1, 2. Иегованыҥ ишчилеринде сӱреен јакшы кандый ижемји бар?

ИЖЕМЈИ кижиге сӱреен керектӱ. Кезик улус билези ырысту болор деп иженет, эмезе балдары су-кадык болор деп иженет. Кезик улус дезе, оорузынаҥ јазылып калар деп иженет. Бистер де анайып ла иженип турган болорыс. Је Иегова биске оноҥ јаан ижемји берген — божогон улузыс тирилер.

² Мындый ижемји апостол Павелде база болгон. Ол мынайып бичиген: «Мен олор чылап ок, актулар да, акту эместер де тирилерине бӱдӱп, Кудайга иженедим» (Ап. ижи 24:15). Је тирилишке Павелдеҥ озо јаткан Иов то бӱткен. Ол дезе Иегова оны келер ӧйдӧ тирилтип алар деп бӱдӱп јӱрген (Иов 14:7—10, 12—15).

3. 1 Коринфтегилердиҥ 15-чи бажалыгы незиле тузалу?

³ Тирилиш керегинде ӱредӱ Агару Бичиктиҥ тӧс ӱредӱлерине кирет (Евр. 6:1, 2). Апостол Павел бу ӱредӱ керегинде 1 Коринфтегилердиҥ 15-чи бажалыгында јакшы јартап јат. Бу сӧстӧр 1-кы чактагы христиандардыҥ бӱдерин тыҥыткан, бистиҥ де бӱдӱмјибисти тыҥыдып салар аргалу.

4. Божогон улузыс тирилер деп, бис нениҥ учун бӱдӱп јадыс?

⁴ Божогон улузыс тирилер деп, бис нениҥ учун бӱдедис? Нениҥ учун дезе Агару Бичикте Кудай Иисусты тиргизип алган деп бичилет. А Иисус тирилген болордо, бистиҥ де јуук улузыс тирилер. Иисустыҥ тирилгенине бӱтпезебис, бистиҥ бӱдӱмјибис калас болор  (1 Кор. 15:17). Тирилиш керегинде ӱредӱ «Сӱӱнчилӱ Јарга» кирет (1 Кор. 15:1, 2).

5, 6. 1 Коринфтегилерге 15:3, 4-тӧ бичилген ӱч кере биске кандый ижемји берет?

⁵ Павел тирилиш керегинде ӱредӱни мындый ӱч кереге тайанып јартаган. 1) Иисус бистиҥ кинчектерис учун божогон. 2) Иисус божоордо, оныҥ сӧӧгин јууп салгандар. 3) Иисус ӱчинчи кӱнде тирилген. (1 Коринфтегилерге 15:3, 4 кычырыгар.)

⁶ Бу ӱч кере кандый ижемји берет? Судурчы Исаия Мессия керегинде «ол тирӱ јӱргендердиҥ јеринеҥ алылар», «оныҥ сӧӧгин калју улустыҥ јанында јуур» деп судурлар айткан. Је анайда ок Мессияны «улустыҥ кинчеги» учун божоор деп айткан. Бу судурлар Иисус бойыныҥ јӱрӱмин тайылга эдип берерде бӱткен (Иса. 53:8, 9, 12; Матф. 20:28; Рим. 5:8). Айдарда Иисустыҥ божогоны, сӧӧгин јууп салганы ла тирилгени биске кинчектеҥ ле ӧлӱмнеҥ айрылатан арга берет. Анайда ок божогон улузысла кӧрӱжетен ижемји берет.

7, 8. Иисустыҥ тирилгенине бӱдерге болужатан кандый керелер бар?

⁷ Тирилишке бӱткенис Иисустыҥ тирилгенине бӱткенисле колбулу. Оныҥ учун Иисустыҥ тирилгенин кӧргӱзип турган керелерди јакшы билер керек. Бу керелерди кӧрӱп ийектер.

⁸ Иисустыҥ тирилгенин кӧп улус кӧргӧн (1 Кор. 15:5—7). Павел озо ло баштап Петр керегинде куучындайт. Тирилген Иисусты Петр кӧргӧн деп, ӧскӧ дӧ ӱренчиктер керелейт (Лука 24:33, 34). Оныҥ тирилгенин он эки апостол база кӧргӧн. Анайда ок Иисус Галилейде јуулышкан 500-теҥ ажыра кижиге кӧрӱнген. Павел мында Матфей 28:16—20-деги учуралды айткан болор. Кийнинде Иисус карындажына, Иаковко, кӧрӱнген. Ол дезе, Иисус тирӱ болордо, оны Мессия деп бӱтпеген (Иоанн 7:5). Јилбилӱ немези дезе, Павел бу самараны б. э. 55-чи јылы кирезинде бичип турарда, Иисустыҥ тирилгенин кӧргӧн кезик улу тирӱ болгон. Бу улус Иисустыҥ тирилгенине бӱтпей турган улуска чынын куучындап берер аргалу болгон.

9. Павел Иисустыҥ тирилгенин кӧргӱзерге, Апостолдордыҥ ижи 9:3—5-те база кандый кере бичиген?

⁹ Иисус Павелге де кӧрӱнген (1 Кор. 15:8). Павел Дамаск барып јадала, теҥеридеҥ Иисустыҥ ӱнин уккан. (Апостолдордыҥ ижи 9:3—5 кычырыгар.) Бу да учурал Иисустыҥ тирилгенин кӧргӱскен (Ап. ижи 26:12—15).

10. Павел Иисустыҥ тирилгенине бӱделе, нени эдип баштаган?

¹⁰ Павелле болгон учуралга нениҥ учун бӱдерге јараар? Нениҥ учун дезе ол Иисустыҥ тирилгенине бӱтпей турган болгон. Оноҥ улам Иисустыҥ ӱренчиктерин де истешкен. Је Иисустыҥ тирилип калганын бойыныҥ кӧзиле кӧргӧн кийнинде оныҥ санаазы чек солына берген. Павел бу кӧрӱлтениҥ кийнинеҥ Иисус тирилип калган деп јарлап баштаган. Бу учун ол улуска кӧп катап соктырткан, тӱрмелеткен, анайда ок кереби де оодылган учуралдар болгон (1 Кор. 15:9—11; 2 Кор. 11:23—27). Мынаҥ Павел чындык учун божоорго до белен болгоны кӧрӱнип јат. Бу ӱзе керелерди кӧрӧлӧ, Иисус тирилген деп бӱдӱп јадыгар ба? Анайда ок келер ӧйдӧ болотон тирилишке оноҥ тыҥ бӱдедигер бе?

11. Коринфтеги кезик христиандар недеҥ улам јастыра кӧрӱмду болгон?

¹¹ Коринфтеги кезик христиандар тирилиш јанынаҥ тӧгӱн ӱредӱлерге бӱдӱп баштаган. Керек дезе «ӧлгӧндӧр тирилбес» деп айдыжып тургандары да болгон (1 Кор. 15:12). Нениҥ учун дезе олор Афиныныҥ философторыныҥ кӧрӱмине кирген. Ол философтор дезе, Иисустыҥ тирилгенине бӱтпей, каткырыжып тургулайтан (Ап. ижи 17:18, 31, 32). Кезик христиандар олордыҥ философиязынаҥ улам, христиан болуп калган кижи «тирилип калат», христиан эмес улус кинчектери ташталбаганынаҥ улам «ӧлӱп калгандый» болот деп бӱткен. Мындый философиядаҥ улам олор Кудайга канай да бажыргылаза, олордыҥ бӱдери калас болгон. Нениҥ учун дезе Кудай Иисусты тирилтпеген болзо, толынты да эдилбеген, кинчектер де ташталбаган болор эди. Айдарда, тирилишке бӱтпеген улуста кандый да ижемји болбогон (1 Кор. 15:13—19; Евр. 9:12, 14).

12. 1 Петр 3:18, 22-ле болзо, Иисустыҥ тирилгени озогы тирилген улустаҥ незиле башка болгон?

¹² Павел Иисус Христостыҥ тирилип калганын бойыныҥ кӧзиле кӧргӧн. Иегова мынаҥ да озо улус тиргискен. Је олор канча да ӧйдӧҥ ойто божоп калган. Иисустыҥ тирилгени бу улустаҥ башка болгон. Башказы Павелдиҥ сӧстӧринеҥ кӧрӱнет. Ол айткан: «Ол ӧлгӧн улустаҥ баштапкы тирилген». Нениҥ учун Павел мынайып айткан? Нениҥ учун дезе Иисус божогон кийнинде, теҥери баратан тын эдип тирилген баштапкы кижи болгон (1 Кор. 15:20; Ап. ижи 26:23; 1 Петр 3:18, 22 кычырыгар).

13. Бир кижиниҥ ӧлӱми ончо улуска канайып ӱргӱлји јӱрӱм берер аргалу болуп калган?

¹³ Бир ле кижиниҥ ӧлӱми канча миллиард албатыга канайып јӱрӱм берет? Бу сурактыҥ каруузын јартаарга, Павел Адам ла Иисустыҥ ӧлӱмин тӱҥдештирген. Ол Адам керегинде айдып, «ӧлӱм кижи ажыра келген» деп бичиген. Кудайды укпаганынаҥ улам ол бойыныҥ да, бастыра бала-барказыныҥ да јӱрӱмин ӱреп салган. Бистер де эмдигенче шыралу јӱрӱм кӧрӱп јадыс. Бу керегинде Павел мынайып айткан: «Кижи [Иисус] ажыра ӧлгӧндӧр дӧ тирилер. Ончо улус баштапкы кижи Адамла, бир болуп ӧлӱп турганы чылап, ончозы Христосло бир болуп тынданар» (1 Кор. 15:21, 22).

14. Адам тирилер бе? Јартап беригер.

¹⁴ Павел: «Ончо улус Адамла ӧлӧр» — деп, кемдер керегинде айткан? Ол кинчекти ле ӧлӱмди энчиленип алган Адамныҥ бала-барказын айдат (Рим. 5:12). Адамды Кудай тиргиспес, нениҥ учун дезе ол, толо кеминде кижи, биле тура Кудайга удура барган. Оныҥ кинчегин Иисустыҥ тайылгазы бӧктӧбӧй јат. Адам Агару Бичикте эчкилерге тӱҥдештирилген улустыҥ тоозына кирет. «Кижи Уулы» оны ӱргӱлјиге јаргылап салган (Матф. 25:31—33, 46; Евр. 5:9).

15. «Христосло бир болуп тындана[тан]» улус кемдер болот?

¹⁵ Ајарып кӧрзӧӧр дӧ, Павел: «Ончозы Христосло бир болуп тынданар» — деп бичиген (1 Кор. 15:22). Бу сӧстӧр Коринфтеги майлаткан христиандарга бичилген. Павел олорды «Иисус Христос ажыра Кудайга агарулалган улус»  деп айдат. Анайда ок олор «Христосло бир болуп ӧлгӧн» улус (1 Кор. 1:2; 15:18; 2 Кор. 5:17). Павелдиҥ база бир самаразында майлаткандар керегинде мындый сӧстӧр бар: «Ол [Иисус] чылап ӧлӱп, Оныла кожо бириккен болзобыс, Ол чылап тирилерис» (Рим. 6:3—5). Канайып Иисус теҥериге тын болуп тирилген, анайып ла майлаткандар тын болуп теҥериге тирилер.

16. Павелдиҥ «баштапкы тирилген» деп айткан сӧстӧри нени кӧргӱзет?

¹⁶ Павелдиҥ Иисус керегинде: «Ол ӧлгӧн улустаҥ баштапкы тирилген» — деп айткан сӧстӧрин ойто катап кӧрӱп ийектер. Иисустаҥ озо тирилген улус, темдектезе Лазарь, јердеги јӱрӱмге тирилген. А Иисус дезе, теҥериде јӱретен тын эдип тирилгендердиҥ баштапкызы болгон. Бу дезе, израильтяндардыҥ Иеговага экелген ӧзӱминиҥ баштапкы тӱжӱмине тӱҥей. Анайда ок Павелдиҥ Иисусты «баштапкы тирилген» деп айтканы теҥеридеги јӱрӱмге апостолдор ло оноҥ до ӧскӧ майлаткан христиандар тирилер деп кӧргӱзет. Айдарда майлаткандар Иисус ла чылап тирилип, теҥериге баргылаар.

17. «Христосло бир бол[гон]» улус кайралын качан алган?

¹⁷ Павел Коринфтегилерге самараны бичип турарда, «Христосло бир болуп» деген сӧстӧри бӱткелек болгон. Бӱткелек болгоны мындый сӧстӧрдӧҥ кӧрӱнет: «Је кажызы ла ээчий-деечий [тирилер]. Баштап Христос, оноҥ, Ол келзе [каан болуп отурган ӧйдӧ], христостыйлар» (1 Кор. 15:23; 1 Фес. 4:15, 16). Бӱгӱнги кӱнде бис Иисустыҥ «каан болуп отурган ӧйинде» јададыс. Апостолдор до, оноҥ до ӧскӧ майлаткандар теҥеридеги кайралын аларга бу ӧйди сакыган.

18. а) Баштапкы тирилиштеҥ ӧскӧ тирилиш бар деп, нениҥ учун бӱдӱп јадыс? б) 1 Коринфтегилерге 15:24—26-наҥ келер ӧй керегинде нени билип аладыс?

¹⁸ Агару Бичикте Павел ле ӧскӧ дӧ христиандар «баштапкы тирилиште» тирилер деп айдылат (Ачыл. 20:6). Баштапкы тирилиш бар болордо, ӧскӧ дӧ тирилиш бар. Бу керегинде Иовтыҥ сӧстӧринеҥ билип јадыс (Иов 14:15). Качан Иисус Кудайдыҥ бастыра ӧштӱлерин јоголторго келзе, ончо майлаткандар  теҥериде Иисусла кожо болор. Анайда ок «калганчы ӧштӱ», ӧлӱм, јоголтылар. Майлаткандар база качан да божобос. А майлатпаган улуста кандый ижемји бар? (1 Коринфтегилерге 15:24—26 кычырыгар.)

19. Майлатпаган улуста кандый ижемји бар?

¹⁹ Павелдиҥ сӧстӧри майлатпаган да улуска ижемји берет. Ол мынайып айткан: «Мен олор чылап ок, актулар да, акту эместер де тирилерине... иженедим» (Ап. ижи 24:15). Бу сӧстӧрлӧ болзо, акту эместер тирилер. Је олордыҥ теҥериге тирилер аргазы јок. Айдарда, тирилиш јерде де болор.

20. Тирилиш керегинде ижемји слердиҥ бӱдӱмјигерди канайып тыҥыдат?

²⁰ Тирилиш болор деп, бис бир де алаҥзыбай јадыс! Тирилген улус јерде ӱргӱлјиге јӱрер. Бу ижемји јӱрегиске амыр ла токунал берет. Удабас Христос ло майлаткандар теҥериде бир муҥ јылга каандар болуп башкарза, бис тирилген улузысты кӧрӧрис (Ачыл. 20:6). Бого ло коштой, бис Иисустыҥ башкаратан ӧйине јетире јетпей божоп то калзаас, Иегова бисти тӱҥей ле тиргизип алар. Бу ижемји биске Иегова Кудайыска сӱӱнчилӱ иштеерге болужат. Сакыган ижемјибис бӱдӱп калар! (Рим. 5:5). Келер јӧрмӧлдӧ 1 Коринфтегилердиҥ 15-чи бажалыгынаҥ база да ӧскӧ јилбилӱ шӱӱлтелерин кӧрӱп ийерис.