1. E pelā mo te Mataio 7:13, 14, i te auala fea e olo ei tatou i se malaga?

A TATOU katoa e olo i se malaga. A te koga e olo tatou ki ei, io me ko te ‵tou fakamoemoega, ko te ola i te lalolagi fou mai lalo i te pulega alofa a Ieova. I aso takitasi, e taumafai tatou o tau‵tali i te auala telā e iku atu ki te ola. Kae pelā mo pati a Iesu, a te auala tenā e sai‵tia kae i nisi taimi e faigata ke tau‵tali i ei. (Faitau te Mataio 7:13, 14.) A tatou ne tino se ‵lei katoatoa, kae faigofie fua ke tiaki ne tatou te auala tenā.—Kala. 6:1.

2. Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei? (Onoono foki ki te pokisi “ Te Loto Maulalo e Fesoasoani Mai ke Fakatonutonu ‵Tou Auala.”)

² Kafai e ma‵nako tatou ke tumau i te sa‵sale i te auala sai‵tia ki te ola, e ‵tau mo tatou o fakatonutonu ‵tou mafaufauga, amioga, mo faifaiga. Ne fakamalosi atu te apositolo ko Paulo ki Kelisiano i Kolinito ke tumau i te “fakatonutonu otou mafaufau.” (2 Koli. 13:11) E aoga foki ki a tatou a te fakamalosiga tenā. I te mataupu tenei, ka sau‵tala tatou ki te auala e fesoasoani mai te Tusi Tapu ke fai ne tatou a ‵fuliga mo te auala e fesoasoani mai a taugasoa kolā e ma‵tua faka-te-agaga ke tumau tatou i te auala ki te ola. Ka mafau‵fau foki tatou ki feitu kolā e mafai ei o faigata ke faka‵logo ki fakatonuga mai te fakapotopotoga a Ieova. Ka lavea ne tatou a te auala e fesoasoani mai a te loto maulalo ke fai ne tatou a ‵fuliga kae ke se galo te ‵tou fiafia i te taviniga ki a Ieova.

3. E mafai pefea o fesoasoani atu a te Muna a te Atua ki a koe?

³ Kafai e taumafai tatou o iloilo ‵tou mafaufauga mo ‵tou lagonaga, ka fe‵paki tatou mo se fakalavelave. A ‵tou loto e faitogafiti, kae mafai o se iloa ne tatou a te auala e ‵taki ne ia tatou ki ei. (Iele. 17:9) E faigofie ke faka‵se tatou ne “manatu sē ‵tonu.” (Iako. 1:22) Tela la, e ‵tau o fakaaoga ne tatou te Muna a te Atua  ke iloilo ki ei tatou. E fakaasi mai ne te Muna a te Atua a mea i loto i a tatou, ko “mafaufauga mo manakoga” ‵loto o te loto. (Epe. 4:12, 13) I se auala fakatusa, a te Muna a te Atua e pelā me se masini fakaata, telā e mafai ei o lavea a mea i loto i a tatou. Kae ‵tau mo tatou o loto maulalo māfai e ma‵nako tatou ke aoga ki a tatou pati fakatonutonu mai te Tusi Tapu mo sui o te Atua.

4. Se a te mea e fakaasi mai i te Tupu ko Saulo ne fai mo fai se tagata fakamatamata?

⁴ A te fakaakoakoga a te Tupu ko Saulo e fakaasi mai ei a te mea e mafai o tupu māfai e se loto maulalo tatou. Ko tō lasi te fakamatamata o Saulo telā ne ita ma fakatonutonu ana mafaufauga mo ana faifaiga. (Sala. 36:1, 2; Sapa. 2:4) E fakamaoni mai te mea tenei i te taimi ne tuku atu ei ne Ieova a fakatonuga ki a Saulo ki mea e ‵tau o fai māfai ko oti ne fakatakavale ne ia a tino Amaleka. Kae ne seki fakalogo a Saulo ki a Ieova. Kae i te taimi ne faipati atu ei te pelofeta ko Samuelu ki tena sē fakalogo, ne seki talia ne Saulo o fakaasi atu i a ia e ‵se. I lō te fai penā, ne taumafai a ia o fakasako‵sako atu mai te fai atu me i tena sē fakalogo e sē se agasala matagā kae ‵losi atu foki ne ia te ‵se ki nisi tino. (1 Samu. 15:13-24) Mai mua malie atu i ei, ne fai foki ne Saulo se mea e tai ‵pau penā. (1 Samu. 13:10-14) Se mea fakafanoanoa me ne talia ne ia te fakamaualuga i tena loto. Ne seki ‵fuli ne ia ana mafaufauga, tela la ne polopoloki a ia ne Ieova kae ne seki toe talia ne Ieova a ia.

5. Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te fakaakoakoga a Saulo?

⁵ Ke tauloto mai te tala o Saulo, e ‵tau o fesili ifo ki a tatou eiloa penei: ‘I te taimi e faitau ei ki pati fakatonutonu mai te Muna a e Atua, e mata e manako au o ‵fuli oku mafaufauga? E mata, e mafaufau au me se ‵mafa taku mea ‵se ne fai? E mata, e ‵losi atu ne au a te ‵se ki nisi tino?’ Kafai te ‵tou tali ko te ao, e ‵tau o toe fakatonutonu aka ‵tou mafaufauga mo ‵tou faifaiga, i te mea ma maua ne tatou se loto fakamaualuga kae sē talia ne Ieova a tatou e pelā me ne ana taugasoa.—Iako. 4:6.

6. Fakamatala mai a te ‵kese i te Tupu ko Saulo mo te Tupu ko Tavita.

⁶ Onoono ki te ‵kese o te Tupu ko Saulo mo tena sui, ko te Tupu ko Tavita, se tagata telā ne fiafia ki “tulafono a Ieova.” (Sala. 1:1-3) Ne iloa ne Tavita i a Ieova e faka‵sao ne ia a tino loto maulalo kae se talia ne ia a tino fakamaua‵luga. (2 Samu. 22:28) Ne talia ne Tavita ke fakatonutonu ana mafaufauga ki tulafono a te Atua. Ne tusi mai a ia: “Ka ‵viki atu au ki a Ieova, telā ne tuku mai ne ia a pati fakatonutonu ki a au. Ke oko eiloa ki te po, e fakatonutonu au ne oku mafaufauga ‵loto.”—Sala. 16:7.

7. Ne a mea ka fai ne tatou māfai tatou e loto maulalo?

⁷ Kafai a tatou e loto mau‵lalo, ka talia eiloa ne tatou a te Muna a te Atua ke fakatonutonu ‵tou mafaufauga ‵se mai mua o fakataunu ne tatou a mafaufauga ‵se konā. A te Muna a te Atua e pelā me se leo telā e fai mai penei: “Tenei te auala. Sa‵sale i ei.” E fakatonutonu ne ia tatou māfai ko seke te ‵tou auala—ki te fakamaui io me ko te fakaatamai. (Isa. 30:21) A te fakalogo ki a Ieova, ka aoga eiloa ki a tatou i auala e uke. (Isa. 48:17) E pelā me se fakaakoakoga, e se mafai o masiasi tatou i a tatou e fakatonutonu ne te suā tino. Kae ka gasolo o ‵pili malosi tatou ki a Ieova me fai ne ia tatou e pelā me ne ana tamaliki fagasele.—Epe. 12:7.

8. E pelā mo te Iakopo 1:22-25, e mafai pefea o fakaaoga ne tatou a te Muna a te Atua e pelā me se kilo?

⁸ A te Muna a te Atua e fai pelā me se kilo. (Faitau te Iakopo 1:22-25.) A te tokoukega o tatou e ‵kilo ki te kilo i taeao katoa mai mua o tiaki ne tatou te fale, ke mafai o fai faka‵lei ‵tou foliga mai mua o lavea ne nisi tino. Kae penā foki loa māfai e fai‵tau tatou ki te Tusi Tapu i aso katoa, ka lavea ne tatou a auala kolā e mafai o ‵fuli i ei ‵tou mafaufauga mo tou amioga. E aoga ki tino e tokouke a te faitau ki te tusi siki o te aso i taeao katoa mai mua o tiaki ne latou te fale. E talia  ne latou ke ‵fuli olotou mafaufauga ne olotou mea ne fai‵tau. Tela la, i te aso kātoa, e onoono latou ki auala ke fakagalue i ei a pati fakatonutonu konā mai te Muna a te Atua. E se gata i ei, e ‵tau o isi se taimi e fai ei ‵tou sukesukega kae aofia i ei a te faitau kae mafaufau ki te Muna a te Atua i aso katoa. E foliga faigofie ke fai a te mea tenei, kae ko te mea tenei se tasi o mea tāua e mafai o fai ne tatou ke mafai o tumau tatou i te sasale i te auala sai‵tia ki te ola.

9. Kaia e ‵tau o fakatonutonu koe ne se taugasoa?

⁹ E mata, ko oti ne sasale koe i se auala telā e ‵taki ne ia koe kea‵tea mai i a Ieova? (Sala. 73:2, 3) Kafai ne loto malosi se taugasoa telā e matua faka-te-agaga o fakatonutonu koe, e mata, e fakalogo kae fakagalue ne koe ana manatu fesoasoani? Kafai ne fai koe penā, ko tena uiga ne fai ne koe te mea tonu, kae mautinoa eiloa me ne fiafia ‵ki koe i tou taugasoa ne fesoasoani atu ki ia koe.—Faata. 1:5.

10. Ne a au mea ka fai māfai ne fakatonutonu koe ne sou taugasoa?

¹⁰ E fakamasaua mai te Muna a te Atua: “A pa‵kiaga kolā ne fai ne se taugasoa e fakamaoni.” (Faata. 27:6) Se a te uiga o te fuaiupu tenei? Onoono ki te fakatusaga tenei: Mafaufau i a koe e fakatali ke avanoa te auala ko fano ei koe ki te suā feitu, kae tagi tau selefoni. E ‵laka tou vae ki loto i te auala kae se kilo ki luga. I te taimi loa tenā, ne ‵kapa atu ‵tou taugasoa ki tou lima kae ‵futi mai koe ki tua. Ne ‵kumi malosi ne ia tou lima telā ne uliuli tou lima, kae ne aoga tena mea ne fai me ne fakasao ne ia koe ke mo a e ‵tui ne te ka. E tiga loa a mea uliuli i te ‵kumiga ne ia tou lima ne ‵mae ki ne nāi aso, e mata ne kaitaua koe me ne ‵futi ne ia tou lima? Ikai! Ne ‵tau o loto fakafetai koe ki tena fesoasoani. Kae penā foki loa māfai e fakatonutonu koe ne sou taugasoa i au pati i me ko au faiga e se fetaui mo tulaga amio‵tonu a te Atua, e mafai loa o logo‵mae koe i te taimi muamua. Kae sa ita ki ana pati fakatonutonu. Se mea valea māfai koe e ita. (Fai. 7:9) I lō te fai penā, e ‵tau o loto fakafetai koe i tou taugasoa ne loto malosi ke faipati atu ki a koe.

11. Se a te mea e mafai o fai ke se talia ne se tino a pati fakatonutonu mai se taugasoa?

¹¹ Se a te mea e mafai o fai ke se talia ne se tino a pati fakatonutonu mai se taugasoa alofa? Fakamatamata. A tino fakamata‵mata e fia fakalogo‵logo ki “mea e logo‵tonu ki olotou taliga.” E “‵fuli kea‵tea latou mai te fakalogo‵logo ki te munatonu.” (2 Timo. 4:3, 4) E mafau‵fau latou i a latou e ‵poto kae se manakogina ne latou a pati fakatonutonu. Kae ne tusi mai te apositolo ko Paulo: “Kafai e mafaufau se tino i a ia e tāua kae tela la e seai sena aoga, ko fakaloiloi ne ia a ia eiloa.” (Kala. 6:3) Ne fakamatala faka‵lei mai ne te Tupu ko Solomona a te mea tenā i ana pati konei: “E ‵lei atu te tamaliki mativa kae poto i lō se tupu matua kae valea, telā ko se fia fakalogo eiloa ki pati fakatonutonu.”—Fai. 4:13.

12. Ne a mea e tauloto ne tatou mai te fakaakoakoga ne tuku mai ne te apositolo ko Petelu, i te Kalatia 2:11-14?

¹² Onoono ki te fakaakoakoga ne tuku mai ne te apositolo ko Petelu i te taimi ne fakatonutonu i ei a ia ne te apositolo ko Paulo i mua o tino. (Faitau te Kalatia 2:11-14.) Ne mafai o kaitaua a Petelu ki pati a Paulo, ona ko te auala ne faipati atu i ei mo te koga ne faipati atu i ei. Kae ne poto a Petelu. Ne talia ne ia a pati fakatonutonu a Paulo kae ne seki nofo mo tena loto ita ki a Paulo. I lō te fai penā, i se taimi fakamuli ne fakasino atu a ia ki a Paulo e pelā me se “taina pele.”—2 Pe. 3:15.

13. Ne a manatu e ‵tau o masaua ne tatou māfai e tuku atu a manatu fesoasoani?

¹³ Kafai e mafaufau koe ke tuku atu ne manatu fesoasoani ki se taugasoa, ne a manatu e ‵tau o masaua ne koe? Mai mua o fanatu koe ki tou taugasoa, ke fesili ifo ki a koe, ‘E mata, au ko “tō fia  amiotonu”?’ (Fai. 7:16) A te tino telā ko tō fia amiotonu e se fakamasino ne ia a nisi tino ki tulaga o Ieova, kae ki ana manatu totino, kae kāti e se loto fakamagalo foki. Kafai ko oti ne iloilo ne koe a koe eiloa kae lavea ne koe me ‵tau loa koe o faipati ki tou taugasoa, ke fakaasi faka‵lei atu ne koe me se a te fakalavelave kae fakaaoga a fesili ke mafai o malamalama a ia i tena mea ‵se. Au pati e fai atu e ‵tau o fakavae mai te Tusi Tapu, kae masaua me ko Ieova e fakamasino ne ia tou taina, kae e se ko koe. (Loma 14:10) Fakaaoga te poto e maua i te Muna a te Atua, kae kafai e tuku atu ne koe a manatu fesoasoani ki se tino, fakaakoako ki te alofa atafai o Iesu. (Faata. 3:5; Mata. 12:20) Kaia? Me ka fakamasino tatou ne Ieova e ‵tusa mo te auala e fakamasino ne tatou a nisi tino.—Iako. 2:13.

14. Ne a mea e tuku mai ne te fakapotopotoga a te Atua ki a tatou?

¹⁴ E takitaki tatou ne Ieova i te auala ki te ola, e auala i te vaega o tena fakapotopotoga i te lalolagi, e tuku mai ei a vitio, tusi, mo fakatasiga kolā e fesoasoani mai ke fakagalue ne tatou a pati fakatonutonu i te Muna a te Atua. A mea katoa konei e fakavae ki te Tusi Tapu. E fakalago‵lago a te Potukau Pule ki te agaga tapu māfai e fai olotou fakaikuga ki te ‵toe auala ‵lei ke fai ei te galuega talai. Kae iloilo faeloa ne te Potukau Pule olotou fakaikuga ne fai māfai e ‵tau o isi ne fakama‵fuliga e fai. Kaia? E ‘mafulifuli a mea e ‵tupu i te lalolagi tenei,’ kae ‵tau o fakafetaui a te fakapotopotoga a te Atua ki mafuli‵fuliga konei.—1 Koli. 7:31.

15. Ne a nisi fakalavelave e fe‵paki mo tino talai?

¹⁵ Kafai e tuku mai ne te fakapotopotoga a te Atua se fakamatalaga fou ki se akoakoga i te Tusi Tapu io me ko mea tau amioga, e mautinoa eiloa me talia kae fakagalue ne tatou. Kae ne a ‵tou mea e fai māfai ne fai ne te fakapotopotoga a te Atua se ‵fuliga telā e pokotia i ei a nisi vaega o ‵tou olaga? E pelā me se fakaakoakoga, i tausaga fakamuli nei a te aofaki o tupe ne ‵togi ki mea mo faite kae faka‵lei a koga e tapuaki ko gasolo aka loa ki luga. Tela la, ko oti ne fakatonu mai te Potukau Pule ke fakaaoga ne fakapotopotoga e uke se Fale Tapuaki e tasi. Ona ko te fakamafuliga tenei, ko oti ne tuku tasi a nisi fakapotopotoga, kae ‵togi atu ki tua a nisi Fale Tapuaki. A tupe kolā ne maua mai ei ne fakaaoga ke faite a fale mo fai fakatasiga i koga kolā e manakogina malosi. Kafai e nofo atu koe i se koga telā ko oti ne tuku tasi a fakapotopotoga kae  ‵togi atu ki tua a Fale Tapuaki, e mafai loa o faigata ki a koe a te mea tenā. A nisi tino talai ko tai ‵mao atu te koga e olo ki ei ke ‵kau atu ki fakatasiga. Kae ko nisi tino kolā ne ga‵lue malosi ki te faitega io me ko faka‵leiga o Fale Tapuaki, kāti ka mafaufau me kaia ko ‵togi ei ki tua. E mafai o mafau‵fau latou me ko māumāu olotou taimi. Kae tiga i ei, e ‵lago malosi latou ki te fakatokaga fou tenei kae fakamālō atu mo te mea tenā.

16. E fakatumau pefea ne tatou te ‵tou fia‵fia māfai e fakagalue ne tatou a pati fakatonutonu i te Kolose 3:23, 24?

¹⁶ Ka tumau eiloa te ‵tou fia‵fia māfai e masaua ne tatou i a tatou e ga‵lue mō Ieova kae takitaki ne ia tena fakapotopotoga. (Faitau te Kolose 3:23, 24.) Ne tuku mai ne te Tupu ko Tavita se fakaakoakoga ‵lei i te taimi ne tuku atu ei ne ia a tupe mo faite te faletapu. Ne fai mai a ia: “Ko oi au, kae ko oi foki oku tino ke mafai ne matou o fai a taulaga o te lotomalie penei? Me i mea katoa ne maua mai i a koe, kae ko tuku atu ne matou ki a koe a mea e maua mai i ou lima.” (1 Nofo. 29:14) Kafai e tuku fakameaalofa atu ne tatou a tupe, ko tuku atu foki ne tatou ki a Ieova a mea ne maua mai i ana lima. E se gata i ei, e fiafia a Ieova ki ‵tou taimi, malosi mo ‵tou kope kolā ne tuku fakameaalofa atu ke fesoasoani ki te galuega e manako a ia ke fai.—2 Koli. 9:7.

17. Kaia e se ‵tau ei o loto vāivāi koe māfai e ‵tau o fai ne koe ne fakama‵fuliga?

¹⁷ Ke tumau i te sasale i te auala sai‵tia ki te ola, e ‵tau mo tatou o tau‵tali fakapilipili ki kalafaga o Iesu. (1 Pe. 2:21) Kafai e ‵tau o toe fakatonutonu tou auala, sa loto vāvāi. A te mea tenā se fakaasiga ‵lei, e iloa ne koe me ‵tau o fai ne fakama‵fuliga ke tautali koe i te takitakiga a Ieova. Masaua me iloa ne Ieova i a tatou ne tino se ‵lei katoatoa, tela la, e se fakamoemoe a ia ke ‵pau eiloa ‵tou mea e fai mo mea ne fai ne Iesu.

18. Ne a ‵tou mea e ‵tau o fai ke taunu ‵tou fakamoemoega?

¹⁸ Ke na ‵saga tonu tatou katoa ki aso mai mua kae ke toka o ‵fuli ‵tou mafaufauga, amioga, mo tou faifaiga. (Faata. 4:25; Luka 9:62) Ke tumau tatou i te loto maulalo, “tumau i te fia‵fia, fakatonutonu otou mafaufau.” (2 Koli. 13:11) Kafai e fai tatou penā, “ka nofo i luga i a [tatou] a te Atua o te alofa mo te filemu.” E se gata fua i te oko o tatou ki te koga e fakamoe‵moe tatou ki ei, ka fia‵fia foki tatou i te taimi e faima‵laga i ei.