Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ARÜTÍKULU LÁNINA ATURIAHANI 49

Derebuguti wafiñen luagu águyuguni

Derebuguti wafiñen luagu águyuguni

“Anihein giñe emenigini le hawagubei luagu Bungiu nuagu, luagu lásaaragüdübaña lan hilaaña, dandu ha buídubaña kei ha wuribabaña” (ADÜ. 24:15).

UREMU sjj 151 Lásaaragüdübaña Heowá

LE LUNBEI WATURIAHANI *

1, 2. Ka lubuidun emenigini hawagubei lubúeingu Heowá?

LIDAN ibagari, súdiniti lagundaarun gürigia luma lun hemenigi lan. Añahein ayumahatiña lun gunda hamá lidan habagari keisi maríeitiña, o lun haweinamudun hasaanigu lau aban lubuidun átuadi, o hareidagun lídangiñe aban lanarime sandi. Wagía giñe kristiánugu, gayaraati wayumahan katei kei burí le. Gama lumoun, anihein aban ayumahani súdinitimati sügǘ luéi sun burí le, emenigini lánina lawinwandun lun sun dan luma lunya warihiniña waduheñu ha hilaguaañabaña.

2 Aniha dimurei le lariñagubei apostolu Pábulu luagu lafiñen luagu águyuguni: “Anihein giñe emenigini le hawagubei luagu Bungiu nuagu, luagu lásaaragüdübaña lan hilaaña, dandu ha buídubaña kei ha wuribabaña” (Adü. 24:15). Ani mama meha Pábulu furumiñetibei ayanuha luagu emenigini lánina águyuguni, ariñagati meha giñe Hobu chouru lani laritaguba lan Bungiu luagu ani lagiribudagüdübei lan libagari lun (Hob. 14:7-10, 12-15).

3. Ida luba lahuudun woun wakutihani 1 Korintuna kapítulu 15?

3 “Hásaarun hilaaña lídangiñe óunweni”, ligía aban lídangiñe “lebu wafiñen”, wagía kristiánugu (Ebü. 6:1, 2). Akutiha lumuti Pábulu águyuguni buidu tidan furumiñetu ligaradan houn Korintuna kapítulu 15. Chóuruti ru lan le lafuranguagüdübei Pábulu saragu dǘgüdaguaü houn kristiánugu lánina furumiñeti sígulu, ani gayaraati giñe lederebudagüdüni wafiñen meberesenga átirihali lan dan wau agurabahei lagunfulirun emenigini le.

4. Ka lébubei wemenigin luagu háguyuguba lan waduheñu?

4 Láguyugun Hesusu ligía lébubei wafiñerun gayara lan háguyugun waduheñu. Ligía aban lídangiñe “uganu” buiti le uágubei meha layanuhan Pábulu houn korintuna (1 Ko. 15:1, 2). Ariñagati houn anhein mafiñe habéi águyugua lan Kristu meseriwín lan hafiñen lun ni kata (1 Ko. 15:17). Furanguti, láguyugun lan Hesusu ligía lan ébuubei le ágüdahabalin wafiñen háguyuguba lan hilaaña.

5, 6. Ka mini lubéi dimurei le lídanbei 1 Korintuna 15:3, 4 woun?

5 Dan le lagumeserubei Pábulu abürüha luagu águyuguni abürühati luagu ǘrüwa inarüni: “hilá lan Kristu luagu wafigoun”, “aba labunún” ani “aba lásaarun lídangiñe óunweni luagu lǘrüwan weyu keisi tariñaguni Lererun Bungiu” (aliiha huméi 1 Korintuna 15:3, 4).

6 Ka mini lubéi woun lounwen, labunún luma láguyugun Hesusu? Ariñagati profeta Isaíasi lidan aban profesía: “Hulá hamuti lidan giñe múa le”, ani ‘labunúba lan hóubagiñe gürigia salufuritiña’. Ani ariñagati giñe Isaíasi luagu Mesíasi “barǘ lani hafigoun saragu luougua”. Adüga lumuti Hesusu le dan le líchugunbalin libagari keisi lebegi asalbaruni (Isa. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Rom. 5:8). Ligíati, adügati lounwen Hesusu, labunún luma láguyugun lun wafiñerun wesefuruba lan lídangiñe figóu luma óunweni ani warihayabaña lan waduheñu ha hilaguaañabaña.

AÑAHEIN MEHA SARAGU ARIHITI HESUSU LÁRIGIÑE LÁGUYUGUN

7, 8. Ka achoururagüdübalin woun águyugua lan Hesusu?

7 Lun wafiñerun luagu águyuguni mosu wafiñerun águyugua lan meha Hesusu. Ka uagu chouru wabalin águyuguagüda lani Heowá Hesusu?

8 Ariha hamuti meha saragu gürigia Hesusu lárigiñe láguyugun ani abahüdagua hamuti houn amu (1 Ko. 15:5-7). Séfasi, apostolu Féduru ligía furumiñeti wügüri le líridubei Pábulu luagu ariha lani Hesusu lárigiñe láguyugun. Ariñagatiña giñe fiu disipulugu ariha lumuti lan Féduru Hesusu lárigiñe láguyugun (Luk. 24:33, 34). Lanwoun lira, ariha hamuti giñe “híbiri apostolugu” Hesusu lárigiñe láguyugun. Lárigiñe aba giñe larufudagun Hesusu lungua “houn sügǘ hau seingü-san afiñetiña ha óundaraguñubaña lidan aban”, másiñati lidan lan hóundaragun lau saragu ugundani Galiléa le uágubei layanuhóua lidan Matéu 28:16-20. Arufudaguati meha giñe Hesusu lungua lun Santiagu, másiñati Santiagu lan le lamulen, ani mafiñengili meha dan ligía Hesusu lan Mesiasibei (Huan 7:5). Gama lumoun, lárigiñebei larihini Santiagu Hesusu lárigiñe láguyugun, aba lafiñerun luagu. Dan le meha labürühabarun Pábulu gárada to kei burí lidan irumu 55 l.l.K., wínwangiña meha saragu gürigia ha meha arihibalin Hesusu lárigiñe láguyugun. Ligíati, ha meha machouruntiña luagu águyugua lan Hesusu gayaraati meha hálügüdüniña ha meha wínwangiñabaña.

9. Según Adügaü 9:3-5, ka uagu gayara lubéi lariñagun Pábulu águyugua lan Hesusu?

9 Kaba íderaguawa lun wachoururuni águyugua lan Hesusu? (1 Ko. 15:8). Dan le lídiña lubéi Pábulu lun Damasüku aganba lumuti giñe lumalali Hesusu ani ariha lumuti lidan aban arufudúni (aliiha huméi Adügaü 9:3-5). Ani sügǘ ligía, ligía ábanya katei achoururagüdübalin águyugua lan Hesusu (Adü. 26:12-15).

10. Ka meha aranseñu lubéi Pábulu lun ladügün ladüga chouru lan águyugua lan Hesusu?

10 Añahein gürigia busenbaña hamuga haganbuni le lariñagubei Pábulu ladüga éibaaha lumutiña meha kristiánugu. Lárigiñe meha lafiñerun Pábulu luagu águyugua lan Hesusu adüga lumuti sun liyaraati lun meha líderaguniña gürigia afiñera luagu águyuguni. Sun meha anihán lan apurichihei uganu luagu lounwen luma láguyugun Hesusu awanda lumuti labeichúniwa, ladaürün luma tabuluchun ugunei lau (1 Ko. 15:9-11; 2 Ko. 11:23-27). Chouru lumuti meha Pábulu águyugua lan Hesusu darí lun aranseñu liña lan meha lun lounwen ladüga lapurichiha luagu lafiñen. Ma adügati habahüdahan kristiánugu ha lánina furumiñeti sígulu luagu lounwen luma láguyugun Hesusu lun giñe wafiñerun luagu águyuguni? Ma giñe inarüni derebugüda lumuti lan wafiñen luagu águyuguni?

LARANSEHANI PÁBULU AFIÑENI LE CHARATI

11. Ka uagu chará lubéi meha hafiñen hádangiñe kristiánugu korintuna libügürü águyuguni?

11 Añahein meha hádangiñe kristiánugu ha meha lídanbaña aban uburugu güriegu le gíribei Korintu, charati meha hafiñen luagu águyuguni, darí lun hariñagun másaarunbaña lan hilaaña (1 Ko. 15:12). Ka uagu? Lidan meha uburugu Atenasi añahein meha wügüriña ha aturiahabalin harufudahan epikúreugu luma harufudahan esütóikugu adügatiña bula lau arufudahani lánina águyugua lan Hesusu, ligía ítara lubéi meha hasaminan hádangiñe kristiánugu korintuna (Adü. 17:18, 31, 32). Háfuga añahein lan meha hádangiñe afiñetiña mama lan inarüni águyuguni. Saminatiña giñe gayara lan meha lariñawagún hilá lan aban gürigia ladüga gafigoun lan, gama lumoun dan le ladügagun lungua kristiánume ábaya lawinwandun ladüga ferudunawa lan lifigoun. Meberesenga ka lan uagu mafiñen habéi gürigia ha luagu águyuguni meseriwínti meha le hafiñerubei. Anhein hamuga máguyuguagüdün lubalin Heowá Hesusu mafayeirunwagili hamuga lebegi asalbaruni ani úabei hamuga ferudunawa lan figóu. Ligíati ha meha máhabaña lun arufudahani lánina águyuguni memeniginbaña hamuga (1 Ko. 15:13-19; Ebü. 9:12, 14).

12. Según 1 Féduru 3:18, TNM, 22, ida liña amu lan láguyugun Hesusu lumoun amu burí águyuguni le lubaragiñebei láguyugun?

12 Ariha lumuti Pábulu lungua ‘sarati lan Kristu lídangiñe óunweni’. Buídutimati láguyugun Kristu sügǘ luéi háguyugun ha óunwegubaña lubaragiñe, lugundun ábaya hóunwegun. Ariñagati giñe Pábulu Hesusu lan “furumiñetibei ásaaruti lídangiñe óunweni”. Ka ida Hesusu lan furumiñetibei ásaaruti lídangiñe óunweni? Ladüga ligía furumiñeti gürigia águyuguti lun sífiri lan ani ligía furumiñe ñüdün sielu (1 Ko. 15:20; Adü. 26:23; aliiha huméi 1 Féduru 3:18, TNM *, 22).

HA LÚNBAÑA “GABAGARIYA HAMÁ”

13. Ida liña lafuranguagüdüni Pábulu amu lan Hesusu luéi Adán?

13 Ida luba san habagaridunya saragu míñunu gürigia láurügü lounwen ábanrügü gürigia? Ruti Pábulu aban óunabagülei le furanguti. Góubaguagüda lumuti Pábulu ka lan asuseredubei houn gürigia ladüga le ladügübei Adán lumoun buiti le lanügübei lani Hesusu sákürifisiu woun. Lidan layanuhan Pábulu luagu Adán, ariñagati: “Lídangiñe lan aban wügüri liabin óunweni ubouagun”. Dan le lafigouhanbei Adán ligía guánarügü anügübei óunweni luouguoun luma hawagun ladügawagun. Uguñe weyu awanhagua asufurira ladüga lumaganbadin Adán. Gama lumoun, ma lubuidun emenigini le wawagubei ladüga láguyuguagüdüni Bungiu Lisaani lídangiñe óunweni! Afuranguagüda lumuti Pábulu: “Lídangiñe lan aban wügüri [Hesusu] liabin hásaarun hilaaña. Ítara kei hóunwegun súngubei ladüga lídangiñe lan Adán hayabin, ítara luba giñe gabagariya hamá súngubei [...] ladüga lánigu hamá Kristu” (1 Ko. 15:21, 22).

14. Ida liña wasubudiruni máguyugunbei lan Adán?

14 Ka san mini lubéi Pábulu dan le lariñagunbei “ítara kei hóunwegun súngubei ladüga lídangiñe lan Adán hayabin”? Layanuhaña meha Pábulu hawagu ladügawagun Adán, wagía le galagantebalin figóu, ani siádiwaadiwa lun wóunwegun (Rom. 5:12). Úabei Adán hadan ha lúnbaña “gabagariya hamá”. Siñabei lasagarun Adán buiti lídangiñe lani Hesusu sákürifisiu ladüga aban meha wügüri mafigounti ligía ani aba maganbadi lan lun Bungiu lau lichú lau. Resibi lumuti Adán libe le lunbei heresibiruni ha lúnbaña laguseragüdüniña “Wügüri Garaüwarügüti”, ha ítarabaña kei “gábara”, ábame “hagünrinchawagun lun súnwandan” (Mat. 25:31-33, 46, TNM; Ebü. 5:9).

Hesusu ligía furumiñeti ásaaruti hádangiñe saragu ha lúnbaña hawinwandun sielu. (Ariha huméi párafu 15 luma 16) *

15. Kátaña meha uágubaña layanuhan Pábulu dan le lariñagubei “ítara luba gabagariya hamá súngubei”?

15 Ariñagati giñe Pábulu “ítara luba giñe gabagariya hamá súngubei [...] ladüga lánigu hamá Kristu” (1 Ko. 15:22). Abürüha lumutu Pábulu gárada to houn kristiánugu anuadirúaaña ha meha uburugubaña Korintu ha lúnbaña háguyugun sielu. Wáwaali meha hawagu lun ‘lídanbaña lan aban luma Hesukrístu’, “ha aguarúbaña lun sandu hamá”. Ayanuhati giñe Pábulu hawagu ha “óunwegubaña lau hafiñen luagu Kristu” (1 Ko. 1:2; 15:18; 2 Ko. 5:17). Ani tidan amu gárada to labürühaboun lau lídehan Bungiu, ariñagati: “Lugundun anhein ñübuin wabéi lun lídanbadiwa lan aban luma Kristu lidan aban óunweni libe lounwen, ítara waba giñe lidan lásaarun lídangiñe óunweni” (Rom. 6:3-5). Águyuguati Hesusu kei aban sífiri ani aba lidin sielun. Ligiamémeba asusereda houn sun ha “óunwegubaña lau hafiñen luagu Kristu”, mini lan le sun kristiánugu anuadirúaaña.

16. Ka meha labusenrunbei Pábulu lariñagun dan le lariñagubei Hesusu lan “furumiñeti” ásaaruti lídangiñe óunweni?

16 Abürühati meha Pábulu Kristu lan meha ‘furumiñeti ásaaruti lídangiñe óunweni’. Haritagua waméi añahein lan meha gürigia ásaarutiña lídangiñe óunweni, kei meha Lásaru sarati lun lawinwandun ya Ubouagu, ánheinti Hesusu ligía furumiñeti ásaaruti kei sífiri ani aba leresibirun ibagari magumuchaditi. Dan le lariñagubei Pábulu Hesusu lan “furumiñeti” ásaaruti lídangiñe óunweni mini lan lira háguyuguba lan amu gürigia lun hawinwandun sielu. Lau lásügürün dan, sun “ha óunwegubaña lau hafiñen luagu Kristu” íbini apostolugu, háguyuguba giñe lun hawinwandun sielu ítara kei Hesusu.

17. Ídaba meha san háguyugua ha “óunwegubaña lau hafiñen luagu Kristu” lun houdin awinwanda sielu?

17 Dan meha le labürühabei Pábulu houn korintuna, magumeserungili meha águyuguni sielu houn ha “óunwegubaña lau hafiñen luagu Kristu”. Ariñagarügüti dan ligía lasusereduba lan ámuñegü. Ariñagati: “Lunti lásaarun kada aban lidan lidaani: Furumiñeti meha ásaaruti, Kristu; lárigiñeme, lidan lidaani larúeiha le marihúaditi ligíaalime hásaarun lánigu Kristu.” (1 Ko. 15:23 TNM; 1 Tesa. 4:15, 16). Kei le aubei warihei dandu apostolugu kei amu kristiánugu anuadirúaaña lunti meha hagurabahan darí meha lagiribudun Kristu kei urúei marihúaditi lun heresibirun ibagari magumuchaditi sielu luma lun lidan hamá aban luma Kristu “lidan lásaarun lídangiñe óunweni”. Ani uguñe weyu wawinwanduña lidan “lidaani larúeiha [Kristu] le marihúaditi”.

CHÓURUTIWA LUAGU WEMENIGIN

18. a) Ida liña wasubudiruni aniheinbei lan amu águyuguni lárigiñe águyuguni sielu? b) Según 1 Korintuna 15:24-26 kaba asusereda sielu?

18 Kaba wariñaga hawagu kristiánugu úaraguatiña ha memeniginbaña lun hawinwandun sielu luma Kristu? Anihein giñe emenigini hawagu lun háguyugun. Wasubudirunbalin ladüga afuranguagüda tumuti lan Bíbülia, dandu lan Pábulu kei ha híbiri, ha lúnbaña houdin sielun hagía lan asagarubaña buiti lídangiñe “furumiñeti ásaaruni lídangiñe óunweni” (Aruf. 20:6). Ma arufudati le aniheinbei lan amu águyuguni amu luéi águyuguni sielu? Úarati le luma le lariñagubei Hobu luagu le lunbei lasuseredun túteme (Hob. 14:15). Añaheinbaña “lánigu Kristu” luma sielu danme le lagünrinchaguni sun “líbiri luwuyeri arúeihani, ubafu, luma erei le ubouagubei”. Ani “óunweni, ligíaba lagumuhóun ágani agünrinchawaguti”. Furanguti, ha lan lúnbaña háguyugun sielu mounwendügaañame. Agia ha hemenigibaña lun hawinwandun ya Ubouagu? (Aliiha huméi 1 Korintuna 15:24-26).

19. Ka gayaraabei hagurabun ha lúnbaña hawinwandun Ubouagu?

19 Ha hemenigibaña lun háguyugun ya Ubouagu gayaraati hariñagun kei lariñagun apostolu Pábulu: “Anihein giñe emenigini le hawagubei luagu Bungiu nuagu, luagu lásaaragüdübaña lan hilaaña, dandu ha buídubaña kei ha wuribabaña” (Adü. 24:15). Furanguti, siñá lan hebelurun gürigia wuribatiña sielun, ani dimurei le menefánti layanuhaña lan luagu aban águyuguni ámuñegü Ubouagu.

Ánhawa íchigei wafiñen luagu águyuguni gayaraabei wíchuguni warihin luagu ámuñegü lau ugundani. (Ariha huméi párafu 20) *

20. Ida liña lederebudagüdüni wemenigin luagu wasubudiruni aniheinbei lan águyuguni?

20 Chóuruti ‘hásaaruba lan hilaaña’. Ha lúnbaña hásaarun lun hawinwandun Ubouagu gachansinbaña lun hawinwandun lun sun dan. Gayaraati wafiñerun luagu füramasei le sunsuinagubei. Anhein féridihadiwa lubéi hádangiñe waduheñu lidan óunweni, ruti dǘgüdaguaü woun wasubudiruni hásaaruba lan danme le larúeihan Kristu hama kristiánugu anuadirúaaña “luagu milu irumu” (Aruf. 20:6). Gayaraati giñe wachoururuni ánhawa lan óunwegua lubaragiñe lagumeserun Milu Irumu, chóuruti lan wáguyuguba lan. Míchugunbei ‘emenigini le busiganu’ woun, ágüdaha lumutiwa guentó ani íderagua lumutiwa lun gúndaatima wamá lidan weseriwidun lun Bungiu (Rom. 5:5). Lidan leweñegua arütíkulu, warihibei kaba lan amu katei wafurendeira lídangiñe 1 Korintuna kapítulu 15.

UREMU sjj 147 Füramaseti Bungiu ibagari magumuchaditi woun

^ par. 5 Ayanuhóuati luagu águyuguni lidan kapítulu 15 tidan furumiñetu gárada houn Korintuna. Ka san uagu súdini lubéi afiñeni le woun, ani ka uagu chouru wabalin águyugua lan Hesusu? Lounabúba álügüdahani le, luma amu burí álügüdahani súdiniti luáguti águyuguni lidan arütíkulu le.

^ par. 12 1 Féduru 3:18, (TNM): “Hilati Kristu aban wéiyaasu lun sun dan luagu figóu, aban mafigounti hawagu gafigountiña, lun gayara lan hayarafadun lun Bungiu”.

^ par. 57 LE ARIÑAWAGÚNBEI TUAGU IYAWAÜ: Hesusu ligía furumiñeti ñüdün sielun (Adü. 1:9). Fiu hádangiñe disipulugu ha lúnbaña houdin lumoun Hesusu sielun Tomasi, Santiagu, Lidia, Huan, María luma Pábulu.

^ par. 59 LE ARIÑAWAGÚNBEI TUAGU IYAWAÜ: Aban íbiri le eferidirubarun lani weiriou lidan óunweni, seriwitiña meha lun Heowá úara luagu saragu irumu, gama lumoun, aniheingua eseriwida lun Heowá lau úaraguni lau ichouruni táguyuguba lan lani weiriou.