Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 48

Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndakiʼinyó chí nu̱únínu

Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndakiʼinyó chí nu̱únínu

“Chí nu̱ú xíniñúʼu kotoún; saá keʼún, chí nu̱ú kúú ña̱ xíniñúʼu ndakundeún kotoún” (PROV. 4:25).

YAA 77 Ti̱xin ñuyǐví naá ndóoyó

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1, 2. Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ejemplo ña̱ náʼa̱ ndáa ki̱ʼva kivi keʼéyó ña̱ káʼa̱n Proverbios 4:25.

NÁ NDAKANIXI̱NÍYÓ xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼo u̱ni̱ na̱ hermano: Iin ñá hermana ñá xa̱a̱ ku̱chée ndákaʼánñá xa̱ʼa̱ sava ña̱ va̱ʼa ndo̱ʼoñá tá ya̱chi̱, soo vitin yo̱ʼvi̱níka íyo ña̱ tákuñá soo ní saá chíka̱a̱níñá ndee̱ ña̱ kachíñuñá nu̱ú Jehová (1 Cor. 15:58). Ndiʼi ki̱vi̱ ndákanixi̱níñá ña̱ íyoñá xíʼin na̱ veʼeñá nu̱ú ñuyǐví xa̱á. Inka ñá hermana ndákaʼánñá xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼé iin na̱ íyo ti̱xin congregación xíʼinñá, soo chíka̱a̱-iniñá ña̱ va̱ása sa̱a̱-iniñá kuniñána (Col. 3:13). Inka ta̱ hermano íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinra ña̱ nandósó-inira xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéra tá ya̱chi̱, soo chíka̱a̱ra ndee̱ ña̱ nda̱kú koo inira xíʼin Jehová vitin (Sal. 51:10).

2 ¿Ndáa ki̱ʼva kítáʼan ña̱ ndóʼo u̱ni̱ na̱ hermano yóʼo? Ña̱ ndiʼi na̱yóʼo ndákaʼánvana xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼona tá ya̱chi̱, soo suvi iinlá ña̱yóʼo ndíʼi̱-inina xa̱ʼa̱. Saáchi ndákanikaxi̱nína xa̱ʼa̱ ña̱ ndátuna ndakiʼinna chí nu̱únínu (kaʼvi Proverbios 4:25). *

3. ¿Nda̱chun xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndakiʼinyó chí nu̱únínu?

3 ¿Nda̱chun ndáyáʼviní ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndakiʼinyó chí nu̱únínu? Saáchi iin na̱ yiví va̱ása kivi nda̱kú kuʼunna tá nina chi satá xítona, ta saátu miíyó va̱ása kivi kachíñuyó nu̱ú Jehová tá ndákaniníxi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoyó á xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéyó tá ya̱chi̱ (Luc. 9:62).

4. ¿Ndáaña ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú artículo yóʼo?

4 Nu̱ú artículo yóʼo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱ kivi chindaʼá miíyó ña̱ ndakaniníxi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoyó tá ya̱chi̱, ña̱yóʼo kúú: ña̱ ndakaʼánníyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoyó, ña̱ sa̱a̱yó xíʼin inkana, xíʼin ña̱ chika̱a̱níyó ku̱a̱chi miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéyó iin ña̱ va̱ása va̱ʼa. Tá ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin tá iin ña̱yóʼo. Kotoyó ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia xíʼinyó ña̱ va̱ʼa nandósó-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ ni̱ndo̱o chí sa̱tá, ta chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndakiʼinyó ña̱ kúma̱níka kixaa̱ (Filip. 3:13).

ÑA̱ NDAKAʼÁNNÍYÓ XA̱ʼA̱ ÑA̱ NDO̱ʼOYÓ

¿Ndáaña kivi kasi nu̱úyó ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó chí nu̱únínu? (Koto párrafo 5, 9 xíʼin 13). *

5. ¿Ndáaña káʼa̱n Eclesiastés 7:10 xíʼinyó?

5 (Kaʼvi Eclesiastés 7:10). * Ña̱ versículo yóʼo kǒo ka̱ʼa̱nña ña̱ va̱ása va̱ʼa nda̱ka̱tu̱ʼunyó nda̱chun va̱ʼa ni̱xi̱yo tiempo tá ya̱chi̱, saáchi ña̱ káʼa̱nña kúú nda̱chun va̱ʼaníka ni̱xi̱yoña nu̱ú tiempo vitin. Saáchi tá ndákaʼányó xa̱ʼa̱ iin ña̱ va̱ʼa, iin regalo Jehová kúúña. Ña̱ va̱ása xíniñúʼu keʼéyó kúú ña̱ chitáʼanyó ña̱ ndo̱ʼoyó tá ya̱chi̱ xíʼin ña̱ ndóʼoyó vitin ta xa̱a̱yó ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása va̱ʼa íyoyó vitin. Siʼa sa̱ndáya̱ʼana versículo yóʼo nu̱ú inka Biblia: “Nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása nda̱ka̱tu̱ʼún nda̱chun va̱ʼaníka ni̱xi̱yo tiempo ña̱ xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa, saáchi tá ná nda̱ka̱tu̱ʼún ña̱yóʼo náʼún ña̱ va̱ása ndíchi íyoún”.

¿Ndáaña va̱ása va̱ʼa ke̱ʼé na̱ ñuu Israel tá ke̱ena ñuu Egipto? (Koto párrafo 6).

6. ¿Nda̱chun va̱ása va̱ʼa ndakaniníxi̱níyó ña̱ va̱ʼaníka xi̱takuyó tá ya̱chi̱? Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ejemplo.

6 ¿Nda̱chun va̱ása va̱ʼa ndakaniníxi̱níyó ña̱ va̱ʼaníka xi̱takuyó tá ya̱chi̱? Saáchi kivi ndakaʼányó xa̱ʼa̱ nina ña̱ va̱ʼa ña̱ ndo̱ʼoyó ta nandósó-iniyó xa̱ʼa̱ tu̱ndóʼo ña̱ ni̱xi̱yo nu̱úyó tiempo kán. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo na̱ ñuu Israel, tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo ña̱ ke̱ena ñuu Egipto nandósó-inina xa̱ʼa̱ ña̱ yo̱ʼvi̱ní xi̱takuna ñuu kán, ta iinlá ña̱ xi̱ndakaʼánna xa̱ʼa̱ kúú ña̱ xi̱xixina. Ña̱yóʼo xi̱ka̱ʼa̱nna: “Ndákaʼánníndi̱ xa̱ʼa̱ ti̱a̱ká tí xi̱xixindi̱ ñuu Egipto ta va̱ása níxi̱chaʼvindi̱ xa̱ʼa̱rí, ta saátu ndákaʼánníndi̱ xa̱ʼa̱ pepino, sandía, puerro, ti̱kumi xíʼin ajo” (Núm. 11:5). Soo, ¿á ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ va̱ása níchaʼvina xa̱ʼa̱ña? Va̱ása, saáchi yaʼviníva cha̱ʼvina xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱xina, chi na̱ ñuu Egipto xi̱ i̱xandi̱va̱ʼanína xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuuna esclavo (Éx. 1:13, 14; 3:6-9). Soo kamaní na̱ndósó-inina xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼona ta ki̱xáʼana ndákaʼánna xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuumiína tá ya̱chi̱. Nu̱úka ña̱ ndakaʼánna xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ke̱ʼé Jehová xa̱ʼa̱na, ki̱xáʼana ndákaniníxi̱nína xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuumiína tá ya̱chi̱. Ta va̱ása níkusi̱í-ini Jehová xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo (Núm. 11:10).

7. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin iin ñá hermana ña̱ va̱ása níndakaʼánníñá xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoñá tá ya̱chi̱?

7 ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása ndakaʼánníyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoyó tá ya̱chi̱? Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá ki̱xáʼa káchíñu Betel ña̱ Brooklyn tá ku̱i̱ya̱ 1945. Tá ni̱ya̱ʼa ku̱i̱ya̱ ti̱ndaʼa̱ñá xíʼin iin ta̱ hermano ta̱ xi̱kachíñu kán, ta ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ inkáchi ka̱chíñuna. Tá ku̱i̱ya̱ 1976, ki̱ʼin kue̱ʼe̱ yiíñá. Ta tá ki̱ʼinra kuenta ña̱ si̱lóʼo kúma̱ní kuvira, ta̱xira sava consejo ndaʼa̱ñá, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Si̱íní ni̱xi̱yoyó ta ku̱a̱ʼá na̱ yiví kǒo kúchiñuna keʼéna ña̱yóʼo”. Ta ni̱ka̱ʼa̱nkara xíʼinñá: “Ni ná ndakaʼánvaún xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u tá yachi̱ soo kǒo ndakaniníxi̱níún xa̱ʼa̱ña, tá ná ya̱ʼa tiempo va̱ása kusuchíka-iniún. Va̱ása sa̱ún ta va̱ása kusuchíní-iniún xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼún. Va̱ʼaka kusi̱í-ini xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa nda̱kiʼinyó tá inkáchi ka̱chíñuyó nu̱ú Jehová. [...] Saáchi ña̱ ndákaʼányó iin regalo Jehová kúúña”. Va̱ʼaní consejo ta̱xira ndaʼa̱ñá.

8. ¿Ndáaña va̱ʼa nda̱kiʼin ñá hermana yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níndakaniníxi̱níñá xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoñá tá ya̱chi̱?

8 Ñá hermana yóʼo viíní xi̱ndiku̱nñá consejo ña̱ ta̱xi yiíñá ndaʼa̱ñá. Nda̱kúní ni̱xi̱yo iniñá ka̱chíñuñá nu̱ú Jehová nda̱a̱ tá ni̱xi̱ʼi̱ñá tá kúúmiíñá 92 ku̱i̱ya̱. Soo tá kúma̱níka kuviñá ni̱ka̱ʼa̱nñá ña̱yóʼo: “Tá ndákanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ 63 ku̱i̱ya̱ ña̱ ka̱chíñui̱ nu̱ú Jehová, kivi ka̱ʼi̱n ña̱ si̱íní íyo ña̱ tákui̱”. ¿Nda̱chun? Miíñá káʼa̱n: “Ña̱ sákusi̱íníka-inii̱ kúú ña̱ kítáʼi̱n xíʼin na̱ hermano ta saátu ña̱ koi̱ xíʼinna nu̱ú ñuyǐví xa̱á, ta kán kachíñui̱ nu̱ú Jehová ta̱ kúú Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱, ta̱ i̱xava̱ʼa miíyó”. * Ku̱a̱ʼání ña̱ kivi sakuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ñá hermana yóʼo, saáchi ndiʼi tiempo xi̱ndakanixi̱níñá xa̱ʼa̱ ña̱ koo chí nu̱únínu.

ÑA̱ SA̱A̱YÓ XÍʼIN INKANA

9. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Levítico 19:18, ¿ama kúú ña̱ íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinyó ña̱ va̱ása sa̱a̱yó xíʼin inkana?

9 (Kaʼvi Levítico 19:18). * Íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinyó ña̱ koo káʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ na̱ hermanoyó, na̱ migoyó á na̱ veʼeyó. Tá kúú, iin ñá hermana chi̱ka̱a̱ñá ku̱a̱chi inka ñá hermana ña̱ i̱xakuíʼnañá xu̱ʼúnñá. Soo su̱ví ña̱ nda̱a̱ níxi̱yo ña̱yóʼo, ña̱kán ndu̱kúñá ña̱ káʼnu-ini nu̱ú ña̱ hermana kán. Soo ñá hermana ñá chi̱ka̱a̱ñá ku̱a̱chi yóʼo ni̱sa̱a̱níñá ta i̱xayo̱ʼvi̱ña xíʼinñá ña̱ nandósó-iniñá xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u. Sana ta̱ʼán ndoʼoyó táʼan ña̱yóʼo, soo ku̱a̱ʼávayó xa̱a̱ íxayo̱ʼvi̱ña xíʼin ña̱ ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana ta va̱ása sa̱a̱yó xíʼinna.

10. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása sa̱a̱yó xíʼin inkana?

10 ¿Ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása sa̱a̱yó xíʼin inkana? Ná ndakaʼányó chi Jehová xítora ndiʼi ña̱ kúú. Ta kúnda̱a̱-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi tu̱ndóʼo ña̱ yáʼayó nu̱ú ta saátu xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéna xíʼinyó (Heb. 4:13). Jehová xóʼvi̱ra ta xítora ña̱ xóʼvi̱yó (Is. 63:9). Ta káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ kixaa̱ iin tiempo ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi ña̱ sáxo̱ʼvi̱ miíyó (Apoc. 21:3, 4).

11. ¿Ndáaña va̱ʼa ndakiʼinyó tá ná va̱ása sa̱a̱yó xíʼin inkana?

11 Ná ndakaʼányó chi ña̱ va̱ʼa miíyó kúú ña̱ va̱ása sa̱a̱yó xíʼin inkana. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ndo̱ʼo ñá hermana ñá xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱. I̱xakáʼnu-iniñá xa̱ʼa̱ ñá hermana kán ta va̱ása nísa̱a̱kañá xíʼinñá. Ku̱nda̱a̱-iniñá, ña̱ ixakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱yó tá íxakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana (Mat. 6:14). Xi̱kunda̱a̱-iniñá ña̱ va̱ása va̱ʼa íyo ña̱ ke̱ʼé ñá hermana kán xíʼinñá, soo chi̱ka̱a̱-iniñá ña̱ va̱ása sa̱a̱kañá xíʼinñá. Tíxa̱ʼvi ña̱yóʼo kúsi̱íka-iniñá ta iinlá ña̱ ndíʼi̱-iniñá xa̱ʼa̱ vitin kúú ña̱ kachíñuñá nu̱ú Jehová.

ÑA̱ CHÍKA̱A̱NÍYÓ KU̱A̱CHI MIÍYÓ XA̱ʼA̱ ÑA̱ VA̱ÁSA VA̱ʼA KE̱ʼÉYÓ

12. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ káʼa̱n 1 Juan 3:19, 20?

12 (Kaʼvi 1 Juan 3:19, 20). * Ndiʼiyó kivi chika̱a̱yó ku̱a̱chi miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéyó. Sana ke̱ʼéyóña tá kúma̱ní xa̱a̱yó sakuaʼayó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ á sanatu ke̱ʼéyóña tá xa̱a̱ nda̱kuchiyó. Ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ ku̱u, ndiʼivayó ndóʼo saá (Rom. 3:23). Ni chíka̱a̱nívayó ndee̱ ña̱ keʼéyó ña̱ va̱ʼa, ndiʼiyó “kéʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa” (Sant. 3:2; Rom. 7:21-23). Va̱ása va̱ʼa kúniyó tá chíka̱a̱yó ku̱a̱chi miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéyó, soo ña̱yóʼo kivi chindeétáʼanña xíʼinyó. ¿Nda̱chun? Saáchi kivi chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ nasamayó ña̱ kéʼéyó, ta saátu ña̱ chika̱a̱-iniyó ña̱ va̱ása ndikóyó keʼéyóña (Heb. 12:12, 13).

13. ¿Nda̱chun va̱ása xíniñúʼu chika̱a̱níyó ku̱a̱chi miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéyó tá ya̱chi̱?

13 Sana ndákanixi̱níyó ña̱ kúúmiíkayó ku̱a̱chi ni xa̱a̱ nda̱ndikó-iniyó ta ni xa̱a̱ ni̱na̱ʼa̱ Jehová ña̱ i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ chíka̱a̱níyó ku̱a̱chi miíyó sáxo̱ʼvi̱yó miíyó (Sal. 31:10; 38:3, 4). ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱yóʼo? Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana, ñáyóʼo xi̱chika̱a̱níñá ku̱a̱chi miíñá xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéñá tá ya̱chi̱. Káchiñá: “Xi̱ndakanixi̱ní ña̱ va̱ása xíniñúʼu chika̱i̱ ndee̱ ña̱ kachíñui̱ nu̱ú Jehová, saáchi sana va̱ása ndakiʼii̱n ña̱ káʼa̱nra taxira chí nu̱únínu”. Ku̱a̱ʼáníyó kivi ndakanixi̱níyó saá. Soo ná va̱ása chika̱a̱níyó ku̱a̱chi miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéyó. Saáchi ta̱ Ndi̱va̱ʼa kusi̱íní-inira tá ná sandákooyó kachíñuyó nu̱ú Jehová, ni xa̱a̱ i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱yó (chitáʼanña xíʼin 2 Corintios 2:5-7, 11).

14. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱ ndáyáʼvivayó nu̱ú Jehová?

14 Soo ni saá kivi ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Ndáa ki̱ʼva kivi kunda̱a̱-inii̱ ña̱ ndáyáʼvíkai̱ nu̱ú Jehová?”. Tá ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, kúni̱ kachiña ña̱ xa̱a̱ kúnda̱a̱va-iniyó ña̱ ndáyáʼviyó nu̱ú Jehová. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱yóʼo? Xa̱a̱ íyo ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ chí sa̱tá, tutu La Atalaya ni̱ka̱ʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “Sana ku̱a̱ʼá yichi̱ ndíkóyó kéʼéyó iin ña̱ va̱ása va̱ʼa saáchi ña̱yóʼo kúú ña̱ xi̱keʼéyó tá ya̱chi̱ tá kúma̱níka kixáʼayó kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱, xa̱ʼa̱ ña̱kán íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ sandákooyóña”. Ta ni̱ka̱ʼa̱nkaña: “Va̱ása ndakava-iniún, kǒo ndakanixi̱níún ña̱ ke̱ʼún iin ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ kǒo kívi ixakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱, chi ña̱yóʼo kúú ña̱ kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ná ndákanixi̱níún. Tá kúsuchí-iniún ta sáún xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼún iin ña̱ va̱ása va̱ʼa, ña̱yóʼo náʼa̱ña ña̱ kúni̱vaún keʼún ña̱ va̱ʼa ta kivi ixakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼún, chika̱a̱ ndee̱ ña̱ vitá koo iniún ta ndakundeún ka̱ʼún xíʼin Ndióxi̱ ña̱ ná ixakáʼnu-inira xa̱ʼún, ta saátu ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼún ña̱ va̱ása ndakavaka-iniún ta va̱ása ndikókaún keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa. Keʼé nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé iin ta̱ loʼo, ni ku̱a̱ʼá yichi̱ ndóʼora iin tu̱ndóʼo soo ni saá káʼa̱nra xíʼin yivára ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinra, ña̱kán ndakundeé ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼún ta ta̱yóʼo keʼéraña”. *

15, 16. ¿Ndáaña ndóʼo sava na̱ hermano tá kúnda̱a̱-inina ña̱ ndáyáʼvivana nu̱ú Jehová?

15 Ku̱a̱ʼání na̱ hermano va̱ʼaní kúnina ta kúnda̱a̱-inina ña̱ ndáyáʼvivana nu̱ú Jehová. Tá kúú, tá ka̱ʼvi iin ta̱ hermano ña̱ va̱xi nu̱ú sección “La Biblia les cambió la vida”. Chi̱ka̱a̱níña ndee̱ xíʼinra, nu̱ú ña̱yóʼo ka̱na ña̱ nátúʼun iin ñá hermana ñá i̱xayo̱ʼvi̱níña xíʼin ña̱ kandíxañá ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínirañá xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoñá tá ya̱chi̱. Ta, ni xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ ña̱ xa̱a̱ nda̱kuchiñá xi̱ndakanikaxi̱níñá xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Soo ki̱xáʼañá ndákanixi̱níñá xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesús, ta ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼan xíʼinñá ña̱ na̱samañá ña̱ ndákanixi̱níñá. *

16 ¿Ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan ña̱ experiencia yóʼo xíʼin ta̱ hermano yóʼo? Miíra káʼa̱n: “Tá ni̱xi̱yo loʼi̱ xi̱kutóoníi̱ kotonde̱ʼíi̱ pornografía, ta ku̱chiñuvai̱ sa̱ndákoi̱ ña̱yóʼo, soo tá ni̱ya̱ʼa tiempo ki̱xáʼa tukui̱ xítondeʼíi̱ña. Ni̱ka̱ʼi̱n xíʼin na̱ anciano ña̱ ná chindeétáʼanna xíʼi̱n, ta xa̱a̱ ku̱chiñui̱ sa̱ndákoi̱ ña̱yóʼo vitin. Na̱ anciano ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n ña̱ kúʼvi̱va-ini Ndióxi̱ xínira yi̱ʼi̱ ta íxakáʼnu-inira xa̱ʼíi̱. Soo ni saá, sava yichi̱ ndákanixi̱níi̱ ña̱ va̱ása ndáyáʼvii̱ ta va̱ása kívi kuʼvi̱-ini Ndióxi̱ kúnira yi̱ʼi̱”. Ta̱ hermano yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ iin ña̱ chi̱ndeétáʼanní xíʼinra kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ñá hermana kán, káchikara: “Vitin kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ tá ndákanixi̱níi̱ ña̱ va̱ása kívi ixakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱ ku̱a̱chii̱, va̱ása chíndayáʼvi̱ ña̱ ke̱ʼé se̱ʼera xa̱ʼíi̱ ña̱ va̱ʼa ixakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼíi̱. Nda̱kaʼnda̱i̱ ña̱ artículo yóʼo ña̱ va̱ʼa kaʼvii̱ña ta ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ña tá túvii̱ ña̱ va̱ása kúʼvi̱-ini Jehová xínira yi̱ʼi̱”.

17. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Pablo ña̱ va̱ása níchika̱a̱níra ku̱a̱chi miíra?

17 Táʼan ña̱ ndo̱ʼo ta̱ hermano yóʼo sándakaʼánña miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta apóstol Pablo. Ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéra tá kúma̱ní xa̱a̱ra nduura cristiano. Xi̱ndakaʼánvara xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra, soo su̱ví ndiʼi tiempo níndakanixi̱níra xa̱ʼa̱ña (1 Tim. 1:12-15). Xi̱kandíxara ña̱ kivi koo káʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ku̱a̱chira tíxa̱ʼvi ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ra, ta xi̱xitoraña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin regalo (Gál. 2:20). Tasaá, va̱ása níchika̱a̱níra ku̱a̱chi miíra ta iinlá ña̱ xi̱ndi̱ʼi̱-inira xa̱ʼa̱ kúú ña̱ viíní kachíñura nu̱ú Jehová.

NÁ NDAKANIXI̱NÍYÓ XA̱ʼA̱ ÑA̱ NDAKIʼINYÓ CHÍ NU̱ÚNÍNU

Ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová tiempo vitin, ta ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndakiʼinyó chí nu̱únínu. (Koto párrafo 18 xíʼin 19). *

18. ¿Ndáaña sa̱kuaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?

18 ¿Ndáaña sa̱kuaʼayó nu̱ú artículo yóʼo? Ña̱ nu̱ú, tá ndákaʼányó xa̱ʼa̱ iin ña̱ va̱ʼa, iin regalo Jehová kúúña. Soo ni va̱ʼaní ni̱xi̱yo ña̱ xi̱takuyó tá ya̱chi̱ va̱ʼaníkava koo ña̱ kutakuyó nu̱ú ñuyǐví xa̱á. Ña̱ u̱vi̱, sana kivi keʼé inkana ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó soo ta chíka̱a̱-iniyó ña̱ ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱na kivi ndakundeéyó kachíñuyó nu̱ú Jehová. Ña̱ u̱ni̱, tá ná chika̱a̱níyó ku̱a̱chi miíyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéyó kivi kasiña nu̱úyó ña̱ kusi̱í-iniyó kachíñuyó nu̱ú Jehová. Ña̱kán, nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Pablo ná kandíxayó ña̱ xa̱a̱ i̱xakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó.

19. ¿Nda̱chun kúnda̱a̱-iniyó ña̱ va̱ása ndakaʼánkayó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ndo̱ʼoyó tá ná kooyó nu̱ú ñuyǐví xa̱á?

19 Kusi̱íní-iniyó kutakuyó ndiʼi tiempo nu̱ú ñuyǐví xa̱á, ta va̱ása ndakaʼánkayó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ndo̱ʼoyó. Ña̱ Biblia káʼa̱nña ña̱ tiempo saá va̱ása ndakaʼánkayó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ ku̱u tá ya̱chi̱ (Is. 65:17). Savayó xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ káchíñuyó nu̱ú Jehová ta xa̱a̱ ku̱chéeyó, soo nu̱ú ñuyǐví xa̱á nduu válí tukuyó (Job 33:25). Ña̱kán, ná chika̱a̱-iniyó ña̱ va̱ása ndakaniníxi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoyó tá ya̱chi̱, va̱ʼaka ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová tiempo vitin ta ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndakiʼinyó chí nu̱únínu.

YAA 142 Ná kǒo nandósóyó xa̱ʼa ña̱ ndátuyó

^ párr. 5 Ña̱ va̱ʼava kúú ña̱ ndakaʼányó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoyó tá ya̱chi̱ soo kǒo kúni̱yó kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ iinlá ña̱yóʼo, saáchi kivi kasiña nu̱úyó ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová tiempo vitin á kivi nandósó-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ taxira ndaʼa̱yó chí nu̱únínu. Nu̱ú artículo yóʼo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱ʼa ña̱ va̱ása xíniñúʼu keʼéyó saáchi kivi chindaʼáña miíyó ña̱ ndakaniníxi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoyó tá ya̱chi̱. Ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ sava texto ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ta saátu sava ejemplo na̱ hermano ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása ndakaniníxi̱níyó xa̱ʼa̱ña.

^ párr. 2 Proverbios 4:25: “Chí nu̱ú xíniñúʼu kotoún; saá keʼún, chí nu̱ú kúú ña̱ xíniñúʼu ndakundeún kotoún”.

^ párr. 5 Eclesiastés 7:10: “Va̱ása ka̱ʼún: ¿Nda̱chun va̱ʼaníka ni̱xi̱yo tiempo tá ya̱chi̱ nu̱ú tiempo vitin? Tá ndáka̱tu̱ʼunyó ña̱yóʼo náʼa̱yó ña̱ va̱ása ndíchi íyoyó”.

^ párr. 9 Levítico 19:18: “Kǒo keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼún, ta ni va̱ása sa̱a̱-iniún kuniún iin na̱ ñuu miíún, ta kuʼvi̱-iniún kuniún inkana nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-iniún xíniún miíún. Yi̱ʼi̱ kúú Jehová”.

^ párr. 12 1 Juan 3:19, 20: “Xíʼin ña̱yóʼo kunda̱a̱-iniyó ña̱ ke̱eyó ti̱xin ña̱ nda̱a̱, ta ná kǒo kaka-iniyó chi Ndióxi̱ kúni̱vara xínira miíyó, 20 ni íyo ña̱ʼa ña̱ sándakava-iniyó, chi Ndióxi̱ káʼnukara nu̱ú níma̱yó ta xíni̱ra xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ʼa”.

^ párr. 14 Koto La Atalaya 1 tí julio ña̱ ku̱i̱ya̱ 1954, página 410.

^ párr. 62 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ña̱ ndakaʼánníyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoyó, ña̱ sa̱a̱yó xíʼin inkana xíʼin ña̱ chika̱a̱níyó ku̱a̱chi miíyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéyó iin ña̱ va̱ása va̱ʼa, íyoña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ña̱ ve̱e ña̱ sítáyó ku̱a̱ʼa̱n xíʼinyó, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ ku̱ʼu̱nyó yichi̱ ña̱ taxi ña̱ kutakuyó.

^ párr. 69 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Tá ná sandákooyó ña̱ ve̱ení yóʼo va̱ʼa kuniyó tasaá kooka ndee̱yó ña̱ kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱.