbi ndi vinthu wuli vo vilongo kuti Fumu Sauli wanguja wakujikuzga?

⁴ Chakuyeruzgiyapu cha Fumu Sauli, chilongo vo vingachitika asani te akujiyuyuwa cha. Sauli wanguja wakujikuzga ukongwa, mwakuti wazomerezanga cha kuti wakhumbikanga kusintha mo waŵanaŵaniyanga kweniso mo wachitiyanga vinthu. (Sali. 36:1, 2; Haba. 2:4) Venivi vinguwoneke pa nyengu yo Yehova wangumupaska ulongozgi wakuvwika umampha Sauli, pa vo wakhumbikanga kuchita wati wathereska a Amaleki. Kweni Sauli wangumuvwiya cha Yehova. Ndipu Samueli wati wamuchenya chifukwa cha vo wanguchita, Sauli wanguzomereza cha vo wangunangisa. Mumalu mwaki, wangujiŵikiya kuvuli ndipu wangukamba kuti vo wanguchita yenga nkhani yikulu cha kweniso kuti anyaki ndiwu angumuchichizga. (1 Samu. 15:13-24) Pakwamba napu, Sauli wanguchita so viyo. (1 Samu. 13:10-14) Vachitima kuti iyu wanguzomereza kuti mtima waki ujikuzgi. Sauli wangunyoloska cha maŵanaŵanu ngaki. Mwaviyo, Yehova wangumuchenya ndipu wangumukana.

5. Kumbi tingasambiranji pa chakuyeruzgiyapu chaku Sauli?

⁵ Kuti tileki kuja nge Sauli, tingachita umampha kujifumba mafumbu nge ngakuti: ‘Asani ndaŵerenga ulongozgi mu Mazu ngaku Chiuta, kumbi ndisaniya vifukwa vakujigowoke? Kumbi ndiwona kuti vo ndichita viheni ukongwa cha? Kumbi nditumba mulandu anyangu kuti ndiwu andichitiska? Asani kwamuka kwa mafumbu yanga nkhwakuti hinya, ndikuti tikhumbika kusintha mo tiŵanaŵaniya. Asani tingaleka kuchita viyo, mtima widu ungayamba kujikuzga ndipu Yehova wangatikana kuti tije mabwezi ngaki.—Yako. 4:6.

6. Konkhoskani kupambana pakati pa Fumu Sauli ndi Fumu Davidi.

⁶ Wonani kupambana pakati pa Fumu Sauli ndi Fumu Davidi, yo yingusere mumalu mwaki. Davidi wayanjanga “dangu laku Yehova.” (Sali. 1:1-3) Davidi waziŵanga kuti Yehova wataska ŵanthu akujiyuyuwa kweni wasuska ŵanthu akujikuzga. (2 Samu. 22:28) Mwaviyo, Davidi wanguzomereza kuti dangu laku Chiuta linyoloski maŵanaŵanu ngaki. Iyu wangulemba kuti: “Ndithamikengi Yehova yo watindipaska ulongozgi. Chinanga mbusiku, maŵanaŵanu nga mukati mwangu ngandichenyengi.”—Sali. 16:7.

7. Kumbi tichitengenji asani te akujiyuyuwa?

⁷ Asani te akujiyuyuwa, tizomerezengi kuti Mazu ngaku Chiuta nganyoloski maŵanaŵanu ngidu ngaheni, ngechendatilongozgi kuchita vinthu viheni. Mazu ngaku Chiuta ngaŵengi nge mazu ngo ngatitikambiya kuti: “Nthowa ndi iyi. Yendani mwenumu.” Mazu ngenanga ngatitcheŵeskengi asani tayamba kulandiya kumazge pamwenga kumaryi. (Yesa. 30:21) Asani tivwisiyengi kwaku Yehova, tiyanduwengi munthowa zinandi. (Yesa. 48:17) Mwakuyeruzgiyapu, tichitengi soni cha chifukwa palivi munthu yo watichenyengi. Kweniso tijengi pa ubwezi wakukho ndi Yehova chifukwa tiziŵa kuti iyu wachita nasi vinthu nge ŵana ŵaki akwanjiwa.—Ahe. 12:7.

8. Nge mo pakambiya pa Yakobe 1:22-25, kumbi tingangagwiriskiya wuli ntchitu Mazu ngaku Chiuta nge gilasi?

⁸ Mazu ngaku Chiuta ngangagwira ntchitu nge gilasi kwaku isi. (Ŵerengani Yakobe 1:22-25.) Tanandi tilereska pa gilasi kuti tijinozge techendatuwi pa nyumba. Tichita venivi kuti tinozgi pamalu nganyaki po pakhumbika kusintha ŵanthu anyaki ŵendatiwoni. Mwakuyanana waka, asani tiŵerenga Bayibolu zuŵa lelosi, tiwona nthowa zo zingatiwovya kuti tisinthi mo tiŵanaŵaniya kweniso vo titanja. Ŵanthu anandi asaniya kuti vitiŵawovya kuŵerenga lemba la zuŵa mulenji wewosi ŵechendatuwi pa nyumba. Yiwu azomereza kuti vo aŵerenga visinthi mo aŵanaŵaniya. Venivi vitiŵawovya kuti zuŵa lelosi asaniyengi nthowa zo angagwiriskiya vo aŵerenga mu Mazu ngaku Chiuta. Kusazgiyapu yapa, tikhumbika so kuja ndi ndondomeku yakusambiriya, vo visazgapu, kuŵerenga ndi kuŵanaŵaniya Mazu ngaku Chiuta zuŵa lelosi. Vinthu venivi,  ntchimoza mwa vinthu vakukhumbika ukongwa, vo vingatiwovya kuti tilutirizgi kwenda pa nthowa yifinyi yakuluta ku umoyu.

9. Kumbi mphanyengu niyi po mubwezi winu wangakupaskani ulongozgi?

⁹ Kumbi nyengu yinyaki mungwamba kwenda pa nthowa yo yatingi yikupatuskeningi kwaku Yehova? (Sali. 73:2, 3) Asani mubwezi winu wakukhwima wanguchita chiganga kuti wakunyoloskeni, kumbi munguvwa vo wangukukambiyani ndi kugwiriskiya ntchitu ulongozgi wo wangukupaskani? Asani ndi viyo, munguchita chinthu chamampha ukongwa ndipu tikayika cha kuti mukondwa chifukwa chakuti mubwezi winu wangukutcheŵeskani.—Nthanthi 1:5.

10. Kumbi mukhumbika kuchita wuli asani mubwezi winu wakuchenyani?

¹⁰ Mazu ngaku Chiuta ngatitikumbuska kuti: “Vilonda vo wakupweteka munyaku vakugomezgeka.” (Nthanthi 27:6) Kumbi fundu ya pa lemba ili ying’anamuwanji? Ŵanaŵaniyani chakuyeruzgiyapu ichi: Yeruzgiyani kuti mukhumba kuyambuka pa msewu wathara ndipu mwatimbanyizgika ndi foni. Musere mumsewu kwambula kulereska uku ndi uku. Kweni pa nyengu yeniyi, mubwezi winu watikukoni pa janja ndipu watikuguziyani kumphepeti. Iyu wakukoni mwanthazi mwakuti janja linu lavijuka. Kweni vo iyu wachita, vakutaskani kuti muleki kuganyika ndi galimotu. Chinanga kuti mungavwa urwirwi kwa mazuŵa nganandi, kweni kumbi mungaguŵa chifukwa chakuti mubwezi winu wangukuguzani? Awa! Mumalu mwaki, mungakondwa chifukwa chakuti wangukuwovyani. Mwakuyanana waka, asani mubwezi winu wangakutcheŵeskani kuti vo mukamba pamwenga vo muchita, vikoliyana cha ndi fundu za urunji zaku Chiuta, mungaguŵa pakwamba. Kweni mungakwiyanga cha chifukwa chakuti iyu wakupaskani ulongozgi. Kuchita viyo, ungaŵa uzereza. (Waku. 7:9) Mumalu mwaki, muwongengi chifukwa chakuti mubwezi winu wanguchita chiganga kukambiskana namwi.

11. Kumbi ntchinthu wuli cho chingachitiska kuti munthu wakani kuvwiya ulongozgi wamampha wo mubwezi waki wamupaska?

¹¹ Kumbi ntchinthu wuli cho chingachitiska kuti munthu wakani kuvwiya ulongozgi wamampha wo mubwezi waki wachanju watimupaska? Kujikuzga. Ŵanthu akujikuzga, atanja ‘kunyenyeresa makutu ngawu.’ Yiwu ‘aleka kuvwisiya uneneska.’ (2 Timo. 4:3, 4) Ndipu yiwu awona kuti akhumbika cha kupaskika ulongozgi chifukwa aŵanaŵana kuti ŵe ndi zeru kuluska anyawu. Chinanga kuti ve viyo, wakutumika Paulo wangulemba kuti: “Asani munyaki watijivwa kuti iyu ndiyu, penipo ndi munthu mweneku cha, watijipusika ŵaka.” (Aga. 6:3) Fumu Solomoni wanguyikonkhoska mwakuvwika umampha fundu yeniyi. Iyu wangukamba kuti: “Mwana mukavu yo we ndi zeru ngwamampha kuluska fumu yakukota yo njizereza, kweniso yo yilivi zeru ndipu yivwiya cha uthenga wakutcheŵeska.”—Waku. 4:13.

12. Nge mo pakambiya pa Agalatiya 2:11-14, kumbi tisambiranji pa chakuyeruzgiyapu chaku Peturo?

¹² Wonani vo wakutumika Peturo wanguchita, pa nyengu yo wakutumika Paulo wangumususka pa gulu la ŵanthu. (Ŵerengani Agalatiya 2:11-14.) Peturo watingi wakwiyengi ndi vo Paulo wangumukambiya chifukwa cha mo Paulo wanguŵereŵete kweniso malu ngo wangumukambiya. Kweni Peturo wanguchita vinthu mwazeru. Iyu wanguzomera ulongozgi ndipu wangumusungiya chifukwa cha Paulo. Mwakuti pati pajumpha nyengu, Peturo wangukamba kuti Paulo ndi “mubali wakwanjiwa.”—2 Petu. 3:15.

13. Kumbi tikhumbika kukumbuka fundu nizi techendapereki ulongozgi kwa anyidu?

¹³ Asani muwona kuti mukhumbika kumupaska ulongozgi munyinu, kumbi mutenere kukumbuka fundu nizi? Mwechendamupaski ulongozgi munyinu, jifumbeni kuti, ‘Kumbi ndichita vinthu nge kuti nde “murunji ukongwa”?’ (Waku. 7:16) Munthu yo watijito kuti ndi murunji ukongwa, watende marangu ngaku Yehova cha pakuyeruzga anyaki, kweni watende maŵanaŵanu ngaki. Ndipu nyengu zinyaki wachita vinthu mwambula lisungu. Asani mwajifufuza ndipu muwona kuti mukhumbika mbwenu  kumupaska ulongozgi munyinu, mukambiyeni suzgu yo wenayu ndipu mufumbeni mafumbu kuti mumuwovyi kuziŵa suzgu yo wenayu. Muwonesesengi kuti ulongozgi wo mupereka utuliya mu Malemba, ndipu mukumbukengi kuti munyinu wazamumuka kwaku yimwi cha, kweni kwaku Yehova. (Aro. 14:10) Asani mupereka ulongozgi, muchitengi vinthu mwalisungu nge mo Yesu wachitiyanga. (Nthanthi 3:5; Mate. 12:20) Ntchifukwa wuli mukhumbika kuchita viyo? Chifukwa Yehova wazamuchita nasi vinthu mwakuyanana ndi mo tichitiya ndi anyidu.—Yako. 2:13.

14. Kumbi gulu laku Chiuta lititipaskanji?

¹⁴ Yehova watitilongozga pa nthowa yakuluta ku umoyu, mwakugwiriskiya ntchitu chigaŵa cha pacharu chapasi cha gulu laki. Gulu lenili lititipaska mavidiyo, mabuku kweniso maunganu ngo ngatitiwovya kuti tigwiriskiyengi ntchitu ulongozgi wa mu Mazu ngaku Chiuta. Vinthu venivi vakuthembeka, chifukwa ulongozgi waki utuliya mu Malemba. Abali a mu Wupu Wakulongozga, athemba mzimu wakupaturika asani asankha nthowa zamampha zo tingagwiriskiya ntchitu pakupharazga. Chinanga kuti ve viyo, nyengu zosi Wupu Wakulongozga, uwona so asani vo ungusankha pakwamba vikhumbika kusintha. Ntchifukwa wuli yiwu achita viyo? Chifukwa “vakuchitika va pacharu ichi visintha,” ndipu gulu laku Chiuta likhumbika kuchita vinthu mwakukoliyana ndi mo vinthu viliri pa nyengu yo.—1 Akori. 7:31.

15. Kumbi apharazgi anyaki akumana ndi suzgu wuli?

¹⁵ Tivwiya asani gulu laku Yehova lasintha mo kali tavwiyanga chisambizu chinyaki cha mu Bayibolu pamwenga asani latipaska ulongozgi unyaki wakukwaskana ndi fundu za mijalidu yamampha. Kweni kumbi tichita wuli asani gulu laku Chiuta lasintha vinthu vo vikwaska mo tichitiya vinthu vinyaki pa umoyu widu? Mwakuyeruzgiyapu, muvyaka vapambula kuswera, mtengu wa vinthu vakuzenge kweniso kunozge malu ngakusopiyapu wakwera ukongwa. Mwaviyo, Wupu Wakulongozga ukupereka ulongozgi wakuti mipingu yinandi yiwunganengi mu Nyumba ya Ufumu yimoza. Chifukwa cha kusintha kwenuku, mipingu yinyaki yikusazgika pamoza ndipu Nyumba za Ufumu zinyaki zikugulisika. Mwakuti ndalama zaki, zigwiriskikiya ntchitu pa kuzenga Nyumba za Ufumu kumalu ngo kukhumbika nadi Nyumba ya Ufumu. Asani muja kumalu ngo Nyumba za Ufumu zikugulisika, kweniso mipingu yinyaki yikusazgika pamoza, vingaŵa vakusuzga kuti muziŵiliyi kusintha kwenuku. Pasonu panu apharazgi anyaki atenda mitunda yitaliyitali kuti akawungani. Ndipu anyaki wo angugwira mwaphamphu ntchitu yakuzenga Nyumba ya Ufumu, angajifumba  kuti ntchifukwa wuli Nyumba ya Ufumu yeniyi yigulisika. Yiwu angaŵanaŵana kuti nyengu yawu yinguluta waka paŵaka, ndipu ntchitu yo angugwira yaluta waka mumaji. Chinanga kuti ve viyo, abali ndi azichi ŵenaŵa akoliyana ndi kusintha kwenuku ndipu akhumbika kuwongeka.

16. Kumbi kugwiriskiya ntchitu ulongozgi wa pa Akolose 3:23, 24, kungatiwovya wuli kuti tilutirizgi kukondwa?

¹⁶ Tilutirizgengi kukondwa asani tikumbuka kuti ntchitu yosi yo tigwira njaku Yehova ndipuso kuti iyu ndiyu walongozga gulu laki. (Ŵerengani Akolose 3:23, 24.) Fumu Davidi yingulongo chakuwoniyapu chamampha pa nyengu yo yaperekanga ndalama zakuzenge malu ngakusopiyapu. Iyu yingukamba kuti: “Kumbi ini ndini yani kweniso ŵanthu ŵangu mbayani kuti tipereki vinthu mwakukhumba kwidu nge po tachitiya yapa? Pakuti chechosi chituliya kwaku yimwi, ndipu takupaskani vo vituliya mu janja linu.” (1 Mbiri 29:14) Mwaviyo, asani tipereka ndalama, nasi titimupaska Yehova vinthu vo vatuwa mujanja laki. Chinanga kuti ve viyo, Yehova wawonga asani tigwiriskiya ntchitu nyengu yidu, nthazi zidu kweniso vinthu vidu kuti tiwovyi pa ntchitu yo iyu wakhumba kuti yichitiki.—2 Akori. 9:7.

17. Ntchifukwa wuli mukhumbika cha kuguŵa asani muwona kuti mukhumbika kusintha vinthu vinyaki vo muchita?

¹⁷ Kuti tilutirizgi kwenda pa nthowa yifinyi yakuluta ku umoyu, tosi tikhumbika kulondo maphazi ngaku Yesu mwakugomezgeka. (1 Petu. 2:21) Asani muwona kuti mukhumbika kusintha vinthu vinyaki pa umoyu winu, mungaguŵanga cha. Venivi vingalongo kuti mukhumba kuvwiya ulongozgi wo Yehova wapereka. Mukumbukengi kuti pa nyengu yinu, Yehova walindizga kuti tichitengi vinthu mwakufikapu cha nge mo Yesu wachitiyanga.

18. Kumbi tikhumbika kuchitanji kuti tifiski chilatu chidu?

¹⁸ Mphanyi tosi tingulutirizga kuŵanaŵaniya vinthu vo tilindizga kunthazi kweniso kukhumbisiska kusintha mo tiŵanaŵaniya, vo titanja ndipuso mo tichitiyi vinthu. (Nthanthi 4:25; Luka 9:62) Tiyeni tilutirizgi kuja akujiyuyuwa, ‘kukondwa kweniso kunyoloskeka.’ (2 Akori. 13:11) Asani tichitengi viyo, “Chiuta wachanju ndipuso wachimangu waŵengi [nasi].” Ndipuso iyu watiwovyengi kuti tikondwengi ndi ulendu widu ndipu tazamusere mucharu chifya.