1-2. Hi nga landrisa kharini wusingalagadzi wu gomogo omu ga Mavingu 4:25? Ninga giyeyedzo.

NGA dundrugeya khu siyeyedzo sesi sa siraru. Ndriyathu nya nyamayi a dandridego khu tanga a gu dundrugeya khu silo nya sadi si mu dugeledego wuphyani waye. Ambari olu a tshanganago ni sigaradzo nya singi uye a gu simama gu dzigaradza thumoni wa Jehovha. (1 Kor. 15:58) Matshigu yatshavbo a gu dzi dundrugeya nari Paradhesini ni valongo vaye ni dzipari. Mumbe ndriyathu nya nyamayi a gu dundruga gu khuye a di nga gandrwa ginyalana khu mumbe ndriyathu libandlani, ganiolu, uye a di hatha gu mba mu vegeya giviti. (Kol. 3:13) Mumbe ndriyathu a gu dundruga sihoso a si giridego gale, ganiolu, a gu vega gupima ga esi a yedego gu gira gasi a simama gu tumbega ga Jehovha olu. — Ndzi. 51:10.

² Gu pwanana muni gu gomogo ga esi si dugeledego vandriyathu vava vararu? Vatshavbo va di gu dundruga esi si va giregedego gale, ganiolu, avo kha va vega gupima avba nya silo soso. Vbavbandze nya isoso, avo va di khedza mbeli va vega gupima avba nya wumindru basi. — Leri Mavingu 4:25.

3. Khu ginani hi yedego gu khedza mbeli hi vega gupima avba nya wumindru?

³ Khu ginani si gu sa lisima gu khedza mbeli hi vega gupima avba nya wumindru? Nga dundrugeya khu muthu a gimbiyago na khedzide hwane, ina a na si kodza gu landriseya gwadi ndziya? Ne. Isoso si ngu fana ni thumo hi wu gireyago Jehovha. Kha hi na nga si kodza gu thumeya Jehovha khu gu vbeleya ha gu khaleya gu dundrugeya khesi si hi dugeledego mwendro esi hi si giridego gale. — Luka 9:62.

4. Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

⁴ Avba nya ndrima yeyi, hi na bhula khu milaphwi miraru yi nga hi girago hi pheya gu dundrugeya khu silo sa gale. 1) gu vega gupima avba nya silo sa gale, 2) gu vegeya giviti mumbe muthu ni 3) gu khaleya gu dzipwa nandru. Ga gipandre ni gipandre hi na wona  edzi matshina nya milayo nya Bhibhiliya ma nga hi phasago khidzo gu mba vega gupima avba nya esi si “tshadego hwane” ganiolu hi vega gupima avba nya esi si “gu romo mbeli.” — Filp. 3:13.

5. Ginani egi Muhevbudzi 7:10 a ganeyago gu khuye kha hi yeli gu gira?

⁵ Leri Muhevbudzi 7:10. Wona gu khuwe livhesi leli kha li ganeyi gu khilo si vivbide gu dzi wudzisa gu khuwe: “Khu ginani dzinango dza gale dzi nga ba dziri dzadi?” Gu dundruga silo nya sadi si hi dugeledego gale giningwa gitago khiyo ga Jehovha. Ambari ulolo, livhesi leli lari khilo: “U nga ganeli khuwe khu ginani dzinango dza gale dzi nga bani dziri dzadi gu vbindra dza muhuno?” Khu kharato, gu vbwetega hi dzi woneya gu khaleya gu fananisa womi hi nga ba hiri nawo gale ni owu hi gu nawo olu hi bwe hi pimisa gu khethu wa olu kha wu tshambi.

6. Khu ginani si gu wupumbu gu pimisa gu khethu womi wa gale wu diri tshukwana? Ninga giyeyedzo.

⁶ Khu ginani si gu wupumbu gu pimisa gu khethu womi wa gale wu diri tshukwana? Gu vega gupima avba nya silo sa gale si nga hi gira hi khaleya gu dundrugeya basi khu silo nya sadi si hi dugeledego gale ganiolu hi divala sigaradzo hi tshanganidego naso. Wona giyeyedzo gya vaIsrayeli va gale. Hwane nyo ba va dugide khu Egipito, avo va di divala dzatshavbo dzitshanisa va tshanganidego nadzo eyi. Avo va di vega gupima avba nya guhodza nya gwadi va nga ba va dzi buza khugo. Avo va di khavo: “Ha gu alakanya dzindzandzi hi nga bani hi hodza mahala tigoni ga Egipito; marigiri ni madzwani ni dzisobola nya guhambanehambane ni ayo.” (Mite. 11:5) Ina guhodza va nga ba va hodza gu diri “mahala” kamo? Ahihi. Vaisrayeli va tshanisekide ngudzu nigu ga tepo yoyo, va di girwa dzigumbi Egipito. (Ekiso. 1:13, 14; 3:6-9) Ambari ulolo, avo va di divala dzitshanisa dzodzo va emisanidego nadzo gale. Avo va di vega gupima avba nya gu tshambe va gupwidego gale, vbavbandze nyo vege gupima avba nya silo nya sadi esi Jehovha a nga ba a va gireya. Jehovha kha tsakiswa ne vbadugwana khesi va giridego. — Mite. 11:10.

7. Ginani gi phasidego ndriyathu nya nyamayi gu potsa naphwi nyo vege gupima avba nya silo sa gale?

⁷ Hi nga potsa kharini naphwi nyo vege gupima  avba nya silo sa gale? Wona giyeyedzo gya ndriyathu moyo nya nyamayi a phedego gu thuma Bheteli ya Brooklyn khu 1945. Na gu vbindride myaga nyo khaguri a di tshadha ni ndriyathu a nga ba a thuma Bheteli nuye nigu avo va thumide gumogo khu myaga nya yingi. Ambari ulolo, vbakari nya myaga nya 1970 mwama waye a di pheya gu dwala. Ndriyathu yoyu wari khuye tepo mwama waye a nga ba ari vbafuvbi ni gufa a di mu ninga wusingalagadzi nyo khaguri wu nga hadzi gu mu phasa hwane nyo ba uye a fude. Mwama waye a di mu embeya gu khuye: “Mutshadho wathu wu tsakiside ngudzu, vathu nya vangi kha va siti isoso.” Ganiolu, uye a mu gengedzide gambe khuye: “U nga khaleyi gu dundrugeya khu silo sa gale ambari olu silo soso si na simamago mapimoni. Tepo yi na vbindra nigu wuvi wago wu na vbunguga. U nga vbeyi tshivba nigu u nga dzi pweyi ngudzu wusiwana. Tsaka khu makategwa hi ma manidego khu gu thumeya hatshavbo Jehovha. . . . Khu gu gimbiya nya tepo u na tugula gu khuwe gu dundruga esi si giregidego gale si ngu resa litsako.” Isoso giningwa gi tago khiyo ga Nungungulu.

8. Ndriyathu nya nyamayi phasidwe kharini khu wusingalagadzi a ningidwego khu mwama waye?

⁸ Ndriyathu yoyu nya nyamayi a di landrisa wusingalagadzi a ningidwego khu mwama waye. Uye thumede Jehovha khu gu tumbega kala afa nari ni 92 myaga. Ga myagana hwane na si gufi uye a di khuye: “Nya gu dundruga gu vbindra 63 myaga nyi yi vbedzidego na nyi thumeya Jehovha omu nya thumo nya tepo yatshavbo, nyi nga ganeya gu kheni womi wangu wu ngu tsakisa kamo ngudzu.” Khu ginani? Uye ganede khuye: “Egi gi girago womi wathu wu tsakisa ngudzu, wundruye wathu nyo tsakise ni gu tumba nyo vbanye ni vandriyathu paradhesini mafuni na hi gu thumeya hatshavbo Muvangi wathu nya Khongolo, Nungungulu moyo basi nya lisine, Jehovha kala gupindruga.” * Hi nga hevbula nya singi ga ndriyathu yoyu nya nyamayi a vegidego gupima avba ga situmbiso sa Jehovha!

9. Kha nga si khumbhugidwego omu ga Levhi 19:18, khu ga siemo muni si nga hi garadzeyago gu divaleya muthu a hi hosedego?

⁹ Leri Levhi 19:18. Dzimbe dzitepo si ngu garadza gu divaleya muthu a hi hosedego, ngudzungudzu abari gu muthu yoyo khwa libandlani, pari yathu mwendro nongo wathu. Khu giyeyedzo, ndriyathu nya nyamayi a di singedzwa khu mumbe ndriyathu gu khuye a mu bede dzitsapawu. Khu hwane, ndriyathu wule a nga mu singedza a diya lomba divalelo, ganiolu, ndriyathu wule a nga singedzwa a di bomba a simama gu vega gupima avba nya esi si dugeledego. Ina u di nga dzipwa kharati? Ambari ho ba ha sa tshangana ni giemo nyo fane ni egi, gutala nya ethu adzina hi di nga dzipwa gu khatshi kha hi na nga si kodza gu divaleya muthu a hi ghohedego.

10. Ginani gi nga hi phasago tepo hi dzipwago khatshi kha hi na nga si kodza gu divaleya mumbe muthu?

¹⁰ Ginani gi nga hi phasago tepo hi dzipwago khatshi kha hi na nga si kodza gu divaleya mumbe muthu? Hi yede gu dundruga gu khethu Jehovha a ngu si wona satshavbo. Uye a ngu siti satshavbo si hi dugeleyago, khu giyeyedzo tepo muthu nyo khaguri a hi pharago khu ndziya nya mba yadi. (Hebh. 4:13) Uye a ngupwa gu vbisa tepo hi tshanisekago. (Isa. 63:9) Nigu uye a gu tumbisa gu khuye a na fuvisa gwatshavbo guvbisa gu vangwago khesi si hi gireyago. — Gutu. 21:3, 4.

11. Hi nga wuyedwa kharini ha gu divaleya vambe?

¹¹ Hi yede gu dundruga gambe gu khethu ha gu divaleya muthu khethu hi wuyedwago. Esi khiso ndriyathu wule a singedzidwego guba dzitsapawu a si hevbudego. Uye a si kodzide gu divaleya ndriyathu wule a nga mu singedza a bwe a ema gu mu vegeya giviti. Uye dundrugide gu khuye ha gu divaleya vambe Jehovha nuye a na hi divaleya. (Mat. 6:14) Uye a di gu dziti gu khuye esi ndriyathu wule a mu giridego si vivbide, ganiolu, uye a di hatha gu mu divaleya. Kha nga handro wakone, ndriyathu manide gu tsaka a bwe a simama gu vega gupima avba nya thumo waye ga Jehovha.

12. Ginani hi gi hevbulago omu ga 1 Johane 3:19, 20?

¹² Leri 1 Johane 3:19, 20. Hatshavbo dzimbe dzitepo hi ngu tshuka hi dzipwa nandru. Khu giyeyedzo, vambe va ngu dzipwa nandru khu kotani nya silo nyo vivbe va giridego na va nga si hevbuli lisine. (Rom. 3:23) Khu lisine, hi ngu dzina gu gira silo nya sadi. Ganiolu, “ethu hatshavbo hi ngu hosisa.” (Jak. 3:2; Rom. 7:21-23) Ambari olu si si tsakisigo gu dzipwa nandru, iso si ngu hi phasa khu ndziya nyo khaguri. Khu ginani hi ganeya isoso? Kholu gu dzipwa nandru si nga hi kutsa gu vbindrugedza mavbanyelo yathu hi bwe hi dziemiseya gu mba gira sihoso sasimweso. — Vah. 12:12, 13.

13. Khu ginani hi si yeligo gu simama gu khaleya gu dzipwa nandru?

¹³ Khu mambe maganelelo, si ngu kodzega gu hi khaleya gu dzipwa nandru basi, khu kharato, hi nga simama gu dzipwa nandru ambari ha gu ba hi dzi layide nigu Jehovha na yeyedzide gu khuye a hi divalede. Gu khaleya gu dzipwa nandru khu ndziya yeyi si nga hi tshanisa ngudzu. (Ndzi. 31:10; 38:3, 4) Khu ginani hi ganeya isoso? Nga wona giyeyedzo gya ndriyathu nya nyamayi a khaledego gu dzipwa nandru khu sihoso a si giridego gale. Uye a di khuye: “Nyi mwalo gighelo nya gu dzi garadze thumoni wa Jehovha kholu eni kha nyi ngo phasa gilo gambe.” Nya vangi gwathu va ngu dzipwa khu ndziya yamweyo. Khu kharato, gwadi gu hi dzi woneya gu khaleya gu dzipwa nandru basi. Khu ginani? Kholu Sathane a na tsaka ngudzu a gu hi wona na hi gu ema gu thumeya Jehovha ambari hwane nya gu ba Jehovha a hi divalede. — Fananisa ni 2 Vakorinto 2:5-7, 11.

14. Hi nga tiyisega kharini gu khethu Jehovha kha hi tsukula?

¹⁴ Hi nga dzi wudzisa gu khethu: ‘Nyi nga dziti kharini gu kheni Jehovha kha nyi tsukula?’ Abari  gu u ngu dzi gira giwudziso gegi, isoso sa gu yeyedza gu khiso Jehovha a nga gu divaleya. Ga myaga yi vbindridego Mukhedziseyi wu tshamusede gu khuwo: “Adzina hi ngu phazama khu dzitepo nya dzingi hi bwe hi dzumeleya gu khethu mavbanyelo nya gu nyenyeze ma tsitsa mikhamba myonyoni yathu khu ndziya nya gu kha ha nga ba hi yi vireya. . . . Sa gu girega isoso u nga vbeyi tshivba. U nga tshuki u pimisa gu khuwe u giride gighoho nya gu Jehovha gima kha na nga tshuka na gu divalede. Sathane a gu vbweta gu khuye u pimisa kamo kharato. Gu dzipwa nandru khu gighoho u giridego sa gu yeyedza gu khiso khandri u muthu nyo vivbe nigu Jehovha a nga gu divaleya. Khu gu dzinogisa gombeya ga Nungungulu gasi a gu divaleya a bwe a gu phasa gu manega ni livhalo li agidego. Gyanana gya gu tshangana ni sigaradzo, tepo yatshavbo gya gu hongola ga papayi wagyo giya lomba giphaso ambari abari gu gigaradzo gyakona khigyo gya gimwegyo. Khu kharato, simama gu lomba giphaso ga Jehovha Uye a na gu phasa.” *

15-16. Vambe va gu dzipwa kharini khu guti gu khavo Jehovha gima kha va tsukula?

¹⁵ Vathu va Jehovha va ngu mana guthaveledwa khu gu dziti gu khavo Jehovha kha va tsukula. Khu giyeyedzo, myagana hwane ndriyathu moyo khuhidwe khu matshangu ma gomogo omu ga gipandre gi gu khigyo: “A Biblia muda a vida das pessoas.” Avba nya gipandre gyogyo ndriyathu nya nyamayi ganede gu khuye khu kotani nya silo nya guvivbe si mu dugeledego womini gwaye, si mu garadzede gu khodwa gu khuye Jehovha a nga mu haladza. Uye dzipwide kharato khu myaga nya yingi ambari hwane nyo ba a bhapatisidwe. Ganiolu, tepo a nga pheya gu dundrugeya gwadi khu muphaso nyo dzegiswe wa Jesu si mu phaside gu wona gu khuye Jehovha a ngu mu haladza. *

¹⁶ Matshangu yaya ma mu phaside kharini ndriyathu yoyu? Uye wari khuye: “Na nyi ngari lidzaha nyi di gu gola ngudzu gu wona pornografia. Olu nyi gu khongolo nyi emisanide ni gigaradzo gya gyagimwegyo gambe. Nyi lombide giphaso ga madhota nigu nyi ngu dzi garadzeya gu pala gigaradzo  gegi. Madhota ma nyi phaside gu wona gu kheni Nungungulu a ngu nyi haladza nigu uye a na ni wuhindzi. Ambari ulolo, dzimbe dzitepo nyi ngu ba nyi dzipwa na si nyi phasi gilo si gira khatshi Jehovha kha nyi haladzi. Gu hevbula matshangu ya [ndriyathu yoyu nya nyamayi] ma nyi phaside ngudzu. Olu nyi ngu si wona gu kheni gu pimisa gu kheni kha si kodzegi gu Nungungulu a nyi divaleya sa gu fana ni gu kheni muphaso nyo dzegiswe wa Gyanana gyaye kha wu eneyi gasi gu divaleya sighoho sangu. Nyi vegidzide ndrima yeyi gasi gu nyi leri tepo yatshavbo nyi dzipwago nga khatshi kha nyi phasi gilo.”

17. Pawulo potside kharini naphwi nyo khaleye gu dzipwa nandru?

¹⁷ Matshangu nya nga aya ma gu hi dundrugisa mupostoli Pawulo. Na nga si khali muKristo uye giride sighoho nya si khongolo. Pawulo a di gu dundruga esi a giridego, ganiolu, a di si khaleyi gu pimisa khiso. (1 Thim. 1:12-15) Uye wonide dzegiso kha nga gilo nya lisima ngudzu gwaye. (Gal. 2:20) Vbavbandze nyo khaleye gu dzipwa nandru, Pawulo a di vega gupima avba nya gu thumeye Jehovha.

18. Ginani hi gi hevbudego avba nya ndrima yeyi?

¹⁸ Ginani hi gi hevbudego khu minaphwi hi bhudego khiyo avba nya ndrima yeyi? 1) Gu dundruga esi si giregidego gale giningwa gi tago khu ga Jehovha, ganiolu ambari abari gu womi wathu wu tsakiside gale, womi hi na wu manago omu nya litigo nya liphya wu na tsakisa ngudzu gu vbindra ni wevbini. 2) Vambe va nga hi gorosa, ganiolu, ha gu va divaleya hi na si kodza gu vega gupima avba nya gu thumeye Jehovha. 3) Gu khaleya gu dzipwa ngudzu nandru si nga hi beya litsako thumoni wa Jehovha. Kha nga Pawulo hi yede gu tumba gu khethu Jehovha a ngu hi divaleya.

19. Ha gu dziti kharini gu khethu mafuni nya maphya kha hi na dundruga gambe silo sa gale?

¹⁹ Hi na ni gu vireya nyo vbanye kala gupindruga. Omu nya litigo nya liphya kha hi na nga dundruga esi si hi pwisago wuvi muhuno. Maningano ni tepo yoyo Bhibhiliya yari khiyo: ‘Silo sa gale kha si na dundrugwa.’ (Isa. 65:17) Nga dundrugeya khesi: Vambe gwathu va gu gumba na va gu thumeya Jehovha, ganiolu, mafuni nya maphya hatshavbo hi ba hiri vaphya. (Joba 33:25) Khu kharato, dziemiseye gu mba vega gupima avba nya silo sa gale, ganiolu, u vega gupima avba nya litigo nya liphya u bwe u gira satshavbo u si kodzago gasi u vbanya mafuni nya maphya.