1-2. Hi nga txi londetelisa kutxani txialakanyiso atxi txi ku ka Mavingu 4:25? Ningela txikombiso.

ALAKANYA ngu sikombiso siya. Mwanathu mmweyo wa txisikati awu a nga kula ngu tanga. A khumbula timhaka to tsakisa mbimo yi yi nga pinda, hambi ku ene konku a mananako ni sikarato, ene a simama e maha ati a nga tikotako ti to e thumela Jehovha. (1 Vak. 15:58) Ditshiku ni ditshiku a ti wona a di ka mafu a maphya ni maxaka akwe. Mwanathu mmwani wa txisikati a khumbula to a di nga henyiswa ngu mwanthu kulowe, kambe ene a womba ti to i tshuku ku mdivalela a si zumbi ni txiviti. (Vakl. 3:13) Mwanathu mmwani wa txiwamna a khumbula ngu tiphazamo a ti a nga maha kambe konku a ti wonela ku a si tshuku e maha tiphazamo to na tile ta timweto.—Mas. 51:10.

² Ngu tihi ti vanathu va va fanako ka tona? Votshe va khumbula timhaka ta msana kambe vona kha va woneteli tona. Kuhambana nito vona va “wonetela masoni” ni kuveka mapimo ka mafu a maphya.—Lera Mavingu 4:25.

3. Ngu kutxani ti txi lava hi “wonetela masoni” ngu kuveka mapimo ka mafu a maphya?

³ Ngu kutxani i di ta lisima ku “wonetela masoni” ngu kuveka mapimo ka mafu a maphya? Kufana ni ku ti si kotekiko ku m’thu e tsimbila atxi thwim a txi thumela ku wonetela msana, kha ti nge koteki ku simama hi thumela Jehovha nga ku hi txi zumbela ku wonetela ati ti nga pinda.—Luka 9:62.

4. Hi na bhula ngutxani ka msungo wuwa?

⁴ Ka gondo yiya hi na bhula ngu 3 wa milawu a yi yi nga hi mahako hi zumbela ku wonetela msana. * I ku yiya: 1) ku zumbela kuxuva a ti ti nga pinda, 2) ku veka txiviti ni 3) kutisotela. Ka  mlawu wumwani ni wumwani hi na vona a ti matshina a milayo a Bhiblia ma nga hi vhunisako tona, to hi si veki mapimo ka “ati ti ku msana”, kambe hi ti gwimba hi londeta “asi si ku masoni.”—Vaf. 3:13.

5. Dibhuku da Ekleziyaste 7:10 di hi txharihisa ka mlawu wuhi?

⁵ Lera Ekleziyaste 7:10. Wona to ndimana yi ya kha ya womba ti to tibihile ku tiwotisa tiya: “Ngu kutxani masiku a kale ma nga ti tshuko?” Ku khumbula ta tinene ati ti nga pinda i ningo yi yi tako ngu ka Jehovha. Kambe ndimana yiya yi womba tiya: “U nge khawe, ‘Ngu kutxani masiku a kale ma nga ti tshuko kupinda awa kani?’” Ngu mapswi mamwani ati ti nga biha ngu dinganisela timbimo ta kale ni ta konku hi gwita hi txi konku ta bhedha nguto. Wuhunduluxeli wumwani wa Bhiblia wu womba tiya: “U nga wombe u txi khawe, ‘Ngu kutxani masiku a kale i nga ti a manene kupinda nyamsi kani?’ Nguko hi nga wuzivi wu ku tiselako txiwotiso txiya.”

6. Ngu kutxani i si nga wutxhari ku zumbela ku alakanya to wutomi kale wu ti tshuko ku pinda konku? Ningela txikombiso.

⁶ Ngu kutxani i si nga wutxhari ku alakanya ti to wutomi kale wu ti tshuko? Kuzumbela kuxuva ta kale ti nga hi maha hi khumbula timhaka ta tinene basi ati ti nga pinda ni ku ti nga hi maha hi wona nga sikarato si hi nga wonana naso hi nga sa txilo. Alakanya ngu txikombiso txa va Israyeli. Msana ka kuva va di humile ngu Egipta, ngu txikuluveta va divate mihumbo yi va nga ti yi wona kheya. Hahanze keto vona va ti veka mapimo ka si va nga ti ti busa ngu sona. Vona va wombile tiya: “Athu hi alakanya sihaka si hi nga txidya walo ngu kuranda kwathu kona Egipta, mapswani, magamba, tinyala ni txinyalana!” (Mit. 11:5) Ina ngu ditshuri va to kodya ‘walo ngu kurananda kwawe?’ Ahim-him. Vaisrayeli va hakete kudhula nguko mbimo yoneyo vona i ti sibotxhwa khe Egipta. (Eks. 1:13, 14; 3:6-9) Vona va divate yotshe mihumbo yi va nga ti yi wona se ve xuva ta msana. Vona va to ko veka mapimo ka ‘masiku a kale’ hahanze ko veka mapimo ka timhaka ta tinene ati  Jehovha a nga ti va mahela. Jehovha kha tsakiswa ngu dihanyo dawe.—Mit. 11:10.

7. Nji txani txi nga vhuna mwanathu mmweyo wa txisikati to e vayilela mlawu wo xuva ati ti nga pinda?

⁷ Hi nga wu vayilelisa kutxani mlawu wo xuva ati ti nga pinda? Wona txikombiso txa mwanathu wa txisikati a wu a nga khata ku thuma Bhetele ka Brooklyn ngu 1945. Ngu kutsimbila ka malembe ene a txhadhile ni mwanathu mmwani a nga txi thuma Bhetele, ni ku vona va thumile kumweko kudingana malembe o tala. Hambiketo ngu hagari ka dilembe da 1970 mwamna wakwe a khatile kulwala. Ene a womba ti to mbimo yi mwamna wakwe a nga ti pimisa ti to kha na mbi hanya a ni ningile txialakanyiso txa txinene atxi txi ndi no ni vhuna to ni wonisana ni wunoni. Ene a womba tiya: “Hi vite ni wutomi wo tsakisa kota patwa. Vathu vo tala va ti tanda tiya.” Kambe ene a tshumete e mu alakanyisa tiya: “U nga zumbeli ku khumbula ti ti nga pinda hambiku u no mbi divala timhaka ta tinene ati ti nga pinda, ngu kutsimbila ka mbimo kupanda ku na hunguteka. U nga godholi mwendo ku tipfa mnando. Tsaka ngu kuva hi di vite ni makatekwa oneyo. Ku khumbula ati ti nga pinda i ningo yi yi tako ngu ka Txizimu.” Hi nga wona txialakanyiso txa txinene.

8. Mwanathu a vhunekisile kutxani ngu kwa mbi veka mapimo ka ti ti nga pinda?

⁸ Mwanathu a veketile mbiluni mapswi a mwamna wakwe. Ene a thumete Jehovha a di thembekile ku hokela ha a nga fa a di ni 92 wa malembe. A si se fa ene a wombile tiya: “Ni txi khumbula 63 wa malembe ya ni nga va ka mthumo wa mbimo yotshe ni nga womba ni txi khani ni vite ni wutomi wo tsakisa.” Ngukutxani? Ene a khene: “Ati ti mahako wutomi wu tsakisa ngu va ni wumwewo ni vanathu va ha mafuni kotshe ni ku va ni themba yo ta hanya navo ka mafu a maphya a Paradhise. Hi simama hi thumela Jehovha mvangi wathu i ku txona Txizimu txa ditshuri.” * Atxiya ngu txona txikombiso txa txinene txa m’thu wu a nga wonetela  masoni a si veki mapimo ka ti ti nga pinda!

9. Nga ha ti nga kombiswa ngu kona ka dibhuku da Levhi 19:18 nga siemo muni a ha ti karatako kwa mbi veka txiviti?

⁹ Lera Levhi 19:18. Ngu mtolovelo ta karata kwa mbi veka txiviti ngako m’thu wu a nga hi henyisa i di mwanathu, mngana wa hombe mwendo dixaka. Ngu txikombiso mwanathu mmweyo wa txisikati a lumbetilwe ngu mwanathu mmwani to a mpete male. Ngu kutsimbila ka mbimo mwanathu wu a nga lumbeta mwanathu wuleya, a tsute a ya kombela divalelo, kambe mwanathu wu a nga ti lumbetilwe kha mdivalela ene a vekile mapimo ka tile ti nga ti mahekile. Ina awe u khala ku tipfa ngu nzila yoneyo? Hambiku hi sikhaliko ku wonana ni txiemo txi txi fanako, wungi wathu ha vekela txiviti vamwani hi gwita hi tipfa nga hi nge tikoti ku va divalela.

10. Nji txani txi nga hi vhunako ngaku hi di ni txiviti ni mmwani?

¹⁰ Nji txani txi nga hi vhunako ngako hi di ni txiviti ni vamwani? Ti lava hi khumbula to Jehovha wa wona totshe. Ene wa ti ziva totshe ti ti hi humelelako kupata ni wubihi wu hi mahelwako. (Vaheb. 4:13) Ene wa hi pfela ngako hi txi xaniseka. (Isaya 63:9) Ni ku ene wa hi thembisa ku a na fuvisa kotshe kupanda aku ku tiswako ngu ku xaniswa.—Mtu. 21:3, 4.

11. Hi nga wuyelwa ngu txani ngako hi txi divalela vamwani?

¹¹ Tximwani txi txi nga hi vhunako ngu khumbula ti to ku divalela vamwani ti wuyelisa athu. Atiya ngu ti mwanathu wuleya a nga lumbetwa a nga ti tumbula. Ngu kutsimbila ka mbimo ene a sikoti ku mdivalela mwanathu. Ene a ti woni ti to ngako hi txi divalela vamwani Jehovha nene a na hi divalela. (Mat. 6:14) Hi nga ti to ene a to wona to ku lumbetwa hi nga ta txilo, kambe a woni to i tshuko ku divalela. Kota wuyelo mwanathu wuleya a mani litsako ni ku wa ti kota ku veka mapimo ka kuthumela Jehovha.

12. Hi gonda txani ka dibhuku da 1 Johani 3:19, 20?

¹² Lera 1 Johani 3:19, 20. Ku tipfa mnando ti tolovelekile. Ngu txikombiso vamwani va nga tipfa mnando ngu sionho si va nga maha va si se gonda ditshuri. Kasi vamwani va nga tipfa mnando ngu tiphazamo ti va nga maha msana ka kuva va di bhabhatisilwe. Matipfelo onewo ma tolovelekile. (Var. 3:23) Phela hi lava ku maha ti i ku ta tinene. Kambe “Hotshethu ha onha sikhati so tala.” (Jak. 3:2; Var. 7:21-23) Hambiku ti si tsakisiko ku zumbela ku tipfa mnando tona ti nga va tinene. Ngu kutxani? Nguko ngako hi txi tipfa mnando ti nga hi maha hi olola mazambo athu ni ku tiemisela kwa mbi tshumela hi maha tiphazamo toneto. —Vaheb. 12:12, 13.

13. Ngu kutxani i di ta lisima kutiwonela ka mlawu wo zumbela kutisotela?

¹³ Hambiketo kuzumbela kutisotela, i ku kuzumbela ku tipfa mnando ngu sionho si hi nga maha hambi hi di tisote ni kuva Jehovha a di kombisile to a hi divalete, ti nga hi dayisa. (Mas. 31:10; 38:3, 4) Nguku txani? Wona txikombiso txa mwanathu mmweyo wa txisikati awu a nga ti zumbela kutisotela ngu sionho sakwe sa kale, ene a womba tiya: “Ni txi tipfa nga kha ti sungi kutikarata ngu kuthumela Jehovha nguko ni txi wona nga kha na mbi ta ni ponisa.” Vo tala va tipfa ngu nzila yi yi fanako. Nda lisima ku tiwonela ka mlawo wo zumbela kutisotela. Phela Sathani wa sinya makhara ngako hi txi leka ku thumela Jehovha hambi Jehovha a txi hi dhunda!—Fananisa ni 2 Vakorinto 2:5-7, 11.

14. Hi nga tizivisa kutxani to Jehovha a hi divalete?

¹⁴ Ti nga maha hi thuka hi ti wotisa tiya, ‘Ni  nga tizivisa kutxani to Jehovha ani divalete?’ Phela u txoza u tiwotisa txiwotiso e txo ti kombisa ti to ta koteka to Jehovha e ku divalela. Muwoneleli mwani a wombile tiya: “Vamwani va nga guma mtamo ngu kuva ku di ngadi ni tiphazamo to kari va ku nga di va txi lwisana nato. Kambe u nga godholi, u nga pimisa to kumaha phazamo yoneyo u to maha txigoho txo Jehovha a nge ku divaleli. Phela Sathani a lava to u ti pfisa toneto. Kuva u txi pandiseka ngu ti phazamo toneto ti kombisa to khwa maha txionho txa hombe. U nga thavi ku tiveka hahatshi u kombela Jehovha e ku divalela, e kubasisa ni ku kuvhuna. Mtshuketele kufana ni mwanana awu a tshuketelako tate wakwe adi kuxanisekani. Ku si nga ni mhaka ni ti to hi phazama makhambi mangahi Jehovha a na ku divalela ni ku ku vhuna nguko ene a ni wuxinji wa hombe.” *

15-16. Vamwani va ti pfisile kutxani mbimo yi va nga wona to Jehovha wa va divalela?

¹⁵ Wungi wa vathu va Jehovha va mani ku thavelelwa ngu ku ziva to Jehovha a va divalete. Mwanathu mmwani a gwesekile ngu txikombiso atxi a nga txi mana ka mxaxamelo wu wu ku khene: “Ditshuri da txitxa mahanyelo.” Mxaxamelo wonewo wu womba-womba ngu mwanathu awu ti nga txi mkaratela ku kholwa to Jehovha wa mdhunda ngu ti ti nga ti mmahekete malembe msana. Ene a ti simama e karateka kudingana malembe o tala msana kova a di bhabhatisilwe. Hambiketo ku alakanyisisa ngu mterulo ti mvhuni ku e txitxa mawonelo. *

¹⁶ Txikombiso txonetxo txi mvhunisile kutxani mwanathu? Ene a bhate tiya: “Mbimo yi ni nga ti mphya ani ni txi lwisana ni wulaka wo xalela sithombe sa walo. Malembenyana msana ni tshumete ni wa ka phazamo yoneyo, ni kombete txivhuno ka madhota se konku ni maha mizamo yo xula txikarato txonetxo. Madhota ma ni tsanisekisile to Jehovha wa ni dhunda ni ku a ni wuxinji. Mbimo yimwani ni tipfa ni si nga wa txilo ni pimisa to Jehovha kha ni dhundi. Txikombiso txa mwanathu wuleya wa txisikati txi ni vhuni. Konku na tiziva ti to, mbimo yi ni pimisako to Jehovha kha nge ni divaleli ti fana ni kuva ni txo womba to mterulo wa Jesu  kha wu dingani ku fenengeta sionho sango. Ni thavisile diphepha da direvhista dile ni veka ka wukhalo wo mbimo yi ni vako ni mialakanyo yile yo tipfa ni si nga wa txilo ni tsula ni ya lera.”

17. Paulo a wu vayilelisile kutxani mlawu wo zumbela kutisotela?

¹⁷ Txikombiso txonetxo txi hi khumbutisa mpostoli Paulo. A si se va Mkristu ene a di mahile sionho so tala. Ene a txi khumbula ati a nga di mahile kambe a si zumbeli kupimisa ngu tona. (1 Tim. 1:12-15) Ene a ti wona mterulo kota ningo yi Jehovha a nga ti ningile ene. (Vag. 2:20) Se Paulo a vayilete mlawu wo zumbela kutisotela e veka mapimo ko maha ati a nga txi ti kota ka Jehovha ku khukhela mbimo yi a nga ti tisote.

18. Ngu tihi ti hi nga ti gonda ka gondo yiya?

¹⁸ Ngu tihi ti hi nga ti gonda ka gondo yiya? 1) Kukhumbula ta tinene a ti ti nga pinda i ningo yi yi tako ngu ka Jehovha, ti si nga ni mhaka ni ti to wutomi wathu wu ti tsakisa mbimo yi yi nga pinda, ka mafu a maphya wutomi wathu wu na ta tsakisa ngutu. 2) Vamwani va nga thuka ve hi kanda sidzenende, kambe ngako hi txi va divalela hi si tshwali ngu ku lava kuwona to i mani a nga hi kanda sidzenende hi na sikota ku hi simama hi wonetela masoni. 3) Kuzumbela kutisotela ti nga hi vhalela kusimama hi thumela Jehovha ngu litsako, ngu toneto ku fana ni Paulo ti lava hi kholwa to Jehovha wa hi divalela.

19. Hi tizivisa kutxani to ka mafu a maphya kha hi na mbi ta karateka ngu kuxuva a ti ti nga pinda?

¹⁹ Athu hi ti emete ku ta hanya ngu ha ku sigumiko. Ni ku mafu a maphya kha hi na mbi ta karateka ngu kukhumbula ta kale. Bhiblia yi womba ati ti no ta maheka ka mafu a maphya yi txi: “Kha ku na mbi alakanywa timhaka tile ti nga pinda.” (Isaya 65:17) Alakanya ngu tiya, wungi wathu ha thumela Jehovha kala kuza hi kumba kambe ka mafu a maphya hi na ta tshumela hi va vaphya. (Jobe 33:25) Ngu toneto a hi ti emiseleni kwambi wonetela msana. Kuhambana nito a hi woneni masoni hi veka mapimo ka mafu a maphya!