1-2. Ányị ahị tị́ ka bwu kpa ẹla ọmẹjẹ ọlụpwụ nya Etu 4:25 họ ụkụrwọ? Ọ-chụ pwokwita iyina à tị́ ji?

KỤ IRYA u-uhye nya ọ-chụ pwokwita ịlẹ wẹẹ. Ọọnahị ọnyang ọhẹ kọ ri ọngọgbahị lẹ, juwa kụ irya u-uhye nya ụka ọkpịpyọ-kpịpyọ ọlẹ kọ la ụka ko ri ọyẹẹnọ. Nanana nyori ọhịhị lujwo họọ lẹẹlẹẹ, ọ kịnyaa la ọ-họ ang myị́ ang ọlẹ kọ ka jụ́ họ ha iJihova myị́. (1 Kọr. 15:58) Ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị, ọ kaa kpa irya nya olegu yẹ ịlọmwụ, alugbiyegu bala aligu nyamwụ kị juwa lawụlẹ odehe onyeewe. Ọọnahị ọnyang ọkịla kpịtịya nya ẹla ọlẹ ká ọngọhẹ họ wọ́ọ ẹjẹ nyịlẹhị-ịlẹhị ọọjịra-jịra, ma o cheje nyọka kụ irya u-uhye nya ẹla ọọwa ka. (Kol. 3:13) Ọọnahị ọlẹng ọkịla kpịtịya nya ẹlẹhẹ kọ gwọọ gụ họ lụka ọkẹkpẹ, ma ọ ya irya nyamwụ wuu nọ uhye nya ang ọlẹ kọ ka họ lẹẹlẹẹ nyọka godayị giri-giri ha iJihova.​—Eje. 51:10.

² Ẹlịyẹ à tị́ la okpokpo ẹ-ẹga nya aanahị ịwẹ? Ịwa wuu kpịtịya nya ang ịlẹ kị họ taa lụka ọkẹkpẹ, ma ị́ kịnyaa la ọ-yẹhị rịrị kẹkpẹ ka. Ọkọkọ nyọọwa, ị ya “ẹhị [nyaa] rịrị kịlahị kpụrụrụ.”​—Wa Etu 4:25.

3. Ịyẹ tị́ du kahị baba nyọka ya “ẹhị [nyahị] rịrị kịlahị kpụrụrụ”?

³ Ịyẹ tị́ du kọ baba nyọka ya “ẹhị [nyahị] rịrị kịlahị kpụrụrụ”? Ọngịnyị ọlẹ kọ ja jẹdịyẹ chẹhị kẹkpẹ á ka jẹ́-ẹ jẹdịyẹ kpụrụrụ ka. Ịnyịnyị ọ la ẹ-ẹga nya ịgba ọgbagba nyahị ha iJihova lẹ. Kori kahị kaa kụ irya ụka myị́ ụka u-uhye nya ang ịlẹ kị họ kẹkpẹ lee ang ịlẹ kahị họ ene-ene, áhị ka jẹ́-ẹ gbịgba ha iJihova la ọkịlẹtụ nyahị wuu ka.​—Luk. 9:62.

4. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka kụ ẹhị yẹ a-ang ọjẹ́jẹ ọlẹ?

⁴ Ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ, ahị ka ya ẹla u-uhye nya anya ịta ịlẹ kị ka du kahị ka yẹhị rịrị kẹkpẹ. * Anya ịịwa ri: (1) iwoo, (2) ẹla  ọ-kpa ẹ-ẹpwụ, bala (3) ịlọhị ọ-nwụ la abyị. Ẹ-ẹga nya ọnyọọnyị, ahị ka yẹ jaabwọ ká ẹla ọla ịBayịbụụ ka dahị ụbwọ nyọka ya irya nọ u-uhye nya “ang ịlẹ kị ji ẹkpẹ” ka, ma kahị ka ya irya nyahị nọ u-uhye nya ‘ang ịlịlahị.’​—Filip. 3:13.

5. Ụnya oyina ụpwụ nya Ọngọlirya 7:10, à tị́ dahị ọna u-uhye nyamwụ?

⁵ Wa Ọngọlirya 7:10. Ọgba ọlẹ á ya nyori nyị tịpyọ nyọka to woo yẹkẹẹ: “Ịyẹ tị́ du ká ang há lụka nya oyi onyogo”? ka. Ịtịya ọkpụkpụ ọnyịịla ri āhị bwu ẹga nya iJihova. Ọkọkọ nyọọwa, ọgba ọwẹ ya nyori: “A tọ wo yẹkẹẹ, ‘Ịyẹ tị́ du ká ang há lụka nya oyi onyogo gụ ọlẹẹlẹẹ?’ koo.” Lẹ, ahị ka dụmwọ-dụmwọ kahị ka chụ ọhịhị nyahị ọlụka ọkẹkpẹ ka pwoku ọhịhị nyahị lẹẹlẹẹ bala ọ-kụ irya nyori ang myị́ ang wuu tịpyọ lẹẹlẹẹ gụ ka.

6. Ịyẹ tị́ du kọ pwoku nyọka juwa kụ irya nyori ọhịhị nyahị ọlụka ọkẹkpẹ há gụ ka? Ọ-chụ pwokwita oyina à tị́ ji?

⁶ Ịyẹ tị́ du kọ pwoku nyọka juwa kụ irya nyori ọhịhị nyahị ọlụka ọkẹkpẹ há gụ ka? Chajị ahị ka kpịtịya nya ang ịnyịịla kem, ahị tị ka deeri nya ang ịtịpyọ ịlẹ kị họ lụka ọwẹ. Kụ ẹhị yẹ ẹla ọlẹ kọ họ ẹ-ẹga nya ala Isirẹlụ lụka onyogo wẹẹ. Nyọlẹ kị kpehe bwu Ijipiti kpá, ị deeri ahyaahị jaabwọ ká ọhịhị lujwo haa kaka ba ụ-ụwa. Ọkọkọ nyọọwa, ị ya irya nyaa nọ u-uhye nya ang iriri ịlụwa. I yẹkẹẹ: “Ụ-ụwa Ijipiti lẹ, ahị kaa ye iyenyi ri lorwaahị jaabwọ kọ haahi. Ahị kaa ri apwụ bala ịbẹhị bala ụma nya aribacha datị-datị bala ịgaliki wu ẹpwụ kpọngkpọng.” (Ọwa. 11:5) Ma, ị ri ang iriri ịwẹ “lorwaahị” ịnyịlẹhị? Ehe. Ị yẹ akama nyịlẹhị-ịlẹhị; ala Ijipiti kpaa yụhị laa anyịhị ụka ọwẹ. (Ehe. 1:13, 14; 3:6-9) Ma, i deeri nya akama ịwẹ ị-ịlahị juwa wo iwoo nya ang ịlẹ kị họ kẹkpẹ. Ị chụ nyọka ya irya nyaa nọ u-uhye nya ang ịlụka ọkẹkpẹ, ọkọkọ nyọka ya irya nyaa nọ u-uhye nya ang ịnyịịla ịlẹ ká iJihova wẹẹ họ haa. Abwẹla nyaa wụ́ iJihova ẹjẹ.​—Ọwa. 11:10.

7. Ịyẹ tị́ da ọọnahị ọnyang ọhẹ ụbwọ nyọka cheji ba hi ụnya nya iwoo?

⁷ Ányị ahị tị́ ka bwu cheji ba hi ụnya nya iwoo? Kụ ẹhị yẹ ọgụ-ẹpẹtẹ nya ọọnahị ọnyang ọhẹ kọ dọmwụ nya ọ-họ ụkụrwọ ị-ịBẹtẹlụ ọla Brooklyn la 1945 wẹẹ. Nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, ọ rụrwọ ọọnahị ọlẹng ọhẹ kọ kaa họ ụkụrwọ ị-ịBẹtẹlụ ịnyịnyị. Ị  họ ụkụrwọ lawụlẹ ẹ-ẹpwụ nya ẹka lụmẹ-lụmẹ. Ma la 1976, ọrụmwụ jụ́ ẹdụrụ. O ya nyori ụka ọlẹ ká ọrwọwa nyị jẹ́ nyị ja ka gbu, nyị ju ọwa ọhụ ọnyịịla ọhẹ nyọka da ọwa ụbwọ bọhụ ụka kọ gbu kpá. Ọrụmwụ byoo yẹkẹẹ: “Ahị chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ a-awụlẹ oyeye nyahị, angịnyị lụmẹ-lụmẹ á ye ọkẹkẹnị ụma ọlịịwẹ ka.” Ma, ọ myịmyị byoo yẹkẹẹ: “A tị́ yẹhị rịrị kẹkpẹ koo. Ịlẹhị lẹ, á ka deeri nya ang ịnyịịla ịlẹ kahị họ lawụlẹ wuu kpá myị́ ka. Jaabwọ ká ụka tị wẹẹ chịpwụrụ, ịnyịnyị ọjụjụ nyang à ka myị́ dụmwọ-dụmwọ lẹ. Ọkịlẹtụ a kpụng enyi lụmẹ bala ọ-tọng olujwo u-uhye nya ang ọlẹ kọ họ tang ka. Chị ọkẹkẹnị u-uhye nya ụka ọkpịpyọ-kpịpyọ ọlẹ kahị gbịgba ha iJihova lawụlẹ. . . . Ịtịya ọkpụkpụ ri āhị ọlẹ ká Ohe Oluhye ya hahị.” Á myị nyori ọhụ ojuju ọnyịịla à wẹ ka?

8. Ányị ọọnahị ọnyang ọhẹ à tị́ ye apyobwuna bwu ọhụ ojuju nya ọrụmwụ?

⁸ Ọọnahị ọnyang ọwẹ kpa ọhụ ojuju nya ọrụmwụ họ ụkụrwọ. Ọ gbịgba ha iJihova la ọmyịmyị gbee kọọ gbu ụka kọ gu ẹka iwo ihikichu kụrụ imiiye (92). La ẹka ịmanyị-ịmanyị ene kọọ gbu, o yẹkẹẹ: “Ụka kam chẹhị kẹkpẹ ka yẹ ụka ọlẹ kam kpa ọhịhị nyam wuu gbịgba ha iJihova gụ ẹka iwo ịrwọnyẹ kụrụ ịta (63), m ka jẹ́-ẹ ya nyori m chị ọkẹkẹnị nyịlẹhị-ịlẹhị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyam.” Ịyẹ tị́ du? Ọ da ẹla ọwẹ wụlẹ yẹkẹẹ: “Ang ọlẹ kọ du ká ọhịhị kaa kpịpyọ gụgụ wuu ri, o-ji ẹpwụ nya ugbiyegu ọnyịịla nya aanịna alẹng bala anyang bala ahị ọdahile nyọka hịhị balaa ụ-ụwa odehe onyeewe juwa gbịgba ha iJihova, ọngọlẹ kẹnẹ-kẹnẹ ko ri Ohe nyịlẹhị bala Ọngọ Họ Ang Wuu gboyi myị́ oyi.” * Ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla nya ọngịnyị ọlẹ kọ yẹhị rịrị kịlahị kpụrụrụ à wẹ lẹ!

9. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ala iLivayị 19:18 ya, ụka oyina ọ tị́ ka lujwo nyịlẹhị-ịlẹhị hahị myị́ nyọka hịnyọhi?

⁹ Wa Ala iLivayị 19:18. Ụka ọhẹ ọ kaa lujwo nyịlẹhị-ịlẹhị nyọka hịnyọhi kori ká ọngọlẹ kọ họ ẹla wụụhị ẹjẹ á ri alọjịra-jịra, oligu lee olugbiyegu nyahị. Ọ-chụ pwokwita, ọọnahị ọnyang ọhẹ  ọọjịra-jịra chị ẹla ba ọọnahị ọnyang ọkịla ododu nyori nyị hu okpoko nyọwa yoyi. Ọ ka nọ pyịnyẹng, ọọnahị ọọwa yẹ nyori ẹla ọlẹ kọ họ nyị́ pwoku ka kpụ̀ ọ yụbwọ beji. Ma, ẹla ọọwa tị wụ́ ọọnahị ọkịla ọlaa ẹjẹ yẹẹyẹẹ, ọ lujwo họọ nyọka hwabwọ la ọ-kụ irya u-uhye nya ẹlẹwẹ. Ọ lang ịịwẹ ẹnẹhẹ lẹ? Kori ká iwe-ahụrụ nyahị-ị́ dọmwụ lala ụma ọwẹ kpangga ka wẹwẹ, ọ chịkpẹẹ kọ ka la iru nyahị lala o-ri ahị nyị́ ka jẹ́-ẹ hịnyọhi ha ọngọlẹ kọ họ ẹla wụ́ụhị ẹjẹ ẹnẹnẹhẹ ka myị́.

10. Ẹlịyẹ à tị́ ka dahị ụbwọ ụka kọ lujwo hahị nyọka hịnyọhi?

¹⁰ Ẹlịyẹ à tị́ ka dahị ụbwọ ụka kọ lahị ujwo nyọka hịnyọhi? Ahị ka kpịtịya pyii nyori iJihova yẹ ang myị́ ang wuu. Ọ jẹ́ ẹla ọnyị myị́ ọnyị ọlẹ kahị wẹẹ chịpwụrụ bwu tụ́ ụka ká ọngịnyị-ị́ họhị ẹla ọkịrọrọ. (Hib. 4:13) Ọ tị kaa tọọ olujwo ụka kahị juwa yẹ akama. (Ayị. 63:9) Ọ myị́ ọnụ nyori lụka o-kpii, ọ ka myị́ ajụjụ ọnyị myị́ ọnyị ọlẹ kahị la ọọlajị nya ẹla ọkịrọrọ ọlẹ kị họ ẹ-ẹga nyahị.​—Ọwụ. 21:3, 4.

11. Ányị ahị tịị bwu ye apyobwuna ụka kahị hịnyọhi ha angịkịla?

¹¹ Ahị kpịtịya ịnyịnyị nyori ụka kahị hịnyọhi ha angịkịla, ahị kaa ye apyobwuna. Ịnyị ọọnahị ọnyang ọlẹ kị me ọnụ ba à wẹ ka jẹ́ ụka ohyẹẹkpẹ lẹ. Ọ ka nọ chẹẹ, ọ jẹ́ hịnyọhi ha ọọnahị ọlẹ kọ me ọnụ bọọ nyori nyị hu okpoko nyọwa yoyi bala ọ-hwabwọ la ọ-kpa ẹla nyamwụ ẹ-ẹpwụ. Ọ jẹ́ nyori ụka kahị hịnyọhi ha angịkịla, iJihova kaa hịnyọhi hahị ịnyịnyị. (Mat. 6:14) Ịlẹhị lẹ, ọ jẹ́ nyori ẹla ọlẹ ká ọọnahị ọkịla ọlaa họ ẹ-ẹga nyamwụ nyị́ há ka, ọ tị chụ nyọka kpa ẹla ọọwa ẹ-ẹpwụ ka. Chajị nyọọwa, ọọnahị ọwẹ chị ọkẹkẹnị gụ olene bala ọ-jẹ́ ya irya nyamwụ wuu nọ u-uhye nya ịgba ọgbagba nya iJihova.

12. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ụpwụ nya 1 ịJọn 3:19, 20?

¹² Wa 1 ịJọn 3:19, 20. Ahị wuu kaa kpịlọhị abyị ụka ọhẹ. Ọ-chụ pwokwita, angịhyẹ kaa kpịlaa abyị u-uhye nya ang ịlẹ kị họ ene kịị wẹ ka jẹ́ ẹlịlẹhị. Angịkịla kaa kpịlaa abyị u-uhye nya ẹla ọlẹ kọ gwaa gụ họ nyọlẹ kị hu enyi Ohe kpá. Ẹla ịlịịwẹ á ri onyeewe ka. (Rom. 3:23) Ịlẹhị lẹ, ahị tịtọ nyọka họ ang ọnyịịla, ma “ahị angịnyị ehe wuu lawụlẹ ri angị kaa họ pyị.” (Jem. 3:2; Rom. 7:21-23) Nanana nyori ọ́ kaa kpụhị ịpyọ nyọka juwa kpịlọhị abyị ka, olegu ọlịnyị ka jẹ́-ẹ họ ang ọnyịịla hahị. Ịyẹ tị́ du? Chajị olegu nya ịlọhị ọ-kpụ abyị ka jẹ́-ẹ guhi gbịla nyọka ya ọhịhị nyahị da bala ọ-cheje nyọka mẹ ẹla ọlẹ kọ gụụhị gụ họ, họ myịmyị kaka.​—Hib. 12:12, 13.

13. Ịyẹ tị́ du kahị baba nyọka cheji ba hi ịlọhị ọ-nwụ la abyị?

¹³ Ụ-ụgbẹyị ọkịla, ọ chịkpẹẹ kahị ka la olegu nyịlọhị ọ-kpụ abyị kpoye-kpoye. Ọọwa ri ọ-ka kịnyaa la ọ-kpụ ịlọhị abyị ụka kahị dọmwụ yẹda kpá, ká iJihova mẹjẹ nyori ọ hịnyọhi hahị lẹ. Ụma nya abyị ọkpụkpụ ọlịịwẹ ka họhị ang myị́. (Eje. 31:10; 38:3, 4) Ányị ọ tị́ ka bwu lịnyị? Kụ ẹhị yẹ oja nya ọọnahị ọhẹ ọlẹ kọ kịnyaa la ọ-kpụ ịlọmwụ abyị u-uhye nya ịhọbịrị ịlẹ kọ họ lụka ọkẹkpẹ wẹẹ. O yẹkẹẹ: “Ọ lam lala o-ri, o ri ang ododu nyọka họ ụkụrwọ la ọngịrị-ọngịrị ha iJihova, chajị ḿ ka chịda ka myị́.” Iru nyahị ka la irya ụma nya ọọnahị ọwẹ myị́. Ọ baba nyịlẹhị-ịlẹhị kahị ka cheji ba hi ụnya nyịlọhị ọ-nwụ la abyị. Kụ irya jaabwọ ka Olegu Onyobyi ka chị ọkẹkẹnị kaka ba kori ká ẹla nyịlọhị á jụhị a-abwọ kọ tị dọmwụ jụ iJihova a-abwọ ka wẹẹ!​—Kụ ẹhị yẹ 2 Ala ịKọrịntị 2:5-7, 11.

14. Ányị ahị tị́ ka bwu jẹ́ myị̀myị̀ nyori ẹla nyahị á jụ iJihova a-abwọ ka?

¹⁴ Ahị tị myị́myị́ ka juwa kụ irya myị́ nyori, ‘Ányị m tị ka bwu jẹ́ myị̀myị̀ nyori ẹla nyam á jụ iJihova a-abwọ lẹka?’ Kori ka tọ ịtọ ẹla ọwẹ aalẹ, ọ mẹjẹ nyori iJihova ka jẹ́-ẹ hịnyọhi hang. La ẹka lụmẹ-lụmẹ kẹkpẹ, ụpwụ nya Ẹpwang ọ-Kụ Gbeji yẹkẹẹ: “Ẹla okpokpo ka gụụhị gụ họ ụka ịmanyị tị́ myị́. Ọhẹka, áhị jẹ́ kụrụ ọdẹwụ-dẹwụ ọlẹ kahị la ene kahị dọmwụ nyọka gbịgba  ha iJihova lẹka. Ahị ọdahile a gụụhị myị́ ka. A kụ irya nyori iJihova á ka jẹ́-ẹ hịnyọhi ọhọbịrị nyang ẹnẹnẹhẹ ka lẹ ka. Irya ọlẹ ká Olegu Onyobyi tịtọ kahị ka la kpangga à wẹ lẹ. Nyọlẹ ká ẹla ọọwa wẹẹ tọng olujwo bala ọ-jụng ụka myị́ ụka kọ gụng gụ họ mẹjẹ nyori á ri ọngịnyị ọtịpyọ ka, iJihova ka jẹ́-ẹ hịnyọhi hang. Kpịlọng keji ka kịnyaa la ọ-raabwọ bịlẹ Ohe Oluhye kọ ka hịnyọhi hang, dang ụbwọ nyọka la irya oleje ocheri-cheri bala ọ-hwabwọ la ọ-ma ẹla ọọwa họ. Onjwo ochiche kaa ka ẹga nya adamwụ ụka myị́ ụka nyọka bịlẹ ụbwọ ọdada, kori kọ dọmwụ la akama okpokpo ụgbabwọ ịmanyị tị́ wẹwẹ. Lẹ, kịnyaa la ọ-bịlẹ iJihova kọ ka dang ụbwọ. Ọ tị ka dang ụbwọ ịnyịlẹhị chajị nya ọnahị ọtụka nyamwụ.” *

15-16. Ányị ọ tị́ kaa la angịhyẹ ụka kị wẹ ka jẹ́ nyori ẹla nyaa á jụ iJihova a-abwọ ka?

¹⁵ Angịnyị nya iJihova lụmẹ-lụmẹ kaa ye ẹjẹ ọkpụkpụ nyọka jẹ́ nyori ẹla nyaa á jụ iJihova a-abwọ ka. Ọ-chụ pwokwita, la ẹka ịmanyị-ịmanyị kẹkpẹ, ọọnahị ọlẹng ọhẹ ye ọhụ ojuju bwu egbeju nya ẹlẹhẹ ọlẹ kọ wa ẹ-ẹga ọlẹ ko ri, “The Bible changes lives.” E-egbeju nya ẹla ọọwa, ọọnahị ọnyang ọhẹ ya nyori chajị nya ang ịtịpyọ ịlẹ kị họ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyamwụ lụka ọkẹkpẹ, ọ lọọ ujwo nyọka myị nyori iJihova ka jẹ́-ẹ la ọhaha ẹ-ẹga nyamwụ. Ọ lọọ ịnyị ẹ-ẹpwụ nya ẹka lụmẹ-lụmẹ nyọlẹ kọ dọmwụ hu enyi Ohe kpá. Ma, ụka ọlẹ kọ kụ irya kpori-kpori u-uhye nya iya ọkịlaakịla nya ịKịrayịsị, ọ dọọ ụbwọ nyọka myị nyori ọ há iJihova. *

¹⁶ Ányị oja nyamwụ à tị́ da ọọnahị ọlaa ụbwọ? Ọ da ụpwụ yẹkẹẹ: “Ụka ọlẹ kam ri onjwo, m̀ kaa yẹ arụrụ nya angịnyị i-ji lọhị-lọhị ụka myị́ ụka, o tị lujwo ham nyịlẹhị-lẹhị nyọka hwabwọ la abwẹla ọwẹ. M̀ họ ịnyị myịmyị kpangjẹ. M̀ bịlẹ ụbwọ ọdada bwu ẹga nya angịgbahị nya ọjịra-jịra, m̀ tị maga nyịlẹhị-lẹhị nyọka kụrụ akama ọwẹ lẹ. Angịgbahị ịwẹ dam ụbwọ nyọka yẹ nyori m̀ há iJihova, ọ tị tịtọ nyọka dam ụbwọ. Ụka ọhẹ, ọ tị myịmyị kaa lam lala o-ri ḿ ju apyobwuna nya ịngịngịhyẹ ka, bala o-ri iJihova á ka jẹ́-ẹ la ọháha ẹ-ẹga nyam myị́ ka. Oja nya ọọnahị ọwẹ kam wa dam ụbwọ yẹẹyẹẹ. Lẹẹlẹẹ, m̀ wẹ ka jẹ́ nyori ụka kam ya Ohe á ka jẹ́-ẹ hịnyọhi ham  ka, ọọwa mẹjẹ nyori ḿ myị ọnụ nyori iya ọkịlaakịla nya Ọnyị nyamwụ nwà kpụ ọ ka hụ́ ọhọbịrị nyam myị́ ka. M̀ gba egbeju nya ẹla ọọwa bwu ụpwụ ya ju datị, chajị kam ka wọọ bala ọ-kụ irya jwoo ụka myị́ ụka ká irya nyori iJihova á la ọháha ẹ-ẹga nyam ka, á wẹ ẹpwụ ọkịlẹtụ nyam.”

17. Ányị ịPọlụ à tị́ bwu cheji ba hi ụnya nya ịlọmwụ ọ-nwụ la abyị?

¹⁷ Oja ịlịịwẹ kpụhị ịtịya nya ọlẹrụ ịPọlụ. Ene kọọ wẹ ka ri ọngịnyị nya Ohe Oluhye, ọ họ ang ịtịpyọ yẹẹyẹẹ. ỊPọlụ kpịtịya nya ang ịlẹ kọ họ, ma ọ́ tị kịnyaa la ọ-kụ irya u-uhye nyaa ụka myị́ ụka ka. (1 Tim. 1:12-15) Ọ myị nyori ọ ka jẹ́-ẹ ye ọ-hịnyọhi myị́ chajị nya iya ọkịlaakịla nya iJisọsị, ko ri āhị ọlẹ ká Ohe ya họọ. (Gal. 2:20) Lẹ, ịPọlụ jẹ́ cheji ba hi ụnya nya ịlọmwụ ọ-nwụ la abyị, kpụ ọ ya irya nyamwụ nọ u-uhye nya ọ-kpa ọngịrị nyamwụ wuu họ ụkụrwọ ha iJihova.

18. Ẹlịyẹ ahị tị́ yụbwọ chị a-ang ọjẹ́jẹ ọlẹ?

¹⁸ Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwula ọ-kụ ẹhị yẹ anya ịlẹ kahị gu ẹnyị a-ang ọjẹ́jẹ ọlẹ? (1) Ịtịya ọkpụkpụ ọnyịịla ri āhị bwu ẹga nya iJihova; ma jaabwọ myị́ abwọ ká ọhịhị nyahị-ị́ há kaka ba lụka ọkẹkpẹ, ọhịhị ọla odehe onyeewe ka há gụ wẹẹ. (2) Angịkịla ka họ ẹla wụụhị ẹjẹ myị́, ma kori kahị chụ nyọka hịnyọhi, ahị ka jẹ́-ẹ ya irya nọ u-uhye nya ọ-gbịgba ha iJihova lẹẹlẹẹ. (3) Ịlọhị ọ-nwụ la abyị ka du kahị ka gbịgba ha iJihova la ọkẹkẹnị ka. Lẹ lala ịPọlụ, ahị baba nyọka myị nyori iJihova hịnyọhi hahị lẹ.

19. Ahị tị́ họ ányị kahị jẹ́ nyori áhị ka kpịtịya nya ang ịlẹ kị du ká ọkịlẹtụ kpụhị enyi lụka ọkẹkpẹ odehe onyeewe ka?

¹⁹ Ahị la ahị ọdahile nyọka hịhị gboyi myị́ oyi. Ụka kahị pwụ odehe onyeewe, áhị ka kpịtịya nya ịngịngịhyẹ ọlẹ ko du ká ọkịlẹtụ kpụhị enyi kaka. ỊBayịbụụ ya ẹla u-uhye nya ụka ọwẹ yẹkẹẹ: “Ị́ ka kpịtịya nya ang onyogo . . . kaka.” (Ayị. 65:17) Kụ irya wẹẹ: Angịhyẹ nyahị nwà ka ri angịgbahị ẹ-ẹpwụ nya ịgba ọgbagba nya iJihova lẹ, ma ụ-ụwa odehe onyeewe, ahị ka wẹ ka ri okolobya lee ọyẹẹnọ myị́myị́. (Job 33:25) Lẹ, ahị cheje la ọngịrị-ọngịrị nyọka ya ẹhị rịrị kẹkpẹ ka. Ọkọkọ nyọọwa, ahị ya ẹhị nyahị rịrị kịlahị ka odehe onyeewe, bala ọ-họ ang myị́ ang ọlẹ kahị ka jụ họ wuu lẹẹlẹẹ nyọka juwa ụ-ụwa!