1. Ringbisihe kuti Matayo 7:13, 14, tipagine rengbe ani ka ya ti ni wẽ ani nandu nunguro?

ANI dunduko nandu nunguro. Gu ba ani andu ku rogoho nga vovo zegino nga gu nika du tii gu wene zogarago nga ga Yekova na gaani sasa nga ka raka rogoho. Rogo aˈuru yo ni basasa, ani naˈasada ka ndu ngba gu gene nandu koyo du unga ni. Ono a wa Yesu agumbaha, gu gene re ni fitikirihe na ti kura aregbo ni kpakarakpakaraha ka ndu ngbaha. (Oni gedi Matayo 7:13, 14.) Mbiko gupai nga ani nga kpakpa aboro, si taata furani ani mbu nduge ngba gu gene re.—Gara. 6:1.

2. Gini apai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re? (Oni bi gu sanduki a nga, “ Umbasitise Naundo Rani Ani Aria Gaani Mangaapai.”)

² Ka si du nga ani naida ka nye ngba gu fitikiri gene re, ani du wa ka ani mangi aˈariapai ti gaani aberã, abipai, na mangaapai. Gu mokedi nangia Pauro angarasi agu aKristano naaraka Korinda yo nga i naandu kindi kumbatayo kaa ida gupai nga ‘i naaruga yo.’ (2 Kor. 13:11, NW) Gu rugute re nabipa rani abi a. Rogo gi kekeapai re, ani nika sakapai tipa wai rengbe Ziazia Kekeapai ka undo rani ani mangi aˈariapai na wai rengbe agu awirina naima nyaka ka undo rani ani nye ngba gu gene nandu sa unga. Ani nika sakapai a tipa gu regbo si narengbe kadu ni kpakarakpakaraha ka pekafuo gu rugaapai ga Yekova riigbu afuhe. Ani nika bi wai rengbe umbasitise ka undo rani ani mangi aˈariapai zanga gupai nga ani zanga gaani ngbarago rogo iriso Yekova yo.

3. Waigu rengbe Fugo Mbori ka undo ro?

³ Si taata furani ani wisigi gaani aberã na abipai te. Tipagine? Mbiko gupai nga kpotoraniyo nananga he ananga, na gipai re ima rengba ka saha furani ni kpakarakpakaraha ka ino wari si narengbe ka ndu na ani kuho ni. (Yere. 17:9) Si taata ani ‘nangi tirani.’  (Yak. 1:22) Sidu, si naida ani mangisunge na Fugo Mbori tipa ka wisigo tirani. Fugo Mbori nayugo gu ngbatunga aboro nga ani kpotoraniyo, du nga gaani dudunguro “aberã nga ga ngbaduse na gaha nyemuhe.” (Eb. 4:12, 13) Ka pepai ngba kura gene, Fugo Mbori namangasunge wakina gu makana i amangasunge na ni tipa ka ngera kutii kpoto boro yo, si nasa rani ani bi guhe du tii kpotorani yo. Ono si naida ani du na umbasitise ka ani aida ka gbia undo ti gu rugute ani agbiaha rogo Ziazia Kekeapai yo watadu be agu aboro namanga sunge kuba Mbori.

4. Ginipai nayugo gupai nga Bakindo Saura ada ni boro rukö?

⁴ Gu kpiapai nga ga Bakindo Saura nayugo gupai rengbe ka manga ka ani adunga na umbasitise ya. Saura adu na bakere rukö si ki sa gupai nga ko ká gupai nga ka manga ariapai ti gako aberã na mangaapai. (Tam. 36:1, 2; Abak. 2:4) Gipai re adu ni yuguyuguhe ho Yekova afu agu arugapai ni naadu ziazia fu Saura tipa gupai si aaida ko mangihe fuo dia ko be Amareko. Ono tie, Saura aagianga sangba Yekova te. Na ho Samuere afura ni fu Saura tipa gako basasangba, Saura aima ká ka ida gupai nga ko ima manga ingahe. Ko agumba gupai nga kerepai nga gupai ko amangihe re te na aboro du nasako ko mangihe. (1 Sam. 15:13-24) Mbata kusayo, Saura aima manga ngbatungapai wa gure. (1 Sam. 13:10-14) Si nafu kina gberãrago nga, ko ambu ngbadukoyo si du na rukö. Ko aarianga gako berã te, sidu, Yekova afu rugute fu ko na ki ká ko.

5. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti ga Saura kpiapai?

⁵ Tipa ka wirikapai ti ga Saura kpiapai, si naida ani sana tirani na agi asanahe re: ‘Ho mi nibi rugute ni rogo Fugo Mbori yo, ya mo mi naangera tipa nduapai tipa ka zanga mangapai kuti gu rugute re? Ya mo mi naaberã gupai nga gupai mi amangaha re agberãnga ni kerehe te? Ya mo mi naabira kina kura aboro tipa gupai mi amangaha?’ Ka gaani karagapai kuti agu asanahe re du nga ii, si naida ani mangi ariapai ti gaani aberã na gaani abipai. Ka si adunga wo ya, kpotoraniyo ima rengba kadu na rukö si ki sa gupai nga Yekova ká gupai nga ani du ni abakureako.—Yak. 4:6.

6. Oni penga pa gu kparakparapai naadu dagba Bakindo Saura na Bakindo Davide.

⁶ Oni bingo gu kparakparapai naadu dagba Bakindo Saura na gu boro nadiba ko nangia Bakindo Davide, nga gu kumba nakpinyemu “gu rugute nga ga Yekova.” (Tam. 1:1-3) Davide aima ino gupai nga Yekova nabatasa agu aboro du na umbasitise ono ko nasoga aboro rukö. (2 Sam. 22:28) Sidu, Davide ambu ga Mbori rugute si rugu gako aberã. Ko akepai ki ya: “Mi sambua Yekova nayugo pa apai fere; kpotore yo naruga re na yuru.”—Tam. 16:7.

7. Ginipai ani nika mangaha ka ani du na umbasitise?

⁷ Ka si du nga ani na umbasitise, ani nika mbu Fugo Mbori si aria ai gu gbegberẽ aberã kadu rirani yo mbata fu si ndu sa gbegberẽ mangaapai. Fugo Mbori nika du wakina fugo nga gu naya furani wẽ: “Gene du re, oni ndú ngba ha.” Si nika za rani ka ani tona manga gupai du ni gbegberẽhe. (Yes. 30:21) Ka ani degeturani fu Yekova, ani nika gbia undo ngba dungu agene. (Yes. 48:17) Ni kpiapai, zee azionga rani mbiko gupai nga kura boro rugu rani te. Na ani nika mbeda na Yekova gbe mbiko ani ima ino gupai nga ko nangerafuo rani wakina gu bagude du na nyemuse.—Eb. 12:7.

8. Waigu rengbe ani ka mangasunge na Fugo Mbori wa bitiroabi a wa gumba yo ho rogo Yakoba 1:22-25?

⁸ Fugo Mbori ima rengba kadu wakina bitiroabi. (Oni gedi Yakoba 1:22-25.) Badungu rani ninaangera ku kpaku bitiroabi yo na awiso dunduko mbata fu ani guari kporo ka mera. Ni manga ani he wo, ani nabihe singia si naida ani mangi ariapai mbata fu aboro bi rani. Teketeke a, ho ani ageda Ziazia Kekeapai ni na aˈuru dunduko, ani nabi agene abi nga gu si aida ani mangi aˈariapai ngbaha nibipa gaani aberã na gaani abipai. Gu kura aboro nabihe nipa undo kaa geda agu averesi du tipa aˈuru nibasasa na awiso dunduko  mbata fu i guari kporo ka mera. I nambu gupai i agedaha si mangi ariapai ti gayo aberã. Sidu, rogo gu uru re naabaha, i nangera tipa agu agene rengbe yo ka mangapai ngbaha kuti agu arugute du rogo Fugo Mbori yo. Kurigure, si naida ani naageda Fugo Mbori na aˈuru dũ na kini berẽkurii gupai ani agedaha. Gipai re ima rengba ka ngera wa si taata tipa ka mangaha, ono si nga gu nyanyakipa pai rengbe ani ka mangaha tipa si undo rani ani nye ngba gu fitikiri gene nandu sa unga.

9. Tipagine rengbe bakureamo ti ni ka ruga ro?

⁹ Ya mo mo atonanga manga pai nga gu naagbarasapa gamo pagume na Yekova? (Tam. 73:2, 3) Ka si du nga gu bakureamo naima nyaka agbia wingbaduse ka ruga ro, ya mo mo adegeturo fu ni na ki mangipai kuti gu rugute ni afuhe foro? Ka singia mo aima mangaha wo, mo amangi kina boro gupai du ni ruruhe, na zanga kapa, mo na bakere tambuahe nga bakureamo aza ro.—Snz. 1:5.

10. Ginipai si aida mo mangihe ka bakureamo fu rugute foro?

¹⁰ Fugo Mbori natingida rani na gupai nga: “Ima be badiangba ngba.” (Snz. 27:6) Ngba gini gene du gipai re nga rengo? Ani makianga gi kpiapai re: Mo berẽnga gupai nga mo naida ka gu rii gu gene du na dungu atarambiri ngbaha na kurapai rogo gamo terefuni kini gbeberã ro kusayo. Mo kini tona gu rii gene zanga ngera kubani na kubani. Nibasa, bakureamo kini zi ro ti bero kini gbe ro kusayo ku rogo gu ba aboro andu rogoho ni ndu yo. Ni zi ro na ome si ki sa gupai nga bero mburuku, ono gupai ni namangihe ni ipo re ima batasa ro tipa ka tarambiri fõnga ro ya. Ka si vura du nga gu bero nimburuku be ni re ye na igirã kutiro tipa dungu aˈuru, ya mo rago agberã tiro nga bakureamo nigbe ro? Wa gu sa te! Mo nika du na bakere tambuahe tipa gani undo. Teketeke a, ka bakureamo za ro nga gamo afugo watadu mangaapai na ngbanya dagbaha na ga Mbori ruru arugute te, si ima rengba ka imisa ro ti tonatonaha. Ono ka mo zinginga watadu ka kpipai kuti ni mbiko gupai nga ni fu rugute foro ya. Si du nipa mungo. (Batu. 7:9) Kuba gure, mo du na bakere tambuahe nga bakureamo gbia wingbaduse ka fura foro tipa gupai re.

11. Ginipai rengbe ka sa boro ni ká rugute be bakureani?

¹¹ Ginipai rengbe ka sa boro ni ká rugute be gu bakureani naima kpinyemu ni? Rukö. Aboro rukö nakpinyemu gupai nga i naape kina agu apai fuyo nasa ‘tuyo yo ni kperengekperenge he,’ watadu agu apai i aida kaa giaha. I ‘nasá tuyo kusayo ti rengo.’ (2 Tim. 4:3, 4) I naberã gupai nga i aidanga rugute te mbiko i naberãha nga i nga aboro tatamana watadu i nyakipa yo ti kura aboro. Ono tie, gu mokedi nangia Pauro akepai ki ya: “Ka boro aberã pa tini, ya he a nga u, ka ni adu nga ni he ya, si wa ni nananga tini ananga.” (Gara. 6:3) Bakindo Soromo aima saka gipai re wenengai. Ko akepai ki ya: “Rungorungo paranga du ni iratatamana, ngba ti mumungo gbinza bakindo, nga gu ni aida nga ruga pa apai berewe ya.”—Batu. 4:13.

12. Ginipai ani awirikaha ti gu kpiapai gu mokedi nangia Petero amoihe, a wa duhe ni kekehe rogo AGaratio 2:11-14?

¹² Oni berẽnga pa gupai Petero amangihe ho Pauro aruguko ni ku bangiri aboro. (Oni gedi AGaratio 2:11-14.) Petero aima rengba ka zinga mbiko gupai Pauro apehe re, mbiko gu gene ko afura fuko ngbaha na mbiko gupai nga Pauro apehe ku bangiri aboro. Ono Petero angia iratatamana. Ko aima dia gu rugute re kugume na ko akpinga pai kuti Pauro te. Kuba gure, ko afura tipa Pauro kusa nga ko nga “weneringi wirina.”—2 Pet. 3:15.

13. Gini memeapai si aida ani moihe ku berãrani yo ho ani afu rugute ni fu boro?

¹³ Ka singia mo bi gupai nga si naida mo fu rugute fu bakureamo, gini memeapai si aida si du berãro yo? Mbata fu mo fura na bakureamo, mo sana tiro nga, ‘Ya mo mi naida kadu “ni ruru  boro susi”?’ (Batu. 7:16) Gu boro du ni ruru ni kisusi nasapangbanga kura aboro, angianga kuti agu arugute nga ga Yekova ya, ono kuti gani arugute, na si nangera wa ni nga gu boro adunga na inapai tini gbe ya. Ka singia mo ima berã wenengai kurii ndu gupai mo aida ka fu rugute ti ni fu bakureamo na mo ki bihe nga si naida mo fu gu rugute re afu, mo pepa gani kpakarapai fu ni na ki mangisunge na asanahe tipa ka undo ni ni rugutini na gupai nga gupai ni namangihe re angbanga te. Agu apai mo nikaa pehe si naida mburuhe du rii Ziazia Kekeapai, na mo tingidi gupai nga gamo sunge nga ni ka sapangbanga bakureamo te, ono gamo sunge nga ka undo ni ni rugutini na wai Yekova abi gupai ni namangihe re. (Rom. 14:10) Mo mangisunge na gu tatamana du rogo Fugo Mbori yo, na ho mo afu rugute ni fu boro, mo wiriki ga Yesu nunga. (Snz. 3:5; Mt. 12:20) Tipagine? Bambiko Yekova nika mangapai na ani kina rogo gu bangisa gene ani amangapai na kura aboro ngbaha.—Yak. 2:13.

14. Gini ahe ga Mbori riigbu afuhe furani?

¹⁴ Yekova nangbe furani kumbatayo ngba gu gene nandu koyo du unga ni vurube gu papara gako riigbu du auru kpotosende, nga gu nambakada avidio, awaraga, gbiati adunguratise furani, na agi ahe re dunduko naundo rani ani naamangapai kuti agu arugute du rogo Fugo Mbori yo. Ani ima du na kido kutini bambiko mburuhe rii Ziazia Kekeapai. Ho agu awirina du rogo Riigbu Bipasunge amanga adiaberã ni nibipa gu bawene gene kisusi rengbe ani ka mangasunge tungusapai ngbaha, i nambu ziazia toro si undo yo i mangi agu adiaberã re. Ono wa vura duhe wo, agu awirina re ninaafugö agu adiaberã re dedede tipa ka bihe singia aˈariapai ho si aida i mangihe. Tipagine? Bambiko agu apai du rogo “gi zegino re [naˈariatihe aˈaria],” na si naida ga Mbori riigbu naamanga aˈariapai amanga kuti gu vovo apai nakura.—1 Kor. 7:31.

15. Gini kpakarapai kura abatungusipai nagbiatiyo na ni?

¹⁵ Zanga kapa, ho ga Mbori riigbu afu vovo sakarogopaiyo ni furani nibipa yugopai nga ga Ziazia Kekeapai watadu ho si afu rugapai ni furani nibipa gupai du ni ruruhe watadu gu du ni irairaha, ani ninaadiaha adia kugume na kini mangipai kutini. Ono waigu ani naamangapai ho ga Mbori riigbu amanga gu ariapai ni du na maapai kurii kurapai rogo gaani raka yo? Ni kpiapai, tona bete agarã kusayo kada ku awere, gu marã si adia ha ka me vovo aba irisombori na kaa mbakada agu du ho ima kio ni kerehe. Sidu, Riigbu Bipasunge afu gu rugapai nga si naida badungu adungurati naamangasunge na bangisa Bambu Kindo sa. Ni  sangbana gi ariapai re, i ima koda kura adungurati sa na ki bagi gu kura aBambu Kindo. I ima mangasunge na gu marã i nagbia ha re tipa ka undo ka meka gu kura abambu irisombori rogo agu arago du na bakere zingo rogoho. Ka singia mo naraka rogo gu dagbarago i abaga abambu irisombori rogoho na i nakoda gamo dungurati na gu kura dungurati, si ima rengba kadu ni kpakarakpakaraha foro mo iniditiro na gu vovo apai re. Gu kura abatungusipai nandu awere tuturũ tipa kaa manga adunguratise. Agu aboro namangisunge nyanyaki ka me Bambu Kindo na kaa bandaha ima rengba kaa baka bangiriyo nga tipagine i abagaha ti ni awere. I ima rengba kaa bihe nga gayo regbo na gayo asadatise andu andu gbua. Wa vura duhe wo, i ima dia gi vovo mbakadapai re kugume na si ima rẽ tipa i tambua yo.

16. Waigu pa manga ani pai kuti gu rugute du rogo AKorosaio 3:23, 24 aundo rani ani banda gaani ngbarago?

¹⁶ Ani nika banda gaani ngbarago ka ani tingidi gupai nga ani namangasunge fu Yekova na ko du nangbe kumbatayo fu gako riigbu. (Oni gedi AKorosaio 3:23, 24.) Bakindo Davide amoi wene kpiapai ho ko aafu marã ni tipa i me yekaru. Ko aya: “Da nga mi, gini he nga gimi aboro ka ani rengbe ka fu he ni nyemuhe wa gere? Bambiko ahe dunduko naye kina be ro, kina dagba gamo ahe yo ani afu he ni foro.” (1 Peka 29:14) Ho ani afu marã ni ni gamahe, ani a nafu guhe fu Yekova naye kina beko. Ono si nafu bakere ngbarago fu Yekova ho ani amangasunge ni na gaani regbo, gu ome du tirani, gbiati gaani marã tipa ka mangasunge fuko.—2 Kor. 9:7.

17. Tipagine si aidanga rago gberẽ ti ni tiro ya, ka si du nga mo bihe nga si naida mo mangi aˈariapai rogo gu kuraapai yo mo amangaha?

¹⁷ Tipa ka nye ngba gu fitikiri gene nandu sa unga, ani dunduko si aida ani pekefuo ga Yesu kpiapai. (1 Pet. 2:21) Ka si du nga si naida mo mangi aˈariapai, ka rago gberẽnga tiro ya. Pa ino mo gupai nga si naida mo mangi ariapai nayugo gupai nga mo naida ka pekafuo gu rugapai nga ga Yekova. Ka bangiro gonga tigu pai nga Yekova ima ino gupai nga ani nga kpakpa aboro ya. Sidu, ko aberãnga gupai nga si naida ani wiriki ga Yesu kpiapai ngba rengberengbe gene te.

18. Ginipai si aida ani mangihe tipa kada ti gaani sasa?

¹⁸ Ani dunduko moingo berãrani amaa tipa raka kumbatayo na kidu regerege ka manga aˈariapai rogo gaani aberã, abipai, gbiati mangaapai. (Snz. 4:25; Rk. 9:62) Ani nye ni aboro umbasitise, ki ‘idihe i naaruga’ rani aruga kindi. (2 Kor. 13:11, NW) Ka ani mangihe wo, “gu Mbori nga ga nyemuse na ga zereda ko adu adu na [ani].” Na ko nika undo rani ani du na ngbarago awere na ki fu nyenye unga furani rogo vovo zegino.