1-2. Phungthlukbia 4:25 ah kan hmuhmi ruahnak cheuhnak kha zeitindah kan zulh khawh? Tahchunhnak pe.

MAH tahchunhnak pathum kong hi ruathmanh. Kum upa unaunu pakhat nih a no lio i aa nuamh tuk lio caan kong kha a ruah ṭhan. Atu ah a nunnak cu a har deuh ko nain Jehovah caah a tuah khawhmi paoh kha a tuah. (1 Kor. 15:58) Ni fatin amah le a chungkhar cu Paradis ah hmunkhat ah kan umṭi tiah a mitthlam ah a cuanter. A dang unaunu pakhat cu Khrihfabu chung i unau pakhat nih a thin a hunter. Asinain mah kong kha ruah ti lo awkah bia a khiah. (Kol. 3:13) Unaupa pakhat nih hlan i a tuahmi palhnak kong kha aa cinken peng. Asinain atu ahcun zumhfek tein um peng awkah aa zuam.—Salm 51:10.

² Mah unau pathum hna i an i lawhnak cu zeidah a si? An pathum in hlanlio kong kha an philh kho lo, asinain mah ningin an nung lo. Mah canah “ding tein hmailei” tu kha an zoh.—Phungthlukbia 4:25 rel.

3. Zeicah “ding tein hmailei” kha kan zoh peng a herh?

³ “Ding tein hmailei” zoh cu zeicah a biapit? Hnulei a zoh pengmi mi pakhat cu ding tein a kal kho lo. Cu bantukin Jehovah rian kan ṭuannak zongah a si ve. Hlanlio ah a cangmi kong asiloah kan rak tuahmi kong kha kan ruah peng ahcun Jehovah rian kha tling tein kan ṭuan kho lai lo.—Luka 9:62.

4. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

⁴ Hi capar ah hlanlio kan nunning kong a kan ruahter khomi rap pathum kong kan i ruah hna lai. * Mah hna cu: (1) hlanlio kong ruah pengnak, (2) thinhunnak le (3) ka sual tuk timi ruahnak an si. Mah a kong pakhat cio nih Baibal phunglam nih a kan bawmh khawh ning kong kha a kan hmuhter lai. Cun “hnulei thil” ah si loin “hmailei thil” ah lungthin a kan pekter lai.—Fil. 3:13.

5. Phungchimtu 7:10 ah a chim bantukin zeidah kan tuah lo awk a si?

⁵ Phungchimtu 7:10 rel. Mah Baibal caang nih hitin biahalnak tuah cu a palh tiah a ti lo: “Zeicahdah hlanlio ah khan . . . thil kha a rak ṭhat deuh?” Philh khawh lomi thil hna cu Jehovah sinin kan hmuhmi laksawng an si. Mah canah Baibal caang nih hitin a ti: “‘Zeicahdah hlanlio ah khan atu nakhin thil kha a rak ṭhat deuh?’ ti hlah.” Cucaah hlanlio kan nunning le atu kan nunning kha kan tahchunh awk a si lo. Cun atu thil sining hna cu a ṭha lo tiah kan ruah awk zong a si lo. Mah Baibal caang kha a dang Baibal lehnak pakhat nih hitin a ti: “‘Atu nakin hlanlio ah khan thil sining cu zeicah a ṭhat deuh tuk?’ tiah zeitikhmanh ah chim hlah. Cucu fimnak biahalnak a si lo.”

6. Hlanlio kan nunning cu a ṭha deuh tiah ruah peng cu zeicah hruh a si? Tahchunhnak pe.

⁶ Hlanlio kan nunning cu a ṭha deuh tiah ruah peng cu zeicah hruh a si? Hlanlio kong ruah pengnak nih hlan i kan tonmi thil ṭha kong lawng kha a kan cinkenter khawh. Kan tonmi thil ṭha lawng kha a kan cinkenter caah a ṭha lomi thil kha a kan philhter khawh. Tahchunhnak ah, hlanlio Israel mi kong kha ruathmanh. Izipt ram in an chuah hnuah mah hmun an um lio i a harmi an nunning kha an rak philh colh. Mah canah an rak eimi rawl thaw kong lawng kha an ruah. Hitin an ti: “Man lo i Izipt ram i ngasa kan ei le zil le phazeti le purun le piat le vankhawng kha kan hei ngai hna dah.” (Nam. 11:5) Asinain mah rawl kha ‘man loin’ an eimi a si taktak maw? A si lo. Israel mi cu puarhrangpi in pehtlaih an si; mah lioah Izipt mi nih sal bantukin an rak hrem hna. (Ex. 1:13, 14; 3:6-9) Asinain an tonmi harnak kha an philh i hlanlio kong kha an ngai. Jehovah nih an caah a tuahpiakmi thil ṭha kong ruah canah hlanlio kong tu ah lungthin an pek. Cucaah Jehovah cu mah an lungput cungah a rak i lawm lo.—Nam. 11:10.

7. Hlanlio kong ruah pengnak rap hrial khawh awkah unaunu pakhat kha zeinihdah a bawmh?

⁷ Hlanlio kong ruah pengnak rap kha zeitindah kan hrial khawh? 1945 ah, Brooklyn Bethel ah rian a hung ṭuanmi unaunu pakhat  kong kha ruathmanh. A ṭuan hnu kum tlawmpal ah Bethel ah rian a ṭuan vemi unaupa he an i um i kum tampi chung Bethel ah rian an ṭuanṭi. Asinain 1976 ah a vapa cu a hun zaw. A vapa nih a thih lai aa theih caah a thih hnuah a ka bawm khomi ruahnak a ka cheuh tiah a ti. A vapa nih hitin a ti: “Kannih cu aa nuam tukmi nuva kan si. Mi tampi cu cutin an i nuam lo.” Cun hitin thazaang a pek rih: “Kan rak tuahṭimi thil ṭha kong cu na philh lai lo nain mah kong lawng kha ruat peng hlah. A caan nih na ngaihchiatnak kha a damter te ko lai. Na tonmi thil ruangah lungdong le ngaihchia tuk in um hlah. Jehovah rian kan rak ṭuanmi kong kha ruat law i lawm. Philh khawh lomi thil hna cu Jehovah sinin kan hmuhmi laksawng an si.” Mah cu a ṭha tukmi ruahnak cheuhnak a si.

8. Unaunu nih a vapa ruahnak cheuhnak in zeitindah ṭhatnak a hmuh?

⁸ Mah unaunu nih a vapa ruahnak cheuhnak kha a rak zulh. Kum 92, a thih tiang Jehovah rian kha zumhfek tein a rak ṭuan. A thih hlan kum tlawmpal lioah hitin a ti: “Kum 63 chung Jehovah rian ka ṭuanmi kong ka ruah ṭhan tikah ka nunnak cu lungsi hnangamnak in a khat tiah ka chim khawh.” Zeicah? Hitin a ti: “Vawleicung pumpi chungkhar ah kan i tel khawh ca, unau pawl he vawlei paradis ah nun ding timi ruahchannak kan ngeih ca le Sertu le a hmaanmi Pathian pakhat a simi Jehovah rian kan ṭuan khawh caah kan i nuam tuk.” * Jehovah biakamnak cungah lungthin a pemi mah unaunu sinin tampi kan cawn khawh.

9. Levitikas 19:18 ah a langhter bantukin kan thin a kan huntermi hna kha zeitik caan ah dah ngaihthiam awkah a har khawh men?

⁹ Levitikas 19:18 rel. Kan unau, kan hawikom ṭha asiloah kan rualchan pakhatkhat nih kan thin a kan hunter tikah a caan ah ngaihthiam awkah kan i harh tuk. Tahchunhnak ah, unaunu pakhat nih ka tangka a fir tiah unaunu pakhat kha a hmaan loin sual a puh. A hnuah  fir a puhtu unaunu nih ngaihthiam a hal, asinain fir a puhmi unaunu cu a thin a hung tuk i mah kong lawngte kha a ruat. Nangtah cu bantukin na tong bal ve maw? Mah unaunu bantukin cun kan tong lai lo nain kan thin a kan huntermi hna kha kan ngaithiam kho men hna lai lo.

10. Kan thin a hun tikah zeinihdah a kan bawmh khawh?

¹⁰ Kan thin a hun tikah zeinihdah a kan bawmh khawh? Jehovah nih zeizong vialte a hmuh dih ti kha kan philh lo awk a si. A ding loin pehthlaih kan simi i telin kan tonmi thil vialte kha Pathian nih a hngalh dih. (Heb. 4:13) Harnak kan ton tikah a ngaih a chia. (Isa. 63:9) Pathian nih kan tonmi dinlonak vialte kha ka hloh dih cang lai tiah bia a kan kamh.—Biat. 21:3, 4.

11. Midang kan ngaihthiam hna tikah zei ṭhatnak dah kan hmuh?

¹¹ Midang kan ngaihthiam hna tikah kan i nuam deuh ti kha kan hngalh. Mah cu tangka fir puh a simi unaunu zong nih a hun hngalh ve. Caan tlawmpal hnuah unaunu nih a thinhunnak kha a tei khawh. Unaunu nih midang kan ngaihthiam hna ahcun Jehovah nih a kan ngaihthiam ve lai ti kha a hngalh. (Matt. 6:14) Unaunu nih a cungah a tuahmi cu a hmaan lo ti kha a hngalh ko nain ngaihthiam awkah a rak i thim. A phichuak cu unaunu cu a rak i nuam deuh i Jehovah rian zongah lungthin a rak pek khawh deuh.

12. Kuatkhat Johan 3:19, 20 in zeidah kan cawn khawh?

¹² Kuatkhat Johan 3:19, 20 rel. Kan dihlak in a caan ah ka sual timi ruahnak kan ngei tawn. Tahchunhnak ah, mi cheukhat cu biatak an cawn hlan i an rak tuahmi thil ruangah ka sual timi ruahnak an ngei. Cheukhat cu tipil an in hnu i an tuahmi palhnak ruangah ka sual timi ruahnak an ngei. Cu bantuk ruahnak ngeih cu a phung a si ko. (Rom 3:23) A hmaanmi thil tuah kan duh ti cu a fiang ko. Asinain “kan dihlak hin palhnak kan tuah cio tawn.” (Jeim 3:2; Rom 7:21-23) Ka sual timi ruahnak nih kan lung a kan nuamhter lo nain mah nih thil ṭha a kan tuahter khawh. Zeicah? Zeicahtiah ka sual timi ruahnak nih kan nunning kha a thlen khawh i palhnak tuah ṭhan ti lo awkah biakhiahnak a kan tuahter khawh.—Heb. 12:12, 13.

13. Ka sual tuk timi ruahnak kha zeicah kan ngeih peng awk a si lo?

¹³ Phundang in cun ka sual tuk timi ruahnak zong kan ngei kho men. Asinain kan i ngaihchih hnu le Jehovah nih a kan ngaihthiam hnu hmanhah ka sual timi ruahnak kan ngei kho rih. Mah bantuk ruahnak nih harnak a kan pek khawh. (Salm 31:10; 38:3, 4) Zeitindah? Hlanlio i a tuahmi palhnak ruangah ka sual timi ruahnak a ngei pengmi unaunu pakhat kong hi ruathmanh. Hitin a ti: “Khamh ka si lai lo tiah ka ruah caah Jehovah rianṭuannak ah kaa zuammi cu man a ngei lai lo tiah ka rak ruah.” Kan lak i tam deuh zong nih cutin an ruah ve. Cucaah ka sual tuk timi ruahnak ngeih lo awkah i zuam cu a biapi tukmi a si. Zeicah? Zeicahtiah Jehovah nih a kan ngaihthiam ko nain a rianṭuannak kha kan ngol ahcun Satan cu aa nuam tuk lai.—2 Korin 2:5-7, 11 he tahchunh.

14. Jehovah cu kan cungah a lung a dong lo ti kha zeitindah kan hngalh khawh?

¹⁴ ‘Jehovah cu ka cungah a lung a dong lo ti kha zeitindah ka hngalh khawh?’ tiah kan ruah men lai. Cutin naa hal ahcun Jehovah nih na sualnak aan ngaihthiam khawh ti kha mah nih a langhter. A luancia kum tampi lioah Vennak Innsang pakhat nih hitin a ti: “Aa lomi sualnak kha atu le atu kan tuah lengmang men lai. Pathian kan biak hlan i kan derthawmnak hna kha kan tei khawh rih lo caah a si kho men. . . . Na lungdong hlah. Jehovah  ngaihthiam khawh lomi sualnak ka tuah tiah ruat hlah. Satan nih cu bantuk ruahnak kha ngei seh ti aan duh. Mah palhnak na tuah tikah na lung aa nuam lo i na ngaih a chia. Mah nih mi ṭhalo na si lo i Jehovah nih aan ngaihthiam khawh ti kha a langhter. Toidornak ngei law Jehovah ngaihthiamnak hmuh awkah thlacam peng. Mah tikah a thiangmi chiaṭha thleidannak lungthin ngeih awk le palhnak tuah ti lo awkah aan bawmh lai. Ngakchia pakhat nih aa lomi palhnak a tuah hmanhah a pa sinah bawmhnak a hal lengmang. Cu bantukin kannih zong Jehovah sinah bawmhnak kan hal peng ahcun a kan bawmh ve lai.” *

15-16. Jehovah cu kan cungah a lung a dong lo ti kha an hngalh tikah mi cheukhat cu zeitindah an um?

¹⁵ Jehovah salle tampi cu an cungah Jehovah a lung a dong lo ti an hngalh caah hnemhnak an hmu. Tahchunhnak ah, a luancia kum tampi lioah unaupa pakhat cu “Baibal Nih An Nunning A Thlen” timi aa pehmi capar a relmi nih a lung a suk tuk. Mah capar ah unaunu pakhat nih hlanlio i a tonmi harnak ruangah Jehovah nih a dawt kha zumh awkah aa harh tiah a ti. Tipil a in hnu tiang kum tampi chung cu bantuk ruahnak a rak ngei. Asinain tlanhnak man kong kha thukpi in a ruah, mah nih Jehovah nih a dawt ti kha zumh awkah a rak bawmh. *

¹⁶ Unaunu hmuhtonnak nih mah unaupa cungah zeitindah huham a ngeih? Hitin cakuat a ṭial: “Ka ngakchiat lioin a thurhnawmmi hmanthlak zoh nih a ka lem i mah kha hlawt awkah kaa harh tuk. Nai zongah cutin ka zoh ṭhan. Khrihfa upa sinah bawmhnak ka hal hna i ka sining kha ka hun tawnghtham khawh deuh. Jehovah nih a ka dawt ti le ngaihthiam a ka duh ti ka zumh khawh nakhnga an ka bawmh. Asinain a caan ah man ka ngei lo i Jehovah nih a ka daw lo tiah ka ruah rih. [Mah unaunu] kong ka relmi nih ka lung a ka suk tuk. Pathian nih ka sualnak a ka ngaithiam lai lo tiah ka chim ahcun a Fapa tlanhnak man cu ka sualnak khuh awkah a za lo tiah ka chimmi bantuk a si lai ti kha ka hun hngalh. Mah capar kha ka riam i kaa chiah, cucaah Jehovah nih a ka daw lo tiah ka ruah fatin mah capar kha ka rel i ka ruah ṭhan khawh.”

17. Lamkaltu Paul nih ka sual tuk timi ruahnak rap kha zeitindah a rak hrial?

 ¹⁷ Cu bantuk hmuhtonnak nih lamkaltu Paul kong kha a kan hngalhter ṭhan. Khrihfa a si hlanah sualnak nganpi a rak tuah. Paul nih a rak tuahmi thil kha a philh lo nain mah kong kha atu le atu a ruat lo. (1 Tim. 1:12-15) Tlanhnak man kha amah pumpak laksawng in a rak hmuh. (Gal. 2:20) Paul nih ka sual tuk timi ruahnak rap kha a hrial i Jehovah kha a ṭha bikmi pek dingin a rak i zuam.

18. Hi capar in zeidah kan cawn khawh?

¹⁸ Hi capar ah kan i ruahmi rap kong in zeidah kan cawn khawh? (1) Philh khawh lomi thil hna cu Jehovah sinin kan hmuhmi laksawng an si. Asinain hlanlio kan nunning cu zeitlukin a ṭhat hmanhah hmailei ah kan hmuh dingmi vawlei thar nunnak cu a ṭha chinchin lai. (2) Midang nih kan lung an kan fahter ko nain kan ngaihthiam hna ahcun Jehovah rian cungah lungthin kan pek khawh lai. (3) Jehovah rian lunglawm tein ṭuannak nih ka sual tuk timi ruahnak ngeih lo awkah a kan bawmh khawh. Paul bantukin Jehovah nih a kan ngaihthiam ti kha kan zumh a hau.

19. Vawlei thar ah kan ngaih a kan chiattermi thil vialte kan philh dih cang lai ti kha zeitindah kan hngalh khawh?

¹⁹ Zungzal in kan nung lai timi ruahchannak kan ngei. Vawlei thar i kan nun tikah kan ngaih a kan chiattermi thil vialte kha kan philh dih cang hna lai. Mah caan kong he aa tlaiin Baibal nih hitin a ti: “Hlanlio thil cu a philh in philh an si cang lai.” (Isa. 65:17) Mah hi ruathmanh: Cheukhat cu Jehovah rian kan ṭuannak a saumi le a kum a upa cangmi kan si men lai, asinain vawlei thar ahcun kan no ṭhan lai. (Job 33:25) Cucaah hlanlio kong kha ruat ti loin hmailei kong tu kha ruat in nung hna u sih.