Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 48

Gundxaʼwámíjná má xúʼko̱ rí ma̱ʼkha̱ nda̱wa̱á

Gundxaʼwámíjná má xúʼko̱ rí ma̱ʼkha̱ nda̱wa̱á

“Idaaʼ gíʼmaa mayejxi̱ má xúʼko̱ náa inuu, ga̱jma̱a̱ xátangaán matiejxi̱ tsu̱díí” (PROV. 4:25).

AJMÚÚ 77 Nambiʼi náa numbaaʼ mikrína

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1, 2. Arathá ga̱jma̱a̱ mbá xkri̱da xú káʼnii gándoo guʼgíʼ muʼni dí naʼthí náa Proverbios 4:25.

GUNDXAʼWÁMÍJNÁ náa ajtsú xkri̱da rígi̱: Mbáa ndxájulú a̱ʼgú nikhi̱i̱, narmáʼáan a̱jkiu̱u̱n tikhu dí májánʼ rí nigíʼnuu, mú rí xúgi̱ naʼniuu itháan mingíjyúuʼ maxtáa, maski ajndu xúʼko̱ ikhaa naʼni xó má eʼngo̱o̱ maʼni ñajuunʼ Jeobá (1 Cor. 15:58). Xúgíʼ mbiʼi nandxa̱ʼwáminaʼ dí xtáa má náa Ku̱ba̱ʼ mitsaanʼ gajmíi̱n bi̱ kaʼñún. Imba̱a̱ ndxájulú a̱ʼgu̱ narmáʼáan a̱jkiu̱u̱n rí mbá miʼtsu rí mbáa bi̱ na̱jkha̱ reunión niʼni gawúunʼ, mú naraʼwíí dí xákiʼnáa kaʼyoo (Col. 3:13). Imba̱a̱ ndxájulú tsémbumuu dí nikiéʼkúun nákha ginii, mú rí xúgi̱ naʼniminaʼ dí mawiji̱ jmbu mámbá mbiʼi dí nanújngoo (Sal. 51:10).

2 Ndiéjunʼ dí naʼni mbríguíin nájtsíin a̱ngiu̱lú bugi̱ rá. Dí narmáʼáan a̱jkiu̱ún dí niguaʼnii nákha ginii, mú na̱nguá e̱ndxa̱ʼwa̱míjna̱ numuu rúʼko̱ xúgíʼ mbiʼi. Ikhiin itháan nundxaʼwamíjná dí marigá nda̱wa̱á (atraxnuu Proverbios 4:25). *

3. Ndíjkha rí gíʼdoo wéñu numuu rí mbuʼyáá má xúʼko̱ dí marigá nda̱wa̱á rá.

3 Ndíjkha rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí mbuʼyáá má xúʼko̱ dí marigá nda̱wa̱á rá. Numuu rí á mu mbáa xa̱bu̱ nayexi má xúʼko̱ tsu̱díí índo̱ na̱jkha̱, xándoo maʼga̱ mbájmbu. Ikháanʼlu ma̱ngaa xándoo muʼni itháan ñajunʼ Jeobá á mu narmáʼáan a̱jkiu̱lú má xúʼko̱ dí niʼni o niguaʼnii nákha ginii (Luc. 9:62).

4. Ndiéjunʼ gajmañulú náa artículo rígi̱ rá.

4 Náa artículo rígi̱ majmañulúʼ ajtsú enii rí naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú kikháá dí nirígá ginii. * Timbá, rí makuwáánʼ ngíná ga̱jma̱a̱ numuu rí niguáʼnii nákha ginii, raga̱jma̱, rí muyéjxíi má xúʼko̱ sia̱nʼ, ragajtsú, rí makumaaʼ rí xtaʼdáá aʼkhánʼ. Mbuʼyáá xú káʼnii gambáyulú ikha ndrígóo Biblia náa mámbá dí ikhaa, mu muniʼñááʼ “rí naguanúu kidíiʼ” ga̱jma̱a̱ muʼni “mbá tsiakii muxkamaa rí ndiʼkhún wíji̱ ma̱ʼkha̱” (Filip. 3:13).

RÍ MAKUWÁÁNʼ NGÍNÁ GA̱JMA̱A̱ NUMUU RÍ NIGUÁʼNII NÁKHA GINII

Ndiéjunʼ rí migamíi maʼniulú mingíjyúuʼ mundxaʼwamíjná má xúʼko̱ dí marigá nda̱wa̱á rá. (Atayáá kutriga̱ 5, 9 ga̱jma̱a̱ 13). *

5. Ndiéjunʼ eʼthúlú náa Eclesiastés 7:10 rá.

5 (Atraxnuu Eclesiastés 7:10). * Xó má eʼyáá náa versículo rígi̱ na̱nguá eʼthí dí raʼkhí matrajximínaʼ, dí mbiʼi rí ninújngoo ninindxu̱u̱ májánʼ, naʼthí dí raʼkhí nindxu̱u̱ marata náá numuu rí itháan májánʼ mbiʼi rí ninújngoo ki xóo xúgi̱. Xóo muʼthá, xúgíʼ dí májánʼ dí narmáʼáan a̱jkiu̱lú nindxu̱u̱ dí nimináanʼlú Jeobá. Mú raʼkhí nindxu̱u̱ dí mbuʼyáá rí xóo nikuwáanʼ nákha ginii ga̱jma̱a̱ muʼthá dí raʼkhí kayuuʼ xóo kuwáanʼ xúgi̱. Náa i̱mba̱ Biblia nitajuíi xígi̱ versículo rúʼko̱: “Nditháan xatraximínaʼ náá numuu rí xúgíʼ mbiʼi rí nijngoo ninindxu̱u̱ itháan májánʼ, numuu rí graxe̱ rúʼko̱ naʼni mbá bi̱ tsíkro̱ʼo̱o̱”.

Ndiéjunʼ dí raʼkhí nini bi̱ israelita nda̱wa̱á dí nigájnún náa Egipto rá. (Atayáá kutriga̱ 6).

6. Ndíjkha rí nuʼthá dí na̱nguá ejmañún, bi̱ nuraximíjná rí májánʼ nikúwá nákha ginii rá. Araxná mbá xkri̱da.

6 Náá numuu dí raʼkhí nindxu̱u̱ rí mundxaʼwáá edxu̱lúʼ rí itháán májánʼ nikuwáánʼ nákha ginii rá. Rí makuwáánʼ ngíná ga̱jma̱a̱ numuu rí niguáʼnii nákha ginii maʼni rí i̱ndó marmáʼáan a̱jkiu̱lú dí májánʼ, mú xarmáʼáanʼ a̱jkiu̱lú xkujndu rí niguaʼdáá nákha ikhú. Gundxaʼwámíjná ga̱jma̱a̱ numún israelitas bi̱ nikúwá nákha wajyúúʼ: Índo̱ nigájnún náa Egipto nimbumún rí nimíniiʼ wéñuʼ, i̱ndó nirmáʼáan a̱jkiu̱ún ganitsu dí ni̱ʼphu̱. Ikhiin nithi: “¡Nduʼyáaʼxu wéñuʼ e̱gi̱ʼ rí túni numáá niphúxu náa Egipto, nduʼyáaʼxu pepino, sandía, mágá mbi̱jua̱, maga ga̱jma̱a̱ áxu!” (Núm. 11:5). Mú, lá gajkhun rí nditháan túni numáá xáʼ. Ragájkhun. Ikhiin nini numáá mitsidanʼ wéñuʼ rí ni̱ʼphu̱, numuu dí ra̱ʼkhá tháán niguma gíníi índo̱ niñajunʼ xóo yumbáá náa Egipto (Éx. 1:13, 14; 3:6-9). Mú tájyúuʼ nimbumún xkujndu dí niguaʼdáá ikha jngó ndiyáaʼ dí niguaʼdáá nákha ginii. Ikhiin itháan ndiyáaʼ má xúʼko̱ dí niguaʼdáá nákha ginii ki xóo xúgíʼ dí Jeobá xtáa raʼni ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ún. Rúʼko̱ nditháan tánigu̱u̱ʼ Jeobá (Núm. 11:10).

7. Ndiéjunʼ nimbáyúu mbáa ndxájulú mu xáxtáa ngíná ga̱jma̱a̱ numuu dí nigíʼnuu nákha ginii rá.

7 Ndiéjunʼ gambáyulú mu xuʼyáaʼ dí niguáʼnii nákha ginii rá. Guʼyáá xóo nigíʼnuu mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ bi̱ nigíʼdu̱u̱ niñajunʼ náa Betel dí rígá náa Brooklyn nákha tsiguʼ 1945. Nguáthá tsiguʼ nda̱wa̱á ndiyáa mbáa ndxájulú bi̱ niñajunʼ má náa Betel, niñajunʼ mbóó náa Betel mbayuuʼ tsiguʼ. Mú nákha tsiguʼ 1976 ajmbio̱o̱ ndxájulú nindoo kháñuu. Índo̱ ndiʼyoo dí nánguá mbayuuʼ maxtáa, niʼthúu̱n tikhu ajngáa a̱ʼgiu̱u̱ ndiéjunʼ gáʼni índo̱ gáguanúu mbawíí. Niʼthúu̱n: “Nikuwáanʼ gagi. Mbaʼin xa̱bu̱ tséyáá xú káʼnii nindxu̱u̱ rí maraxtaa xúʼko̱.” Xátaʼyáaʼ rí xóo niraxtaa ginii. Ga̱jma̱a̱ niʼthí xóó: “Maski ajndu natañún, mú índo̱ ganújngoo mbiʼi maʼni má a̱jkia̱a̱nʼ. Xakiʼnán xtayaminaʼ ni má xárata dí migínáán. Gaʼdxaaʼ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ rí májánʼ dí nitadrígú ga̱jma̱a̱ xúgíʼ mbiʼi gagi dí niraxtaa. Rí marmáʼáan a̱jkia̱a̱nʼ nindxu̱u̱ mbá rí nimináanʼlú Dios”. ¡Ra̱ʼkhá tháán májánʼ ajngáa dí niʼthí!.

8. Xú káʼnii niguma tsajkurámaaʼ ndxájulú bugi̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí táyáaʼ maxtáa xóo nákha ginii xá.

8 Ndxájulú niʼni xó má niʼthúu̱n ajmbio̱o̱. Niʼni má xúʼko̱ kájxi̱ ñajuunʼ Jeobá asndu nikháñuu índo̱ nigiʼdoo 92 tsiguuʼ. Mú tsiguʼ wapháá, niʼthí: “Índo̱ nandxa̱ʼwáminaʼ rí nini kájxi̱ ñajuunʼ Jeobá itháan rí 63 tsiguʼ, ma̱ndoo mata dí nixtáá májánʼ wéñuʼ”. Náá numuu rá. Ikhaa má niʼthí: “Rí itháán naniguuʼ nindxu̱u̱ dí mitsaanʼ wéñuʼ kuwáánʼ mbá kambáxulú náa xúgíʼ numbaaʼ ga̱jma̱a̱ rí kuáʼti̱i̱n makuwáánʼ gajmiúlú a̱ngiu̱lú, náa mbá Ku̱ba̱ʼ mitsaanʼ náa muʼni ñajuunʼ Jeobá kámuu mbiʼi, bi̱ nindxu̱u̱ mbáwíi Dios ndrígúlú”. ¡Ra̱ʼkhá tháán mitsaanʼ nindxu̱u̱ xkri̱da ndrígóo bi̱ nindxa̱ʼwáminaʼ má xúʼko̱ dí marigá nda̱wa̱á! *

RÍ MUYÉXÍI SIA̱Nʼ

9. Xó má naʼthí náa Levítico 19:18, nguáná maʼniulú mingíjyúuʼ mu xúyejxi̱ sia̱nʼ rá.

9 (Atraxnuu Levítico 19:18). * Nguáná naʼni mingíjyúuʼ muʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kuʼyáá índo̱ mbáa ndxájulú naʼni gawúnlú, mbáa mígiu̱lú o mbáa bi̱ kuʼyáá. Mbá miʼtsú, mbáa ndxájulú niʼnigámaa imba̱a̱ ndxájulú dí niʼni kúwo̱o̱ʼ mbújkha̱a̱. Nda̱wa̱á niʼthúu̱n maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo, mú ndxájulú bi̱ nijuiʼtháán rí niʼni kúwá mbújkha̱a̱ tsémbumuu dí nijuiʼtháán. Mbáa ikháanʼ na̱nguá má niguaʼnii xúʼko̱, mú mbaʼánʼ dí ikháanʼ mbáa nikumulúʼ rí niʼniulú mingíjyúuʼ mu xúyejxi̱ sia̱nʼ.

10. Ndiéjunʼ gambáyulú mu xúyejxi̱ sia̱nʼ rá.

10 Ndiéjunʼ gambáyulú mu xúyejxi̱ sia̱nʼ rá. Ginii, gíʼmaa marmáʼáan a̱jkiu̱lú dí Jeobá ndaʼyoo xúgíʼ. Ikhaa ndaʼyoo xúgíʼ xkujndu dí kuaʼdáá ga̱jma̱a̱ náa xúgíʼ rí naʼni mumíniiʼ (Heb. 4:13). Ikhaa ma̱ngaa namínuʼ índo̱ numíniiʼlú (Is. 63:9). Ga̱jma̱a̱ ikhaa nakudaminaʼ dí xájyúuʼ má gáʼni májáanʼ xúgíʼ dí naʼni mumíniiʼlú (Apoc. 21:3, 4).

11. Xú káʼnii embáyulú rí xúyexíi sia̱nʼ rá.

11 Gíʼmaa marmáʼáan a̱jkiu̱lú ma̱ngaa dí nambáyulúʼ rí xúyexíi sia̱nʼ. Rúʼko̱ ndiʼyoo ndxájulú bi̱ ninigámaa dí niʼni kúwaaʼ. Índo̱ ninújngoo mbiʼi nánguá niyéxi̱i̱ sia̱nʼ. Ni̱jkha̱nú ndiʼyoo dí á mu nuʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ, Jeobá ma̱ngaa maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyulúʼ (Mat. 6:14). Gajkhun má ndiʼyoo dí raʼkhí niʼniuu ndxájulú, mú nánguá niyéxi̱i̱ sia̱nʼ. Ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ nindoo nixtáa itháan gagi ga̱jma̱a̱ niʼni itháan májánʼ ñajuunʼ Jeobá.

RÍ MAKUMULÚʼ DÍ KUAʼDÁÁ AʼKHÚLÚ

12. Ndiéjunʼ eʼsngúlú náa 1 Juan 3:19, 20 rá.

12 (Atraxnuu 1 Juan 3:19, 20). * Xúgiáanʼ má nakumulú nguáná dí kuaʼdáá aʼkhúlú. Mbáa ga̱jma̱a̱ numuu tikhu dí raʼkhí niʼni nákha ginii o dí niʼni nda̱wa̱á rí nijngúlú iyááʼ. Tséʼniuu má asndu xkáʼnii, xúgiáanʼ má nakumulú xúʼko̱ (Rom. 3:23). Gajkhun má, maski ajndu nuʼnimíjna̱ muʼni rí májánʼ, “xúgiáanʼ nakiéʼkulu mbaʼa nuthu” (Sant. 3:2; Rom. 7:21-23). Maski ajndu tsénigulú dí makumulúʼ rí kuaʼdáá aʼkhúlú, mú mambáyulúʼ mbuʼyáá rí ndayóo muriʼkhu̱u̱ dí nuʼni ga̱jma̱a̱ rí xágutangáanʼ muʼni kikháá dí raʼkhí (Heb. 12:12, 13).

13. Ndíjkha dí ragíʼmaa makumulúʼ rí kuaʼdáá wéñuʼ aʼkhúlú rá.

13 Nguáná, maski ajndu nitanga̱a̱ má a̱jkiu̱lú dí ni̱ʼni̱, mú nakumulú má xúʼko̱ rí kuaʼdáá aʼkhúlú, ga̱jma̱a̱ rí Jeobá niʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyulúʼ. Rí makumulúʼ rí kuaʼdáá wéñuʼ aʼkhúlú maʼni rí xákuwáanʼlu májánʼ (Sal. 31:10; 38:3, 4). Náá numuu nuʼthá xúʼko̱ rá. Guʼyáá xkridoo mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱. Ikhaa naku̱mu̱u̱ má xúʼko̱ rí gíʼdoo aʼkhúun ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ dí ra̱májánʼ dí niʼni nákha ginii. Naʼthí: “Nindxa̱ʼwa̱mínáʼ rí nda̱a̱ má numuu mani tsiakimínáʼ mani ñajuunʼ Jeobá numuu rí nda̱wa̱á nándáa rí gúʼthu̱u̱n”. Mbáa mbaʼánʼ rí ikháanʼ nijkhuanú niʼthálu xúʼko̱ kaʼnii. Mú gíʼdoo wéñuʼ numuu rí xundxaʼwamíjnalú rí kuaʼdáá wéñuʼ aʼkhúlúʼ. Gixa̱a̱ ra̱ʼkhá tháán nanigu̱u̱ʼ rí mundxaʼwamíjna̱ rí ndaa numulú, maski ajndu Jeobá tséʼyulu xúʼko̱ kaʼnii (atayáá ma̱ngaa 2 Corintios 2:5-7, 11).

14. Xú kaʼnii gándoo guʼyáá rí Jeobá ndaʼyoo rí kuaʼdáá numulú rá.

14 Maski ajndu xúʼko̱ mbáa nuraximíjnalú: “Xú káʼnii gáyóo rí Jeobá gajkhun ndaʼyoo rí gúʼdoʼ numuʼ ráʼ.” Á mu nuraximíjnalú xúʼko̱, kuwáánʼ má ruriʼñaan. Náa La Atalaya rí nigájnuu nákha wájyúuʼ: “Imbo̱ʼ rí nuraʼníí nindxu̱u̱ índo̱ najngutíguaan rí nuʼni ga̱jma̱a̱ narmáʼáan a̱jkiu̱lú mbaʼa nuthu dí raʼkhí niʼni nákhá ginii.” Ga̱jma̱a̱ naʼthí xóó: “Xákanajkhaaʼ ga̱jma̱a̱ xákuma̱a̱ʼ rí aʼkhá dí nitaxudaminaʼ nimbáa xándoo gaʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyaaʼ. Gixa̱a̱ naniguuʼ rí mundxawaʼmíjnalú xúʼko̱ kaʼnii. Índo̱ naraxtaa ngíná ga̱jma̱a̱ nakiʼnáa xtayaminaʼ nakujmaa rí nigáwi̱i̱nʼ a̱jkia̱a̱nʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nitani̱. Xákanajkhaaʼ rí maratakháñii má xúʼko̱ Jeobá mu mambáyaʼ ga̱jma̱a̱ maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyaaʼ, aratamíjna ga̱jma̱a̱ xó má eʼni mbáa ada̱ bi̱ naʼthúu̱n anu̱u̱ índo̱ naraʼnuu xkujndu, tséʼniún a mu mbaʼa aʼphu̱ nakiéʼkháanʼ náa ikháá má, Jeobá mambáyaʼ má xúʼko̱ numuu rí ikhaa májánʼ wéñuʼ a̱jkiu̱u̱n”. *

15, 16. Xóo ekumu̱ún tikhun a̱ngiu̱lú índo̱ nduyáá dí Jeobá ndaʼyoo rí guaʼdáá má xúʼko̱ numuu rá.

15 Mbaʼin a̱ngiu̱lú naʼni a̱jkiu̱ún índo̱ naguanu nduyáá rí Jeobá ndaʼñún rí guaʼdáá numún. Mbá xkri̱da niʼni má mbá nguáthá tsiguʼ rí mbáa ndxájulú ni̱jkha̱nú asndu náa a̱jkiu̱u̱n rí niguxnuu náa naʼthí “Biblia niriʼkhu̱u̱ rí xóo makuwá”. Ikhí niʼthí rí mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ naʼniuu mingíjyúuʼ wéñuʼ maku̱mu̱u̱ rí Jeobá nandoo kaʼyoo ga̱jma̱a̱ numuu xóo nixtáa nákha ginii. Maski ajndu nijngoo má mbayuuʼ tsiguʼ rí nijngúun iyááʼ. Índo̱ nigi̱ʼdu̱u̱ nindxa̱ʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí Jesús ni̱ʼkha̱ gaʼni káwáanʼ nimbáyúu mariʼkhu̱u̱ xú kaʼnii endxa̱ʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá. *

16 Xú káʼnii nimbáyúu xkri̱da rígi̱ ndxájulú rá. Ikhaa naʼthí: “Nákhá ninindxu̱ʼ dxámá nindoʼ wéñuʼ mba̱yo̱o̱ náa nurima̱ʼ xa̱bu̱ mú niʼngo̱ʼ niniʼñúʼ ra̱yo̱o̱. Mú xíkhoo̱ nikiéʼkhun ndi̱yo̱o̱ mbu̱júu̱. Ni̱thu̱u̱n a̱ngiu̱lú bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ mumbayúuʼ ga̱jma̱a̱ niʼngo̱ʼ niniʼñúuʼ ra̱yo̱o̱. Ikhiin nithu̱nʼ rí Dios nandoo kaʼyoʼ ga̱jma̱a̱ niʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoʼ. Maski ajndu xúʼko̱ nguáná naku̱mu̱ʼ dí mingíjyúuʼ wéñuʼ rí Jeobá maʼndoo kaʼyoʼ numuu rí nánguá guʼdoo numuʼ”. Ikhaa niʼthí rí nimbáyúu wéñuʼ dí niʼthí ndxájulú náa artículo: “Rí xúgi̱ na̱jkhánú nda̱yo̱o̱ rí ikhúún naʼni gaʼduunʼ mambáyúu rí nikháñuu A̱ʼdióo mu magudi̱i̱ aʼkhún índo̱ nandxa̱ʼwa̱mínáʼ dí Jeobá xáʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoʼ. Nirujturiyaʼ artículo rúʼko̱ mu magúxnuu ga̱jma̱a̱ mandxa̱ʼwa̱mínáʼ dí naʼthí ikhí mámbá índo̱ nandxa̱ʼwa̱mínáʼ dí raʼkhí”.

17. Ndiéjunʼ niʼni Pablo mu ni xandxaʼwáminaʼ dí gíʼdoo wéñuʼ aʼkhúun rá.

17 Rí xóo nigíʼnuu ndxájulú naʼni mundxaʼwáá edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ numuu apóstol Pablo. Ikhaa nákha xóó tsenindxu̱u̱ cristiano mbaʼa dí raʼkhí niʼni. Narmáʼáan a̱jkiu̱u̱n dí niʼni, mú raʼkháa xúgíʼ mbiʼi nandxa̱ʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ (1 Tim. 1:12-15). Ndiʼyoo rí nijuiʼtsiwáanʼ nindxu̱u̱ mbáa rí Dios nixnúu ikhaa (Gál. 2:20). Rúʼko̱ nimbáyúu mu xandxaʼwáminaʼ dí gíʼdoo wéñuʼ aʼkhúun ga̱jma̱a̱ rí magíʼ maʼni ñajuunʼ Jeobá xó má eʼngo̱o̱.

GUNDXAʼWÁMÍJNÁ MÁ XÚʼKO̱ DÍ MARIGÁ NDA̱WA̱Á

Gundxaʼwámíjná má xúʼko̱ xóo makuwáánʼ nda̱wa̱á. (Atayáá kutriga̱ 18 ga̱jma̱a̱ 19). *

18. Ndiéjunʼ nijmañulúʼ náa artículo rígi̱ rá.

18 Ndiéjunʼ nijmañulúʼ náa artículo rígi̱ rá. Timbá, xúgíʼ dí májánʼ dí narmáʼáan a̱jkiu̱lú nindxu̱u̱ rí nimináanʼlú Jeobá, mú maski ajndu májánʼ nikuwáanʼlu nákhá ginii, rí xóo makuwáanʼ náa numbaaʼ nuxi̱ʼ mani̱ndxu̱u̱ itháan májánʼ. Raga̱jma̱, mbáa kúwá tikhun bi̱ nini gawúnlú, mú á mu nuʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kuʼñúún, ma̱ndoo muʼni má xúʼko̱ ñajuunʼ Dios. Ragajtsú, rí makumulúʼ rí kuaʼdáá aʼkhúlú maʼni rí xákuwáanʼ gagi ru̱ʼni̱ ñajuunʼ Jeobá. Ikha jngó, xó má niʼni Pablo gíʼmaa makumulúʼ rí Jeobá gajkhun niʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kaʼyulúʼ.

19. Xú káʼnii eʼyáá rí náa numbaaʼ nuxi̱ʼ xarmáʼáanʼ a̱jkiu̱lú xúgíʼ dí raʼkhí niʼni nákha ginii rá.

19 Náa numbaaʼ nuxi̱ʼ rí kuáʼti̱i̱n makuwáánʼlu kámuu mbiʼi, xarmáʼáanʼ a̱jkiu̱lú xúgíʼ dí raʼkhí niʼni nákhá ginii, numuu rí náa Biblia naʼthí xóo gáʼni mbiʼi rúʼko̱: “Xarmáʼáan a̱jkia̱la dí nirígá nákha ginii” (Is. 65:17). Tikhuanʼ dí ikháanʼ mbayuuʼ tsiguʼ má kuwáánʼ ru̱ʼni̱ ñajuunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ niʼni waniáánʼ má, mú náa numbaaʼ nuxi̱ʼ manindxu̱lúʼ tikhu xa̱bu̱ mbu̱júu̱ (Job 33:25). Ikha jngó, guʼnimíjna rí xundxaʼwáá edxu̱lúʼ rí xóo nikuwáanʼ nákhá ginii, gundxaʼwámíjná má xúʼko̱ xóo makuwáánʼ nda̱wa̱á.

AJMÚÚ 142 Guguaʼthi̱i̱n rí wíji̱ makánulu

^ párr. 5 Májánʼ nindxu̱u̱ rí marmáʼáan a̱jkiu̱lú rí nijngoo, mú tsíyulú mbuʼyáá kikháá dí nijngoo rí asndu xájmulú májánʼ mbiʼi rí kuwáanʼ xúgi̱, o rí maʼni mambumulú rí kuaʼti̱i̱n marigá nda̱wa̱á. Náa artículo rígi̱ mbuʼyáá ajtsú enii rí migamíi marikhulu. Mbuʼyáá tikhu ikha ndrígóo Biblia ga̱jma̱a̱ mbaʼa xkri̱da dí narígá mbiʼi xúgi̱ rí mambáyulúʼ mu xúʼyáá kikháá dí nijngoo.

^ párr. 2 Proverbios 4:25: “Idaaʼ gíʼmaa mayejxi̱ má xúʼko̱ náa inuu, ga̱jma̱a̱ xátangaán matiejxi̱ tsu̱díí.”

^ párr. 4 KU̱MA̱ RÍ GÍʼDOO NUMUU: Xa̱bu̱ bi̱ narmáʼáan a̱jkiu̱u̱n kikháá dí nirígá ginii, tséniñuʼ raʼthí dí xóo nixtáa rí asndu naku̱mu̱u̱ rí itháan májánʼ nixtáa nákha ginii ki xóo xúgi̱.

^ párr. 5 Eclesiastés 7:10: “Xárata: ‹Náa numuu rí itháan májánʼ ninindxu̱u̱ mbiʼi rí ninújngoo ki xóo xúgi̱ rá.› Bi̱ naraxi̱ rúʼko̱ na̱nguá gíʼdoo ku̱ma̱.”

^ párr. 9 Levítico 19:18: “Xátangaán mataniu̱u̱n xó má niʼniaanʼ bi̱ kúwá náa xuajñanʼ ni má xátiejxíi sia̱nʼ, ga̱jma̱a̱ gaʼndaaʼ xtayáá ndxáʼjuaʼ xó má eyaʼ xtayaminaʼ ikháán. Ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ Jeobá.”

^ párr. 12 1 Juan 3:19: “Xúgi̱ kaʼnii gusngajmá rí kuwáanʼ náa rí gajkhun, ga̱jma̱a̱ mbóó a̱jkiu̱lú gáʼni náa ikhaa. Numuu rí a̱jkiu̱lú ma̱ndoo maʼni gínáanʼ, mú Dios itháan mba̱a̱ ki xóo a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ ikhaa naninuuʼ májánʼ xúgíʼ.”

^ párr. 14 Atayáá náa La Atalaya dí 1 ñajunʼ gu̱nʼ julio tsiguʼ 1954, ináa 410.

^ párr. 63 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Rí makuwáánʼ ngíná numuu rí nduʼyáaʼ dí niguaʼnii nákha ginii, rí muyexíi má xúʼko̱ sia̱nʼ, ga̱jma̱a̱ rí makumulúʼ rí kuaʼdáá aʼkhúlú nindxu̱u̱ xóo mbá rí mikiwu̱u̱n wéñuʼ rí najkua kuʼdulú dí naʼni mingíjyúuʼ mu̱ʼgua̱ náa kamba̱a̱ dí na̱jkha̱ kaguáanʼ makuwáánʼ.

^ párr. 70 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Índo̱ niniʼñáʼ rundxaʼwámíjná xúʼko̱, naʼni̱i̱ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ nakuwáánʼ gagi ma̱ngaa nuʼda̱a̱ tsiakii makuwáánʼlu má xúʼko̱.