1-2. Tongana nyen la e lingbi ti sara ye alingbi na wango so ayeke na aProverbe 4:25? Mû mbeni tapande ti fa ni.

GBU li na ndö ti atapande ota so. Mbeni ita-wali so aga mbakoro agbu li na ndö ti anzoni ye so asi na lo ândö. Atâa so gigi aga ngangu na lo laso, lo ngbâ ti sara ye kue so lo peut ti sara ndali ti Jéhovah (1 aCor. 15:58). Lâ oko oko lo yeke imaginé so lo na azo so lo ye ala ayeke na yâ ti fini dunia. Mbeni ita-wali ni nde adabe ti lo na mbeni ye so mbeni ita asara na lo so ason lo, me lo soro ti bata ni na bê ape (aCol. 3:13). Mbeni ita-koli adabe ti lo na afaute so lo sara lani, me lo zia li ti lo na ndö ti aye so lo peut ti sara laso ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah.​—Ps. 51:10.

² Nyen la aita so ota kue asara so akpa terê? Ala ota kue adabe ti ala na aye so asi na ala ândö, me ala zia li ti ala gï na ndö ni ape. Ala “bâ ndo gï droit na devant” ti ala, ala bâ fini dunia.​—Diko aProverbe 4:25.

3. Ngbanga ti nyen la e bezoin ti “bâ ndo gï droit na devant” ti e ti bâ fini dunia?

³ Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti “bâ ndo gï droit na devant” ti e ti bâ fini dunia? Mbeni zo alingbi pëpe ti tambela ti gue droit na devant tongana lakue lo yeke bâ ndo na peko. Legeoko nga, e lingbi pëpe ti ngbâ ti gue na li ni na yâ ti kua ti Jéhovah tongana e ngbâ lakue ti pensé na aye so asi na e ândö.​—Luc 9:62.

4. Nyen la e yeke sara tënë na ndö ni na yâ ti article so?

⁴ Na yâ ti article so, e yeke sara tënë na ndö ti aye ota so apeut ti sara si e zia li ti e gï na ndö ti aye so asi ândö. Aye ota  so ayeke: (1) ti pensé so gigi ti e ti ândö ayeke nzoni ahon ti laso, (2) ti bata tënë na bê nga (3) ti bâ lakue so tënë ayeke na li ti e. Na yâ ti aye so oko oko kue, e yeke bâ tongana nyen la amama-ndia ti Bible apeut ti aidé e ti zia li ti e pëpe na ndö ti “aye kue so ayeke na peko ti [e]”, me na ndö ti “aye so ayeke na devant.”​—aPhil. 3:13.

5. Nyen la Zo-ti-fa-tene 7:10 atene e doit ti tene ape?

⁵ Diko Zo-ti-fa-tene 7:10. Bâ so versê ni atene pëpe so a yeke sioni ti tene e hunda terê ti e, e tene: “Nyen la si ngoi ti ândö ayeke nzoni?” Jéhovah la amû na e cadeau so ayeke ti dabe ti e na anzoni ye so asi na e lani. Me versê ni atene: “Tene pëpe: ‘Nyen la si ngoi ti ândö ayeke nzoni ahon ti laso so?’” Tongaso a lingbi e sara hange si e haka pëpe gigi ti e ti ândö na ti laso na e tene so ti ândö la ayeke nzoni mingi. Mbeni Bible akiri na peko ti tënë so atene: ‘Mo tene pëpe, mo tene: ‘Nyen la asara si aye atambela ândö nzoni ahon ti fadeso?’ Hundango mara ti ndo tongaso ayeke na lege ti ndara pëpe.’

6. Ngbanga ti nyen la a yeke na lege ti ndara ape ti ngbâ ti pensé so gigi ti e ti ândö ayeke nzoni mingi ahon ti laso? Mû mbeni tapande ti fa ni.

⁶ Ngbanga ti nyen la a yeke na lege ti ndara ape ti ngbâ ti pensé so gigi ti e ti ândö ayeke nzoni mingi ahon ti laso? Ti pensé tongaso alingbi ti sara si e dabe ti e gï na anzoni ye so asi na e ândö. Wala a lingbi ti sara si e bâ angangu kpale so e wara ândö tongana kete ye. Bâ tapande ti azo ti Israël ti ândö. Na peko ti so ala quitté Égypte, hio ala girisa so gigi akpengba lani na ala kâ mingi. Me ala pensé gï na anzoni kobe so ala te lani kâ. Ala tene: “E pensé na asusu so e yeke te lani na Égypte senge senge so, e yeke nga na aconcombre, apastèque, apoireau, oignon na lâi.” (Nom. 11:5). Me eskê ti vrai ni ala te lani akobe so “senge senge”? Ên-ën. Ala bâ lani pasi mingi; ala sara lani ngangu kua ti ngbâa na Égypte (Ex. 1:13, 14; 3:6-9). Me na pekoni, ala girisa na ndö ti angangu kpale so na ala ye mingi aye so asi ândö. Ala soro ti zia li ti ala gï na ndö ti anzoni  ye ti ândö ahon ti zia li ti ala na ndö ti aye ti nzoni so Jéhovah alondo ti sara na ala. Bango ndo ti ala anzere lani na Jéhovah ape.​—Nom. 11:10.

7. Nyen la a-aidé mbeni ita-wali ti pensé ape so gigi ti lo ti ândö ayeke nzoni ahon ti laso?

⁷ Nyen la alingbi ti aidé e ti pensé ape so gigi ti e ti ândö ayeke nzoni ahon ti laso? Bâ tapande ti mbeni ita-wali so akomanse lani ti sara kua na Béthel ti Brooklyn na ngu 1945. Ambeni ngu na pekoni, lo na mbeni ita so asara kua na Béthel asara mariage na ala sara kua kâ angu mingi. Ye oko, na ngu 1976, koli ti lo atï kobela. Lo tene so na ngoi so koli ti lo ni abâ so lo ga nduru ti kui, lo mû na lo ambeni nzoni wango so a-aidé lo na peko ti kuâ ti lo. Koli ni atene lani na lo, atene: ‘E wara ngia mingi na yâ ti mariage ti e. Azo mingi awara ngia so lâ oko ape.’ Me lo wa nga lo, lo tene: ‘Atâa so aye so ahon awe ayeke ngbâ na yâ li ti mo, ngbâ pëpe ti pensé gï na ndö ni. Tongana ngoi ayeke hon, vundu so ayeke hon nga. Sara mawa ahon ndö ni ape. Duti na ngia ndali ti anzoni ngoi so e wara lani. Ti dabe ti e na anzoni ye so asi na e lani ayeke mbeni cadeau so Nzapa la amû na e.’ So tâ nzoni wango la!

8. Tongana nyen la mbeni ita ti e ti wali awara ye ti nzoni na lege ti wango ti koli ti lo?

⁸ Ita ti e ti wali so asara ye alingbi na wango ti koli ti lo. Lo sara na Jéhovah be-ta-zo juska lo kui na ngu 92. Ambeni ngu kozo ti tene lo kui, lo tene: ‘Tongana mbi dabe ti mbi na ngu 63 so mbi sara na Jéhovah na yâ ti kua ti ngoi kue, mbi lingbi ti tene so mbi yeke na mbeni fini so anzere na mbi mingi.’ Ndali ti nyen? Lo fa ndani, lo tene: ‘Ye so asara biani si fini anzere ayeke: pendere sewa ti e ti aita, beku ti duti na fini legeoko na aita ti e na yâ ti paradis na ndö ti sese nga ti sara gï na oko tâ Nzapa Jéhovah, Kota Wasarango ye kue, teti lakue lakue.’ * So tâ pendere tapande ti mbeni zo so abâ ndo gï droit na devant ti bâ fini dunia!

9. Tongana ti so Lévitique 19:18 afa, na ngoi wa la a lingbi ti duti ngangu na e ti pardonné mbeni zo so ason bê ti e?

⁹ Diko Lévitique 19:18. A yeke ka ngangu na e ti pardonné mbeni ita ti congrégation, mbeni kamarade ti e wala mbeni fami ti e so asara ye na e na lege ni ape. Na tapande, mbeni ita-wali abi tënë na li ti mbeni ita-wali na yâ ti congrégation atene lo nzi nginza ti ni, me a yeke vrai ape. Na pekoni, ita-wali ni ahunda pardon, me ita-wali so lo bi tënë na li ti lo so angbâ lani ti bata tënë ni na bê. Mo kue a si na mo awe ti bata mbeni tënë na bê? Même tongana ade ye so asi na e ape, peut-être ti mingi ti e, bê ti e ason na terê ti mbeni zo awe na e bâ so a yeke ngangu ti tene e pardonné lo.

10. Nyen la a lingbi ti aidé e ti bata tënë na bê ape?

¹⁰ Nyen la a lingbi ti aidé e ti bata tënë na bê ape? Mbeni ye so apeut ti aidé e ayeke ti tene e girisa ape so Jéhovah ayeke bâ ye kue. Lo hinga ye kue so asi na e, na tapande tongana azo asara ye na e na lege ni ape, lo hinga ni (aHéb. 4:13). Tongana e yeke bâ pasi, a sara lo nzoni ape (És. 63:9). Na lo mû zendo so nyen na nyen lo yeke zi aye kue so asara si e yeke bâ pasi.​—Apoc. 21:3, 4.

11. Tongana e bata tënë na bê ape, nzoni ti nyen la e yeke wara?

¹¹ A lingbi e girisa nga ape so, tongana e bata tënë na bê ape, e yeke bâ nzoni dä. A yeke ye so asi na ita-wali so a bi tënë na li ti lo so la. Ambeni ngoi na pekoni, lo pardonné ita-wali ni na lo sara ngonzo na terê ti lo encore ape. Lo ga ti hinga so tongana e pardonné amba ti e, Jéhovah ayeke pardonné nga e (Mat. 6:14). Lo hinga so ye so ita-wali so asara so ayeke na lege ni ape, me lo bata tënë ni na bê ape. Ye so asara si lo yeke na ngia mingi, na lo zia li ti lo na ndö ti kua ti Jéhovah.

12. Kozo mbeti ti Jean 3:19, 20 afa na e nyen?

¹² Diko 1 Jean 3:19, 20. Na ambeni ngoi e kue e yeke bâ so tënë ayeke na li ti e. Na tapande, ambeni ita abâ so tënë ayeke na li ti ala ndali ti aye so ala sara kozo ti manda tâ tënë. Ambeni abâ so tënë ayeke na li ti ala ndali ti faute so ala sara na peko ti batême ti ala (aRom. 3:23). E ye ti sara ye so ayeke na lege ni. Me “fani mingi e kue e yeke pika gere ti e.” (Jacq. 3:2; aRom. 7:21-23). E ye ka ape ti bâ so tënë ayeke na li ti e, me ti bâ so tënë ayeke na li ti e alingbi ti sara e nzoni. Na lege wa? Tongana e bâ so tënë ayeke na li ti e, a lingbi ti pusu e ti changé aye na yâ ti fini ti e, na ti leke na bê ti e ti kiri ti sara afaute ni so ape.​—aHéb. 12:12, 13.

13. Ngbanga ti nyen la a lingbi e bâ pëpe so tënë ayeke lakue na li ti e?

¹³ Na mbage, e lingbi ti pensé lakue so tënë ayeke na li ti e, même na peko ti so e changé bê ti e na Jéhovah apardonné e awe. Mara ti pensé tongaso apeut ti sara sioni na e (Ps. 31:10; 38:3, 4). Na lege wa? Bâ tapande ti mbeni ita-wali so asara ngangu ti hon ndö ti sioni pensé so lo yeke na ni; lo bâ so tënë ayeke na li ti lo ndali asiokpari so lo sara ândö. Lo tene: “Mbi bâ so ti sara kua ngangu na Jéhovah ayeke senge senge, ngbanga ti so mbi yeke wara ande fini ape.” Mingi ti e ayeke pensé tongana ita so. A yeke kota ye ti sara ngangu ti hon ndö ti mara bibe tongaso. Ndali ti nyen? Ndali ti so a yeke nzere na Satan mingi tongana e zia ti sara na Jéhovah, même tongana Jéhovah apardonné e awe.​—Bâ 2 aCorinthien 2:5-7, 11.

14. Tongana nyen la e lingbi ti hinga so Jéhovah apardonné e biani?

¹⁴ Me e peut ti hunda terê ti e: ‘Tongana nyen la mbi lingbi ti hinga so Jéhovah apardonné mbi biani?’ Tongana mo hunda terê ti mo tongaso afa so Jéhovah apeut ti pardonné  mo. A sara angu mingi awe, Tour ti Ba Ndo atene lani, atene: “E [peut] ti ngbâ ti sara mbeni même faute fani mingi. A lingbi ti si tongaso ndali ti so e wara lege ape ti hon ndö ti mbeni wokongo so e yeke na ni kozo ti sara na Jéhovah. . . . Me a lingbi e découragé ape. Tene ape so siokpari ti mo so Jéhovah apeut ti pardonné ni lâ oko ape. A yeke tâ gï pensé so Satan aye si mo wara la. So mo sara vundu nga bê ti mo ason na terê ti mo wani afa so mo yeke sioni zo ape nga Jéhovah apeut ti pardonné mo. Ngbâ ti sara terê ti mo kete na ti hunda Jéhovah ti pardonné mo, na ti mû maboko na mo ti duti na nzoni conscience nga ti sara faute so encore ape. Atâa mbeni molenge asara même faute fani oke, lo yeke kpe lakue na mbage ti babâ ti lo na ngoi so lo wara kpale ti hunda lo ti mû maboko na lo. Tongaso, ngbâ ti hunda Jéhovah ti mû maboko na mo na lo yeke sara ni ndali ti so kota nzobe ti lo ayeke mingi.”

15-16. Na ngoi so ambeni ita ahinga so Jéhovah ayeke pardonné ala, a sara ala tongana nyen?

¹⁵ Bê ti awakua ti Jéhovah mingi adë ti hinga so Jéhovah apardonné ala. Na tapande, a sara ambeni angu awe, mbeni article so mbeni ita-koli adiko na yâ ti molongo ti a-article “Bible achangé fini ti azo” andu bê ti lo mingi. Na yâ ti article ni, mbeni ita-wali atene so ndali ti asioni ye so asi na yâ ti fini ti lo, a yeke ngangu na lo ti yeda so Jéhovah apeut ti ye lo. Lo tiri na apensé ni so même angu mingi na peko ti batême ti lo. Me tongana lo gbu li ti lo na ndö ti ye so a futa ti zi azo, a aidé lo ti bâ so Jéhovah aye lo. *

¹⁶ Ye so asi na ita-wali so a-aidé ita-koli ni tongana nyen? Lo tene: “Na ngoi so mbi de maseka, mbi bâ lani porno mingi na a yeke ngangu na mbi ti zia lege ni. Ade ti ninga ape, mbi kiri mbi komanse ti bâ ni. Mbi hunda a-ancien ti mû maboko na mbi, na mbi wara lege ti hon ndö ti kpale ni. A-ancien amû maboko na mbi ti hinga so Nzapa aye mbi nga lo ye ti aidé mbi. Ye oko, na ambeni ngoi mbi bâ so mbi yeke ye oko ape na so Jéhovah apeut ti ye mbi ape. Me so mbi diko ye so asi na [ita-wali so] a mû maboko na mbi mingi. Fadeso mbi hinga so tongana mbi tene so Nzapa apeut ti pardonné  mbi ape, andâ mbi ye ti tene so sandaga ti Molenge ti lo alingbi ape ti kanga ndö ti asiokpari ti mbi. Mbi fâ article so tongaso si mbi peut ti diko ni na ti gbu li na ndö ni lakue tongana mbi komanse ti pensé so mbi yeke ye oko ape.”

17. Nyen la bazengele Paul asara ti bâ so tënë ayeke lakue na li ti lo ape?

¹⁷ Amara tapande tongaso adabe ti e na bazengele Paul. Kozo ti ga Chrétien, lo sara aye so ayeke tâ sioni mingi. Paul agirisa aye so lo sara lani so ape, me lo ngbâ ti pensé na ndö ni ape (1 Tim. 1:12-15). Lo bâ ye so a futa ti zi azo tongana cadeau so a mû na lo (aGal. 2:20). Tongaso, Paul angbâ ti pensé ape so tënë ayeke lakue na li ti lo, me lo zia li ti lo na ndö ti ye so lo peut ti sara ti sara na Jéhovah nzoni.

18. Aye wa la e manda na yâ ti article so?

¹⁸ Aye wa la e manda na yâ ti article so? E manda so: (1) Jéhovah la amû na e cadeau so ayeke ti dabe ti e na anzoni ye so asi na e lani; me atâa gigi ti e ti ândö ayeke lani nzoni tongana nyen, gigi ti e na yâ ti fini dunia ayeke duti ande nzoni mingi ahon ni. (2) Amba ti e apeut ti son bê ti e, me tongana e soro ti pardonné ala, e lingbi ti zia li ti e na ndö ti sarango na Jéhovah. (3) Ti pensé so tënë ayeke lakue na li ti e apeut ti sara si e voro Jéhovah na ngia ape. Tongaso, legeoko tongana Paul, e bezoin ti yeda so Jéhovah apardonné e awe.

19. E hinga tongana nyen so na yâ ti fini dunia e yeke dabe ti e encore ape na aye so alingbi ti sara e vundu?

¹⁹ E lingbi ti ngbâ na fini lakue lakue. Na yâ ti fini dunia, e yeke dabe ti e encore ape na aye so alingbi ti sara e vundu. Bible asara tënë na ndö ti ngoi so, atene: “Azo ayeke dabe ti ala na angbene ye encore ape.” (És. 65:17). Gbu li ti mo kete: Ambeni ita na popo ti e aga mbakoro na yâ ti kua ti Jéhovah, me na yâ ti fini dunia, ala yeke kiri encore maseka (Job 33:25). Ni la, zia e leke na bê ti e ti pensé gï na ndö ti aye so asi ândö ape. Me zia e zia li ti e na ndö ti fini dunia na e sara kue ti si kâ.