1-2. Kutalatala chika chipema ali nacho tuvumbi twa Yehova?

CHILI chilemu chinji kupwa ni kutalatala. Atu amwe kali ni kutalatala cha kupwa ni ulo upema, kulela kanawa ana hanji kuhwisa umwe musongo. Chipwe yetu akwa-Kristu mutuhasa kuzanga kupwa ni yuma yacho. Alioze, kutalatala chize twakushimbwila chinahiane chinji yuma yacho. Tuli ni kutalatala cha kutwama mu paraisu ni kumona cheka asoko jetu waze hanafu.

² Postolo Paulu kasonekene ngwenyi: “Ngunafuliela Zambi, . . . ngwami, kumukukapwa uhindukilo wa akwa ululi ni wa yihenge.” (Yili. 24:15) Hi Paulu wika ko wasonekene hakutwala ku uhindukilo. Yombi neye kahanjikile hakutwala ku uhindukilo. Kashika apwile ni shindakenyo ngwenyi, chipwe te mafwa, nihindu Zambi mamuhindwisa cheka.—Yombi 14:7-10, 12-15.

3. Mumu liaka mutuhasa kulilongesa yuma yinji ha 1 A-Korindu kapitulu 15?

³ “Uhindukilo wa afu” uli chihanda cha “fundamentu” ya “liji lia uputukilo” hanji ngwetu “malongeso” eswe a akwa-Kristu. (Hepre. 6:1, 2) Yuma yize Paulu ambile yinatale ku uhindukilo, yili ha 1 A-Korindu kapitulu 15. Yuma yize asonekene kota yakwashile chinji akwa-Kristu a ku sekulu yitangu. Chipwe musono, yuma yacho muyihasa kutukwasa kukolesa kutalatala chize tukwete ha miaka yinji.

4. Mumu liaka mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, mutukamona cheka atu twazanga waze hanafu?

⁴ Uhindukilo wa Yesu Kristu wakutwaha shindakenyo ngwetu, nyi atu waze twazanga mafwa, nihindu makaahindwisa. Uhindukilo wa Yesu, uli chihanda cha “sango lipema” lize Paulu ambulwile kuli mandumbu ku Korindu. (1 Kori. 15:1, 2) Chekwamba, iye kambile ngwenyi, nyi mukwa-Kristu katayijile uhindukilo, ufulielo wenyi uli wamokomoko. (1 Kori. 15:17)  Kufuliela ngwo Yesu kamuhindwishile, che muchitukwasa kufuliela ngwetu, atu akwo no makaahindwisa.

5-6. Maliji ali ha 1 A-Korindu 15:3, 4, yika analumbunuka kuli yetu?

⁵ Muze Paulu aputukile kuhanjika ha uhindukilo, kasolwele yikuma yitatu: (1) “Kristu wafwilile milonga yetu.” (2) “Amufunjile.” Nawa (3) ‘Amuhindwishile ha tangwa liamuchitatu kulita ni Yisoneko.’—Tanga 1 A-Korindu 15:3, 4.

⁶ Kufwa, kufunda ni uhindukilo wa Yesu, yika yinalumbunuka kuli yetu? Profeta Izaia kaprofetezele ngwenyi, Mesaya te ‘mamusutwila ku chifuchi cha akwa mwono’ ni kusa ‘fuka lienyi hamwe ni yingulungulu.’ Alioze, kuli nawa yimwe yize te muyilingiwako. Izaia yamba nawa ngwenyi, Mesaya te ‘mambata shili ya anji.’ Chino chalingiwile muze Yesu ahanyine mwono wenyi ngwe chitapo cha ukuule. (Iza. 53:8, 9, 12; Mateu 20:28; Roma 5:8) Kashika, kufwa, kufunda ni uhindukilo wa Yesu yinatwehe shindakenyo ngwetu, ni yetu makatutusula ku shili ni kufwa, nawa mutukamona cheka asoko jetu waze hanafu.

7-8. Yika yakukwasa akwa-Kristu kupwa ni shindakenyo ngwo, Yesu kamuhindwishile?

⁷ Kutalatala chetu cha uhindukilo chinakatuka ha uhindukilo wa Yesu, kashika twatamba kufuliela ngwetu, Yesu kamuhindwishile. Mumu liaka mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, Yehova kahindwishile Yesu mu ufwe?

⁸ Atu anji amwene Yesu muze amuhindwishile, nawa yalweza sango jacho kuli akwo. (1 Kori. 15:5-7) Chela mutangu yoze Paulu atongwele kali, postolo Petulu (Sefwa). Tumbaji anji no katayijile ngwo, chamwenemwene Petulu kamwene Yesu. (Luka 24:33, 34) Chikwo nawa, Paulu kambile ngwenyi, apostolo “kumi ni aali” kamwene Yesu muze amuhindwishile. Kulutwe, Kristu yasoloka “kuli mandumbu kuhiana kulakaji atano ha chisuho chimuwika,” kota mandumbu jacho kamumwene ha ku kukunguluka chipema chize alingile ku mulundu wa Ngalileya, ngwe chize anatongola ha Mateu 28:16-20. Yesu nawa ‘yasoloka’ kuli Tiangu yoze kota wapwile mwanakwo, mumu kakapwile ni kutayiza ngwenyi, Yesu kali Mesaya. (Yoa. 7:5) Muze Tiangu amwene Yesu hamuhindwisa, mba yatayiza ngwo kali Mesaya. Ha mwaka 55 M.J, muze Paulu asonekene mukanda wenyi, atu anji waze amwene Yesu te achili ni mwono. Kashika, yoze te mayambashana ha uhindukilo wa Yesu mahasa kuhanjika ni atu jacho.

9. Kulita ni Yilinga 9:3-5, yika yinasolola ngwo, Paulu kapwile ni yuma yinji yize yamukwashile kutayiza ngwo Yesu kamuhindwishile?

⁹ Hakupalika cha mashimbu, Yesu yasoloka kuli Paulu. (1 Kori. 15:8) Paulu (Saulu) te kanayi ku Ndamaseku muze evwile liji lia Yesu ni kumona usolwelo ni uhenya mu malilu. (Tanga Yilinga 9:3-5.) Yuma yize Paulu amwene yamukwashile kupwa nawa ni shindakenyo ngwenyi, Yesu kamuhindwishile lume.—Yili. 26:12-15.

10. Yika Paulu alingile muze apwile ni shindakenyo ngwenyi, Yesu kamuhindwishile?

¹⁰ Uchela wa Paulu wakwashile amwe, mumu iye te kakuhungumiona akwa-Kristu. Paulu kapwile ni kufuliela ngwenyi, Yesu kamuhindwishile, kashika apwile ni kusa tachi hanga akwase akwo afuliele ha umwenemwene wacho. Muze apwile ni kwambujola uhindukilo wa Yesu, Paulu yamuhungumiona, yamusa mu zuwo lia ususu, nawa yamba kufwa muze wato washimbamine. (1 Kori. 15:9-11; 2 Kori. 11:23-27) Paulu kapwile ni shindakenyo ngwenyi, Yesu kamuhindwishile ku ufwe, kashika apwile ni kukalila umwenemwene wacho chipwe ngwe te mukulingiwa chuma cheswacho. Shina uchela uno utangu kuushi kukwaha  shindakenyo ngwe, Yesu kamuhindwishile lume? Uchela wacho kuushi kukolesa ufulielo we ha uhindukilo?

11. Mumu liaka amwe mu Korindu apwile ni nyonga lipi hakutwala ku uhindukilo?

¹¹ A-Ngregu amwe mu mbonge ya Korindu kapwile ni nyonga lipi hakutwala ku uhindukilo, hakwamba ngwo, “uhindukilo wa afu wakuhi.” Mumu liaka? (1 Kori. 15:12) Mumu akwa-mana (Filósofos) a mu mbonge ya Atene, kapwile ni kuhepwisa akwa-Kristu mumu lia kutayiza ngwo, Yesu kamuhindwishile. Malongeso jacho kota kapihishile manyonga ja atu amwe mu Korindu. (Yili. 17:18, 31, 32) Akwo kota kapwile ni kunyonga ngwo, uhindukilo kuwatwamineko. Hanji ngwo, nyi mutu malinga shili kali ngwe kafwa, alioze muze mapwa mukwa-Kristu mapwa ngwe kamuhindwisa ku ufwe mumu kamukonekena ku shili yenyi. Chipwe chocho, ufulielo wo wapwile wamokomoko, mumu kakapwile ni kufuliela ha uhindukilo. Nyi Zambi kakahindwishile Yesu, kachi ukuule kuushiko, chekwamba, kachi kutushi ni ukonekeno wa shili yetu. Kashika, atu waze apwile ni kulituna longeso lia uhindukilo kakapwile ni kutalatala chingunu.—1 Kori. 15:13-19; Hepre. 9:12, 14.

12. Kulita ni 1 Petulu 3:18, 22, kuchi uhindukilo wa Yesu unalise ni uze waliangile kulingiwa ku mashimbu akunyima?

¹² Paulu kanyingikine kanawa ngwenyi, “Kristu hanamuhindwisa hakachi ka afu.” Chikwo nawa, uhindukilo wa Yesu wapwile ulemu chinji kuhiana wa atu waze aliangile kuhindwisa ku mashimbu akunyima. Mumu atu jacho kafwile nawa cheka. Paulu yamba ngwenyi, Yesu kapwile “muhuko utangu wa kuli waze hanayi tulo.” Mu mulali uka Yesu apwile muhuko utangu? Yesu kapwile mutu mutangu yoze Zambi ahindwishile ni mujimba wa spiritu, nawa kapwile mutu mutangu yoze wayile mu malilu.—1 Kori. 15:20; Yili. 26:23; tanga 1 Petulu 3:18, 22.

13. Kalisa muka Paulu ambile yoze uli hali Alama ni Yesu?

¹³ Kuchi kufwa cha mutu umuwika muchipwisa atu anji ni mwono? Paulu kakumbulwile kanawa chihula chino. Yalumbununa kalisa wa yuma yize Alama anehene hali atu mumu lia uhenge wenyi ni yize muyikalingiwa kuli atu mumu lia chitapo cha Kristu. Hakutwala kuli Alama, Paulu yasoneka ngwenyi: “Se kuli mutu kufwa chejilile.” Muze Alama avulumwine yaneha lamba kuli mwene ni kuli ana jenyi. Nihindu tunanungu ni kumona lamba liacho hamukunda wa shili ya Alama. Alioze, tuli ni kutalatala chipema mumu Zambi kahindwishile Mwanenyi Yesu! Mbimbiliya yinambe nawa ngwo, ‘uhindukilo wa afu wejilile’ muli Yesu. “Mumu chizechene ngwe muli Alama eswe kakufwa,” Paulu yamba nawa ngwenyi, “chocho nawa muli Kristu maapwisa eswe ni mwono.”—1 Kori. 15:21, 22.

14. Shina Alama makamuhindwisa? Lumbununa.

¹⁴ Yika Paulu ambile kwamba muze asonekene ngwenyi, “muli Alama eswe kakufwa”? Paulu kapwile ni kunyonga hali ana ja Alama waze ahingile shili, uhenge ni kufwa. (Roma 5:12) Alama keshi hakachi ka waze “maapwisa eswe ni mwono.” Ukuule wa Kristu kuuchi kayukisa Alama, mumu kapwile mutu mungunu yoze walitunyine kwononokena Zambi. Yize yalingiwile kuli Alama ye muyikalingiwa nawa kuli atu waze “Mwana Mutu” makasopesa ngwe “pembe,” chekwamba, ayo “kumakaya ku lamba lia mutolo.”—Mateu 25:31-33, 46; Hepre. 5:9.

15. Liji “maapwisa eswe ni mwono” hali aya linatale?

¹⁵ Paulu kambile ngwenyi, “muli Kristu maapwisa eswe ni mwono.” (1 Kori. 15:22) Paulu  kasonekenene akwa-Kristu akuwayisa a mu Korindu, waze apwile ni kutalatala cha kuya mu malilu. Akwa-Kristu jacho te “hanaasela ku usandu muli Kristu Yesu, anaatambika asandu.” Paulu yatongola “waze nawa hanayi tulo muli Kristu.” (1 Kori. 1:2; 15:18; 2 Kori. 5:17) Ha mukanda ukwo, Paulu yasoneka hakutwala kuli akwa-Kristu jacho ngwenyi, “hitunalifutula nenyi [Yesu] mu kulifwa cha kufwa chenyi, chocho nawa kumutukapwa mu kulifwa cha uhindukilo wenyi.” (Roma 6:3-5) Yesu kamuhindwishile aye mu malilu ni mujimba wa spiritu. Kashika, yino ye muyikalingiwa kuli waze hanayi tulo “muli Kristu,” chekwamba, akwa-Kristu eswe akuwayisa.

16. Yika Paulu azangile kwamba muze avulukile Yesu ngwenyi, “muhuko utangu”?

¹⁶ Paulu kasonekene ngwenyi, Kristu kamuhindwishile ngwe “muhuko utangu wa kuli waze hanayi tulo.” Twiwulukenu ngwetu, Lazaru ni atu akwo no kaahindwishile, alioze, Yesu mwe wapwile mutu mutangu yoze ahindwishile ni mujimba wa spiritu hanga atambule mwono wa mutolo. Yesu kanamutesa ni mihuko yitangu yize A-Izalele apwile ni kuhana kuli Zambi. Chikwo nawa, muze Paulu avulukile Yesu ngwenyi, “muhuko utangu,” chino chasolwele ngwo, te mahindwisa nawa atu akwo hanga aye ni kutwama mu malilu. Apostolo ni atu akwo waze ali “muli Kristu Yesu” no te makaula Yesu. Ha shimbu lialita te maahindwisa hanga aye ni kutwama mu malilu.

17. Ha shimbu lika waze ali “umuwika muli Kristu Yesu” te maya mu malilu?

¹⁷ Uhindukilo wa kuya mu malilu wa waze ali “umuwika muli Kristu Yesu” te kanda uchiputuka muze Paulu asonekenene A-Korindu. Paulu kasolwele ngwenyi, yino te muyilingiwa kulutwe lia matangwa, kashika asonekene ngwenyi: “Mutu mweswe mu ngango yenyi: Kristu we muhuko utangu; mba kulutwe akwa Kristu ha kwiza chenyi.” (1 Kori. 15:23; 1 Tesa. 4:15, 16) Musono, tuli ha matangwa a “kuheta cha” Kristu. Ewa, apostolo ni akwa-Kristu akwo akuwayisa waze afwile, kanakashimbwila “kuheta cha Mwene” mba aye ni kutwama mu malilu ni ‘kupwa ni [Yesu] mu kulifwa cha uhindukilo wenyi.’

18. (a) Mumu liaka mutuhasa kwamba ngwetu, kuchizako uhindukilo wa kuya mu malilu mukukapwa nawa uhindukilo ukwo? (b) Kulita ni 1 A-Korindu 15:24-26, yika muyikalingiwa mu malilu?

¹⁸ Yika mutwamba hali akwa-Kristu ashishika waze keshi ni kutalatala cha kutwama ni Kristu mu malilu? Ayo no kali ni kutalatala cha uhindukilo. Mbimbiliya yinambe ngwo, Paulu ni atu akwo ali ni kutalatala cha kuya mu malilu,  kakuzuka “uhindukilo [utangu] hakachi ka afu.” (Fwili. 3:11) Chino chinasolola ngwo, te mukupwa nawa uhindukilo ukwo. Maliji a Paulu kanalite ni yize Yombi ambile ngwenyi, te muyilingiwa kuli iye kulutwe lia matangwa. (Yombi 14:15) Atu waze ali “umuwika ni Kristu ha mashimbu wano a kuheta chenyi,” makapwa mu malilu ni Yesu muze iye makanongesa manguvulu eswe a hano hashi. Chipwe “mukwa kole wa kusula, kufwa” neye makamujimisa. Kashika, waze eswe makaya mu malilu kechi kafwa nawa. Mba yika muyikalingiwa kuli atu akwo?—Tanga 1 A-Korindu 15:24-26.

19. Yika atu waze ali ni kutalatala cha kutwama hano hashi mahasa kushimbwila?

¹⁹ Yuma yika mahasa kushimbwila waze ali ni kutalatala cha kutwama hano hashi? Mahasa kuwahilila hakwivwa maliji a Paulu anambe ngwo: “Ngunafuliela . . . ngwami, kumukukapwa uhindukilo wa akwa ululi ni wa yihenge.” (Yili. 24:15) Kwamba umwenemwene, yihenge kechi kaya mu malilu, kashika, maliji a Paulu kanatale ku uhindukilo wa atu waze makatwama hano hashi.

20. Kuchi kutalatala che chakola ha kunyingika ngwo mukukapwa uhindukilo wa afu?

²⁰ Kwamba pundu, “kumukukapwa uhindukilo”! Atu waze makahindwisa hano hashi, makapwa ni kutalatala cha kutwama ku miaka yeswe. Muhasa kupwa ni shindakenyo ngwe, chilakenyo chino muchikamanunuka. Kutalatala chacho, muchihasa kukukwasa kulivwa kanawa chipwe muze unanyongo hali asoko je waze hanafu. Asoko je makaahindwisa ku ufwe muze Kristu ni atu akwo ‘makayula ha kanunu ka miaka.’ (Uso. 20:6) Ni yena muhasa kufuliela ngwe, chipwe muufwa haliapwila shimbu kanunu ka miaka ya kuyula cha Kristu kanda aputuka, nihindu makakuhindwisa. Kutalatala chino “kuchishi kukolesa sonyi.” (Roma 5:5) Muchihasa kukukwasa haliapwila ni kukwaha chiseke hanga ununge ni kulingila Zambi. Alioze, kuli yuma yinji yize mutuhasa kulilongesa ha 1 A-Korindu kapitulu 15, ngwe chize mutumona ha mutwe uze muuhataho.