1-2. Eda na muria vakacava na ivakasala ena Vosa Vakaibalebale 4:25? Tukuna e dua na ivakaraitaki.

DIKEVA mada e tolu na ivakaraitaki qo. E dau vakasamataka e dua na tacida yalewa itabaqase na ka vinaka e marautaka ena gauna sa oti. Sa dredre vua na bula ena gauna qo, ia e cakava tiko ga na ka e rawata ena nona qaravi Jiova. (1 Kor. 15:58) E raitayaloyalotaka e veisiga ni sa tiko ena vuravura vou kei ratou nona vuvale kei na itokani. E dua tale na tacida yalewa e vakasamataka nona vakararawataki koya vakalevu e dua na tacida, ia e vakatulewataka me vosoti koya. (Kolo. 3:13) E nanuma vinaka e dua na tacida tagane na nona cala makawa, ia e vakasamataka na ka e rawa ni cakava ena gauna qo me yalodina tiko ga vei Jiova.—Same 51:10.

² Eratou tautauvata vakacava na tolu na tacida qori? Eratou nanuma na ka sa oti, ia eratou sega ni vakasamataka tiko ga. Eratou “rai vakadodonu i liu” ina gauna se bera mai.—Wilika Vosa Vakaibalebale 4:25.

3. Na cava e bibi kina meda “rai vakadodonu i liu” ina gauna se bera mai?

³ Na cava e bibi kina meda “rai vakadodonu i liu” ina gauna se bera mai? Ena veve nona ilakolako o koya e rai wasoma i muri, eda na sega tale ga ni qaravi Jiova vinaka keda vakasamataka tiko ga na ka eda dau cakava ena gauna sa oti.—Luke 9:62.

4. Na cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

⁴ Eda na veivosakitaka ena ulutaga qo e tolu na dai meda qarauna, e rawa nida vakasamataka tiko ga kina na ka sa  oti. * Oya: (1) noda diva na ka sa sivi, (2) noda cudru tiko ga, kei na (3) ni ora vakasivia na lomada. Eda na veivosakitaka na yaga ni ivakavuvuli vakaivolatabu ena ituvaki yadua, meda kua kina ni vakasamataka tiko ga “na ka sa sivi,” ia meda vakasamataka “na ka e tu mai liu.”—Fpai. 3:13.

5. Na cava e tukuni ena Dauvunau 7:10 meda qarauna?

⁵ Wilika Dauvunau 7:10. Dikeva ni sega ni tukuni ena tikinivolatabu qo ni cala meda taroga: “Na cava e vinaka kina na gauna sa oti?” E isolisoli i Jiova noda nanuma na veika vinaka. Ia e kaya na tikinivolatabu: “Mo kua ni kaya, ‘Na cava e vinaka kina na gauna sa oti mai na gauna qo?’” Meda qarauna gona noda vakatauvatana na gauna sa oti kei na gauna qo, da qai nanuma ni sa ca sara ga na gauna qo. E tukuna va qo e dua tale na vakadewa ni iVolatabu: “Mo kakua ni kaya, ‘Ena vuku ni cava sa vinaka kina na gauna eliu, ka ca na gauna qo?’ Ni sa sega ni vuku na nomu taroga na ka oqo.”

6. Na cava e sega ni ka vakavuku kina meda kaya ni vinaka ga na gauna sa oti? Tukuna e dua na ivakaraitaki.

⁶ Na cava e sega ni ka vakavuku kina meda kaya ni vinaka ga na gauna sa oti? Nida diva qori, eda na rawa ni nanuma ga na veika vinaka sa yaco oti, eda guilecava na veika dredre eda sotava. Dikeva mada na nodra ivakaraitaki na Isireli makawa. Nira biuti Ijipita, e totolo wale nodra guilecava na veika dredre era sotava e kea. Era nanuma ga na kakana vinaka. Era kaya: “Sa dua na ka na noda vakananuma na ika eda dau kania wale mai Ijipita, na kiukaba tale ga, na meleni, na varasa kei na qaliki!” (Tiko 11:5) Vakacava era kania “wale” na ka kece qori? Sega, era vakalolomataki. Ena gauna ya, era vakasaurarataki ira na Isireli  na kai Ijipita mera bobula. (Lako 1:13, 14; 3:6-9) Ia toso na gauna era guilecava na veika dredre, era diva lesu na veika sa oti. Era nanuma tiko ga na gauna marautaki sa sivi, era sega ni vakasamataka na veika vinaka e cakava vei ira o Jiova. E sega ni taleitaka o Jiova na nodra ivakarau.—Tiko 11:10.

7. Na cava e uqeta e dua na tacida yalewa me kua ni diva tiko ga na gauna sa oti?

⁷ Na cava meda cakava meda kua ni diva tiko ga na gauna sa oti? Dikeva mada nona ivakaraitaki e dua na tacida yalewa, e tekivu veiqaravi e Peceli e Brooklyn ena 1945. Toso na gauna, e vakamau kei na dua na tacida tagane e lewenivuvale e Peceli, rau mani veiqaravi kina me vica vata na yabaki. Ia ena veiyabaki ni 1970, e tauvimate o tagane. E kaya na tacida yalewa, na gauna sa kila kina o watina ni sa voleka ni mate, e tukuna vua eso na ivakasala vinaka me vakayaloqaqataki koya ni sa na yada. E kaya na tacida tagane: “Daru sa marautaka mai nodaru bula vakawati. Levu era sega ni vakila qori.” Ia e uqeti tacida yalewa: “O na sega ni guilecava na veika vinaka daru marautaka, ia mo kua ni vakasamataka tiko ga qori. Ni toso na gauna, sa na oti nomu rarawa. Kua ni yalolailai se rarawataka na ka e yacovi iko. Mo marautaka na gauna daru qaravi Jiova vata kina. . . . Nomu rawa ni nanuma qori, e isolisoli ni Kalou.” Qori e dua na ivakasala yaga.

8. E yaga vakacava nona muria na tacida yalewa na ivakasala i watina?

⁸ E muria na tacida yalewa qori na ivakasala nei watina. E yalodina vei Jiova me yacova ni takali ni sa yabaki 92. Ni vo e vica na yabaki me qai takali, e kaya: “Niu raica lesu na 63 na yabaki noqu qaravi Jiova vakatabakidua, au rawa ni tukuna niu marautaka vakalevu.” Na vuna? E kaya: “Au marautaka dina nida lewe ni mataveitacini kei na noda inuinui meda bula vata ena parataisi e vuravura, me  tawamudu noda qarava na Dauveibuli Cecere na Kalou dina duadua ga o Jiova.” * E ivakaraitaki vinaka dina na tacida qo ni vakanamata ina gauna se bera mai!

9. Me vaka e tukuni ena Vunau ni Soro 19:18, gauna cava ena rairai dredre kina meda veivosoti?

⁹ Wilika Vunau ni Soro 19:18. Eso na gauna, e dau dredre meda vosota ni caka ca vei keda e dua na tacida, itokani voleka, se wekada. Kena ivakaraitaki, e dua na tacida e beitaka e dua tale na tacida yalewa ni butakoca nona ilavo. Toso na gauna, e qai liaca na tacida e veibeitaki ni sega ni dina, mani kere veivosoti, ia e rarawa sara ga na tacida yalewa e beitaki. E vakasamataka tiko ga na ka e yaco. Sa bau yacovi iko tale ga qori? Ke sega mada ga ni va sara qori na ituvaki eda sotava, e macala ga ni dua na gauna eda rairai cudru se nanuma ni dredre meda veivosoti.

10. Na cava ena vukei keda nida cudru?

¹⁰ Na cava ena vukei keda nida cudru? Meda nanuma tiko ni o Jiova e raica na ka kece. E kila vinaka na ka eda sotava tiko, okati kina na ka ca e dau caka vei keda. (Iper. 4:13) E dau rarawa ena gauna eda rarawa kina. (Aisea 63:9) E yalataka gona ni na vakaotia na mosi e vu mai na veika ca e caka vei keda.—Vkta. 21:3, 4.

11. E yaga vakacava nida dau veivosoti?

¹¹ Meda nanuma tiko ni yaga vakalevu vei keda nida veivosoti. Qori na ka e vakadinata na tacida yalewa e cavuti ena parakaravu e ciwa. Toso na gauna sa qai vosoti koya na tacida yalewa a beitaki koya. E liaca ke da veivosoti, ena qai vosoti keda o Jiova. (Maciu 6:14) E kila ni cala na ka e cakava na tacida yalewa kadua, ia e vakatulewataka me vosoti koya. Na cava e yaco? Sa marau vakalevu, e kauaitaka tale ga nona qaravi Jiova.

12. Na cava eda vulica ena 1 Joni 3:19, 20?

¹² Wilika 1 Joni 3:19, 20. O keda kece e dau ora na lomada ena so na gauna. Kena ivakaraitaki, eso e ca na lomadra ena ka era cakava ni bera nira vulica na ka dina. Eso tale e ca na lomadra nira cakava na ka ca nira papitaiso oti. (Roma 3:23) E macala nida via cakava na ka dodonu. Ia “eda dau tarabe kece.” (Jeme. 3:2; Roma 7:21-23) Eda sega ni vinakata me ca na lomada, ia e rawa ni yaga. Na vuna? Ni ca na lomada ena uqeti keda meda veisau, meda kua tale ga ni vakaruataka na noda cala.—Iper. 12:12, 13.

13. Na cava meda qarauna kina me kua ni ora vakasivia na lomada?

¹³ Ena yasana kadua, e rawa ni ora tale vakasivia na lomada. Ena sala cava? E ca tiko ga noda lewaeloma nida sa veivutuni mada ga, sa vakaraitaka tale ga o Jiova ni sa vosoti keda. Qori e rawa ni veivakaleqai. (Same 31:10; 38:3, 4) Na vuna? Dikeva mada nona ivakaraitaki e dua na tacida yalewa e ca tiko ga na lomana ena nona cala makawa. E kaya: “Au nanuma ni sega na betena noqu gumatua ena qaravi Jiova baleta niu na rairai sega ni vakabulai.” De dua e levu vei keda e va tale ga qori na nodra rai. E bibi gona meda qarauna. Na vuna? Ena marau vakalevu o Setani ke da soro ena noda veiqaravi, vakabibi ke sa vosoti keda mada ga o Jiova!—Vakatauvatana 2 Korinica 2:5-7, 11.

14. Eda vakadeitaka vakacava ni sa vosoti keda o Jiova?

¹⁴ De dua eda na taroga, ‘Au kila vakacava  ni sa vosoti au o Jiova?’ Ni o taroga qori, e vakaraitaka ni rawa ni vosoti iko o Jiova. Ena vica vata na yabaki sa oti, e kaya Na Vale ni Vakatawa: “Eda rawa ni cala se tarabe wasoma ena dua na ivalavala sa matau tu vei keda. . . . Kua ni yalolailai. Kua ni nanuma ni sa sega ni vosoti rawa nomu cala. Qori sara ga na ka e vinakata o Setani mo vakabauta. Nomu rarawataka mada ga na cala qori, e ivakadei ni o sega ni tamata ca, o rawa ni vosoti. Kua ni oca ena nomu masuta na Kalou ena yalomalumalumu kei na yalodina mo kerea nona veivosoti, me vakasavasavataki iko, me vukei iko tale ga. Me vaka na gone e golevi tamana tiko ga ke sotava vakavica na leqa, mo kerea tiko ga vei Jiova nona veivuke. Ena marautaka me vukei iko ena vuku ni nona loloma soli wale.” *

15-16. Na cava era tukuna eso nira kila ni se lomani ira tiko ga o Jiova?

¹⁵ Era vakacegui e levu na tacida nira kila ni se lomani ira tiko ga o Jiova. Kena ivakaraitaki, ena vica na yabaki sa oti e dua na tacida tagane e uqeti koya na irogo e tabaki ena ulutaga “E Veisautaka na Bula na iVolatabu.” Ena ulutaga ya, e kaya e dua na tacida yalewa ni dredre me vakabauta ni rawa ni vosoti koya o Jiova ena veika ca e dau cakava e liu. E va tu qori na nona rai ni sa oti e vica vata na yabaki na nona papitaiso. Ia e qai veisau na nona rai ni vakasamataka vakatitobu na ivoli. *

¹⁶ E uqeta vakacava na tacida tagane qori na irogo qo? E vola: “Niu se gone, au dau saga meu valuta na sara iyaloyalo vakasisila niu a bobula tu kina. Ia wale ga qo au se baci rawai. Au qara nodratou veivuke na qase ni ivavakoso, e vukei au sara meu valuta na noqu malumalumu. Eratou vakadeitaka vei au na qase ni lomani au na Kalou qai dauveivosoti. Ia eso na gauna au dau beci au, e vaka me sa na sega tu ga ni lomani au o Jiova. Niu wilika na ka e sotava na tacida yalewa qo, e vukei au sara ga. Au sa qai kila ni gauna au nanuma kina ni na sega ni vosoti au rawa na Kalou, e  vaka sara ga au tukuna tiko ni sega ni veirauti na isoro i luvena me bokoca na noqu ivalavala ca. Au sa kotiva na ulutaga qo, meu rawa ni wilika qai vakasamataka vakatitobu ena gauna au yalolailai kina.”

17. Na cava e cakava na yapositolo o Paula me kua ni ca tiko ga na lomana?

¹⁷ Na irogo va qori eda lai vakasamataka kina na yapositolo o Paula. Ni bera ni lotu vaKarisito, e dau cakava tu eso na ivalavala ca bibi. E nanuma vinaka tu o Paula na ka e dau cakava, ia e sega ni vakasamataka tiko ga. (1 Tim. 1:12-15) E okata na ivoli me iloloma ni Kalou vua. (Kala. 2:20) E sega gona ni ora tiko ga na loma i Paula, e kauaitaka ga na sala me solia tiko ga kina nona vinaka vei Jiova.

18. Na cava eda sa vulica ena ulutaga qo?

¹⁸ Na cava eda vulica nida dikeva na dai e veivosakitaki ena ulutaga qo? (1) E isolisoli i Jiova na noda nanuma na gauna marautaki sa sivi; ia se mani vakacava na kena vinaka, ena totoka sara na noda bula ena vuravura vou. (2) Era na rairai vakararawataki keda eso, ia nida veivosoti, eda rawa ni marautaka na noda qaravi Jiova. (3) Ni ora vakasivia na lomada, eda na sega ni marautaka noda qaravi Jiova. Me vakataki Paula, e bibi meda vakabauta ni sa vosoti keda o Jiova.

19. Eda kila vakacava ni na sega ni vakararawataki keda ena vuravura vou na ka sa oti?

¹⁹ Eda vakanamata meda bula tawamudu. Nida bula ena vuravura vou, eda na sega tale ni vakasamataka na ka e dau vakararawataki keda. E tukuna na iVolatabu me baleta na gauna qori: “Ena sega tale ni nanumi na ka makawa.” (Aisea 65:17) Vakasamataka mada ya: Eso vei keda sa qase sara ena noda qaravi Jiova, ia ena vuravura vou eda sa na gone tale. (Jope 33:25) Meda vakadeitaka mada ga meda kua ni nanuma tiko ga na ka sa sivi. Ia meda vakanamata ina vuravura vou qai cakava na ka eda rawata ena gauna qo meda tiko tale ga kina!