1. Jech kʼuchaʼal chal Mateo 7:13 xchiʼuk 14, ¿kʼuxi ti xkoʼolaj ti yakalutik ta xanvile?

JKOTOLTIK li yajtunelutik Jeovae xkoʼolaj ti yakalutik ta xanvile. Ti bu ta jkʼan chijkʼote, jaʼ xkaltik, li kʼusi ta jkʼan ta jtatike, jaʼ ti xijkuxi li ta achʼ balumil ti jaʼ xa chventainvan li Jeovae. Kakʼojtik persa jujun kʼakʼal ti mu xijkʼejpʼuj lokʼel li ta sbelel kuxlejale. Pe ta skoj ti bikʼit li be jech kʼuchaʼal laj yal li Jesuse, vokol chkaʼitik bakʼintik ti teuk xijxanav batele (kʼelo Mateo 7:13, 14). Ta skoj ti maʼuk tukʼil krixchanoutike, mal xijkʼejpʼuj lokʼel li ta bee (Gal. 6:1).

2. ¿Kʼusi ta jchantik li ta xchanobil liʼe? (Kʼelo xtok li rekuadro « Mi bikʼit chkakʼ jbatike, jaʼ tskoltautik yoʼ jtukʼibtas jbatik»).

² Sventa mu xijkʼejpʼuj lokʼel li ta sbelel kuxlejale, skʼan xkakʼtik persa sjelel li kʼusi ta jnoptike, li kʼusi ta jpastike xchiʼuk li jtalelaltike. Jaʼ jech laj yakʼ ta aʼiel Pablo kʼalal xi laj yalbe li ermanoetik ta Korintoe: «Jechuk-o me xatukʼibtas abaik» (2 Kor. 13:11). Toj ep-o sbalil li kʼusi laj yale. Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ skoltautik Vivlia yoʼ jeltik li kʼusi ta jpastike xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ skoltautik li kamigotaktik ti yijik ta mantal yoʼ mu xijlokʼ li ta sbelel kuxlejale. Ta jkʼeltik xtok bakʼin vokol chkaʼitik xchʼunel li kʼusi chal s-organisasion Jeovae. Jech xtok, ta jkʼeltik ti kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti bikʼituk xkakʼ jbatik mi oy kʼusi skʼan jeltike xchiʼuk ti jechuk-o xijmuyubaj xijtun ta stojolal li Jeovae.

3. ¿Kʼuxi tskoltautik li Vivliae?

³ Vokol chkaʼitik sventa jkʼeltik mi lek li kʼusi oy ta jnopbentike xchiʼuk ti kʼu yelan chkaʼi jbatike, yuʼun toj echʼ noʼox xloʼlavan li koʼontontike xchiʼuk kʼusiuk noʼox sujutik spasel (Jer. 17:9). Jecheʼ noʼox me ta jloʼla jbatik mi melel xa kalojtik li kʼusi ta jnoptike (Sant. 1:22). Jaʼ yuʼun, tsots skʼoplal ti  jtunestik Vivlia sventa jkʼel jbatik kʼu kelantike. Li Vivliae xuʼ skoltautik sventa jkʼeltik kʼu kelantik ta melel, «li jnopbentik xchiʼuk li kʼusi oy ta koʼontontike» (Ebr. 4:12, 13). Li Vivliae xuʼ xkaltik ti xkoʼolaj ta jun makina ti xuʼ jkʼeltik-o li kʼusi oy ta yut jbekʼtaltike. Pe skʼan bikʼit xkakʼ jbatik sventa jtabetik sbalil li tojobtaseletik chakʼ Vivliae xchiʼuk li buchʼutik tsbeiltasutike.

4. ¿Kʼuxi chkakʼtik venta ti lik stoy sba li ajvalil Saule?

⁴ Li kʼusi kʼot ta stojolal li ajvalil Saule chakʼ kiltik li kʼusi chkʼot ta jtojolaltik kʼalal muʼyuk bikʼit chkakʼ jbatike. Toj echʼ noʼox la stoy sba, yuʼun muʼyuk xa laj yakʼ venta ti skʼan sjel li kʼusi tsnope xchiʼuk li kʼusi tspase (Sal. 36:1, 2; Abak. 2:4). ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Yuʼun li Saule muʼyuk la xchʼunbe smantal Jeova kʼalal albat kʼusi skʼan spas mi la stsal li j-amaleketike. Kʼalal tal albatuk mantal yuʼun li j-alkʼop Samuele, muʼyuk jamal laj yal li smule. Laj yal ti muʼyuk toj chopol li kʼusi la spase xchiʼuk laj yakʼbe smulin li yantike (1 Sam. 15:13-24). Taje oy xa onoʼox jech spasoj li Saule (1 Sam. 13:10-14). Lik stoy sba ta skoj ti muʼyuk la xchabi li yoʼontone. Ta skoj ti muʼyuk la sjel li kʼusi tsnope, albat mantal yuʼun li Jeovae xchiʼuk muʼyuk xa lek ilat.

5. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi kʼot ta stojolal Saule?

⁵ Xuʼ xi jakʼbe jbatik sventa mu jechuk xkʼot ta jtojolaltik kʼuchaʼal li Saule: «¿Mi ta jpak jkʼoplal sventa mu xkakʼ ta jkuxlejal li tojobtaseletik ta jchan ta Vivliae? ¿Mi ta jnop ti muʼyuk mas chopol mi muʼyuk ta jchʼun mantale? ¿Mi jaʼ chkakʼbe smulin yantik li kʼusi ta jpase?». Mi oy jech ta jpastike, skʼan me jel li jtalelaltike xchiʼuk li kʼusi ta jnoptike. Mi mu jechuk la jpastike, xuʼ xlik jtoy jbatik, vaʼun mu xa skʼan xamigoinutik li Jeovae (Sant. 4:6).

6. ¿Kʼu yuʼun jelelik li Saul xchiʼuk Davide?

⁶ Li David ti jaʼ och ta ajvalil ta tsʼakale toj jelel kʼuchaʼal li Saule, yuʼun jaʼ jun vinik ti toj kʼupil sba chaʼi li smantal Jeovae (Sal. 1:1-3). Snaʼoj ti jaʼ tskolta Jeova li buchʼutik bikʼit chakʼ sbaike, pe ti jaʼ tskontrain li jtoybaetike (2 Sam. 22:28). Jaʼ yuʼun, laj yakʼ ti akʼo xtukʼibtasbat snopben yuʼun li Skʼop Diose. Xi laj yale: «Ta jkʼupil kʼopta li Jeova ti jaʼ stojobtasojune. Akʼo mi ta akʼobaltik, tstukʼibtasun li kʼusi ta jnop ta yutil to koʼontone» (Sal. 16:7).

7. ¿Kʼusi ta jpastik mi bikʼit chkakʼ jbatike?

⁷ Mi bikʼit chkakʼ jbatike, chkakʼtik ti akʼo stukʼibtas Vivlia li kʼusi chopol ta jnoptik yoʼ to mu jpastike. Xkoʼolaj ti oy buchʼu tskʼoponutik kʼalal xi chalbutik li Vivliae: «Liʼ me li bee, jaʼ xatamik batel». Tspʼijubtasutik kʼalal chijkʼejpʼuj lokʼel ta bee (Is. 30:21). Toj ep sbalil mi ta jchʼutik kʼusi chal li Jeovae (Is. 48:17). Jtos sbalile jaʼ ti muʼyuk chkakʼ jbatik ta kʼexlal mi laj kichʼtik tukʼibtasele. Jech xtok, mas nopol chkaʼi jbatik ta stojolal Jeova, yuʼun chkakʼtik venta ti jaʼ jech chilutik kʼuchaʼal yuni nichʼone (Ebr. 12:7).

8. Jech kʼuchaʼal chal Santiago 1:22 kʼalal ta 25, ¿kʼuxi xuʼ xkʼot ta jnentik li Skʼop Diose?

⁸ Li Skʼop Diose xuʼ xkʼot kʼuchaʼal jnentik (kʼelo Santiago 1:22-25). Jutuk mu jkotoltikuk baʼyel ta jkʼel jbatik ta nen kʼalal oy bu chijbate. Te chkakʼtik venta mi oy to bu skʼan jmeltsan jbatik jutuk yoʼ to mu xilutik li yantike. Jaʼ jech ek kʼalal ta jchantik jujun kʼakʼal li Vivliae, xuʼ te xkakʼtik venta mi oy to kʼusi skʼan jmeltsantik o jtukʼibtastik li kʼusi ta jnoptik o li jtalelaltike. Oy ep ermanoetik nopem xaʼiik tskʼelik ta jujun sob li teksto sventa jujun kʼakʼale. Vaʼun, chakʼik ti xjelbat snopbenik li kʼusi la xchanike. Li ta kʼakʼaltik une, tskʼelik  kʼuxi xuʼ xakʼ ta xkuxlejalik li tojobtaseletik chal Vivliae. Skʼan me xkakʼtik persa jchan li Jvivliatike xchiʼuk ti jnopbetik skʼoplal jujun kʼakʼale. Taje toj tsots skʼoplal ti jechuk jpastik sventa mu xijkʼejpʼuj lokʼel li ta sbelel kuxlejale.

9. ¿Kʼu yuʼun skʼan stukʼibtasutik bakʼintik junuk kamigotik?

⁹ ¿Mi oy junuk velta lijkʼejpʼuj ta be ti lijnamaj-o yuʼun ta stojolal li Jeovae? (Sal. 73:2, 3). Xuʼ van la stukʼibtasutik junuk kamigotik ti tsots ta mantale. ¿Mi laj van jchikintabetik xchiʼuk laj kakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi laj yale? Toj lek mi jech la jpastike xchiʼuk ep sbalil chkiltik ti la xchiʼinutik ta loʼile (Prov. 1:5).

10. ¿Kʼusi skʼan jpastik mi la stukʼibtasutik junuk kamigotike?

¹⁰ Li Vivliae chal ti «xlokʼ venta mi tstukʼibtasutik li jtukʼil amigotike» akʼo mi kʼux chkaʼitik (Prov. 27:6). ¿Kʼuxi xuʼ jech xkʼot ta pasel taje? Jnoptik noʼox ti ta jkʼan ta jtuchʼtik jun mukʼta be ti bu xcholchun karro chjelave. Pe chʼayal tajek koʼontontik ta jselulartik. Mi jutebuk ta jtoy jsatik kʼalal chlik xanavkutike. Jaʼ to chkaʼitike, tal stsak jkʼobtik jun kamigotik, vaʼun tsnitutik sutel. Xuʼ van yoxik xa chkom yav skʼob ta skoj ti tsots tsnitutike, ¡pe bal to ti tal skoltautik ta anile! Yuʼun lijlaj ta karro ti jechuke. Xuʼ van kʼux chkaʼitik jayibuk kʼakʼal. ¿Pe mi mu jechuk ti muʼyuk chij-ilin ta stojolal li kamigotike? Moʼoj. Ta jtojbetik ta vokol li kʼusi la spase. Jaʼ jech ek, kʼalal chalbutik kamigotik ti skʼan jel jkʼopojeltik o jtalelaltik ta skoj ti chopol chil li Diose, xuʼ van kʼux chkaʼitik li ta slikebale. Pe bolutik me mi te jnakʼoj skʼakʼal koʼontontik o chij-ilin ta stojolale (Ekl. 7:9). Sta-o me ti jtojbetik ta vokol ti laj yakʼ persa sventa xchiʼinutik ta loʼile.

11. ¿Kʼu yuʼun oy buchʼutik mu skʼan ti xtojobtasatik yuʼun li yamigotakike?

¹¹ ¿Kʼu yuʼun oy buchʼutik mu skʼan ti xtojobtasatik yuʼun li yamigotakike? Jaʼ ta skoj ti tstoy sbaike. Li buchʼutik tstoy sbaike jaʼ noʼox chchikintaik «li kʼusi lek chaʼi stukike. Jech xtok, chchʼak sbaik lokʼel ta xchikintael li kʼusi melele» (2 Tim. 4:3, 4). Mu stsakbeik ta mukʼ yaʼyej li yantike, yuʼun tsnopik ti mas xtojobike xchiʼuk ti mas tsots skʼoplalike. Pe xi laj yal li jtakbol Pabloe: «Mi oy buchʼu tsnop ti tsots skʼoplal chaʼi sba akʼo mi muʼyuk bu tsots skʼoplale, yakal tsloʼla sba stuk» (Gal. 6:3). Xi laj yal ek li ajvalil Salomone: «Mas lek li jun olol ti pʼij akʼo mi povree, jaʼ mu sta li jun mol ajvalil mi bole, ti muʼyuk xa spʼijil sventa xchʼun li pʼijubtasele» (Ekl. 4:13).

12. ¿Kʼusi xuʼ jchantik ta stojolal Pedro kʼalal ta jchantik Galatas 2:11 kʼalal ta 14?

¹² Toj lek laj yakʼ ta ilel stalelal jtakbol Pedro kʼalal tukʼibtasat yuʼun jtakbol Pablo ta yeloval li yantike (kʼelo Galatas 2:11-14). Xuʼ van kap sjol jechuk ta stojolal Pablo ta skoj ti kʼu yelan tojobtasate xchiʼuk ti te yiloj li yantike. Pe ta skoj ti pʼij li Pedroe, la xchʼam li tojobtasele xchiʼuk muʼyuk la snakʼ skʼakʼal yoʼonton ta stojolal li Pabloe. Xi laj yalbe skʼoplal ta tsʼakale: «Li kermanotik Pablo ti jkʼanojtike» (2 Ped. 3:15).

13. ¿Kʼusi skʼan jtsaktik ta venta mi oy buchʼu skʼan tojobtasel chkiltike?

¹³ ¿Kʼusi van skʼan jtsaktik ta venta mi skʼan tojobtasel chkiltik junuk kamigotike? Xiuk xajakʼbe aba kʼalal skʼan to xachiʼin ta loʼile: «¿Mi tukʼ tajek chkaʼi jba?» (Ekl. 7:16). Li buchʼu tukʼ tajek chaʼi sbae muʼyuk tstsak ta venta li smantaltak  Jeovae, jaʼ noʼox li kʼusi lek chaʼi stuke xchiʼuk muʼyuk xkʼuxul yoʼonton. Mi laj xa ox jnopbetik skʼoplal taje xchiʼuk mi persa to chkiltik ti skʼan jtojobtas li kamigotike, jamaluk xkalbetik li kʼusi chopol tspase xchiʼuk oyuk kʼusitik jakʼbetik yoʼ xakʼ venta ti oy kʼusitik muʼyuk lek tspase. Skʼan jkʼeltik lek ti lokʼemuk ta Vivlia li kʼusi chkaltike xchiʼuk teuk ta joltik ti maʼuk voʼotik chijchapanvane, jaʼ chchapanvan li Jeovae (Rom. 14:10). Jtsaktik ta venta li kʼusi chal Skʼop Diose xchiʼuk oyuk xkʼuxul koʼontontik kʼalal ta jtojobtastik yantik jech kʼuchaʼal la spas li Jesuse (Prov. 3:5; Mat. 12:20). Teuk ta joltik ti jaʼ jech chkʼuxubinutik Jeova mi ta jkʼuxubintik li yantik eke (Sant. 2:13).

14. ¿Kʼusitik tslokʼes li s-organisasion Diose?

¹⁴ Li Jeovae tstunes li jvokʼ s-organisasion ta balumil sventa chakʼ kiltik li sbelel kuxlejale. Tslokʼes videoetik, vunetik xchiʼuk chchapan tsobajeletik ti tskoltautik yoʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik li tojobtaseletik ta Vivliae. Skotol li kʼusitik chchapanike lokʼem ta Vivlia. Li Jtsop Jbeiltasvaneje tskʼanik chʼul espiritu sventa snopik kʼuxi xuʼ xichʼ cholel lek mantal. Pe nopolik noʼox tskʼelbeik skʼoplal li kʼusi kʼotem ta nopel yuʼunike, «yuʼun yantik xjel batel li kʼusitik yakal chkʼot ta pasel liʼ ta balumile». Jaʼ yuʼun, li s-organisasion Diose skʼan sjel batel li kʼusitik tspas eke (1 Kor. 7:31).

15. ¿Kʼusi kʼotem ta stojolal junantik jcholmantaletik?

¹⁵ Kʼalal oy kʼusi achʼ chchapbe smelolal li j-organisasiontike o chalbutik ti kʼu yelan skʼan jpas jtalelaltike, kʼun chkaʼitik ta xchʼunel. Pe ¿kʼu yelan chkaʼi jbatik kʼalal oy to kʼusitik mas tsjelike? Jech kʼuchaʼal liʼe, laj yichʼ ilel tal ti mas xa ep chlaj takʼin sventa xichʼ vaʼanel o sventa lekuk oy li naetik bu chkichʼtik ta mukʼ Diose. Jaʼ yuʼun, li Jtsop Jbeiltasvaneje yaloj mantal ti akʼo snojesik lek li jpʼej salon ti bu kʼalal x-oche. Ta skoj taje, chʼay jlom tsobobbailetik xchiʼuk la xchonik jaypʼejuk salonetik. Vaʼun, li stojole jaʼ chichʼ tunesel-o sventa chichʼ vaʼanel yan salonetik ti bu chtun mase. Mi xyaket chchonik salonetik ti bu nakalutike xchiʼuk mi chchʼay tsobobbailetike, xuʼ van tsots chkaʼitik. Oy van jlom jcholmantaletik ti mas xa nom chbatik ta tsobajele. Li buchʼutik abtejik ta svaʼanel  jpʼejuk salon o ta skʼelele xuʼ van tsjakʼbe sbaik kʼu yuʼun ti chichʼ chonele. Xuʼ van tsnopik ti muʼyuk sbalil ti kʼu sjalil la skʼelik xchiʼuk ti laj yakʼik persae. Pe staik-o ti xichʼik kʼupil kʼoptaele, yuʼun jech-o chkoltavanik.

16. ¿Kʼuxi tskoltautik Kolosenses 3:23 xchiʼuk 24 sventa jechuk-o xijmuyubaje?

¹⁶ Oy kʼusi xuʼ skoltautik sventa jechuk-o xijmuyubaje: jaʼ ti teuk ta joltik ti jaʼ chij-abtej ta stojolal Jeova xchiʼuk ti jaʼ yakal tsbeiltas li s-organisasione (kʼelo Kolosenses 3:23, 24). Toj lek ta chanbel stalelal li ajvalil Davide, yuʼun koltavan ta takʼin kʼalal laj yichʼ vaʼanel li temploe. Xi laj yale: «Muʼyuk tsots jkʼoplal xchiʼuk muʼyuk tsots skʼoplal jteklumal ti jech chkakʼkutik li matanal ti chlokʼ ta koʼontonkutike, yuʼun jaʼ avuʼun skotol xchiʼuk jaʼ noʼox laj kakʼbotkutik li kʼusi avakʼojbunkutike» (1 Kron. 29:14). Kʼalal chkakʼtik matanal takʼine, jaʼ noʼox chkakʼbetik sutel Jeova li kʼusi yakʼojbutike. Akʼo mi jech, toj ep sbalil chil ti ta jchʼak jkʼakʼaltik, kipaltik xchiʼuk chkakʼ kʼusi oy kuʼuntik sventa jpasbetik li yabtele (2 Kor. 9:7).

17. ¿Kʼu yuʼun skʼan mu xijchibaj mi oy bu skʼan jtukʼibtas jba chkiltike?

¹⁷ Sventa mu xijkʼejpʼuj lokʼel li ta sbelel kuxlejale, jkotoltik skʼan jchanbetik li yav yok Jesuse (1 Ped. 2:21). Mu me xijchibaj mi oy bu skʼan jtukʼibtas jbatike, yuʼun taje jaʼ senyail ti ta jkʼan ta jchʼunbetik smantal li Jeovae. Snaʼoj ti maʼuk tukʼil krixchanoutike, jaʼ yuʼun muʼyuk tskʼan ti jech tajek jpastik kʼuchaʼal li Jesuse.

18. ¿Kʼusi skʼan jpastik yoʼ jtatik li kuxlejal sbatel osile?

¹⁸ Jaʼ yuʼun, kakʼ ta koʼontontik li kʼusi chtal ta jelavele xchiʼuk ta sjunuluk koʼonton jeltik li kʼusi ta jnoptike, li kʼusi ta jpastike xchiʼuk li jtalelaltike (Prov. 4:25; Luk. 9:62). Bikʼituk-o xkakʼ jbatik xchiʼuk jchʼuntik li kʼusi chal 2 Korintios 13:11: «Jechuk-o me xamuyubajik, jechuk-o me xatukʼibtas abaik». Vaʼun, te oy-o ta jtojolaltik «li Dios ti chkʼanvane xchiʼuk ti chakʼ jun oʼontonale». Maʼuk noʼox ta jtatik li kuxlejal sbatel osile, yuʼun ta jkʼupintik xtok ti yakalutik ta xanbal li ta sbelel kuxlejale.