Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

ARTICLE NI NGAN FIL 47

Ba M’agan’um Ngay ni Ngaum Thilyeg Boch Ban’en u Rarogom, Fa?

Ba M’agan’um Ngay ni Ngaum Thilyeg Boch Ban’en u Rarogom, Fa?

“Pi walageg, um felfelan’gad, mi gimed ulul ni ngam paged gimed ngaun yal’uwegmed.”​—2 KOR. 13:11, NW.

TANG 54 “Baaray e Wo’”

TIN YIRA WELIY *

1. Mang fan nrayog ni nga dogned ni bay bang ni gad be milekag ngay nrogon ni bay ko Matthew 7:13, 14?

GAD gubin ni bay bang ni gad be milekag i yan ngay. Gad be nameg ni ngad uned ko par u lan e bin nib beech e fayleng u tan e gagiyeg rok Jehovah. Ere gubin e rran ni gad ma guy rogon ni ngad leked fare pa’ i kanawo’ ni be sor ko yafos. Machane, i yog Jesus nre pa’ i kanawo’ nem e ba wen’in ma bay yu ngiyal’ nib mo’maw’ ni ngan lek. (Mu beeg e Matthew 7:13, 14.) Gad gubin ndawor da flontgad, ma rib mom ni ngad thaygad nga wuru’ e wo’ u nap’an ni gad be yan u daken e re pa’ i kanawo’ ney.​—Gal. 6:1.

2. Mang e gad ra weliy ko re article ney? (Kum guy fare kahol ni kenggin e, “ Sobut’an’ e Ra Ayuwegdad ni Ngad Thilyeged Boch Ban’en u Rarogodad.”)

2 Faanra ngad pared u daken fare pa’ i kanawo’ nib wen’in ni be sor ko yafos, ma thingari m’agan’dad ngay ni ngaud yal’uweged rogon e lem nge ngongol rodad. I pi’ apostal Paul e athamgil nga laniyan’ e pi Kristiano u Korinth ni ngar ululgad ni ‘ngaur paged yad ngaun yal’uwegrad.’ (2 Kor. 13:11) Ku bay rogon e re fonow ney ngodad. Re article ney e gad ra weliy riy rogon nrayog ni nge ayuwegdad e Bible ni ngad thilyeged boch ban’en u rarogodad, nge rogon nrayog ni nge ayuwegdad e pi fager rodad ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en ni ngad pared u daken fare pa’ i kanawo’ ni be sor ko yafos. Ku gad ra weliy murung’agen yu ngiyal’ nrayog ni nge mo’maw’ ngodad ni ngad folgad u boch ban’en ni be yarmiy e ulung rok Jehovah. Ku gad ra weliy rogon nrayog ni nge ayuwegdad e sobut’an’ ni ngad thilyeged boch ban’en u rarogodad ma ka be yag ni ngad ululgad ko pigpig ni gad be tay ngak Jehovah ni gad ba felfelan’.

MU PAG E THIN ROK GOT NI NGE YAL’UWEGEM

3. Uw rogon nrayog ni nge ayuwegem e Thin rok Got?

3 Nap’an ni gad ra guy rogon ni ngad fal’eged i yaliy rogon e lem ni gad ma tay, ma aram e ngiyal’ ni gad ma mada’nag reb e magawon. Gum’ircha’dad e ba sasalap, ere rayog ni nge mo’maw’ ngodad ni ngad nanged e gin be pow’iydad ngay. (Jer. 17:9) Ba mom ni ngad bannaged gadad. (Jas. 1:22) Ere thingar da fanayed e Thin rok Got ni ngad fal’eged i yaliy rarogodad. Thin rok Got e ma dag e bin riyul’ i rarogodad ndabiyog ni nge guy e girdi’, ni aram e pi ‘n’en ni gad ma yim’ ni bochan nge tin ni gad ma lemnag.’ (Heb. 4:12, 13) Thin rok Got e ma ayuwegdad ni ngad guyed boch ban’en u rarogodad nder yag ni ngad guyed ni gadad rodad. Re n’ey e bod rogon e X-ray ni ma ayuwegdad ni ngad guyed yu yang u fithik’ i dowdad ndabiyog ni ngan guy nga owchey. Machane, faanra nge yib angin ngodad e pi fonow nu Bible nge tin ma pi’ e piin owchen Got ngodad, ma thingar da sobut’naged lanin’dad.

4. Mang e be dag ni ke mang Saul ni Pilung be’ nib tolangan’?

4 N’en ni buch rok Saul ni Pilung e be dag ngodad e n’en nrayog ni nge buch ni faanra dariy e sobut’an’ rodad. I tolang e lem rok Saul nge taw nga reb e dodow ndaki m’agan’ ngay ni nge yog nib t’uf ni nge thilyeg e lem nge ngongol rok. (Ps. 36:1, 2) I gagiyel e re n’ey u nap’an ni yog Jehovah rogon e n’en nsusun e nge rin’ u tomuren ni ke gel ngak e pi Amalekite. Machane, de fol rok Jehovah. Ma nap’an ni non Samuel ni profet ngak ni be weliy murung’agen e n’en ke rin’ nde fol, me siyeg ni nge yog ni ir e ba kireb e rok. Ya n’en ni rin’ e guy rogon ni nge m’ug ni gathi rib gel e kireb ko n’en ke rin’, miki yon’ e kireb riy nga daken yugu boch e girdi’. (1 Sam. 15:13-24) U m’on ni buch e re n’ey, ma bay ban’en ni ki rin’ Saul ni aray rogon. (1 Sam. 13:10-14) Ere rib gel e kireban’ riy ya ke pag e tolangan’ ni nge sum u gum’irchaen. Bochan nde yal’uweg rogon e lem rok, ma aram fan ni puwan’ Jehovah ngak ma daki par nib fel’ u wan’.

5. Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni buch rok Saul?

5 Ra ngad filed ban’en ko n’en ni buch rok Saul, mab t’uf ni ngad fithed gadad ni nge lungudad: ‘Nap’an nug ra beeg reb e fonow u lan e Thin rok Got, ma gu ma guy rogon ni nggu gay e tawey rog ya nge dab gu fol riy, fa? Gu ma guy rogon ni nge m’ug ni gathi rib gel e kireb ko n’en nug be rin’, fa? Nap’an nug ra rin’ ban’en nib kireb, ma gu ma yon’ e kireb riy nga daken yugu boch e girdi’, fa?’ Faanra ka dogned e arrogon nga reb e pi deer ney, ma aram e thingar da yal’uweged rogon ni gad ma lem. Ya faanra danga’, ma rayog ni ngari tolangan’dad ndabkiyog ni ngad pared ni gadad e fager rok Jehovah.​—Jas. 4:6.

6. Mu weliy e n’en nib thil u thilin Saul ni Pilung nge David ni Pilung.

6 Mu tay fanam i yan ko n’en nib thil u thilin Saul ni Pilung nge David ni Pilung. David e ir be’ nrib t’uf e “motochiyel rok Somol” rok. (Ps. 1:1-3) Manang ni Jehovah e ma ayuweg e yafos rok e piin nib sobut’an’rad, ma ma togopuluw ngak e piin nib tolangan’rad. (2 Sam. 22:28) Ere aram fan ni i pag e pi motochiyel rok Got ni nge yal’uweg rogon e lem rok. I yoloy ni gaar: “Gu be pining e magar ngak Somol, ya ir e be pow’iyeg, ma lanin’ug e ra nep’ ma be fonownigeg.”​—Ps. 16:7.

THIN ROK GOT

Nap’an ni gad ra thay nga wuru’ e wo’, ma Thin rok Got e aram e n’en ma ginangdad. Faanra ba sobut’an’dad, ma aram e gad ra pag ni nge yal’uweg rogon e lem nde puluw ni gad be tay (Mu guy e paragraph 7)

7. Faanra ba sobut’an’dad, ma mang e gad ra rin’?

7 Faanra ba sobut’an’dad, ma aram e gad ra pag e Thin rok Got ni nge yal’uweg rogon e lem nde puluw ni gad be tay u m’on ni nge waliydad ni ngad rin’ed boch ban’en nib kireb. Thin rok Got e ra par ni bod ba lam ni be gaar ngodad: “Baaray e wo’. Mu leked.” Nap’an ni gad ra tabab ni ngad rin’ed ban’en nde puluw, ma aram e ra ginangdad. (Isa. 30:21, BT) Ba fel’ ni ngaud motoyilgad ngak Jehovah. (Isa. 48:17) Bod ni faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni nge dab da tamra’gad ni bochan e ke t’uf ni nge yal’uwegdad be’. Ku gad ra chugur ngak Jehovah ni bochan e gad manang ni be ayuwegdad ni bod rogon reb e matam ni be ayuweg fak nib t’uf rok.​—Heb. 12:7.

8. Uw rogon nrayog ni ngad fanayed e Thin rok Got ni bod rogon e therek nrogon ni be yog e James 1:22-25?

8 Thin rok Got e ku rayog ni nge bod bangi therek ngodad. (Mu beeg e James 1:22-25.) Yooren i gadad e ma yaliy yaan nga therek u m’on ni nge chuw u tabinaw. Faan gad ra rin’ e re n’ey, ma aram e rayog ni ngad nanged ko bay boch ban’en nib t’uf ni ngad thilyeged u rarogodad u m’on ni nge guydad e girdi’ fa danga’. Ku arrogon nnap’an ni gad ra beeg e Bible u reb e rran ngu reb, ma gad ra guy boch e kanawo’ nrayog ni ngad yal’uweged rogon e lem rodad riy. Boor e girdi’ ni kar guyed nib fel’ ni nge kakadbul mar beeged e thin nu Bible ni fan nga reb e rran nge reb u m’on ni ngar chuwgad u tabinaw. Yad ma pag e n’en kar beeged ni nge gagiyegnag rogon e lem rorad. Ma nap’an ni yad be rin’ boch ban’en u lan fare rran, ma aram e yad ma guy boch e kanawo’ nrayog ni ngar folgad ko fonow ni kar beeged ko Thin rok Got. Maku reb e, thingar da filed e Thin rok Got ni gubin e rran ma gad be fal’eg i lemnag. Sana gad be lemnag nib mom ni ngan rin’ e re n’ey, machane ireray reb e ban’en nrib ga’ fan nthingar da rin’ed ya nge yag nda pared u daken fare pa’ i kanawo’ nib wen’in ni be sor ko yafos.

MMOTOYIL KO PI FAGER ROM NI KAR ILALGAD KO TIROK GOT BAN’EN

FAGER NI KE ILAL KO TIROK GOT BAN’EN

Rayog ni nge ginangdad reb e Kristiano ni ke ilal ko tirok Got ban’en u fithik’ e sumunguy. Ere gad ba felfelan’ ngay ni ke athamgil e fager rodad ke ginangdad ni yugu aram rogon nde mom ngak ni nge rin’ e re n’ey, fa? (Mu guy e paragraph 9)

9. Mingiyal’ e ra t’uf ni nge yal’uwegem reb e fager rom?

9 Bay ba ngiyal’ ni kam tabab ni ngam rin’ ban’en nra kirebnag e tha’ u thilmew Jehovah, fa? (Ps. 73:2, 3) Faanra ke yag rok reb e fager rom ni nge yal’uwegem ni yugu aram rogon ni ban’en nde mom ngak ni nge rin’, ma kam motoyil ngak mag fol ko fonow rok, fa? Faanra kam fol riy ma aram e ba fel’ e n’en kam rin’, ma dariy e maruwar riy ni kam felfelan’ ngay ni ke ginangem e fager rom.​—Prov. 1:5.

10. Mang e susun ni ngam rin’ ni faanra ke yal’uwegem reb e fager rom?

10 Be puguran e Thin rok Got ngodad ni be gaar: “Be’ ni fager rom e mus ni faanra batnigem ma ke rin’ ni bochan e gab t’uf rok.” (Prov. 27:6) Mang e be yip’ fan e re n’ey? Am lemnag e re n’ey: Susun e ga be son ni ngam th’ab e kanawo’ nga barba’ u ba ngiyal’ ni boor e karrow ma damur tiyan’um ya ga be yaliy e cell phone rom. Ma aram mag yot’ lan e kanawo’ ndanim pug owchem nga lang. Ka chingiyal’ nem me malle’ e fager rom nga paam nge girngiyem nga wuru’ e wo’. Bochan nrib gel merin ni malle’ nga paam ma aram me bech. Machane n’en ni rin’ e ke ayuwegem nde aw e karrow ngom. Mus ni faanra par paam ni be amith u lan boor e rran ni bochan e ke bech, ma gur, ga ra damumuw ko fager rom ni bochan e ke girgniyem nga wuru’ e wo’? Danga’, ya bin riyul’ e riy e ga ra pining e magar ngak ni ke ayuwegem. Ere ku arrogon ni faanra yog reb e fager rom ngom nde puluw rogon e thin nge ngongol rom ko pi motochiyel rok Got nib mat’aw, ma sana rayog ni nge kireban’um ko som’on. Machane dab mu damumuw ni bochan e ke fonownagem ara mu pag e re n’ey ni nge aw nga lanin’um. Faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma aram e gab balyang. (Ekl. 7:9) Ya n’en ngam rin’ e ngam felfelan’ ngay ni ke athamgil e fager rom ke yag ni nge non ngom.

11. Mang e rayog ni nge k’aring be’ ni nge siyeg e fonow nib manigil ni ke pi’ reb e fager rok ngak?

11 Mang e rayog ni nge k’aring be’ ni nge siyeg e fonow ni ke pi’ reb e fager rok ngak nib t’uf rok? Tolangan’. Girdi’ nib tolangan’rad e yad baadag ni ngar rung’aged e “tin ni ir e yad be yim’ ni bochan.” Ma yad ma ‘pi’ keru’rad ko tin nib riyul’ ndab kur rung’aged.’ (2 Tim. 4:3, 4) Girdi’ ni aray rogon e yad ma lemnag nde t’uf ni ngan fonownagrad ni bochan e yad ma lemnag ni kab ga’ e gonop rorad ara kab ga’ farad ko tin ka bay e girdi’. Machane i yoloy apostal Paul ni gaar: “Faanra be finey be’ ni ir e ba sorok, ma bin riyul’ riy e ri dariy rogon, ma aram e faanem e ir e be bannag ir.” (Gal. 6:3) Rib fel’ rogon ni weliy Solomon ni Pilung e re n’ey. I yoloy ni gaar: “Kab fel’ rogon be’ nib pagel ni dariy ban’en rok mab gonop, ngak be’ nib pilung ni ke pilibthir ma bbalyang nder ma fanay e fonow rok be’.”​—Ekl. 4:13, BT.

12. Mang e gad be fil ko n’en nib fel’ ni rin’ apostal Peter nrogon ni bay ko Galatia 2:11-14?

12 Mu tay fanam i yan ko n’en nib fel’ ni rin’ apostal Peter u nap’an ni yal’uweg apostal Paul u fithik’ey. (Mu beeg e Galatia 2:11-14.) Rayog ni nge damumuw Peter ko n’en ni yog Paul ngak ni bochan rogon ni ke non ngak ara bochan ni ke non ngak u fithik’ e girdi’ ni yoor. Machane ba gonop Peter. Ya m’agan’ ko fonow nni pi’ ngak ma de damumuw ngak Paul ara tay u laniyan’ e n’en kan rin’ ngak. Bin riyul’ riy e, boch nga tomuren me yog ni Paul e ‘walagen nib t’uf rok.’​—2 Pet. 3:15.

13. Mang boch ban’en nsusun e dab da paged talin u m’on ni ngad fonownaged be’?

13 Faanra bay ba ngiyal’ ni kam lemnag nib t’uf ni ngam fonownag reb e fager rom, ma mang boch ban’en nsusun e dab mu pagtalin? U m’on ni ngam non ngak e fager rom ma ngam fithem ni nge lungum, ‘Gu be guy rogon ni nge m’ug ni yu gub pag fanag “fel’,” fa?’ (Ekl. 7:16, BT) Be’ ni ma lemnag ni yu gub pag feni fel’ e ma dugliy rarogon boch e girdi’ u wan’ ni gathi be yan u rogon ni ma lemnag Jehovah e tin nib fel’ nge tin nib kireb, ya ma rin’ ni be yan u rogon e tin be lemnag nib fel’ ara ba kireb, ma gathi ri ma dag e runguy ko girdi’. Faanra tomuren ni kam fal’eg i lemnag fan ni ga baadag ni ngam pi’ e fonow ngak e fager rom ma ka be yog lanin’um ngom ni kab t’uf ni ngam rin’ e re n’ey, ma aram e ngam weliy ngak murung’agen fare magawon mag fanay boch e deer nra ayuweg ni nge nang e n’en nib kireb ni be rin’. Ngam guy rogon ni n’en ni nga mog ngak e ba puluw ko thin nu Bible, ma dab mu pagtalin nde milfan ngom ni ngam turguy e kireb rok e fager rom, ya n’en nib ga’ fan e ngam ayuweg ni nge nang rogon laniyan’ Jehovah ko n’en be rin’. (Rom. 14:10) Mu fanay e gonop ni bay u lan e Thin rok Got, ma nap’an ni ga be fonownag be’ mag folwok rok Jesus u rogon ni ma dag e runguy. (Prov. 3:5; Matt. 12:20) Mang fan? Bochan nrogon e ngongol ni gad ma dag ko girdi’ e ku aram rogon nra rin’ Jehovah ngodad.​—Jas. 2:13.

MU FOL KO PI YARAM NI BE NGONGLIY E ULUNG ROK GOT

ULUNG ROK GOT

Ma ngongliy e ulung rok Got boch e babyor, nge video, nge pi muulung ni ma ayuwegdad ni ngad folgad ko pi fonow ni bay ko Thin rok Got. Bay yu ngiyal’ ni ma thilyeg fare Ulung ni Ma Pow’iyey rogon ni yibe yarmiy e maruwel rodad (Mu guy e paragraph 14)

14. Mang e ma pi’ e ulung rok Got ni fan ngodad?

14 Nap’an ni gad be lek fare pa’ i kanawo’ ni be sor ko yafos, ma ma pow’iydad Jehovah u daken e ulung rok u roy u fayleng. Re ulung ney e ma ngongliy boch e video, nge babyor, maku yad ma yarmiy e pi muulung ni yima tay ni ma ayuwegdad ni ngad folgad ko pi fonow ni bay ko Thin rok Got. Rayog ni nge pagan’uy ko pi n’ey ni bochan e be tor nga daken e thin nu Bible. Nap’an ni be dugliy fare Ulung ni Ma Pow’iyey e bin th’abi fel’ e kanawo’ nrayog ni ngan rin’ fare maruwel ni machib riy, ma yad ma taga’ nga gelngin Got nib thothup. Yugu aram rogon, ma gubin ngiyal’ ni yad ma sul ngar yaliyed rogon e tin kar dugliyed ni ngan rin’ ya nge yag nra guyed ko bay boch ban’en riy nib t’uf ni ngan thilyeg fa dariy. Mang fan? Bochan ni “be thil rarogon e re fayleng ney i yan.” Ere ba t’uf ni nga i thilyeg e ulung rok Got boch ban’en u rogon ni be maruwel ya nge yag ni m’ag ko pi n’en be thil.​—1 Kor. 7:31, NW.

15. Mang boch ban’en ni ke mada’nag boch e walag nib mo’maw’ ngorad?

15 Dariy e maruwar riy nib m’agan’dad ngay ni ngad folgad ko pi fonow ni be pi’ e ulung rok Got ni bay rogon nga boch e machib u lan e Bible ara rogon e ngongol ni ngaud rin’ed. Machane, mang e gad ma rin’ u nap’an nra thilyeg e ulung rok Got rogon ni yibe rin’ ban’en ni bay rogon nga yugu boch ban’en u lan e yafos rodad? Bod nu lan fapi duw ni ka fini yan ma ri boor e salpiy ni yibe n’ag ko pi tagil’ e liyor rodad ni yibe toy nge rogon ni yibe ayuweg e pi naun ney. Ere ke yog fare Ulung ni Ma Pow’iyey ni ngan guy rogon ni nga i fanay boor e ulung taareb e Tagil’ e Liyor ni fan ko muulung rorad. Bochan e re n’ey, ma aram fan ni kan puthuy boch e ulung nga taabang ma bay boch e Tagil’ e Liyor ni kan pi’ nchuway’. Ma kan fek e salpiy riy yibe fanay ni ngan toy boch e tagil’ e liyor u boch e nam nrib t’uf riy. Faanra ga be par u bang ni yibe pi’ boch e tagil’ e liyor rodad riy nchuway’ maku yibe puthuy boch e ulung nga taabang, ma sana rayog ni nge mo’maw’ ngom ni ngam mecham nga boch ban’en ni be thil. Bay boch e walag ni ke n’uw yang e gin yad be milekag riy e chiney ya nge yag nra uned ko muulung. Ma boch e walag nib gel e maruwel ni kar ted ni ngar toyed ara ngaur ayuweged reb e Tagil’ e Liyor ni nga i par gubin ban’en riy nib manigil e sana rayog ni yad be lemnag ko mang fan ni yibe pi’ e pi naun ney nchuway’ e chiney. Sana rayog ni ngar lemnaged ni ke maadab e tayim nge athamgil ni kar ted ni fan ko pi naun ney. Yugu aram rogon, ma yad be fol ko biney e yaram ni kab beech. Ere susun e ngan pining e magar ngorad ko n’en yad be rin’.

16. Faan gad ra fol ko fare fonow ni bay ko Kolose 3:23, 24, ma uw rogon nra ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba felfelan’?

16 Rayog ni ngad pared ni gad ba felfelan’ ni faanra dab da paged talin ni gad be maruwel ni fan ngak Jehovah ma ir e be pow’iy e ulung rok. (Mu beeg e Kolose 3:23, 24.) Ke dag David ni Pilung e kanawo’ nib fel’ nrayog ni ngan folwok riy u nap’an ni pi’ boch e salpiy ni ngan fanay u nap’an ni ngan toy fare tempel. I gaar: “Yugu aray rogon ma pi girdi’ rog nge gag e ri dabiyog ni gu pied ban’en ngom, ni bochan e gubin ban’en ma tow’ath ni yib rom, ma n’en ni gamad be fulweg ngom e ka tirom.” (1 Kron. 29:14, BT) Nap’an ni gad ra pi’ e salpiy ni ayuw, maku aram e gad be sulweg ngak Jehovah e n’en ni ir e ke pi’ ngodad. Yugu aram rogon, ma ri ma felfelan’ Jehovah u nap’an nra guy ni gad be fanay e tayim rodad, nge gelngidad, nge salpiy rodad ni fan ko maruwel rok.​—2 Kor. 9:7.

MU PAR U DAKEN FARE PA’ I KANAWO’ NIB WEN’IN

17. Mang fan nsusun e dabi mulan’um ni faanra ga be guy ni bay boch ban’en nib t’uf ni ngam thilyeg u rarogom?

17 Ra ngad pared u daken fare pa’ i kanawo’ nib wen’in ni be sor ko yafos, ma gad gubin nthingar da folwokgad rok Jesus. (1 Pet. 2:21) Faanra ga be guy ni bay boch ban’en nib t’uf ni ngam thilyeg u rarogom, ma dabi mulan’um. Bin riyul’ riy e faanra kam guy ni bay boch ban’en nib t’uf ni ngam thilyeg, ma aram e be dag ni ga baadag ni ngam fol u rogon ni be pow’iydad Jehovah. Dab mu pagtalin ni manang Jehovah ndawor da flontgad. Ere der lemnag ni ngad rin’ed urngin ban’en nri bod rogon ni rin’ Jesus ndab da olobochgad.

18. Mang e thingar da rin’ed ni faanra nge yag nda tawgad ko gin gad be nameg?

18 Manga yugu da yiluyed e changar rodad ko pi n’en bay nga m’on me m’agan’dad ni ngad thilyeged rogon e lem nge ngongol rodad. (Prov. 4:25; Luke 9:62) Ngad pared nib sobut’an’dad, ma gad ‘ulul ni ngad paged gadad ngaun yal’uwegdad.’ (2 Kor. 13:11NW) Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e “fare Got ko t’ufeg nge gapas e ra i par [rodad].” Ma gathi kemus nra ayuwegdad ni ngad tawgad ko gin gad be nameg, ya ku ra i taydad ni gad ba felfelan’ u nap’an e milekag rodad ngaram.

TANG 34 Mu Par ni Gab Yul’yul’

^ par. 5 Bay boch i gadad nib mo’maw’ ngak ni nga i thilyeg rogon e lem nge ngongol rok. Re article ney e ra weliy fan nib t’uf ni ngaud thilyeged boch ban’en u rarogodad ni gad gubin, nge rogon nrayog ni ngad pared ni gad ba felfelan’ u nap’an ni gad be rin’ e re n’ey.

^ par. 76 MURUNG’AGEN E SASING: Nap’an ni be weliy fare walag ni kab pagel e n’en ke buch rok ni bochan e de yag ni nge dugliy ban’en nib fel’ rogon, ma fare walag ni pumoon nib ilal boch (ni bay ko ba’ ni mat’aw) e be motoyil ngak nib fel’ rogon nder yog ban’en ni bochan e nge yag ni nang ko ba t’uf ni nge fonownag fa danga’.