1-2. Anong magayunon na paglaom igwa an tunay na mga parasamba?

AN PAGLAOM mahalagang marhay. May mga tawo na naglalaom na magkaigwa nin maugmang pag-aguman, na mapadakulang marahay an saindang mga aki, o na maumayan sa malalang hilang. Kitang mga Kristiyano tibaad arog man kaiyan. Pero urog pa diyan an paglaom na pinakapinapahalagahan ta. Naglalaom kita na mabuhay nin daing sagkod asin na mabuhay liwat an satong nagadan na mga mahal sa buhay.

² Sinabi ni apostol Pablo: ‘May paglaom ako na bubuhayon liwat nin Diyos an mga matanos pati an mga bakong matanos.’ (Gibo 24:15) Bako si Pablo an inot na nagsambit manungod sa paglaom na pagkabuhay liwat. Sinambit man iyan kan patriyarkang si Job. Sigurado siya na gigirumdumon siya nin Diyos asin bubuhayon siya liwat.—Job 14:7-10, 12-15.

3. Taano ta makakatabang sa sato an 1 Corinto kapitulo 15?

³ An “pagkabuhay liwat kan mga gadan” kabtang kan “pundasyon” o “panginot na doktrina” kan gabos na Kristiyanong katukduan. (Heb. 6:1, 2) An pagtukar ni Pablo sa pagkabuhay liwat nakarekord sa 1 Corinto kapitulo 15. Siguradong nakapakusog sa mga Kristiyano kan inot na siglo an isinurat niya. An kapitulong iyan makakapakusog sa sato asin sa paglaom na tibaad haloy ta nang pinapangaptan.

4. Taano ta nakakasigurado kita na bubuhayon liwat an satong nagadan na mga mahal sa buhay?

⁴ Sinisigurado sa sato kan pagkabuhay liwat ni Jesu-Cristo na kun magadan an satong mga mahal sa buhay, bubuhayon sinda liwat. Parte iyan kan “maugmang bareta” na ipinahayag ni Pablo sa mga taga Corinto. (1 Cor. 15:1, 2) Sa katunayan, sinabi niya na  kun an sarong Kristiyano dai nagtutubod sa pagkabuhay liwat na iyan, magigin daing serbi an saiyang pagtubod. (1 Cor. 15:17) Dahil nagtutubod kita sa pagkabuhay liwat ni Jesus, nakakasigurado kita na totoo an satong Kristiyanong paglaom.

5-6. Ano an kahulugan para sa sato kan mga tataramon na nasa 1 Corinto 15:3, 4?

⁵ Sa kapinunan kan pagtukar ni Pablo manungod sa pagkabuhay liwat, sinambit niya an tulong katotoohan. (1) Si “Cristo nagadan para sa satong mga kasalan.” (2) Siya “ilinubong.” (3) Siya “ibinangon sa ikatulong aldaw sigun sa Kasuratan.”—Basahon an 1 Corinto 15:3, 4.

⁶ Ano an kahulugan para sa sato kan kagadanan, paglubong, asin pagkabuhay liwat ni Jesus? Ihinula ni propeta Isaias na an Mesiyas ‘hahalion sa daga kan mga buhay’ asin ‘tatawan nin lulubngan kaiba kan mga maraot.’ Pero bako lang iyan an mangyayari. Sinabi pa ni Isaias na dadarahon kan Mesiyas “an kasalan kan dakul na tawo.” Ginibo iyan ni Jesus paagi sa pagtao kan pantubos. (Isa. 53:8, 9, 12, NWT; Mat. 20:28; Roma 5:8) Kaya an kagadanan, paglubong, asin pagkabuhay liwat ni Jesus nagtatao nin masarig na basehan para sa satong paglaom na mapatalingkas sa kasalan saka kagadanan asin makaibanan giraray an satong mga nagadan na mahal sa buhay.

7-8. Ano an nakakatabang sa mga Kristiyano na makasigurado na binuhay liwat si Jesus?

⁷ Arog kan pinag-ulayan ta, an satong paglaom sa pagkabuhay liwat konektado sa pagkabuhay liwat ni Jesus. Kaya kaipuhan na kumbinsido kita na binuhay liwat si Jesus. Taano ta sigurado kita na binuhay liwat ni Jehova si Jesus?

⁸ Dakul na nakahiling mismo an nagpatotoo na binuhay liwat si Jesus. (1 Cor. 15:5-7) An inot sa sainda na sinambit ni Pablo iyo si apostol Pedro (Cefas). Kinumpirmar nin sarong grupo nin mga disipulo na nahiling ni Pedro an binuhay liwat na si Jesus. (Luc. 24:33, 34) Dugang pa, an “Dose,” an mga apostol, nahiling si Jesus pagkatapos na buhayon siya liwat. Dangan “nagpahiling [si Cristo] sa labing 500 na tugang sa sarong pagkakataon,” tibaad sa maugmang paghirilingan sa Galilea na sinambit sa Mateo 28:16-20. “Nagpahiling [man si Jesus] ki Santiago,” na posibleng marhay na tugang ni Jesus sa ina asin dai dati nagtutubod na si Jesus an Mesiyas. (Juan 7:5) Pagkatapos na mahiling an binuhay liwat na si Jesus, kumbinsido na si Santiago. Interesanteng marhay na kan gibuhon ni Pablo an surat na ini kan mga 55 C.E., buhay pa an dakul sa mga nakahiling ki Jesus pagkatapos na buhayon siya liwat, kaya may mapagtitiwalaan na mga makakapagpatotoo para sa siisay man na nagdududa.

9. Sigun sa Gibo 9:3-5, ano an naeksperyensiyahan ni Pablo na nakakadagdag sa patotoo na binuhay liwat si Jesus?

⁹ Pag-abot nin panahon, nagpahiling si Jesus ki Pablo mismo. (1 Cor. 15:8) Pasiring kaidto si Pablo (Saulo) sa Damasco kan madangog niya an boses kan binuhay liwat na si Jesus asin mahiling an sarong bisyon kan mamuraway na kamugtakan niya sa langit. (Basahon an Gibo 9:3-5.) An eksperyensiya ni Pablo nakadagdag sa ebidensiya na an pagkabuhay liwat ni Jesus bako sanang uruistorya.—Gibo 26:12-15.

10. Ano an ginibo ni Pablo dahil kumbinsido siya na binuhay liwat si Jesus?

¹⁰ May mga magigin interesadong marhay sa sinabi ni Pablo dahil may panahon na pinersegir niya an mga Kristiyano. Kan makumbinsir na siya na binuhay liwat si Jesus, nagmaigot na marhay si Pablo na kumbinsiron an iba sa katotoohan na ini. Tinagalan niya an mga paghampak, pagkapreso, asin paglubog nin barko mantang ipinapalakop niya an katotoohan na nagadan si Jesus alagad buhay na giraray. (1 Cor. 15:9-11; 2 Cor. 11:23-27) Siguradong marhay si Pablo na binuhay liwat si Jesus kaya andam siyang magadan para idepensa an  saiyang tinutubod. Bako daw na an testimonyang ini kan inot na mga Kristiyano talagang nakakakumbinsir saimo na binuhay liwat si Jesus? Asin bako daw na napapakusog man kaiyan an pagtubod mo sa pagkabuhay liwat sa maabot na panahon?

11. Ano tibaad an dahilan kaya an nagkapirang Kristiyano sa Corinto sala an mga paniniwala sa pagkabuhay liwat?

¹¹ May mga Kristiyano sa Griegong siyudad nin Corinto na sala an mga paniniwala manungod sa pagkabuhay liwat. An iba ngani nagsasabi na “mayo nin pagkabuhay liwat an mga gadan.” Taano? (1 Cor. 15:12) Sa saro pang Griegong siyudad, an Atenas, pigngirisihan kan mga pilosopo an ideya na binuhay liwat si Jesus. Tibaad naimpluwensiyahan kan kaisipan na iyan an nagkapira sa Corinto, maski sa Kristiyanong kongregasyon. (Gibo 17:18, 31, 32) Tibaad inisip kan iba na bakong literal an pagkabuhay liwat, na an sarong tawo daa “gadan” kaidto huli sa kasalan pero “buhay” na bilang Kristiyano dahil pinatawad na siya. Ano man an dahilan ninda, dahil dai sinda naniwala sa pagkabuhay liwat, sayang lang an pagtubod ninda. Kun dai nin Diyos binuhay liwat si Jesus, mayong pantubos na ibinayad asin an gabos dai mapapatawad sa kasalan. Kaya an mga habong magtubod sa pagkabuhay liwat mayo nin tunay na paglaom.—1 Cor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14.

12. Kauyon kan 1 Pedro 3:18, 22, ano an pagkakalain kan pagbuhay liwat ki Jesus asin kan nainot na mga pagbuhay liwat?

¹² Aram mismo ni Pablo na totoong ibinangon si Cristo hali sa mga gadan. An pagbuhay liwat na iyan nakakalabi sa nainot na mga pagbuhay liwat huling an mga binuhay liwat na idto nagkagaradan man giraray pag-abot nin panahon. Sinabi ni Pablo na si Jesus “an inot na bunga sa mga nagturog sa kagadanan.” Taano ta si Jesus an inot? Dahil siya an inot na tawong binuhay liwat bilang espiritu asin an inot hali sa katawuhan na nagsakat sa langit.—1 Cor. 15:20; Gibo 26:23; basahon an 1 Pedro 3:18, 22.

13. Ano an sinabi ni Pablo na pagkakaiba ni Adan asin ni Jesus?

¹³ Paanong dahil sa kagadanan nin sarong tawo mabubuhay an minilyon? Nagtao si Pablo nin malinaw na simbag diyan. Ipinaliwanag niya an pagkakaiba kan resulta sa katawuhan kan ginibo ni Adan asin kan magigin posible dahil sa ginibo ni Cristo. Manungod ki Adan, isinurat ni Pablo: “An kagadanan nag-abot paagi sa sarong tawo.” Kan magkasala si Adan, nagresulta iyan sa kagadanan niya asin kan mga gikan niya. Sagkod ngunyan, sinasapo ta pa an marauton na mga epekto kan pagsuway niya. Pero dahil binuhay liwat nin Diyos an saiyang Aki, ibang-iba nanggad an magigin resulta. “An pagkabuhay liwat kan mga gadan maabot man paagi sa sarong tawo,” si Jesus. Ipinaliwanag ni Pablo: “Huling kun paanong dahil ki Adan an gabos nagagadan siring man dahil sa Cristo an gabos [bubuhayon].”—1 Cor. 15:21, 22.

14. Bubuhayon daw liwat si Adan? Ipaliwanag.

¹⁴ Ano an buot sabihon ni Pablo kan sinabi niyang “dahil ki Adan gabos nagagadan”? An nasa isip ni Pablo iyo an mga gikan ni Adan na nagmana nin kasalan asin pagkabakong perpekto ki Adan kaya sinda nagagadan. (Roma 5:12) Dai kaiba si Adan sa mga bubuhayon. Dai siya kaiba sa makikinabang sa pantubos ni Cristo dahil saro siyang perpektong tawo na tuyong nagsuway sa Diyos. An kaaabtan ni Adan iyo an ‘daing sagkod na pagkapara’ arog kan mangyayari sa mga huhukuman kan “Aki nin tawo” bilang “mga kanding.”—Mat. 25:31-33, 46; Heb. 5:9.

15. Sairisay an kaiba sa ‘gabos na bubuhayon’?

¹⁵ Risahon na sinabi ni Pablo na ‘dahil sa Cristo an gabos bubuhayon.’ (1 Cor. 15:22)  An surat ni Pablo ginibo niya para sa mga linahidan na Kristiyano sa Corinto na bubuhayon liwat para mag-istar sa langit. An mga Kristiyanong iyan pinabanal bilang kasaro ni Cristo Jesus na “inapod tanganing mapabilang sa mga banal.” Binanggit man ni Pablo “an mga nagturog na sa kagadanan na kasaro ni Cristo.” (1 Cor. 1:2; 15:18; 2 Cor. 5:17) Sa saro pang ipinasabong na surat, sinabi ni Pablo na an mga “nagin nang kasaro [ni Jesus] paagi sa kagadanan [ninda] na kaagid kan saiyang kagadanan magigin kasaro man niya paagi sa pagkabuhay liwat [ninda] na kaagid kan saiyang pagkabuhay liwat.” (Roma 6:3-5) Binuhay liwat si Jesus bilang espiritu saka nagsakat sa langit. Kaya iyan man an mangyayari sa gabos na “kasaro ni Cristo,” sa gabos na Kristiyanong linahidan nin espiritu.

16. Ano an ipinarisa ni Pablo kan apudon niya si Jesus na “an inot na bunga”?

¹⁶ Isinurat ni Pablo na si Cristo ibinangon bilang “an inot na bunga sa mga nagturog sa kagadanan.” Tandaan na may mga binuhay na liwat sa daga, arog ni Lazaro, pero si Jesus an pinakainot na ibinangon hali sa mga gadan bilang espiritu asin nag-ako nin buhay na daing katapusan. Puwede siyang iagid sa mga inot na bunga kan pag-ani na idinudulot kan mga Israelita sa Diyos. Asin paagi sa pag-apod ki Jesus na “an inot na bunga,” ipinarisa ni Pablo na may mga iba pang bubuhayon liwat pasiring sa langit pagkatapos ni Jesus. An mga apostol asin an iba pang “kasaro ni Cristo” masunod ki Jesus. Maabot an panahon, bubuhayon man sinda pasiring sa langit arog ni Jesus.

17. Nuarin makakamtan kan mga “kasaro ni Cristo” an saindang langitnon na balos?

¹⁷ Kan magsurat si Pablo sa mga taga Corinto, dai pa nagpupuon an pagkabuhay liwat sa langit kan mga “kasaro ni Cristo.” Ipinarisa ni Pablo na mangyayari iyan sa maabot pang panahon: “An lambang saro sigun sa saiyang sadiring turno: Si Cristo na iyo an inot na bunga, tapos idtong mga kasaro kan Cristo sa panahon kan saiyang presensiya.” (1 Cor. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16) Nabubuhay kita ngunyan sa panahon kan ihinulang iyan na “presensiya” ni Cristo. Iyo, kaipuhan kan nagadan nang mga apostol asin kan iba pang Kristiyanong linahidan nin espiritu na halaton an presensiyang iyan para makamtan an saindang langitnon na balos asin magin “kasaro [ni Jesus] paagi sa pagkabuhay liwat [ninda] na kaagid kan saiyang pagkabuhay liwat.”

18. (a) Taano ta masasabi niyato na may saro pang pagkabuhay liwat na masunod sa langitnon na pagkabuhay liwat? (b) Arog kan ipinapahiling sa 1 Corinto 15:24-26, ano an mga mangyayari sa langit?

¹⁸ Pero ano an mangyayari sa gabos na maimbod na Kristiyano na mayo kan paglaom na mabuhay  sa langit kaiba ni Cristo? Igwa man sinda kan paglaom na pagkabuhay liwat. Sinasabi kan Bibliya na si Pablo asin an iba pang mapasiring sa langit magkakamit kan “mas inot na pagkabuhay liwat hali sa mga gadan.” (Fil. 3:11) Bako daw na ipinaparisa kaiyan na may saro pang pagkabuhay liwat na masunod? Kauyon iyan kan sinabi ni Job na mangyayari saiya sa maabot na panahon. (Job 14:15) “Idtong mga kasaro kan Cristo sa panahon kan saiyang presensiya” makakaibanan ni Jesus sa langit pag pinara na niya an gabos na gobyerno asin an gabos na awtoridad saka kapangyarihan. Paparaon pati ngani “an ultimong kaiwal, an kagadanan.” Iyo, dai na maaapektaran kan minanang kagadanan an mga binuhay liwat sa langit. Pero paano an iba?—Basahon an 1 Corinto 15:24-26.

19. Ano an puwedeng asahan kan mga may daganon na paglaom?

¹⁹ Ano an puwedeng asahan kan mga may daganon na paglaom? Makakakua sinda nin paglaom sa sinabi ni Pablo: ‘May paglaom ako na bubuhayon liwat an mga matanos pati an mga bakong matanos.’ (Gibo 24:15) Malinaw na mayo nin tawong bakong matanos na makakalaog sa langit kaya an sinasabi diyan ni Pablo iyo an maabot na pagkabuhay liwat sa daga.

20. Paano napakusog an saimong paglaom na magkakaigwa nin pagkabuhay liwat?

²⁰ Mayong duda, talagang ‘magkakaigwa nin pagkabuhay liwat’! An mga binuhay liwat sa daga magkakaigwa nin paglaom na mabuhay digdi nin daing katapusan. Makakapagtiwala ka sa panugang iyan. Makakaranga saimo an paglaom na iyan pag iniisip mo an mga mahal mo sa buhay na gadan na. Puwede sindang buhayon liwat sa panahon kan pamamahala ni Cristo asin kan iba pa “bilang mga hadi . . . sa laog nin 1,000 taon.” (Kap. 20:6) Makakapagtiwala ka man na kun magadan ka bago magpuon an Milenyo, bubuhayon ka liwat. An “paglaom na iyan dai minaresulta sa pagkadisganar.” (Roma 5:5) Mapapakusog ka kaiyan ngunyan asin makakadagdag iyan sa kaugmahan mo sa paglilingkod sa Diyos. Pero may iba pa kitang manunudan sa 1 Corinto kapitulo 15 arog kan ipapahiling sa sunod na artikulo.